Categories
арын-нүүр булангууд мэдээ

Монголоороо бахархах момент

Өмнөд Монголд өөртэйгээ адил монгол хэлтнүүдтэйгээ хамт хооллоод сууж байлаа. Гадаадад гадаадаар бус ярилцах нь жинхэнэ бах тав ажгуу. Англид төрсөн азтангууд сурч боловсрох олон шаардлагаас чөлөөлөгддөгтэй эгээ л адил. Энэ орчлонгийн хаа нэгтээ өчүүхэн муу Монголоороо бахархах орон зай байгаа нь их юм. Уг нь манай садан төрөл хаа сайгүй ч хажуу дахь буриадууд гэхэд л Оросоос айж өөрсдийгөө монгол гэхээс эсвэл ичнэ.
Ар Монгол өгүүлрүүн: “Бидний борог амьдрал янз бүр л явна. Их гүрэн бараадсан тань ямар ч буруу алга. Манайхан өөрсдийгөө яая гэж байж, өдий болтол орон сууцтай ч болж чадахгүй  хэвтэж “Улс эх орон, тусгаар тогтнолын төлөө” гэж   орилох дуртайг нь яана. Ам бүл бага, бусдад нөлөөлчихөөр хөгжиж чадахгүй бидэн шигт нь энэ эрх чөлөө, ардчилал гээч лайг сэтгэлдээ тээж явах ямар хэрэг байна гэж бодогдох л юм. Цалин өндөр, эрүүл саруул л байвал өөр санаа зовох зүйлгүй та нар юутай  аз жаргалтай амьдарна вэ?”
Өвөр Монгол хариулруун:-“Эй журамт андаа яалаа гэж дээ. Битгий л тэгж үзээрэй. Тусгаар тогтносон бүрэн эрхт та нарыгаа бид чинь үндэс угсаа гал голомт минь гэж голоо зогоож явдаг юм шүү дээ. Монголд юу л болно, шинээр дуу зохиогдлоо гэхэд энд даяараа даган баясацгаана. Дундад улсад дэлхийн бүх хөгжил дэвшил бий тул барууны орны явдал сонин гайхам лав биш шүү.”
Ачир дээр харуулруун: Гарвал нэгтэндээ туг болчихоор манлайлалгүй. Төрөлх хэлээрээ тэгш зөв бялхам хэлж бичих чадамжтан нэн ховор. Өмнөх тогтолцооноосоо өнөө хэр салаагүй пиг дүүрэн хоёр нүүртнүүд хамаг бахархлыг халхлан хаана.

Ж.ГАНГАА

Categories
гадаад мэдээ

Тайландад засгийн эрхийг авснаа цэргийнхэн мэдэгдлээ

Тайландад төрийн эргэлт болж зэвсэгт хүчний командлагч генерал Прают-Чан-Оча цэргийнхэн засгийн эрхийг авсан тухай мэдээллээ. Генерал Прают-Чан-Оча телевизээр мэдэгдэл хийхдээ улс оронд дэг журмыг тогтоож, улс төрийн шинэчлэл хийнэ гэв. Тайланд даяар хол хорио тогтоож өглөөний арваас таван цаг хүртэл улс төрийн арга хэмжээ зохион байгуулахыг хориглосон байна. Бүх радио, телевиз, кабелийн телевизүүдийн нэвтрүүлэгийг түр хугацаагаар зогсоожээ. Түүнээс гадна BBC, CNN, “Аль-Джазира” телевизүүдийг хориглосон байна. Таваас дээш хүн оролцсон улс төрийн хурал цуглаан хийхийг хориглож энэ журмыг зөрчсөн тохиолдолд 10000 бат буюу 300 ам.доллараар торгох юм байна Тайландын улс төрийн хүчнүүд хэлэлцээ хийж байсан билээ. Гэвч цэргийн засгийн эрхийг авсан тухай мэдэгдсэнэс хойш зогсчээ.

