Categories
мэдээ нийгэм

Монгол банхрын гөлөг шалгаруулна

Гүнтийн зусланд монгол банхар нохойн 3-6 сартай гөлөгний “Ирээдүйн аварга 2014” тэмцээн эхлэх гэж байна. “Арслан” клубээс зохион байгуулж буй уг тэмцээний үеэр үр төл сайтай, уугуул хэв шинжийг бүрэн агуулсан хөгшин банхруудыг алдаршуулах үйл ажиллагаа болох бөгөөд Монголын нохой судлалын холбооноос удмын бичиг олгох, чип хийх, мал эмнэлгийн үзлэг зэрэг үйл ажиллагаа явагдах аж. Түүнчлэн энэ удаагийн тэмцээнд оролцох бүх гөлөгний бүртгэлийн хураамжийг “Содон” үржлийн газар даахаар боллоо. Тэмцээнд 3-6 сартай цэвэр цусны монгол банхрын гөлөг оролцох бөгөөд эр, эм хоёр ангиллаар эхний таван байрыг тус тус шалгаруулах юм. Уралдаан зохион байгуулагчид энэ талаар “Монголын нүүдэлчин ардын уламжлалт их өв соёлын салшгүй хэсэг болсон монгол банхар нохой сүүлийн жилүүдэд хурдацтай хөгжиж байгааг бататган, ирээдүйн аварга болох чанартай, чансаатай гөлгөн нохдыг тодруулах, монгол банхар өсгөн үржүүлэгчдэд урам зориг өгөх зорилгоор тэмцээнийг зохион байгуулж байгаа” хэмээн онцолсон байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Зам тээврийн салбарынхан Чингэсийн талбайд цуглана

ßã îäîî ×èíãýñèéí òàëáàéä Óóë óóðõàйí ÿàì àæëàà ñóðòàë÷ëàõ ºäºðëºã çîõèîí áàéãóóëæ áàéíà. Òýãâýë ìàðãààø буюу Ням гарагт çам, тээврийн салбарын үйл ажиллагааг сурталчилаõ àæýý. Засгийн газрын үйл ажиллагааны хэрэгжилт, зам, тээврийн салбарын хийж хэрэгжүүлсэн ажлуудтай нэг дор танилцах боломжтой ãýíý.

Categories
гадаад мэдээ

Украины зэвсэгт мөргөлдөөний улмаас 127 хүн амиа алджээ

Украины зүүн нутгийн Донецк мужийн хоёр дахь том хот болох Мариуполь хотын захиргааг эзлээд байсан Оросын дэмжигч иргэд орон нутгийн цагаар энэ сарын 16-нд хотын захиргааны байрыг орхин ухарсан байна. Украины тэрбумтан “Уурхайн хаан” гэгдэх Ринат Акметов хотын энгийн иргэдэд цагдаагийн нийгмийн хэв журам тогтоох ажиллагааг дэмжихийг уриалснаар хотод энгийн иргэдээс бүрдсэн сайн дурын эргүүл ажиллаж эхэлжээ.
Оросыг дэмжигч иргэд Донецк хотын зүүн хэсэгт байрлах Засгийн газрын цэргийн түр хуаранг эзэлсэн гэж “AFP” агентлаг мэдээлэв. Хотод дэлбэрэлтийн чимээ сонсогдсон нь цэргийн түр хуаранг эзлэх үйл явцтай холбоотой эсэх нь тодорхойгүй ба Засгийн газрын цэрэг төдийлөн эсэргүүцэлгүй түр хуаранг орхин ухарсан байна.
Украины зүүн өмнөд нутгийн зэвсэгт мөргөлдөөний улмаас нийт 127 хүн амь үрэгдсэн гэж НҮБ-ын хүний эрхийн асуудал хариуцсан Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Иван Симонович мэдэгдэв.
Тэрээр Украины Засгийн газар болон, жагсагчдаас авсан мэдээ материалд үндэслэн дээр мэдээллийг хийжээ. Мөн 112 хүн хууль бусаар хоригдсон ба тэдний 49 нь сураггүй алга болсон байна. Симонович, Украины цагдаа, хүчнийхэн мөргөлдөөнөөс зайлс хийх арга замыг урьтал болгохгүй байгааг онцлоод Одесса хотод гарсан түймрийн хэргийн мөрдөн байцаалтыг иргэдийн оролцоотой хийх хэрэгтэй гэж шаардсан байна. Өнгөрсөн оны 11 дүгээр сараас хойш Украинд үүссэн нөхцөл байдлын улмаас нийт 250 хүн амиа алдаад байгаа юм.
 

Categories
мэдээ улс-төр

О.Магнай торгуулжээ

Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газрын дарга О.Магнайг “торгодог” гэдгээр нь андахгүй. Тэгвэл мань нөхөр энэ сарын 8-нд Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийн захирамжаар гурван сарын хугацаанд цалингийн 20 хувиар торгуулахаар болжээ. Түүнийг төрийн албан хаагчийн нийтлэг үүргээ биелүүлээгүй, Засгийн газрын агентлагийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 15.2-ийг удаа дараа зөрчсөн гэх үндэслэлээр ийн шийтгэсэн байна.
Энэхүү заалт нь “Агентлагийн даргыг гадаад улсын ижил төрлийн байгууллага, олон улсын болон бусад байгууллагад туршлага судлах, мэргэжлийн сургалтад явах, хурал, зөвлөлгөөнд оролцохыг Монгол Улсын сайд шийдвэрлэнэ” гэсэн агуулгатай аж. Өөрөөр хэлбэл, О.Магнай нь Ерөнхий сайдаасаа зөвшөөрөл авалгүйгээр хэд хэдэн удаа гадаад явсан болж таарах нь. Торгодог дарга өөрөө торгуулиа хүлээн зөвшөөрөх л байлгүй дээ.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

