С.Зориг агсны эхнэр
Д.Булганыг баривчилсан
гэж Цагдаагийн ерөнхий газрын хэвлэл
мэдээллийн албаныхан өчигдөр мэдэгдлээ. Тэд
“Д.Булганыг баривчилсан нь үнэн. Одоогоор
өөр мэдээлэл өгөх боломжгүй” гэсэн
юм. Бидэнд олдсон мэдээллээр
түүнийг С.Зориг агсны
амийг хөнөөсөн хэргийн сэжигтнүүдийн талаар
анхнаасаа худал мэдээлж, нуун
дарагдуулсан хэмээн буруутгаж буй
гэнэ. Түүнийг 72 цагийн хугацаатай саатуулжээ. Хэрэв энэ хугацаанд
сэжигтнээр тооцох юм бол
хорих хугацааг нь сунгах аж.
Гэвч Цагдаагийн ерөнхий газрынхан “Д.Булганыг баривчилжээ”
гэсэн мэдээлэл үнэн гэж батлахаас
өөр албан ёсны мэдээлэл
өгч чадахгүй байгаад олон нийт
эргэлзэж байгаа юм. Учир
нь сонгууль дөхөхөөр “С.Зоригийн хэргийг
илрүүллээ”, “Энэ хэрэгт холбогдуулан
хоёр иргэнийг баривчилжээ” гэх мэдээлэл гардаг
нь гэм биш зан
болсон. Нөгөө талаар “С.Зоригийн хэрэг илэрлээ, илрүүлнэ”
хэмээн мэдэгдэж УИХ-ын сонгуульд өрсөлдөөд
ялж байсан түүх ч
бий. Энэ удаагийн “Д.Булганыг баривчиллаа” гэх мэдээлэл УИХ-ын 2016 оны сонгуулийн
өмнө болж байгаа нь
ямар нэгэн улс төрийн
хүчний ажиллагаа биш үү. Улстөрчдийн
хэн нэг нь нэгийгээ
айлгаж байгаа юм биш
биз гэсэн болгоомжлол байна.
Бас түүнийг баривчиллаа гэчихээд
буруугүй юм байна гээд
суллахдаа тоохгүй л байх
гэж хардах нэгэн байгааг
нуух юун.
Харин хуулийн эх сурвалжаас
авсан мэдээллээр ”Булган анхнаасаа цагдаагийн
байгууллагад худал мэдээлэл өгч
байсан гэнэ. Алуурчдыг худлаа
дүрсэлж, ам зургийг нь
тэс өөрөөр гаргаж, хэргийг
эхнээс нь будилаантуулж, байсан байж
болзошгүй. Эр, эм хоёр
алуурчин бус хоёр эрэгтэй
байсан бололтой” хэмээв.
Өөр нэг эх сурвалж “Энэ
хэргийн гүйцэтгэгчийг нь баривчилсан” гэж
хэлэв. Ингэж үзэх нэг
шалтгаан нь Орхон
аймаг буюу Эрдэнэтээс хоёр
иргэнийг баривчилсан гэх мэдээлэл байна.
Тэднийг С.Зориг агсныг
хөнөөсөн хэрэгт
сэжиглэн шалгаж буй бөгөөд
баривчлагдсаныхаа дараа хийсэн
хэргээ хүлээсэн гэх.
Д.Булганыг баривчлагдахаас өмнө буюу
энэ сарын эхээр Эрдэнэт
хотоос 40-50 орчим насны нэгэн
эрийг баривчилсан байна. Түүнийг 461
дүгээр хорих ангид авчирч
цагдан хорьсон аж. Түүнийг
баривчилахдаа ар гэрийнхэнд нь
“С. Зоригийн хэрэгт сэжиглэн шалгаж
байгаа” хэмээжээ. Үүнээс хойш өнөөх
залууг хаана хоригдсоныг нь
тогтоож чадахгүй явсан ар гэрийнхэн
нь Улаанбаатар хотод ирж, асууж
суржээ. Сүүлдээ баривчлагдсан
залуугийн ээж Жавзмаа
аргаа бараад УИХ-ын Өргөдлийн байнгын
хороонд гомдол гаргажээ. Түүний
гомдол, хүүгийнхээ талаар бичсэн зүйлтэй
нь холбогдуулж МАХН-ын гишүүн,
УИХ-ын гишүүн Л.Цог болон түүний
туслах уулзсан мэдээлэл байна.
