Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөөх
газраас өнгөрсөн долоо хоногт таксины үнийг эхний км-ийг 1500, дараагийн км бүрийг
1000 төгрөгөөр тооцож байх саналыг гаргасан. Уг шийдвэрийн дагуу таксинд явлаа.
ХЭДЭЭР Ч ХАМААГҮЙ ЯВЪЯ
Өнгөрсөн баасан гаригийн үдэш таксинд явахаар гарлаа. Авто
машины дугаарын хязгаарлалт үргэлжилж байсан болохоор 21 цагаас өмнө замын түгжрэл
ерөнхийдөө байсангүй. Харин 21 цагтай уралдан хөдөлгөөн нэмэгдэж байгаа нь мэдэгдэж
байв. Таксины зогсоол шинээр байгуулагдсан гэж сонссон тул уг зогсоол дээр очих
санаатай төв замаар хэсэг явлаа. Явсаар “Өргөө-II” кино театрын урд гар өргөн
зогсох нэгэн эмэгтэйн дэргэд очоод зогслоо.
-Хаа
хүрэх вэ?
-“Шинэ
өглөө” орох гэсэн юм.
-Эхний
км-ийг нь 1500-аар явж байгаа шүү. Дараагийнхаас 1000 төгрөгөөр явна.
-Аравдугаар
сарын 1-нээс наад тарифаар чинь явна гээ биз дээ?
-Өчигдрөөс
ингэж яваад эхэлсэн. Суувал суу, боливол боль гэхэд өнөөх эмэгтэй дуртай, дургүй суулаа. Замдаа яриа өдөх гэсэн ч
зогсоо зайгүй утсаар яриад бидэнд боломж олгосонгүй. Очно гэсэн газарт нь хүргээд
өгвөл 5 км гарчээ.
-5500
гарсан байна.
-Юу вэ.
Юу яриад байгаа юм. Гурван мянга л гардаг газар шүү дээ.
-Шинэ
тарифаар явж байгаа гэж сануулсан шүү дээ.
-Тэглээ
ч гэсэн яаж 5500 гардаг юм. Өдөр болгон энэ замаар явдаг. Гурван мянга л гардаг
юм. Үсрээд л 3500 гардаг.
-Таван
км явсан байна. Эхний км нь 1500, дараагийн дөрвөн км-ийг мянгаар тооцоод 5500 төгрөг
болж байна.
-Бензиний
үнэ нэмэгдээгүй байхад та нар ямар балиар шуналтай юм бэ. Таван мянгыг л өгье.
-Юу
яриад байгаа юм бэ. 5500 гээд байхад гэхэд
тэрээр 5500 төгрөг дургүй гэгч нь өөдөөс шидчихээд хаалга тас саван буулаа. Өмнө
нь гурван мянган төгрөг төлөн гэртээ ирдэг байсан бол “шударга өрсөлдөөнөөр” бараг
хоёр дахин илүү мөнгө төлөх хэрэгтэй болжээ.
Түүнийг
буулгаад “Нарны зам”-аар давхисаар Үндэсний соёл амралтын хүрээлэн буюу паркийн
гадаа хүрээд ирэв. Дотор шоу болж байгаа учраас гадаа нь такси барих гэсэн залуус
зам дагуу дараалан зогсчээ.
-Хаа
хүрэх вэ?
-120-ын
“Бриллиант” баар оръё.
-Шинэ
үнээр явж байгаа шүү.
-Хэд юм
бэ. Хамаагүй хүргээд өг.
-Эхний
км нь 1500. Дараагийнхаас нь 1000.
Залуус
багагүй халамцсан болохоор үнэ тоож байгаа ч юм алга. Суулгаад хөдөллөө. Энхтайвны
гүүр даваад, 19-ын арын замаар явсаар “Бриллиант” баарны гадаа ирэв. Дөрвөн км гаруй
явжээ.
-5500
төгрөг.
-Юу вэ
эгч. 2500 юу?
-4.5
км явжээ. 5500 төгрөг.
-Яая арай
биш шүү. Гэхдээ одоо яахав дээ. Такси олдохгүй алаан болж байхад суусан юм чинь
өгье дөө. Дараа таарвал хоёр нугалсан үнээр явахгүй шүү.
Тэднийг
буулгаад баарны гаднаас хөдлөхдөө ойролцоох байрны гаднаас хижээл насны эрийг суулгалаа.
XIII хорооллын “Натур” худалдааны төв орох юм гэнэ.