100 хоногт хийх ажилтай танилц

Эдийн засгийг эрчимжүүлэх 100 хоногт хийх 70 гаруй ажлыг зургаан бүлэгт хувааж үзсэн байна. Ингэхдээ Бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, Уул уурхай, ашигт малтмалын салбарын үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх, Барилга, аж үйлдвэр, дэд бүтцийн салбарыг эрчимжүүлэх, Аймаг, орон нутгийн дэд бүтэц, эдийн засгийн чадавхийг нэмэгдүүлэх, Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх болон Төсөв, мөнгөний бодлогын хүрээнд дор дурдсан ажлуудыг хийхээр төлөвлөжээ. Үүнд:
1.Бизнес эрхлэгчдийг дэмжих:
-Монголчуудыг үндэсний үйлдвэрлэлийн бүтээгдэхүүнээ худалдан авах, зарим шаардлагагүй импортын хэрэглээг багасгаж, ухаалаг хэрэглээг бий болгохыг урамшуулах
-Дотоод үйлдвэрлэлийг дэмжих хүрээнд шаардлагатай тоног төхөөрөмж, машин механизмын лизингийн үйлчилгээ бий болгох
-Хөрөнгийн биржийн үйл ажиллагааг жигдрүүлж, эрчимжүүлэх
-Төгрөг, юаний своп хэлцэлийг 20 тэрбум юаниар нэмэгдүүлэх
-Бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, барилга, замын чанар сайжруулах чиглэлээр тендерийн хуульд өөрчлөлт оруулах
-Иргэдийн худалдан авалтыг урамшуулах “НӨАТ” тогтолцоог бүрдүүлэх ажлыг эхлүүлэх
-Төрийн өмчийн томоохон аж ахуйн нэгжүүдийг эзэнжүүлэх хөтөлбөр боловсруулж УИХ-д өргөн барих
-Төрийн шаардлагагүй хяналт, шалгалтыг зогсоож, бизнес эрхлэгчдэд зөвлөмж өгөх
-Газрыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах нөхцлийг бүрдүүлэх
-Бизнес эрхлэгчдийн үйл ажиллагааны зөвшөөрлийн тоог цөөлж, олголтыг хялбаршуулах
-Зээлийн үндэсний даатгалын корпораци байгуулах
-Өмчлөх эрхийн тухай хуулийн төслийг боловсруулж өргөн мэдүүлэх
-Үндэсний үйлдвэр, дотоодын аж ахуйн нэгжийн тогтвортой үйл ажиллагааг хангах зорилгоор үйл ажиллагааны өртөг зардлыг нэмэгдүүлж буй хүчин зүйлсийг бууруулах зээл, зээлийн даатгалд хамруулах болон гадаад дотоодын үнэт цаасны зах зээлд оролцоход дэмжлэг үзүүлэх
-Эдийн засгийг эрчимжүүлэхэд учирч байгаа бэрхшээл, хүнд суртлыг “11-11 төв”-д хүлээн авч, шуурхай арга хэмжээ авах
-Хөдлөх эд хөрөнгө болон эдийн бус хөрөнгийн барьцааны тухай хуулийн төслийг боловсруулж УИХ-д өргөн барих
-Гадаадын ажиллах хүчний квотыг шинэчлэн тогтоох, ангиллыг зохистой болгох
-Зээлийн хүүг бууруулах орчныг бүрдүүлэх дунд хугацааны хөтөлбөр боловсруулах, гадаадын банкны салбар, нэгжийг нээх бэлтгэл ажлын төлөвлөгөө гаргах, 2016 оноос эхлэн хязгаарлагдмал хүрээнд зөвшөөрөл олгох
-Далд эдийн засгийг ил тод болгох нөхцлийг бүрдүүлэх, Эийн засгийн өршөөлийн тухай хуулийн төслийг боловсруулж УИХ-д өргөн мэдүүлэх
2.Уул уурхай, ашигт малтмалын салбарын үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх
-Ашигт малтмалын хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж, хайгуулын лиценз олгохыг зөвшөөрөх
-”Асгатын мөнгөний орд”-ын үйл ажиллагааг эхлүүлэх
-Маргаантай байгаа зарим лицензний асуудлыг шийдвэрлэх
-Нүүрсний экспортыг нэмэгдүүлэх цогц арга хэмжээ авах, “Таван толгой”-н ордод гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчдын оролцоог хангах зарчмаар ашигт ажиллагааг нэмэгдүүлэх, гадаад зах зээлд өрсөлдөх чадварыг сайжруулах
-Алтны олборлолтыг дэмжих
-Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн ажлыг эхлүүлэх
-БНХАУ-тай хамтарсан нүүрс хийжүүлэх үйлдвэрийн бэлтгэл ажлыг хангах
-Ерөнхий сайдын дэргэд Эдийн засгийг эрчимжүүлэх зөвлөлийг байгуулж, тогтмол ажиллуулах
-”Оюу толгой” төслийн далд уурхайн бүтээн байгуулалтыг түргэтгэх, төсөлд Засгийн газрын зүгээс бодлогын дэмжлэг үзүүлэх
-Эрдэс баялгийн бодлогын зөвлөлийг байгуулах
-Уламжлалт бус газрын тос, тос, нүүрс шингэрүүлэх, хийжүүлэх, эрчим хүч экспортлох төсөл, хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд бодлогын дэмжлэг үзүүлэх
-Ураны салбарт ажиллаж буй компаниудад учирч буй саад, гацааг арилгах
-Экспортын бүтээгдэхүүний өрсөлдөх чадварыг сайжруулах хүрээнд төмөр замын цариг, тээврийн бусад дэд бүтцийг шийдвэрлэх
3.Барилга, аж үйлдвэр, дэд бүтцийн салбарыг эрчимжүүлэх
– Үйлдвэрлэлийн тоног төхөөрөмжийн гааль, НӨАТ-ын төлбөрийг хойшлуулах зохицуулалтыг хийх
-Дутуу баригдсан үйлдвэрүүдийг ашиглалтад оруулахад дэмжлэг үзүүлэх
-Экспортыг дэмжих, импортыг орлох үйлдвэрүүдийг барьж байгуулах
-Ноос, ноолуурын үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх
