Христийн шашны томоохон урсгал болох католик шашин анх үүсэн хөгжиж байхдаа тун хэрцгий араншинтай байлаа. Өөр үзэл баримтлалтай нэгнийг зүгээр л шатаачихдаг, бусад улсууд руу загалмайтны аян дайн гээд шашнаараа халхавчилж байгаад зуун дамнасан хичнээн ч түрэмгийлэл өдөөж байсан юм бүү мэд.
Колумб, Магеллан зэрэг нь шинэ тив нээж явахын зэрэгцээ нутгийн уугуул иргэдийг хүчээр өөрийн номлолдоо шингээнэ. Ийм нэгэн шашин цаг үеийн хувьсалд өөрчлөгдөн төрөл арилжсан гэхэд болно. Дэлхийн аль ч өнцөгт, ямар ч жижигхэн сүм ажиллуулж гэмээнэ бүгд Ватиканд захирагддаг. Номлогч гэхээсээ сэтгэл зүйч болчихсон хүмүүс ядарсан, зүдэрсэн нэгэнд сэтгэл засах урмын үгийг ойлгомжтой утгаар нь хайрлахаас гадна боломжоороо эд материалаар дэмжиж, залуучуудыг нь хил дамнан сурч боловсрох замыг нь засаад л. Яаж энэ хүнийг өөрийн шашиндаа татах вэ гэдгийг зөөлөн араар нухацтай ашиглана.
Яармагт нэг хөөрхөн жижигхэн хийд айлын хашаанд бий. Лам нь сайхан унзад хоолойтой, гүрэм номыг сэтгэл гэгээртэл төвөдөөр уншаад өргөлөө авчихна. Бие даасан, хэн нэгэнд захирагддаггүй гэж байгаа. Ийм “чөлөөт уран бүтээлч” лам нар зарим сумын төвүүдэд бас шавилан суучихсан байхыг хараа л биз дээ. Ядаж эхний ээлжинд ганц “атаман” хамбын удирдлага дор бүгд захирагдаж болдоггүй юм болов уу.
Д.Бат-Эрдэнэ