Ю.ДЭЛГЭР

Categories
мэдээ соёл-урлаг

Сураггүй болсон “МН370” онгоцны түүхээр кино хийжээ

Өнгөрсөн гуравдугаар сарын 7-ны өдөр Малайзийн нийслэл Куала Лампураас Бээжингийн чиглэлд хөөрсөн “MH370” онгоц өнөөг хүртэл сураггүй байгаа юм. Тэгвэл сураггүй болсон онгоцны бодит түүхийг харуулсан “The Vanishing Act” уран сайхны киноны трейлер цацагдсан тухай “hollywoodlife.com” мэдээллээ. Энэхүү уран сайхны киног Малайз болон Филиппиний уран бүтээлчид хамтран бүтээсэн аж.
Кино зохиолыг бичсэн Малайзийн нэрт найруулагч, зохиолч Рипуш Паул “Манай кино багийнхан сураггүй болсон онгоцыг Энэтхэгийн далайд осолдсон гэж үзэж байгаа. Бусдын хэлээд байгаа шиг гадны биет болон амиа золиослогчид авч яваагүй. Харамсалтай ч гэсэн энэ уран бүтээлээр дамжуулан нийгэмд үнэнийг хүргэхийг зорьж буй” гэж ярьжээ.
Тус киноны албан ёсны трейлерийг өчигдөр Филиппин улсад зохион байгуулагдсан “2014 Cannes Film Festival”-ийн үеэр сонирхуулсан байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Зөрчилтэй компаниудын үйл ажиллагаа явуулах зөвшөөрлийг түр цуцалжээ

Мэргэжлийн хяналтын байцаагчид төлөвлөгөөний дагуу ахуйн шавж, мэрэгч устгах, ариутгах, халдваргүйжүүлэх бодис үйлдвэрлэгчид болон  эдгээр бодисыг ашиглаж үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллага, аж ахуйн нэгжид шалгалт хийсэн байна. Шалгалтад нийслэлийн гурван дүүргийн 11, 17 аймгийн 28, нийт 39 байгууллага  хамрагджээ.
 Улмаар Төв аймгийн “Бор бураа”, Завхан аймгийн “Ариусгал Завхан”, Баянхонгор аймгийн “Бурхант-Эх”, Сэлэнгэ аймгийн “Сод Алтай”  компанийн ажлыг түр цуцалсан байна. Мөн тусгай зөвшөөрлийн хугацаа дууссан Багануур дүүргийн “Эйнжил”, “Их Хурай” компани, шалгалтаас зайлсхийсэн, тогтвортой ажилладаггүй Баянхонгор аймгийн “Акос”,  Орхон аймагт байрладаггүй ч аймгийн Эрүүл мэндийн газраас тусгай зөвшөөрөл авч, Улаанбаатар хотоос очиж үйлчилгээ үзүүлдэг “Хунтхайрхан”, “Цасны хачир”, “Сайн түшиг” компанийн тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй болгуулах дүгнэлт хүргүүлсэн байна. Мэргэжлийн хяналтын байцаагчид шалгалтын хугацаанд илэрсэн зөрчил бүрийг арилгах, эрсдлийг бууруулах сургалт зохион байгуулж, гарын авлагаар ханган, мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө өгчээ. Мөн 31 байгууллагад улсын байцаагчийн албан шаардлага хүргүүлж, дөрвөн аж ахуйн нэгжид торгууль ногдуулсан байна.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Тавдугаар сарын цох