-ЖДҮ-ийг дэмжих сангийн зээлийн хэмжээг 100 хүртэл тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлэх, Зээлийн батлан даалтын сангийн эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх
-Төсвийн байгууллага, төрийн өмчит аж ахуйн нэгжүүд дотоодын бараа бүтээгдэхүүнийг зуучлагчгүйгээр үйлдвэрлэгчээс нь шууд худалдан авдаг болгох
-Гашуун-Сухайт, Тавантолгойн төмөр замын барилын ажлыг эрчимжүүлэх
-Боомтын төмөр замын ажлыг энэ онд дуусгах
-Түлш, эрчим хүчний үнэ тарифыг чөлөөлж, тус салбарын хөрөнгө оруулалтын орчныг сайжруулах, эрчим хүчний шинэ эх үүсвэр болон дамжуулах шугамыг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн зарчимд шилжүүлэх хөтөлбөр боловсруулж УИХ-д өргөн мэдүүлэх
-Хөрш орнуудтай харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэх ОХУ, БНХАУ-ыг холбосон төмөр зам, хурдны авто зам, нефть, байгалийн хий, эрчим хүчний дэд бүтэц бий болгох чиглэлээр хэлэлцээг идэвхжүүлэх
-Баруун-Урт-Бичигт чиглэлийн авто замын ажлыг эхлүүлэх, Бичигт боомтын дэд бүтцийг сайжруулах
-Туулын хурдны замыг 5 сард багтаан эхлүүлэх
4.Аймаг, орон нутгийн дэд бүтэц, эдийн засгийн чадавхийг нэмэгдүүлэх
-Нийслэл, аймгуудад “Гудамж” төслийг хэрэгжүүлэх
-Аймгийн төвийн дулаан хангамжийг сайжруулах хүрээнд аймгуудын төвд дулааны станц байгуулах ажлыг эхлүүлэх
-”Шинэ сум” төслийн хүрээнд 16 сумын төвийг шинэчлэн байгуулах
-Сүү боловсруулах үйлдвэрийг эхний ээлжинд сум дундын төвүүдэд байгуулах
-Зургаан аймгийн /Дорнод, Хөвсгөл, Өмнөговь, Сүхбаатар, Говь-Алтай, Завхан/ төвийг хатуу хучилттай авто замаар Улаанбаатар хоттой холбох
-Гашуун-Сухайт, Шивээхүрэн боомтыг олон улсын статустай болгох
-Аймгуудын төвд 1000 айлын орон сууц хөтөлбөрийг эхлүүлэх, үргэлжлүүлэх
-Улаанбаатар хотод нийслэл өөрийн хөрөнгө оруулалтаар хийгдэх төсөл, хөтөлбөрийг Засгийн газраас дэмжих
-Аймгуудын төвд баригдсан орон сууцны ипотекийн зээлийн хүүг 7 хувь болгох
5.Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх
– Эдийн засгийн чөлөөт бүсэд хөрөнгө оруулалт татах
-Өрийн удирдлагын шинэ тогтолцоог нэвтрүүлэх
-100 мянган ам.доллараас дээш хөрөнгө оруулалт татаж буй ББСБ-ын ашгийн татварыг тэглэх
-Аялал жуулчлалын дэд бүтцийг сайжруулах: чөлөөт бүс, амралт зугаалга, бизнес төв, татваргүй худалдааны үйлчилгээ нэвтрүүлэх ажлыг эхлүүлэх
-Хөрөнгө оруулалтын сангуудыг бий болгох: Хөрөнгө оруулалтын сангийн тухай хуулийн хэрэгжилтийг идэвхжүүлэх
-Банкуудын гаднаас татах хөрөнгийг хүүгийн татвараас чөлөөлөх
-Концессын ажлуудыг эхлүүлэх: Концессын тухай хуульд төрийг илүү хариуцлагатай болгох, үндэсний үйлдвэрлэгч, аж ахуйн нэгжүүдийг хамгаалах, давуу эрх олгох чиглэлээр нэмэлт, өөрчлөлт оруулах
-”ITB” зохион байгуулах ажлын хүрээнд аялал жуулчлалын салбарын сурталчилгаа болон орлогыг нэмэгдүүлэх
-Гадаадын хөрөнгө оруулалтын сангуудаас хөрөнгө оруулалтыг татах
-Олон улсын томоохон банк, санхүүгийн байгууллага, улс орнуудтай хөрөнгө оруулалтын хэсэгчилсэн уулзалтуудыг зохион байгуулах
-Визгүй зорчих орны тоог нэмэгдүүлэх, гадаадын хөрөнгө оруулагчдад визний тааламжтай нөхцлийг бий болгох
6.Төсөв, мөнгөний бодлогын талаар
-Төсвийн урсгал зардлыг 20 хувиар бууруулж, хэмнэлтийн горимд шилжих
-Олон улсын зах зээлд арилжаалсан Засгийн газрын үнэт цаасны хөрөнгийн зарцуулалтын ил тод байдлыг хангах, хяналтыг сайжруулах
-Хөгжлийн бодлого төлөвлөлтийн тухай хуулийн төслийг боловсруулж, УИХ-д өргөн барих
-Хөгжлийн банкны үйл ажиллагааны цар хүрээг өргөжүүлж, засаглалыг сайжруулах: бие даасан байдлыг нэмэгдүүлэх, хөрөнгө оруулалтыг зохистой болгох чиглэлээр холбогдох хууль тогтоомжид өөрчлөлт оруулах
-Улсын төсөвт ашиглах төгрөгийн гадаад валюттай харьцах ханшийг тогтсон аргачлал, эх сурвалжид үндэслэн тооцох
-Төсвийн ил тод байдлыг хангах, төсвийн гүйцэтгэлд татвар төлөгч, төрийн бус байгууллагаас хяналт тавих нөхцлийг бүрдүүлэх
-Төрийн байгууллагын тайлан, үйл ажиллагаанаас бусад асуудлаар төсвийн хөрөнгөөр хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр сурталчилгаа хийх, “Хаалтын гэрээ” байгуулахыг хориглох
-”Гол нэрийн бараа бүтээгдэхүүний үнийг тогтворжуулах дунд хугацааны хөтөлбөр”-т иж бүрэн дүн шинжилгээ хийж, цаашид үргэлжүүлэх эсэхийг шийдвэрлэх зэрэг асуудал багтжээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Яармагийн замын нэг урсгалыг маргаашнаас хаана

