Энэ зун нар сүрхий шарж, халахыг цаг уурчид мэдээлээд байгаа. Тэгвэл аагим халуунд өндөр настай, даралт ихтэй, зүрх судасны өвчтэй хүмүүс харвалтаас хэрхэн сэргийлж болох зөвлөгөөг хүргэе. Монголчуудын дунд цус харвалт залуужиж, нас баралт нэмэгдэж байгаа нь эрүүл мэндийн салбарынхны санааг зовоосон асуудлын нэг болжээ. Энэ өвчний 30 хувь нь зүрхний хэм алдагдлаас болдог байна. Харин 70 хувийн шалтгаан нь даралт ихсэх, чихрийн шижин, тамхи татах, холестерин ихтэй, стрес зэргээс үүдэж тархинд цус харвадаг ажээ. Тодруулбал, тархины артерийн судасны шохойжиж нарийссан тэр хэсэг дээр бүлэн үүсэж, судас битүүрч улмаар тархи цусан хангамжаар дутагддаг байна. Мөн зүрхний тосгуурын хөндийд бүлэн үүсэж энэ нь хүзүүний артерийн судсаар дамжин тархины судсыг бөглөж харвах шалтгаан болдог гэнэ. Тамхи татдаг хүмүүст ихэвчлэн хүзүүний артерийн судас шохойжиж нарийсдаг аж. Тэр нарийссан хэсэгт үүссэн цусны бүлэн судасны ханаас ховхорч цусны урсгалаар дамжин тархины судсыг бөглөн харвах аюултай юм байна. Хэрэв та болон таны ойр дотны хүнд дараахь шинж тэмдгүүд илэрвэл эмчид хандах хэрэгтэй гэнэ. Нүүр ам, гар, хөлөнд саажилт үүсэх, биеийн нэг тал, мэдээгүй болох, хараа муудах, аливаа зүйл хоёрлож харагдах, толгой эргэх, дайвалзаж тэнцвэр алдагдаад зогсохгүй гэнэт хүчтэй өвдөх, хэлж ярихад бэрхшээл саадтай болоод ирвэл шуудхан түргэн тусламж дуудах ёстой юм байна. Харвасан хүн огиулж, бөөлждөг учраас хажуу тийш нь харуулж хэвтүүлэх хэрэгтэй гэнэ. Ингэснээр тухайн хүний амьсгалын зам чөлөөтэй болох нь ээ.
Бүгчим халуунд даралт ихэслээ гээд дур мэдэн эм уух нь аюултай болохыг эмч санууллаа. Мөн хүмүүсийн дунд зуун грамм татвал харвалтаас сэргийлдэг гэсэн яриа байдгийг ч анагаахынхан үгүйсгэв. Архи уух нь цус харвалтыг улам түргэсгэхэд нөлөөлдөг ажээ. Иймд энэ өвчнөөс сэргийлэх хамгийн найдвартай арга нь амьдралын хэв маягаа өөрчилж, эмчийн хяналтад тогтмол байх ёстой гэсэн. Стресст орохгүй, ажлын хэт их ачаалал авахгүй байх, таргалалттай тэмцэж, жингээ хасах, архи, тамхины хэрэглээгээ зогсоох, спортын болон идэвхитэй хөдөлгөөнтэй байхыг зөвлөв. Тэгвэл зүрх судасны өвчтэй, чихрийн шижинтэй хүмүүс эмчийн хяналтад тогтмол байх ёстой гэнэ. Эдгээр зөвлөгөөг дагаж хэрэгжүүлсэнээр тархины цус харвалтаас 95 хувь хамгаалж чадах юм байна.