Үнэн хэрэгтээ уран бүтээлч ба энгийн хүний хооронд ялгаа байхгүй.  Харин уран бүтээл бол санаа бодлоо хуваалцах  хамгийн сайхан аргын нэгэн. Гэтэл санаа оноо бол хүн бүхэнд л байдаг зүйл. Гэхдээ онцлогтой. Бусадтай хуваалцахын түүс болж, хэн нэгэн этгээд түүнийг нь сонсохгүй бол бухимдуулдаг тийм санаа бодол бий.  Бас аль болох бусдаас нууж, хэн нэгэн түүнийг гадарлах аваас сэтгэл хямруулдаг санаа бодол ч бас байна.
Маш олон хүн сэтгүүлч, сурвалжлагч болохыг хүсч, гэмт хэргийн мөрөөр сурвалжлах явцдаа “зах зээлийн ороо бусгаа энэ цаг үед”, “төрийн бодлого үгүйлдэгдэж байна”, “ард түмэн туйлдсаар байх уу” гэхчлэнгээр санаа бодлоо хавчуулах боломжийг хайдаг. Хүний нийгмийн хөгжил нь нийтийн ашиг сонирхлын тусгал байдаг болохоор “хүн бүр сурвалжлагч сэтгүүлч” болж дуу хоолойгоо хүргэх сонирхлыг тусгасан бизнесүүд бий болж. Үүний тод жишээ нь фээсбүүк, твиттер мэтийн нийтийн сүлжээ юм. Тэнд хэн дуртай нь “Улс төрийн тоймч”, “шуурхай мэдээний сурвалжлагч”  болж болно.
Урлаг, уран бүтээл өөрөө түүхийн турш ардчилагдсаар явж байна. Бүжиг хийх нь зөвхөн авьяастай, уран налархай хүнд олддог боломж байхаа аль хэдийнэ больжээ. Ямар ч хүн “таанц” хийж, чадахгүй бол зүгээр гар хөлөө хөдөлгөсхийгээд бүжиглэчихэж болж байна. Дуулахад сайхан биш юмаа гэхэд ядаж л солгой биш хоолойтой биш байх учиртай тэр үе ард хоцорч. Хип хоп бол дуулах урлаг ардчилагдсаны илэрхийлэл. Хэрвээ чи зурах чадалгүй бол зургийн аппарат аваад  мөрөөдлөө тодорхой хэмжээгээр биелүүлж болно. Уран бүтээл улам бүр бүх нийтийн үйлс болсоор байна. Ингэлээ гээд авьяас билигтэнд гай түй болсон юм огт байхгүй.
Хүн болгон дуулдгаас болоод дуулах урлаг алга болчихдоггүй шиг, хүн болгон сэтгүүлч байхтай зэрэгцээд мэдээллийн хэрэгслэл, мэдээллийн уран бүтээлчид оршсоор байна. Одоо ч байнга гарч л байдаг, Зөвлөлтийн үеийн “Амьдрал нулимсанд дургүй” киноны эхлэлд ийм хэсэг бий. Өнгөрсөн зууны жараад онд телевиз анх нэвтэрч эхлэх үеийн операторч хархүү “ Зурагт радио гарснаар ном, хэвлэлийн эрин ингээд төгсч байгаа” тухай ярин бүсгүйчүүдийг бишрүүлэх төдийгүй, нэгийг нь хөл хүнд болгож байгаа тухай гардаггүй юу. Түүнээс хойш хагас зуун жил өнгөрсөн ч ном хэвлэгдэж сонин гарсаар л байгаа шиг бүх хүн уран бүтээлээр оролдох боломж нээгдсэн ч уран бүтээлчид тодрон гарахад садаа болох юм үгүй хэвээр. Цаашдаа урлаг, уран бүтээл улам ардчилагдаж, нийтийн үйлс болсоор байх нь. Гэвч авьяас билиг, урлан бүтээхүй үргэлж үнэ цэнэтэй, содон гайхамшигтай хэвээрээ үлдэнэ.