Яармагийн гүүр-Нисэх, Нисэхийн товчоо, Сонсголонгийн уулзвараас Яармагийн товчоо чиглэлийн 13.7 км авто замын өргөтгөл, шинэчлэлтийн ажил 2012 оноос хэрэгжиж байгаа юм. Тус зам барилгын ажлын хүрээнд Нүхт цогцолбор руу салдаг уулзвараас Сонсголонгийн ууулзвар хүртэлх 3 км авто замын хойд урсгалыг маргаашнаас буюу тавдугаар сарын 18-наас зургаадугаар сарын 07-ны өдөр хүртэл хааж, замын хөдөлгөөнийг урд урсгалаар сөрөг хөдөлгөөнтэй зохион байгуулахаар боллоо.  Энэ хугацаанд тус замд борооны ус зайлуулах шугам, хашлага суулгах, өнгө хучилт, тэмдэглэгээ хийх зэрэг ажлуудыг хийж 20 хоногийн дараа нээхээр төлөвлөжээ.

Categories
мэдээ спорт

Д.Хүдэрбулга улсын аварга боллоо

2014 оны бөхийн чөлөөт барилдааны улсын аварга шалгаруулах тэмцээн өчигдөр Спортын төв ордонд эхэлсэн. Эхний өдөр эрэгтэйчүүдийн 57 кг, 70 кг, 97 кг-ын, эмэгтэйчүүдийн 48 кг, 58 кг-ын жингийн ангилалын барилдаанууд явагдсан. Тэмцээнд нийт 28 байгууллагын 200 гаруй тамирчин оролцож байгаа юм. Өнөөдөр эмэгтэй 53 кг, 60 кг, 69 кг, 55 кг, 63 кг, 75 кг, 61 кг, 74 кг, 125 кг-ийн жингийн барилдаанууд болно. Эхний өдөр медаль хүртсэн тамирчдын нэрсийг хүргэж байна.
Эрэгтэй чөлөөт бөхийн төрөл 57 Кг 1.Бэхбаяр –Хангарьд 2.Цогтбаатар –Алдар спорт хороо 3.Баярхүү –Хасу Мега Старс 3.Хаш-Эрдэнэ-Алдар спорт хороо 70Кг 1.Анхбаяр –Харганат цамхаг 2.Батзориг– Хилчин спорт хороо 3.Алтангэрэл –Хангарьд 3.Идэрхүү – Гацуурт –Олимп 97 Кг 1.Хүдэрбулга –Ганьт 2.Пүрэвдорж– Харганат цамхаг 3.Сосорбарам –Аварга БТДС 3.Бэлгүүтэй –Женко Эмэгтэй чөлөөт бөхийн төрөл 48 Кг 1.Нарангэрэл –Хангарьд 2.Цэнджав –Алдартан 3.Отгонцэцэг –Орхон 3.Намуунцэцэг –Хасу Мега Старс 58 Кг 1.Шоовдор –Цастын барс 2.Бямбацэрэн –Аврагч спорт хороо 3.Оюун-Эрдэнэ –Орхон

Categories
мэдээ соёл-урлаг

Төгөлдөр хуурчид Эрдэнэтэд өрсөлдөнө

Хөгжмийн зохиолч Ц.Сүхбаатарын нэрэмжит өсвөрийн төгөлдөр хуурчдын  улсын  хоёрдугаар уралдаан  өнөөдөр Эрдэнэт хотноо эхэлж байна. Орон нутагт амьдарч буй  хүүхдүүдэд  төгөлдөр  хуурыг  сурталчилж, хөгжмийн боловсрол олгох зорилгоор тус  уралдааныг “Эрдэнэт авьяастан” ТББ-ынхан Орхон  аймагт зохион байгуулж буй юм.
Тус уралдаанд хот, хөдөөгийн төгөлдөр хуур сонирхон суралцагч 4-18 насны  200 гаруй хүүхэд оролцохоор  бүртгүүлсэн байна. Оролцогчид ганцаарчилсан болон хосын төрлөөр өрсөлдөх ба СУИС, ХБК-ийн төгөлдөр  хуурын мэргэжлийн багш нар  шүүн явуулах аж. Уралдааны шагналтангууд ням гарагт тодорно.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Монголчууд өөрсдөө цементийн хэрэгцээгээ хангахаар боллоо