Иргэн Жавзмаа тэдэнтэй
уулзахдаа хүүгийнхээ тухай яриад “Тогтсон
ажил хөдөлмөр
эрхэлдэг ч гэсэн нэг
муу хүнтэй нөхөрлөдөг. Түүнээс
болж хүү минь хоригдчихлоо
гэж бодож байна” хэмээжээ.
Харин тэрбээр хариуд нь
хүүгээ Цагдан хорих 461 дүгээр
хорих ангид хоригдож
буйг мэдсэн бололтой юм.
Эх сурвалжийн хэлж байгаагаар Эрдэнэтээс
баривчлагдсан тэр залууг С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн
хэрэгт сэжиглэсэн бололтой юм. Гэвч Жавзмаа
гэх иргэний өргөдөлд
юу бичсэн болоод, яагаад
Өргөдлийн байнгын хорооныхон Л.Цогтой уулзуулав. Нөгөө
талаараа Л.Цог нь Дэд
бүтцийн сайд асан С
Зоригийг бусдын гарт хэрцгийгээр
амиа алдахад Хууль зүйн
сайдын албыг хашиж байсан
нь анхаарал татаж байгаа юм.
Тэгэхээр магадгүй тухайн үед сайд
байсан хүн энэ хэргийн
талаар ямар нэгэн гадарлах
зүйлтэй учраас Эрдэнэт хотоос
баривчлагдсан залуугийн ээжтэй уулзсан байж
ч болох. Учир
нь тухайн үед Хууль
зүйн сайд асан Л.Цог 1999 оны
дөрөвдүгээр сард С. Зоригийн
амь насыг хөнөөсөн
хэргийн талаар
ярихдаа “Хэргийг илрүүлэх гэж
цагдаа улс даяар шалгаж
байсан. Харин одоо нэг
дүүргийн хэмжээнд шалгаж эхэллээ. Тэгэхээр
нэг цэг дээр хумигдлаа
гэсэн үг. Сэжиглэж, тогтоосон
хүн байхаар барахгүй л
дээ. Байгаа юм. Хэрэгтнийг
дайчлан баривчлах тэр үед задруулна
гэхээс одоо чамайг баривчилна
гээд сониноор зарлаж болохгүй. Уг
нь алуурчид өөрсдөө хүрээд ирвэл
зүгээр дээ. Тийм хэцүү
хэрэг биш шүү дээ”
хэмээж байжээ. Тэгэхээр Хууль
зүйн сайд байсан хүний хувьд хэрэгтнийг
гадарлаж байсан байж мэдэх.
Энэ мэдээлэл өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд цахим ертөнцөд түгсэн
билээ. Жиргээчдийн зарим нь нэгдүгээр сургуулийн өмнөх С.Зориг
агсны амьдарч байсан байрны
гадаа “Хоёр машин байсан.
Багтай хүмүүс хэн нэгнийг
бариад явчихлаа” гэх мэтээр жиргэж
байсан билээ. Цахим ертөнцөд
энэ мэдээлэл тарж байх үед
С.Зориг агсны
дүү УИХ-ын гишүүн
С.Оюунаас тодруулахад “Ямар ч мэдээлэл
алга. Сүүлийн нэг жил
орчим Д.Булгантай уулзаагүй”
гэж хэлсэн юм. Харин ням
гаригийн 16 цагийн үед УИХ-ын гишүүн, Өргөдлийн
байнгын хорооны дарга О.Баасанхүү ”С.Зоригийн хэрэг
удахгүй илэрнэ гэдэгт итгэлтэй
байна” хэмээн жиргэсэн нь
цахим ертөнцийнхний анхаарлыг татаж байв. УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүүгээс “Та яагаад ийм итгэлтэйгээр цахим
ертөнцөд жиргэсэн юм бэ” хэмээн
асуухад “УИХ-ын гишүүн
гэхээр бүхнийг мэдэх албагүй
шүү дээ. Жавзмаа гэдэг
хүн УИХ-ын Өргөдлийн байнгын
хороонд хандсан нь үнэн.
Түүний өргөдөлд
юу гэж бичсэнийг хэлэх
боломжгүй” гэв. Юутай ч
хэргийн эргэн тойронд ойрын
өдрүүдэд энэ
мэт сэжиг, таамаг гаргаж
болохоор явдлууд далд өрнөжээ.
С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн
хэргийг илрүүлэх ажлын хэсгийнхэн Д.Булганыг баривчилсан гэдэг нь тодорхой болж байна. Гэвч
энэ үйл явдал хэр
бодитой эсэхийг цаг хугацаа
харуулах биз. С. Зоригийн
амь насыг хөнөөсөн хэргийг
илрүүлэх ажлын
хэсэг 1998 онд байгуулагдсан
байдаг. Ажлын хэсэгт Үндэсний
аюулгүй байдлын зүгээс болон
Тагнуулын ерөнхий газар, Эрүүгийн
цагдаагийн газрын тодорхой албан
тушаалтнууд орж ажилладаг бөгөөд
прокурор ажлын хэсгийг ахалдаг.