Бидний хийж байгаа бүхэн ямар нэгэн санаа бодлын илэрхийлэл болдог. Хашгирах, дуулах, уурлах, инээх, тэр бүү хэл дуугаа хураан ажин түжин болох ч санаа бодлын илэрхийлэл. Олон хүн  эцэг эхийнхээ “дуугүй зэмлэл хамгийн сүртэй” хэмээн дурссан байдаг. Бид гомдсон нэгэнтэйгээ дуугарахаа больдог нь хамгийн айхавтар зэмлэл болдог. Тасралгүй боловч аажим хувьсч байдаг байгаль дэлхий шигээ аажуу тайвуу амьдралын хэмнэлтэй явсан монголчууд “баярлалаа”, “чамд хайртай”, “тандаа хайртай” гэхчлэн бараг ярьдаггүй байсан нь учиртай. Нүүдэлчид болохоороо баярладаггүй, эсвэл сэтгэлээ илэрхийлдэггүй байсан ч юм биш. Хөөрч догдолсон сэтгэл, хязгааргүй их хайр, энэрлээ аажуу тайвуугаар, ерөнхий төрхөөрөө  илэрхийлнэ. Чихэр авсан хүүхэд өдөржингөө нүд гэрэлтэн талархана. Бэлэг аваад харж байгаа, аав ээждээ үзүүлж байгаа, ах дүүтэйгээ хувааж байгаа, түүнээ амталж байгаа, амталсны дараа сэтгэл хангалуун байгаа бүхий төрх нь өглөгийн эзэнд талархал илэрхийлнэ. Үгээр хэлэх аргагүй бүтэн бүтэн, аз жаргал дүүрэн талархал.Өглөгийн эзэн хүүхдийг ямар их баярлуулснаа бүрэн бүтэн мэдэрнэ. Хайртай хүнээ хараад хөл нь хөнгөрч, үйл үртсээ андууран алдан сэтгэл хөдөлж байгаа бүсгүй үгээр илэрхийлэх аргагүй хайр илэрхийлнэ.
Харин суурин газрын цаг хугацаатай уралдсан хүмүүст хэн нэгнийхээ хэрхэн баярлаж байгааг хараад суух, талархсанаа үзүүлээд байх зав зай гарахгүй. Тэгэхээр баярлалаа гэж үгээр хэлэхээс аргагүй, ээжтэйгээ утсаар ярихад царай төрхөнд нь байгаа хайр энэрэл харагдахгүй тул “тандаа хайртай” гэж хэлэхээс өөр замгүй. Зэрэгцэн оршиж байгаа талархах, хайраа илэрхийлэх ёсон аль нь ч алинаасаа сайхан юмуу, муухай биш.
Эрнандо Сото эдийн засагчдыг шоолж,  адууны талаар судалгаа хийх даалгавар өгөхөөр бэлчээрт очиж ажиглахын оронд өрөөндөө суугаад “хэрвээ би морь байсан бол яах вэ” бодоод унадаг хэмээн егөөдсөн байдаг. Адууг тэгж судалж болохгүй. Харин хүнийг бол болно. Чиний санаанд орсон зүйл бусдад ч бас бодогдож болохыг анзаардаггүйд бидний алдаа байдаг.  Туршлагатай мөрдөгчид  гэмт этгээдийн “миний бодсоныг өөр хүн бодохгүй” гэсэн төөрөгдөл дээр  ажилладаг.
Уран бүтээлчид л үзсэн дуулснаа бусадтай хамгийн сайн хуваалцдаг хүмүүс. Гэхдээ тэд хэний ч бодоогүйг бодож, сэтгээгүйг сэтгэдэг гэвэл алдас болно. Харин бусдынхаа бодсон боловч илэрхийлж амжаагүй,  сэтгэлд байсан ч  бодолд ороогүй санааг л илэрхийлдэг. Тухайн уран бүтээлчийн хийсэн зүйл бусдын санаанд нийцнэ гэдэг бол түүний санаж байсан, хараахан илэрхийлж амжаагүй байсантай утга давхцана гэсэн үг юм. Санаа нийлэхгүй байна гэдэг  бол санал бодлын салбарт хамтран ажиллахын нэр юм. Та яг түүн шиг бодсон ба тэрийгээ няцаасан байдлаараа ялгагдаж байна гэсэн үг.
Ингээд та нарын ч бас бодож байсан зүйлийг, дараа нь няцаасан санааг, заримаас нь жаахан өрсөж ч юмуу бичсэнээ толилуулж байна.  Хорвоо төгс төгөлдөр бишээс хойш яалт ч үгүй шударга бус юм байсаар л байгаа юм. Наад зах нь, энэ өгүүлэл таны санаагаар дүүрэн боловч миний нэрээр гарч байх жишээтэй…  
Аа тийм, ямар ч тавдугаар сар, цох хорхойн тухай өгүүлээгүй атлаа ийм гарчиг өгсөн нь ямар учиртай вэ, гэж үү? Яахав дээ, тавдугаар сар болж байна. Харин тэр цох нь энд ямар ч хамаагүй ээ. Хэзээ ч юм бэ санаанд үлдсэн “Майский жук” гэдэг нэр санаанд ороод болохгүй байсан юм.