-“Бейзмент” компани Хөтөлийн цементийн үйлдвэрийг хөл дээр нь босголоо-

Монгол Улс өөрсдийн гараар, өөрсдийн хөрөнгөөр юу ч хийгээгүй, ганц байшин босгосон билүү, нэг бал үйлдвэрлэсэн билүү гэж халаглацгаадаг. Тэгвэл одоо хэлэх үгтэй боллоо. Хөтөлийн цемент шохойн үйлдвэрийг өргөтгөж шинэчиллээ. 2009 онд Хөтөлийн цементийн үйлдвэрийнхэн салбарын сайдаа очиход “Гаднаас цемент оруулж ирээд байвал Хөтөлийн 10 мянган хүний аж амьдрал хөсөр хаягдана” хэмээн бухимдаж байсан бол одоо санаа зоволтгүй боллоо.  Хэдийгээр өргөтгөл гэх боловч хуучин үйлдвэрийнхээ дэргэд бүр том, хүчин чадал нь дөрөв дахин илүү цоо шинэ үйлдвэрийг  жил зургаан сарын дотор барьж дуусгаад ашиглалтад оруулсан нь энэ. Хөрөнгө оруулагч нь нь үндэсний “Бейзмент” компани юм. Үйлдвэрийг босгох санхүүжилтэд нь Улаанбаатар, Худалдаа хөгжил, Хөгжлийн банкны оролцоо байсан. Засгийн газар ч хангалттай дэмжжээ. Үйлдвэрийг байгуулахад ХБНГУ-ын компани зөвлөсөн  бол тоног төхөөрөмж нийлүүлэгчээр БНХАУ-ын “Жансү Пенгфей групп” ажиллажээ. Барилгын зураг төслийг БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Барилгын зураг төслийн институт гаргаж.  Барилгын угсралтыг Бээжин хот дахь “Шоган” групп хийсэн байна. Энэ бүтээн байгуулалтын ажилд гар бие оролцож, сэтгэл санаа, эд хөрөнгөөр тусалсан болгон үйлдвэрийн нээлтийн ёслолд ирсэн байв. Арга хэмжээ өнгөрсөн лхагва гаригт боллоо. Үндэсний хэмжээний бүтээн байгуулалт хийсэн учраас үйлдвэрийн нээлтийг үнэнхүү сүр хүчтэй улаан хивсний ёслол болгон тэмдэглэв. Монголчууд юм хийж чаддаг юм байна гэдгээ гайхуулахыг хичээж байна.  Газар газрын мэргэжилтнүүд ирж үзээд “Энэ бол цементийн үйлдвэр мөн юмаа” л гэцгээж байсан.  Үйлдвэрийн гаднаасаа харагдах байдал, босгосон барилга байгууламж, сунайсан урт агуулахууд, дотор нь суурилуулсан техник технологиуд ярих юмгүй. Орчин үеийн цементийн үйлдвэр нэг иймэрхүү байдаг гэнэ.  Харин  тоног төхөөрөмжүүд нь “тэтгэвэртээ” гарчихсан учраас хуучин үйлдвэрийн үйл ажиллагаа нь одоогоор түр зогсчихсон юм байна.  500 мянган тоннын хүчин чадалтай энэ үйлдвэр 30 гаруй жил ажиллах хугацаандаа гурван сая гаруй тонн цемент үйлдвэрлэсэн түүхтэй. Энэ үйлдвэр цементийг нойтон аргаар боловсруулдаг байсан.


Ер нь манайд байгаа цементийн үйлдвэрүүд цөм нойтон аргын технологитой. Хар ухаанаар бол түүхий эдээ усаар зуурдаг гэсэн үг юм уу даа. Тэгвэл Хөтөлийн цемент шохойн шинэ үйлдвэр  хуурай аргын технологитой. Дэлхий нийтэд хэрэглэж байгаа орчин үеийн энэ технологийг Монголдоо анх удаа нэвтрүүлж байна гэсэн үг. Мэргэжлийн хүмүүсийн тайлбарлаж байгаагаар цементийн түүхий эд болох шохойн чулуу, нүүрсийг эхлээд бутална. Түүнийгээ түүхийн эдийн агуулахад аваачаад илүүрээр зүсч, төмрийн хүдэртэй хольж, найрлагыг нь жигдрүүлнэ. Дараа нь халуун хийгээр хатаана. Тэндээсээ дулаан солилцуурын цамхагт аваачиж халаагаад ус чийгийг нь зайлуулсны дараа хатаах ажлыг бүрэн автоматжуулалтын системээ хийнэ. Хамгийн сүүлд түүхий эдээ хөргөсний дараа буталж, нунтаглаад төмөр зам, авто замаар ачилт хийдэг байна.  