-Ахаа,
эхний км-ийг нь 1500 төгрөгөөр явж байгаа шүү. Дараагийнх нь 1000.
-Хүүе тийм
үү. Хоёр дүү зүгээр халтуур хийхгүй яагаад үнээ нэмчихээв?
-Бид
хоёр нэмээгүй ээ. О.Магнай дарга л ийм санал, шийдвэр гаргаад байна лээ. Та мэдээгүй
юмуу?
-Тийм юм
ярих нь ярьж байсан. Гэхдээ тэр чинь стандартын таксины үнэлгээ гээ биз дээ. Уг
нь ч зөв шүү.
-Тийм
шүү. Та шинэ үнийг мэдэж л байгаа юм байна.
-Манайд
таксины үйлчилгээ хэцүү шүү дээ. Би орой үдэш эхнэр, охин хоёроо таксигаар явуулах
үнэн дургүй. Суулгаж аваад хаашаа ч хамаагүй давхихгүй гэх баталгаа байхгүй. Хэцүү
дээ хэцүү. Үнээ нэмж чаддаг шигээ үйлчилгээгээ сайжруулбал болохгүй юмгүй л дээ.
Ер нь такси гэдэг чинь тансаг унаа юм шүү дээ, уг нь. Би хэдэн жилийн өмнө Япон
руу албаны хүмүүстэй яваад. Тэгээд “Нарита”-гийн онгоцны буудлаас Монголын Элчин
сайдын яам хүртэл таксидахад, 180 ам.доллар буюу 280 гаруй мянган төгрөг гарч байсан.
Ер нь л гадаадад таксинд сууна гэж саналтгүй.
-Тийм
шүү. Ойрхон газар явахад л 10 гаруй ам.доллар нэхдэг дээ.
-Яг тэгнэ.
Манайхаас бусад газар такси гэдэг чинь тансаг, баячуудын унаанд тооцогддог байх
аа. Жирийн хүмүүс метрогоор л явна. Манайд метро байхгүй болохоор л таксиг шүтээд
байх шиг байгаа юм. Гэхдээ гаднаас нь харахад хэнд ч ойлгомжтой тодорхой хаягтай,
эргээд холбоо барих утастай, хүрэх газар нь аюулгүй, найдвартай хүргээд өгдөг, за
тэгээд юм хумаа мартлаа гэхэд олддог байвал ч ийм үнэтэй байхад болохгүй гэх юмгүй.
Түүнийг
ийн ярих зуур хүрэх газарт нь ирчихэв. Долоон км явж, 7500 төгрөг гарчээ. Ам нь
халсан ах маань 10 мянган төгрөг өгөөд хариулт хэрэггүй гэв.
-За
баяртай ах аа.
-Зүгээр
дээ, харин та хоёр наад олсон мөнгөөрөө машинаа зориулалтын такси шиг болгоорой.
Ядаж дээрээ “Такси” гэсэн тэмдэг олж тавь. Тэгээд бас шараар будуулчихвал тийм
ээ гэсээр буулаа.
“САНДЭЙ”
ПЛАЗА ШАТАЖ БАЙНА. ХОЁУЛАА МӨНГӨӨ ДУНДАА ХИЙГЭЭД ОЧИЖ ҮЗЭХ ҮҮ
Баасан
гаригийн орой 23 цаг өнгөрч байхад X хорооллоос Модны хоёр руу дараагийн зорчигчоо
хүргэж өгөхөөр явж байлаа. Модны хоёрын автобусны буудал дээр буухаар зогсож байтал
утас нь дуугарч ярилаа.
-За миний
дүү цаана чинь “Сандэй” шатаж байна гэнэ. Очиж үзэх үү. Таксиныхаа мөнгийг дундаа
хийчихье тэгэх үү. Яагаав “Жолоочоо чи ч гэсэн хамт яваа биз дээ” гэдэг онигоо шиг.
-Тэр
хүртэл тэгвэл хуучин үнээр буюу 700 төгрөгөөр явчих уу,
-Тэг тэг.
Ингээд
бид “Сандэй” плаза шатаж байна гэдгийг дуулаад “Нарны зам”-аар давхисаар хүрэх газраа
хүрлээ. Очтол цагдаа нар хамгаалалтад гарчээ. Өнөөх ах цагдааг панаалдсаар дотогш
орохоор болов. Очтол гал аль хэдийнэ унтарсан ч гэлээ түрээслэгч нар ирчихсэн хөл
ихтэй байсан юм. Ингээд өнөөх ах маань ч хэрэгт дурлаад мөд буцах шинжгүй болохоор
нь 5000 төгрөгөө аваад явлаа.