17 жилийн хугацаанд ажлын
хэсгийн бүрэлдэхүүн олон удаа солигдож
байсан гэдэг. Тухайн
үед энэ хэргийн талаар
албаны хүмүүс юу гэж
хэлж байсныг сийрүүлье.
Тухайлбал С.Зоригийг хөнөөсөн гэмт хэргийг илрүүлэх
ажлын хэсгийн дэд ахлагч,
дэд хурандаа З.Төрмандах 2000 оны
аравдугаар сард өгсөн ярилцлагадаа “Анх хэргийн газрын
үзлэг хангалтгүй хийгдсэн нь тодорхой болсон.
Хэргийн газраас олдсон гэх
5000, 1000-тын дэвсгэрт болон зарим нэг
эд мөрийн баримтын чанартай
зүйлүүд алдагдсан гэдэг мэдээлэл ирсэн.
Тэр бүхэн ямар учиртай
болохыг шалгахын тулд энэ оны
долдугаар сараас өмнөх ажлын
хэсэгт эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж
байгаа. Хэргийн газарт үзлэг
хийхдээ хивсэнцрийг эд мөрийн баримтаар
хурааж аваагүй зүйл байсан.
Гэтэл Зориг агсны гэрийнх
нь балкон дээр л
байж байсан юм билээ.
Энэ мэт тодорхой факт
байгаа учраас үнэн зөв
эсэхийг нь Эрүүгийн журмаар
шалгуулах зайлшгүй шаардлага гарсан” гэж байжээ.
Мөн 2000 оны арванхоёрдугаар
сард нийслэлийн Прокурор, хууль цаазын итгэмжит
зөвлөх асан Д.Даваадорж
”Сүхбаатар дүүргийн Цагдаагийн хэлтэст дуудлага очсоноос
хойш долоон минутын дараа
цагдаа нар очсон. Тэгэхэд
өмнө нь 15 хүн хэргийн
газар руу орсон байдаг.
Дараа нь ажлын хэсгээс
албаны шалгалт хийж, хотын
Цагдаагийн дарга Ганболдод хүртэл
эрүү үүсгэн шалгаж, захиргааны
арга хэмжээ авсан. С.Зоригийг хөнөөсөн хэрэг илрэхгүй байсаар
сүүлдээ улс төрийн ашиг
хонжоо болж хувирсан нь
улс төр хэрхэн хямарсныг
харуулж байгаа юм биш
үү. Анхнаасаа энэ хэрэгт цагдаагийнхан
алдсан нь үнэн. Цагдаагийнхан
хэргийн зураг авахдаа өнгөт
хальсаар авсан. Гэтэл тэр
өнгөт хальс угаах тоног
төхөөрөмж Цагдаагийн газарт байдаггүй учраас
хувийн зураг угаалгадаг газраар
угаалгахад хүмүүс хувилаад авчихсан
байсан. Мөн 70, 80 хүний хурууны хээ
авах, тодорхойлох техник Монголд байхгүй.
Нэг шинжээч өсгөдөг шилээр
25 хүний хурууны хээ харж
суугаад л нүд нь
улайчихдаг. Маргааш нь амраад
нөгөөдөр нь дахиж ирж
харах жишээтэй” гэж хэлж байжээ.
Бас нэг анхаарал татсан
яриа гэвэл Хошууч генерал
Л.Гарамжил 2012 онд
ярилцлага өгөхдөө “Би одоо хүртэл
нэг л юмыг гайхдаг.
Талийгаач Жамьянсэнгээ хурандаа, Базаргүр хурандаа хоёрыг яагаад тэр
ажлын хэсгээс гаргасныг л
гайхдаг. Д.Мөрөн гаргасан
юм уу, хэн гаргасныг
мэдэхгүй. Ажлын
хэсгийн шийдвэрийг ганц хүн гаргахгүй
шүү дээ. Уг нь
Д.Булганыг арай өөр аргаар
шалгах байсан болов уу
гэж хүн болгон хэлдэг.
Мэргэжлийн хүмүүсийн хувьд зөндөө арга
байсан гэж үздэг. Булган
хохирогч, талийгаачийн гэргий гэдэг үүднээс
шалгуулсан. Манайхан түүнд хүндэтгэлтэйгээр хандаж
шалгасан” гэжээ.