Энд онцолж хэлэх өөр нэг зүйл нь Хөтөлийн цемент-шохойн хуучин үйлдвэрийн 30 жилд гаргаж авсан гурван сая тонн цементийг шинэ үйлдвэр нь ердөө гурван жилийн дотор үйлдвэрлэх боломжтой гэнэ. Өөрөөр хэлбэл жилдээ нэг сая тонн цемент үйлдвэрлэх хүчин чадалтай. Гэхдээ “Бейзмент” компанийн гүйцэтгэх захирал Г.Энхбаяр “Бид анхнаасаа агуулахаа барьж, тоног төхөөрөмжөө суурилуулахдаа жилд хоёр сая тонн цемент үйлдвэрлэнэ гэж тооцоолсон.  Тиймээс цаашдаа үйл ажиллагаа жигдрээд ирвэл энэ хэмжээндээ цемент гаргах бүрэн боломж бий” гэсэн юм. Үнэндээ Монгол Улс өнгөрсөн 2013 онд нийтдээ хоёр сая гаруй тонн цемент хэрэглэсэн байна. Үүний 40 гаруйхан хувийг дотоодын компаниуд хангасан гэж байгаа.  Хөтөлийн “Цемент шохой”, “Эрэл цемент”, “Налгар түшиг”, “Централ Ашиан цемент” компаниуд өнгөрсөн жил нийлээд 500 гаруй мянган тонн цемент үйлдвэрлэж. Үлдсэн цементийг бид гаднаас авч,  бөөн доллар урсгасан гэсэн үг. Эндээс Монгол Улсын цементийн зах зээл дээр гадныхан тоглож, ашиг олдог, дотоодын компаниуд уналтад орсон гэдэг нь харагдаж байгаа юм. Гэвч ухралтад Хөтөлийн “Цемент шохойн” үйлдвэр одооноос цэг тавих нь ойлгомжтой боллоо.
Энэ үйлдвэр дангаараа Монгол Улсын цементийн хэрэгцээг хангачихаар байгаа нь “Бейзмент” компанийн захирлын үгнээс тодорхой байна.  Гэхдээ Монголд хот, хөдөөгүй байшин барилга олноор сүндэрлэж, цементийн эрэлт хэрэгцээ жилээс жилд өсч байгаа учраас энэ тооцоолол өөрчлөгдөх нь дамжиггүй. Тэгсэн байлаа ч Хөтөлийн үйлдвэр Монгол Улсын цементийн хэрэгцээний тал хувийг хангах нь баараггүй болжээ. Шинэ үйлдвэрийн ач тус, давуу чанарыг дурдаад байвал олон. Хөтөлийн “Цемент-шохойн” үйлдвэр одооноос эхлээд цахилгааны хэрэглээгээ 45 хувиар хэмнэх юм байна. Усны хэрэглээ нь багассанаас гадна хорт утаа ялгаруулахгүй учраас байгальд ямар ч хор нөлөөгүй болжээ. Хамгийн гол нь нэг тонн цементээ зах зээлийн үнээс 20 хувиар хямд борлуулах боломж бүрдэж байгаа нь сайшаалтай.  
Ингээд үйлдвэр аль хэдийнэ ажлаа эхэлчихсэн юм байна. “Эхний удаад 80 мянган тонн цемент тээрэмдчихлээ. Ямар ч асуудал алга. Одоо үйлдвэр зогсоно, гацна, ажилчид маань ажиллаж чадахгүй нь, хүндрэл бэрхшээл учрах нь гэх мэтийн элдэв зовлонтой үгс бидний үгийн санд байхгүй гэдгийг баттай хэлье. Хөтөлийн “Цемент-шохойн” үйлдвэрт ямар ч хүндрэл байхгүй, ажиллахгүй байх шалтгаан алга. Цаашдаа эрч хүчтэй ажиллаж, дотоодынхоо цементийн хэрэгцээг хангана” хэмээн үйлдвэрийн гүйцэтгэх захирал Г.Батдорж итгэлтэй ярьж байв. Тэрээр цааш нь “Цемент-шохой” төрийн өмчит компани үндэсний хөрөнгө оруулалттай “Бейзмент” ХХК-тай хамтран шинэ үйлдвэр байгуулж нээлтээ хийсэн нь төр хувийн хэвшлийн түншлэлийн хамгийн тод жишээ боллоо. Манай үйлдвэр олон улсын стандартад нийцсэн, импортын цементтэй өрсөлдөж чадахуйц өндөр чанартай бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, бүтээгдэхүүнээ зах зээлийн ханшаас хямд үнээр борлуулна. Улсынхаа хөгжил дэвшил, бүтээн байгуулалтад улам их хувь нэмэр оруулахын төлөө зүтгэж ажиллах болно” гэж байлаа. Нээлтээ хийж байгаа энэ үйлдвэрээс тэр өдөр “Ремикон”, “Техник импорт” зэрэг компанийнхан цемент худалдан авч байлаа. “Техник импорт” компанийн захирал Д.Ганцэцэг “Бид Хөтөлийн цементийн үйлдвэрийн байнгын үйлчлүүлэгч. Ээлжит цементээ авахаар ирэхдээ үйлдвэрийн нээлтийн арга хэмжээтэй таарсандаа баяртай байна” гэв.
Хөтөлийн “Цемент-шохойн” үйлдвэр 920 гаруй ажилтантай. Хятадаас авдаг цөөн хэдэн гэрээт ажилчин байдаг нь энэ дотроо багтдаг. Сэлэнгэ аймгийн Хөтөл хотын ард иргэдийн ганц амьжиргаа нь мөн энэ үйлдвэр. Тэд энд л ажиллаж, амьдралаа залгуулдаг. Үе удмаараа ажиллаад ирчихсэн хөтөлчүүд шинэ үйлдвэрийнхээ нээлтэд баяр, бахдалтайгаар ирцгээсэн байлаа. Ажилчид нь ч бөөн баяр. Ажиллах нөхцөл сайжирлаа, одоо ажлаар тасрахгүй нь гэсэн урамтай, нээлтийнхээ арга хэмжээнд толгой дээгүүр сууцгаана лээ. Үйлдвэрт олон жил ажилласан экскаваторын машинч Д.Пүрэвдорж “Бидний амьдралын баталгаа болсон үйлдвэр маань шинэчлэгдэж байгаад маш их баяртай байна. Үйлдвэрийг маань орчин үеийн шаардлагад нийцүүлж өөрчилж өгсөн үндэсний компаниуддаа талархаад сууж байна. Монголчууд бид гар, сэтгэл нийлбэл ийм сайхан зүйлийг бүтээж чаддаг юм байна гэж бодоод бахдаад сууж байна” хэмээн сэтгэгдлээ хуваалцсан юм.
Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг ч нээлтийн ёслол дээр үг хэлэхдээ үндэсний бүтээн байгуулалтын энэ ажлыг сайшаан магтаж байлаа. Тэрээр “Засгийн газраас 2014 оныг Монголдоо бүтээх жилээр зарлаж, импортыг орлох, экспортыг нэмэгдүүлэх үйлдвэржилтийг дэмжиж ажиллаж байна. Хөтөлийн цементийн үйлдвэр энэ шаардлагад бүрэн нийцсэн үйлдвэр юм. Энэ үйлдвэрээс гадна Дорноговь аймагт жилд хоёр сая 240 мянган тонн цемент үйлдвэрлэх гурван үйлдвэр байгуулагдаж байна. Ирэх жил ашиглалтад орох юм. Энэ мэт үндэсний томоохон үйлдвэрүүдэд Чингэс бондын хөрөнгөөс дэмжлэг үзүүлнэ” гэдгээ амлав. Дараа нь дагалдан очсон хийгээд нээлтэд оролцогчдын хүмүүсийн хамтаар  үйлдвэрийг албан ёсоор нээж, тууз хайчлан кноп дарлаа.
Хөтөлийн “Цемент-шохойн” үйлдвэр, Монголын үндэсний “Бейзмент” компанитай бүтээгдэхүүн хуваах арван жилийн гэрээний дагуу ажиллаж байгаа юм. Гэрээний хугацаа дуусахад долоон жил үлджээ. Одоогийн байдлаар Бейзмент компани нийтдээ 160 гаруй тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийчихээд байгаа юм. Нийтдээ 250 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийхээр төлөвлөсөн тэд удахгүй үйлдвэртээ нэмж төмөр замын цогцолбор, ил уурхайн ажлуудыг хийхээр зэхжээ. Тэд гэрээнийхээ үлдсэн долоон жилийн хугацаанд хөрөнгө оруулалтын зардлаа нөхнө. Үүний дараа “Цемент шохойн” үйлдвэрийг улсад 100 хувь хүлээлгэн өгнө гэж байна.  Ямартай ч Монгол Улсын барилгын салбарт том гавьяа бүтээж,  улсынхаа хөгжилд хувь нэмэр оруулсан “Бейзмент” компанид талархах хүн энэ өдөр олон байлаа.
Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг энэ өдөр “Дарханы хар төмөрлөгийн үйлдвэр”-ээр орсон юм. Тус үйлдвэрт өргөтгөл шинэчлэлт хийснээр жилийн дөрвөн улиралд байнгын ажилтай болсон байлаа.  Мөн “Эрэл” цементийн үйлдвэрийн ажилтай Ерөнхий сайд танилцсан юм. Тус үйлдвэр  өнгөрсөн онд 50 гаруй мянган тонн цемент үйлдвэрлэжээ. Харин өнөө жил 100 мянган тонныг үйлдвэрлэхээр төлөвлөсөн байна.