Categories
мэдээ нийгэм

Д.Амарсайхан агсны хэргийг амиа хорлосон гэх зүйл заалтаар шалгаж эхэлжээ

Газрын тосны хэрэг эрхлэх газрын дарга асан Д.Амарсайханы нас барсан хэрэгт Баянгол дүүргийн цагдаагийн хоёрдугаар хэлтсээс эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж эхэлсэн. Түүний хэрэгт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 95-р зүйл буюу бусдыг амиа хорлоход хүргэсэн гэх заалтаар эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн байна. Харин Д.Амарсайхан агсны өмгөөлөгч Р.Пүрэвлхам үүнийг эсэргүүцэж буй юм. Учир нь төрийн хамгаалалтад байсан хүнд амиа хорлосон гэсэн зүйл заалтаар хэрэг үүсгэсэн нь байж боломгүй асуудал гэдгийг тэрээр хэлсэн юм.
Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 95 дугаар зүйлд эд хөрөнгө, албан тушаалын болон өөр байдлаар эрхшээлдээ байгаа болон өөр бусад хүмүүстэй харгис хэрцгий харьцсан буюу нэр төр, алдар хүнийг байнга гутаан доромжилсны улмаас хохирогч амиа хорлосон бол таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ялаар шийтгэнэ гэж заасан байдаг байна.

Categories
мэдээ цаг-үе

“Изинис Эйрвэйз” компанийн үйл ажиллагаа гурван жилийн өмнөөс доголджээ

-Э.Зоригт: Хамт олноосоо, үйлчлүүлэгчдээсээ дахин дахин уучлал хүсье-

Орон нутагт нислэг хийдэг “Изинис Эйрвэйз” компани өчигдрөөс эхлэн тодорхойгүй хугацаагаар үйл ажиллагаагаа зог­соолоо. Уг компаниас гар­гасан мэдэгдэлд үйл ажил­лагаагаа зогсоох болсон шалт­гаанаа “Компанийн санхүү­гийн нөхцөл байдал хүндэрч цаашид хэвийн үйл ажиллагаа явуулах боломжгүй болсон” гэжээ. Мөн үйлчлүүлэгч, ажилтнуудаасаа албан ёсоор уучлал хүссэн байсан.
“Изинис Эйрвэйз” компа­нийн мэдэгдэл өчигдөр үдээс өмнө гарсан. Биднийг үдээс хойш тийз захиалгын төвд нь очиход үйлчлүүлэгчид нэлээд бухимдалтай байсан. Тус компани өнгөрсөн сарын 1-нээс “Аз дагуулсан хямдрал” аян зарлаж Мөрөн, Чойбалсан, Өлгий, Улаангом чиглэлийн тийзийн үнээ хямдруулаад байсан юм. Хямдралтай үнээр тийз бичүүлсэн зорчигчид асуудлаа шийдүүлэхээр эхнээсээ ирсэн байв. Мэдэгдэлд дурьдсанаар тийз бичүүлсэн зорчигчдод хүндрэл учруулахгүйгээр орон нутагт нислэг үйлддэг хоёр авиа компани руу тийз шилжүүлэх байдлаар зохицуулна гэж байсан. Харин үйлчилгээний ажилтан “”Аеро Монголиа” компани зорчигч шилжүүлэх хүсэлтийг маань хүлээж авсангүй. Тиймээс мөнгөө буцааж авахаас өөр сонголт байхгүй” гэдэг хариултыг