БЕНЗИНИЙ
ҮНЭ НЭМЭГДЭЭГҮЙ БАЙХАД ДАВАРЧ БАЙГАА ЮМ БИШ ҮҮ
Баасан
гаригийн үдэш таксинд суусан хүн бүр халамцуухан байсан болохоор бямба гаригийн
18 цагийн үед дахин “таксичин” болохоор гарлаа. “Улаанбаатар” зочид буудлын дэргэдүүр
явж байтал нэгэн залуу гараа өргөлөө. Түүнийг суунгуут нь эхний км нь 1500, хоёр
дахь км-ээсээ 1000 төгрөгөөр явж байгаа гэвэл их л уцаарлангуй “Юугаа солиороод
байгаа юм. Бензиний үнэ нэмэгдээгүй байхад даварч байгаа юм биш үү. Хэн таксины
үнэ нэм гээд хэлчихсэн юм. Эндээс Зайсан дахь “Green house” руу 4000 төгрөгөөр явдаг,
одоо ч явах болно. Чамд би илүү ч үгүй, дутуу ч үгүй 4000 төгрөгөө л өгдгөөрөө өгнө.
Нэгийгээ битгий ингэж шул л даа” гээд суудлаасаа өндийв.
-Мөнгөө
төлөхгүй гэвэл бууж болно ш дээ.
-Ямбийтай
нь ганцхан чи биш. Чи явдаггүй юм аа гэхэд арын чинь машин явж л таараа. Явах явахдаа
бүр 600 төгрөгөөр явна. Чи харж л байгаарай за.
Тэрээр
ийн хэлээд хаалга саван буув. Хэрхэн такси барихыг нь хүлээн харж зогслоо. Ямар
ч такси гэх бичиггүй, хувиараа халтуур хийж яваа жижиг тэрэг л зогсох ажээ. Тэд
хоорондоо үнээ тохиролцож чадахгүй байгаа бололтой байв. Бараг 20 минут хэртэй зогссон
тул машинаасаа буун түүн дээр очлоо. Түрүүн багтарч үхэх нь холгүй машинаас буусан
тэрээр овоо зөөлөрчээ.
-Танд
хэлээгүй юу. Зөвхөн бид ч биш бусад нь бүгдээрээ үнээ нэмчихсэн байгаа биз дээ?
-Тийм бололтой.
Мэдсэнгүй. Гэхдээ яасан гэж үнээ нэмсэн юм бэ.
-Шударга
өрсөлдөөний О.Магнай дарга л ийм шийдвэр гаргасан шүү дээ. Дээд дарга нар нь нэм
гээд байхад мань мэт түүнийг нь дагахаас биш яахав.
-За за
ахад нь 4000 төгрөг л байна. Таксидахаар 4000 л гардаг болохоор яг л тулсан мөнгөө
үлдээчихээд байна. Ахыгаа хүргээд өгчих. Угаасаа 5, 6 км л гардаг юм. Ингээд түүнийг
хүргэж өгөхөөр болов. Замдаа бас л ам хуурай байсангүй.
-О.Магнай
муу … (хэвлэлийн бус үг) хийх юмаа олж ядаж байнаа. Дарвагар уруулаа долоогоод
донгосч байгааг нь хараад дургүй хүрсэн гэж яана. Өөрөө таксинд ч сууж үзээгүй байж
жирийн бидний амьдралд гайгаа чирч байх юм. Хувийн тэрэгтэй ч гэлээ ганц нэг пивоны
бөглөө мулталсан үедээ таксигаар явахгүй гээд яах юм. Такси нь үнээ нэмээд байвал
согтуугаар машинаа барих жолоочийн тоо л нэмэгдэх байх даа.
Тэрээр
ийн ярьсаар гэрийнхээ гадаа буулаа.
БАЙГАА
НЬ 4700 ТӨГРӨГ. ДӨРВӨН КМ ГАРАН ЯВААД ЗОГСЧИХООРОЙ
Өнөөх залууг
буулгачихаад буцах замдаа гар өргөн зогсох 50 гаруй насны хоёр хүний дэргэд зогсов.
-Эхний
км нь 1500, дараагийнх нь 1000 төгрөг шүү. Суух уу?