Я.МӨНГӨНЦЭЦЭГ

Categories
мэдээ цаг-үе

Д.Амарсайханы үхэл хуулийн байгууллагынхны үнэн нүүр царайг илчиллээ

– Түүнийг зүрхний шигдээс буюу инфаркт болсон гэж урьдчилсан байдлаар дүгнэжээ –


Цагдан хорих 461 дүгээр ангид  хоригдож байсан  Газрын тосны дарга асан Д.Амарсайханыг нас барах хүртэл нь юуны учир эмчилгээ хийсэнгүй вэ. Дээрээс түүнийг эмчлэх шаардлагагүй гэсэн чиглэлийг эмч нарт хэн өгөв.  Энэ олон асуултад олон нийт хариулт нэхсээр байна. Уг хэргийн эргэн тойронд юу болж өнгөрснийг эх сурвалжуудаас авсан мэдээллийн дагуу тоймлон хүргэе.
Тэр өдөр чухам юу болсон бэ?
Тэр өдөр Д. Амарсайхантай уулзахаар  түүний ах Цагдан хорих 461 дүгээр ангид  иржээ. 12.00 цагийн үед тэрбээр ахтайгаа уулзсан байна. Харин дараа нь Д.Амарсайхан өмгөөлөгчтэйгөө уулзах хүсэлт гаргасан  гэнэ. Уулзалт 15.00 цагт болох байжээ. Иймд хорих ангийн хянагч нар Д.Амарсайханыг хүлээлгийн өрөөнд аваачсан байна. Хүлээлгийн өрөө нь өмгөөлөгч, сэжигтэн нарыг уулзуулдаг өрөө. Харин өмгөөлөгч Т.Нямдорж  тухайн үед  өөр хүнтэй уулзаж байсан тул Д.Амарсайхан дээрх өрөөнд өмгөөлөгчөө хүлээгээд сууж байсан аж. Тав орчим минутын дараа Д.Амарсайханы орилох чимээ гарсан байна. Хянагч нарыг очиход талийгаач газар уначихсан “Би үхлээ” гэж хэлсээр ухаан алджээ. Энэ түүний сүүлчийн үг байсан аж.  Талийгаачийг ухаан алдсаны дараа өмгөөлөгч Т.Нямдорж өрөөнд орж ирж, араас нь  хорих ангийн эмнэлгийн эмч нар ирж, Д.Амарсайханд хиймэл амьсгаа хийж, яаралтай тусламж үзүүлсэн боловч сэхэл аваагүй гэнэ. Талийгаач 16 цагийн орчим  нас барсан гэж Цагдан хорих төвийн эмч нар хэлж буй юм.

28 хоног сэжигтнээр хоригджээ
2014 оны дөрөвдүгээр сарын 15-ны өдрөөс хойш нийтдээ 28 хоног Д.Амарсайханыг цагдан хорьсон байна.  Энэ хооронд  Д.Амарсайханы эрүүл мэндийг хариуцсан  хорих эмнэлгийн  эмч  талийгаачийг  найман удаа эрүүл мэндийн үзлэгт хамруулсан гэнэ.  Мөн биохимийн шинжилгээ авчээ. Нийтдээ давхацсан тоогоор 25 удаа өмгөөлөгчтэйгөө уулзжээ. Ар гэрийнхэн нь найман удаа эргэж очжээ.