үйлчлүүлэгчдэдээ өгч байв. Үүнээс болж үйлчлүүлэгчид “Товлосон ажлаа яах билээ. “Аеро Монголиа” компанид тийз байхгүй гэдэг хариултыг хэлж байна. Мөн үнийн зөрүүг яах уу. Ингэж үйлчлүүлэгчээ хохироож болохгүй. Дампуурах байсан бол тийз захиалга авахгүй байх ёстой байсан юм” гэх мэтээр бухимдацгааж байв. Гэвч маргаашнаас ажилгүй болох гэж байгаа үйлчилгээний ажилтанд бу­химд­лаа илэрхийлээд байх зориг үйлчлүүлэгчдэд байхгүй байгаа нь ажиглагдсан. Учир нь тэнд байгаа ажилтнууд ч яахаа мэдэхгүй байгаа нь царайнаас нь харагдсан. “Уучлаарай. Бидэнд ч хэлэх үг алга. Ийм л юм болчихлоо. Мөнгөө л ав гэж хэлж байгаадаа уучлал хүсч байна” гэхээс өөрийг хэлэхгүй юм. Илүү их зүйл ярих тэнхэл ч тэдэнд байхгүй байгаа бололтой. Танхим тэр чигээрээ нам гүм, тун эвгүй байв. Ийм байдалтай газарт очсон үйлчлүүлэгч ч аядуухан болчих янзтай. Дэмий л хамаатан садан руугаа утас цохиж “Явах маань бүтэхээргүй болчихлоо. Тийз олдохгүй янзтай. Мөнгөө авахаас өөр аргагүй гэнэ” гэхчлэн ярина. Дараа нь мөнгөө буцааж аваад орон нутагт нислэг үйлддэг өөр компанийн тийз захиалгын төв рүү яаран явж байгаа нь харагдсан. Үйлчилгээний ажилтнуудын утас ч тасралтгүй дуугарна. “Харин тийм ээ, өнөөдөр дуудагдаж ирээд л мэдлээ. Сайтуудаар гарчихсан байна уу. Энэ долоо хоногт тийзээ буцааж дуусгаад учраа олно доо. Яахаа мэдэхгүй л байна” гэх зэргээр хэн нэгэнтэй утсаар ярьцгаах аж. Мөн албаных нь утас тасралтгүй дуугарна. “Та ирээд билетээ буцааж, мөнгөө авах боломжтой. Энэ долоо хоногт амжаад ирээрэй” гэх үгийг дуу султай хэлээд утсаа тавих юм, үйлчилгээний ажилтнууд.
“Изинис Эйрвэйз” компани нь Ньюком группын хөрөнгө оруулалттайгаар 2006 оны арванхоёрдугаар сарын 6-ны өдөр байгуулагдаж, Улаанбаатар-Чойбалсангийн чиглэлд анхны хуваарьт нислэгээ үйлдсэн иргэний агаарын тээврийн компани билээ. Тус компани Дорнод,  Хөвсгөл, Өмнөговь, Увс,  Баян-Өлгий  таван аймгийн зургаан чиглэлд нислэг үйлддэг байсан. Мөн Өвөр Монголын Өөртөө Засах Улсын Хөлөнбуйр аймгийн Хайлаар хот руу захиалгат нислэг үйлддэг иргэний агаарын тээврийн  компани байлаа. “Туулах тэнгэр цэлмэг, Тухлах зорчигч амгалан“ гэсэн уриатай тус компани цаашид бүс нутгийн хэмжээнд үйл ажиллагаагаа явуулахаар зорилготой байсан юм.
Үүссэн нөхцөл байдлын талаар Ньюком группын Төр, олон нийтийн харил­цаа, хамтын ажиллагаа хариуцсан захирал Э.Зоригт­той ярилцлаа.