-Яасан задарсан шуналтай хүүхдүүд вэ. Өвөө эмээгээсээ
ялгаагүй хоёр хөгшнөөс илүү мөнгө нэхэж зогсохын оронд хотын төв рүү үнэгүй дөхүүлээд
өгсөн ч яах вэ дээ. Чамд л буян болно. Шуналтай хог вэ гэхэд хамт явсан өвөө нь
“Шөнө орой болсон хойно чи бид хоёрт эндээс унаа олдохгүй. Суучихъя” гэлээ.
-За миний
хүү, ах эгч хоёр нь долоон буудал орох гэсэн юм. 4700 төгрөг л байна. Км-ийг нь
1000 төгрөгөөр явж байгаа юм чинь дөрвөн км гаран яваад л зогсчих. Бид хоёр буугаад
цаашаа алхчихъя. Км-ээ харин нойллосон биз дээ.
Ингээд
бид хөдлөв. Байгаа мөнгөнд нь тааруулж явбал 32-ын тойрог хүрээгүй байхад дөрвөн
км болчихлоо. Гэсэн ч орой үдэш болсон хойно ахмад настай хүмүүсийг буу гээд хэлчихэж
зүрхлэлгүй хүрэх газар нь хүргэж өгөв. Өвөө замдаа бидэнд баярлаж байгаагаа хэлээд
“Авдаг тэтгэвэр нь нэмэгдээгүй байтал автобус унаа нь урьтаад нэмэгдчих юм. Махны
үнэ нэмэгдээд “цагаан хоолтон” болсон шигээ таксины үнэ нэмэгдэхээр явган алхдаг
болох нь ээ” гэж байв.
ХАЛТАР
ЖОЛООЧ, ЗАВААН ТАКСИНД 1000 ТӨГРӨГ ТӨЛӨХГҮЙ
Есдүгээр
сарын 1-ний өглөө мөн л таксинд явлаа. Ихэнх сургуулийн хичээлийн шинэ жилийн нээлт
болж байсан тул гадуур хөл хөдөлгөөн ихтэй байв. Их дэлгүүрийн ойролцоо явж байтал
дунд эргэм насны хоёр хос гар өргөн суулаа. Өмнөхтэй адил нэмэгдсэн үнээр явж байгаагаа
дуулгавал эрэгтэй нь дүрс хийгээд уурлаад явчихав.
-Чи дур
зоргоороо үнээ нэмдэг хэн юм бэ.
-Би
нэмээгүй. О.Магнай дарга ийм санал гаргасан.
-Битгий
солиор. Чиний Магнай чинь бензиний үнийг хэд гэдгийг мэддэг юмуу. Арван км газарт
нэг литр бензин идэж байгаа биз дээ. Нэг ёсондоо 1630 төгрөг зарлагадаад 10 мянган
төгрөг олж байгаа биз дээ. Тийм байж ашиггүй ажиллаж байна уу та нар гээд бараг
л цохиод авах нь холгүй юм болов. Буугаад өөр таксинд суучих гэхэд “Заавал ч үгүй
чамаар хүргүүлнэ. Илүү мөнгө төлж чадахгүй. Ямар таксинд явж үзээгүй биш. Өдөрт
та нар дор хаяж 40, 50 мянган төгрөг олж байгаа шүү дээ” хэмээн бухимдсаар байлаа.
Ингээд явж байтал “Цэцэг” төвийн урд талын гэрлэн дохион дээр зогсож байтал “Муу
сайн хогийн юмнуудын машинаас бууя. Шунал нь хамартаа тулсан чамд нэг ч төгрөг
төлж чадахгүй за” гэсээр хаалга саван буусан юм.
Ийнхүү
бид гурван өдөр О.Магнай даргын саналаар таксинд явж үзэв. Сайн муугаар хэлүүлэн
явсны эцэст 43 мянган төгрөгтэй болжээ. Ер нь таксинд явж байхад хүн олдохгүй байна
гэж барагтай бол байхгүй мэт санагдаж байв. Хотын төвд, хотын захад гээд хаана ч
явсан эхний хүнээ буулгаад дөнгөж хөдлөхөд дараагийнх нь гараа өргөөд зогсож байдаг
юм билээ. Ер нь хүнгүй явна гэж байдаггүй юм болов уу гэсэн бодол төрж байлаа.
М.УУГАН-ЭРДЭНЭ
С.АЛТАНЦЭЦЭГ
Гэрэл зургуудыг Ц.МЯГМАРСҮРЭН