Өмгөөлөгч, шийдвэр гүйцэтгэх газрынхны  өгч буй зөрүүтэй мэдээллүүд
Д.Амарсайханы өмгөөлөгчид арав гаруй удаа  хууль хяналтын болон Цагдан хорих 461 дүгээр анги болон  тус ангийн эмнэлгийн удирдлагад өвчнийх нь онош болон түүхийг хуулбарлан,  эмчлүүлэх шаардлагатай гэдэг хүсэлтийг тавьсан гэдгээ хэлж буй. Харин ШШГЕГ-ын Тогтоол гүйцэтгэх газрын дарга Б.Амардорж сэтгүүлчдэд  мэдээлэл өгөхдөө “Талийгаачийг цагдан хоригдоод 28 хоног болоход  өмгөөлөгч нь хоёр удаа хүсэлт гаргасан. Нэг нь эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээ үзүүлэх, эмнэлэгт хэвтүүлэн эмчлэх, нөгөө нь Д.Амарсайханы эрүүл мэндийн байдлын тодорхойлолтыг гаргаж өгөөч” гэсэн. Энэ хүсэлтийнх нь  дагуу бид холбогдох арга хэмжээг авч, хүсэлтүүдийг биелүүлсэн. Гэхдээ тухайн үеийн авсан шинжилгээнүүдийн дүнг харахад зайлшгүй эмнэлэгт хэвтүүлэх шаардлагагүй гэсэн дүгнэлт гарсан юм билээ” гэж мэдэгдсэн. Юутай ч ШШГЕГ болон өмгөөлөгч нарын ярьж буй зүйл хоорондоо зөрж байгаа юм. Өмгөөлөгч нар нь талийгаачийг бие муутай байсан. Тархины судасны хатууралтай, тэрнээсээ болж толгой нь  их өвддөг байсан. Тиймээс өвчин намдаах эм уудаг гэж хэлж байв. Харин ШШГЕГ-ынхан талийгаачийг  “Хоригдох хугацаандаа  ямар нэгэн байдлаар биед нь өөрчлөлт гарсан, хүндэрсэн зүйл гараагүй. Өөрөө ч гэсэн хоригдож байх хугацаандаа эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээнд хамрагдах талаар санал гаргаж байгаагүй” гэдэг тайлбарыг өгч буй юм.

Энэ хэрэгт эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж эхлэв
Төрийн онцгой обьек­тод хоригдож байсан Д.Амарсайханыг нас барсан шалтгааныг тогтоохоор эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж буй. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газрын харьяа 461 дүгээр хорих ангийн Ерөнхий эмч, ахлах дэслэгч Б.Дарханбат “Амарсайханд эмчилгээ хийж болохгүй гэсэн чиг үүргийг дээрээс өгсөн” гэж талийгаачийн ар гэрийнхэнд хэлсэн байдаг.  Дээрээс өгсөн чиг үүргийг аваад эмч хүн өвчтөнд яагаад эмчилгээ хийгээгүй вэ. Үүнд хариулт авахын тулд ийн эрүүгийн хэрэг үүсгэн  шалгаж эхэлжээ. Мөн талийгаачийг батлан даалтад гаргаагүй гэх шалтгааныг хуулийн холбогдох албан тушаалтнууд гаргаж өгч, үндэслэлээ тайлбарлан байцаалт өгөх  болсон байна. Тэднээс мэдүүлэг авсны дараа хэнд нь эрүүгийн хэрэг үүсгэж хариуцлага тооцохоо мөн шийдэх гэнэ.
Талийгаачийн үхлийн шалтгааныг зүрхний шигдээс буюу инфаркт болсон гэж урьдчилсан байдлаар дүгнэж байгаа гэнэ. Зүрхний шигдээсээр Д.Амарсайхан нас барсан ч тодорхой хэмжээгээр эмчийн хяналтанд байж, эмчилгээ хийлгэсэн бол  үхэлд хүрэх аюулд орохгүй байсан тухай учир мэдэх хүмүүс ярьж байгаа юм. Хорих ангийн эмнэлгийнхэн  шинжилгээ хийхэд болон эмчийн үзлэгт найман удаа орсон нь үнэн бол ямар нэгэн байдлаар өвчтөний биеийн аль эрхтэн нь өвдөж буйг мэдэх ёстой. Түүнд нь тохирсон арга хэмжээг эмч авсан бол гэдэг асуудлыг нарийн мэргэжлийн эмч нар  тавьж буй юм байна. Гэхдээ энэ бүхэн шүүх эмнэлгийн дүгнэлтээр удахгүй ил болох биз ээ.
Баянгол дүүргийн цагдаа прокурор, эмч нар задлан хийж байгаа аж. Энэ ажлыг Эрүүл мэндийн яам, Хууль зүйн яамны хамтарсан ажлын хэсгийн хяналтан дор явуулж буй гэнэ. Ар гэрийнхэн нь  шүүх эмнэлгийн дүгнэлт гарсны дараа энэ асуудлаар холбогдох газруудад хандаж, асуудлыг гаргаж тавих гэнэ. Харин өнөөдрийн байдлаар  хуулийн байгууллагад гомдол гаргаад буй аж.
Зохих ёсны эмчилгээ хийлгэж чадаагүй  нас барсан Д.Амарсайханы үхэл хуулийн байгууллагынхны үнэн нүүр царай ялзралыг илчиллээ. Магадгүй олон хүний амийг ийм аюулд өртөхөөс хамгаалж өөрийнхөө амийг золиосоллоо гэж хэлэх ч хүмүүс байна. Дахин ийм зүйл хэнд  нэгэнд тохиолдуулахгүйн тулд хуулийн салбарын холбогдох албан тушаалтнууд болон эмч нарт хатуу арга хэмжээ авах ёстойг ч хэлж буй юм.

 Д.Тана