–Мэдэгдлийг уншихад санхүүгийн хүндрэлээс болж үйл ажиллагаагаа зогсоосон гэж байна. Хэзээнээс санхүүгийн байдал хүндэрч эхэлсэн бэ. Эдийн засгийн хямрал нөлөөлөв үү?
-Эдийн засгийн нөхцөл байдал хүндэрсэн нь нөлөөлсөн. Гэхдээ энэ үндсэн шалтгаан биш. Энэ салбарын зах зээл жижиг. Жижиг зах зээл дээр өрсөлдөхөд маш хүндрэлтэй байсан. “Изинис Эйрвэйз” компани үндсэндээ гурван жил алдагдалтай ажиллалаа. Алдагдлыг үүсгэн байгуулсан, хөрөнгө оруулсан “Ньюком групп” нөхөөд эцсийг нь тултал явж байлаа. Зах зээл дээрх нөхцөл байдал өөр болох байх гэж өнөөдрийг хүртэл явлаа. Үүнээс гадна хамт олныхоо ажлын байрыг хадгалахын тулд өнөөдрийг хүртэл алдагдалтай ажилласан. Иргэний нисэхийн салбарын нарийн мэргэжлийн хүмүүсээр хамт олон бүрдүүлэх, сургах, бэлтгэхэд маш их хугацаа шаарддаг. Боловсон хүчнээ бэлтгэчихээд үйл ажиллагаагаа шууд зогсооно гэдэг хүнд байсан. Нэгэнт алдагдалтай ажиллаж байсан учраас хоёр жилийн өмнө компанийн үйл ажиллагааг зогсоохоор ТУЗ-ийн шийдвэр гаргахаар бэлтгэж байсан юм билээ. Үйл ажиллагааг нь зогсоохдоо ямар дараалалтай явах вэ гэх зэргээр төлөвлөгөө нь гарчихсан байсан ч “Дахиад хэсэг хугацаанд явуулъя” гээд хүлээлгэчихсэн байсан. Тэр үед эдийн засгийн байдал харьцангуй сайн байсан шүү дээ.
-Орон нутагт нислэг үйлддэг танайхаас гадна хоёр компани бий. Жижиг зах зээлд олон өрсөлдөгч байснаас үйл ажиллагаагаа сэргээх боломж байсангүй юу?
-Зах зээл жижиг, хүн ам цөөн нь нэгдүгээр асуудал. Зорчигч тун цөөн байсан. Үүнээс гадна түлшний үнэ энэ салбарт маш их нөлөөлдөг. Дэлхийд хамгийн өндөр үнээр түлш авдаг. Нэг эх үүсвэрээс хамааралтай. Түлшний үнэ буулгах өрсөлдөөн байхгүй. Хятадаас агаарын хөлгийн түлш импортлоход татваргүй юм билээ. Гэвч импортолж байгаа компани байхгүй. Онгоцны түлшийг тусгай саваар зөөвөрлөдөг учраас галт тэргээр зөөвөрлөх боломжгүй. Өмнөд хилээр оруулж ирээд царигийн зөрүүнээс болж юүлэхэд л дахиад сав хэрэгтэй болдог. Тийм сав нь байхгүй. Тиймээс түлш импортолдог компаниуд ч ашиггүй ажилладаг. Түлш импортолдог компаниуд жилд 40 мянган тонн түлшийг маш өндөр шаардлагын доор импортолдог. Энэ мэт асуудал их байдаг юм билээ.
-Хоёр жилийн өмнө гаргах гэж байсан шийдвэрээ өөрчилж, хүлээх найдвар байсан гэж үү?
-Итгэл найдвар байсан учраас л явуулаад байсан. Манай компани үнэтэй онгоц авсан учраас зардал өндөртэй ажиллаж байсан нь нөлөөллөө. Санхүүгийн түрээсээр авсан учраас хоёр онгоцоо буцаах байх. Одоогоор тийм хэмжээний алдагдалтай байлаа гэж хэлэхэд хэцүү байна. Ямар ч байсан маш их алдагдал хүлээлээ.
-Олон улсад нислэг хийж байсан бол байдал өөр байх байсан болов уу?
-Улаан-Үд, Хайлаар, Манжуур руу нисч байсан. Гэвч ашиггүй болоод нислэгээ зогсоосон. Иргэний агаарын салбарт төрөөс баримтлах бодлогын дагуу ашигтай чиглэл рүү үндэсний тээвэрлэгч л нисэх боломжтой.  
-“Изинис Эйрвэйз” ком­панид ажиллаж байсан хүмүүс одоо хаачих вэ?
-Хөдөлмөрийн гэрээгээ цуцлахаас өөр аргагүй нь харамсалтай. Нийт 225 хүн ажилладаг байсан. Хүн бүртэйгээ уулзаж, гэрээгээ цуцлахаар ярилцаж байна. Энэ салбарт ойрын үед нааштай өөрчлөлт харагдахгүй байгаа учраас хамт олноосоо уучлал гуйхаас өөр арга алга. Нисэхийн нарийн мэргэжилтнүүдэд ажил олдоход хүнд байгаа нь харамсалтай. Харин хөрвөх чадвартай мэргэжилтнүүд маань өөр салбарт ажиллах боломж бий.
Ажилтнуудынхаа нөхөн олговрыг хуулийн дагуу шийдэж байна. Олон хүн ажилгүй болж байгаа нь харамсалтай. Тиймээс ч хамт олноосоо албан ёсоор уучлал гуйж байна. Олон хүний ажил, амьдрал учраас ийм асуудал ярихад үнэхээр хэцүү юм. “Өдрийн сонин”-оор дамжуулаад хамт олноосоо дахиад уучлал хүсмээр байна.
-Үйл ажиллагаагаа зог­соочихоор нислэг үйлдэх тусгай зөвшөөрлийг цуцал­чихсан уу?
-Одоохондоо тийм зүйл гараагүй байна.
-Танай компанийн он­гоцоор зорчихоор тийзээ захиалчихсан үйлч­­лүү­лэгчид хэрхэхээ мэдэхгүй байна. Үйлчлүүлэгчдийнхээ асуудлыг яаж шийдэх вэ?
-Ямар ч асуудал гарахгүй. Ямар нэгэн шалтгаанаар нислэх явахгүй бол зорчигчдыг нь авах гэрээг “Аеро Монголиа” компанитай хийсэн. Гэрээний дагуу зорчигчдоо шилжүүлнэ. Үнийн зөрүү гарвал бид төлнө. Мөнгөө авах хүн нь авч болно. Есдүгээр сар хүртэл 1800 гаруй тийз борлогдсон. Түүний 30 гаруй хувь нь аялал жуулчлалын компани. Тэдний мөнгийг дансаар нь шилжүүлчихнэ. (“Аеро Монголиа” компани зорчигчдыг шилжүүлж авахгүй байгаа талаар дахиж лавлахад “Өнөө өглөө асуудал ярихад боломжтой гэж байсан. Боломжгүй болсон юм болов уу” гэдэг хариултыг өглөө)

 Ц. Өрнөх

Categories
мэдээ нийгэм

Хүүхдийн баяраар Чингэсийн талбайг 12 жилээр гоёно

Жил бүрийн 6 дугаар сарын 1-нд тохиодог Олон улсын Хүүхдийн эрхийг хамгаалах өдрийг Чингэсийн талбайд тайз засал, декораци, талбайн чимэглэлийн хувьд онцлогтойгоор зохион байгуулахаар төлөвлөж байна.
Тодруулбал, Чингэсийн талбайн баруун талд буюу Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газрын урд хэсэгт тайзыг байрлахаар зураг гарсан бөгөөд тайз  нь хүүхдийн баярыг илтгэхүйц онцлогтой, талбайг тойруулан 12 жилийн амьтдыг байрлуулахаар болжээ. 12 жилийн амьтад бүр дээр өртөө удирдагч багш болон чиглүүлэгчид ажиллаж, уралдаан тэмцээн зохион байгуулах юм байна.  Мөн Жангарын баатруудыг талбайн төв хэсэгт Сүхбаатарын хөшөөний баруун, хойд, өмнөд талд байрлуулна. Чингэсийн талбайд зохион байгуулах хүүхдийн баярт Монголын Хүүхэлдэйн театр, Үндэсний Дуу бүжгийн Эрдмийн чуулгын уран бүтээлчид, Монголын Хүүхдийн ордон, Хүүхдийн найрал дууны шилдэг хамтлагууд, Хөгжим бүжгийн коллеж, “Гэгээн алсын одод” уралдаанд амжилттай оролцсон сурагчид, МУГЖ В.Долгор, МУГЖ Т.Ариунаа нар оролцон ая дуугаа өргөх юм. Баяртаа хүрэлцэн ирсэн хүүхэд багачууд Бонгын найзууд, Диснейн найзуудтай хамт зургаа авхуулах боломжтой. Хүүхдийн баярын албан ёсны арга хэмжээ 6 дугаар сарын 1-нд 11:00 цагаас эхэлнэ гэж Нийслэлийн Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Categories
мэдээ цаг-үе

Хаврын тариалалт ид өрнөж байна


Төв аймгийн Угтаал­цайдам сумын Сан толгойн өвөрт тариалан эрхэлдэг “Чонос ЭМБО” компанийн талбай дээр очлоо. Эдний компани энэ сарын 17-ноос тариалалтаа эхэлжээ. Үрсэл­гээгээ хийгээд завгүй, тус компанийн захирал Н.Энхболд ажилчидтайгаа машин техник ярьж, ажил хэр явж байгааг нь шалгана.
Энэ үеэр түүнтэй цөөн хором ярилцлаа.

-Танайх хэдэн га эргэлтийн талбайтай вэ?
-Эргэлтийн 600 га-тай. Улаанбуудай тариалдаг. Зөвшөөрөгдсөн 20 га-даа заримдаа рапс тарина. Заримдаа тарьдаггүй юм.
-Тариалалтын ажил хэр явж байна вэ?
-Төлөвлөсний дагуу явж байна. Гэхдээ сая хэд хоног ойр ойрхон цас, бороо орсон нь тариалалтад саад болчихлоо.
–Та тариалан эрхлээд хэр удаж байгаа вэ?
-Би Төв аймгийн Сэргэлэн сумын хүн. 2007 онд газар аваад, дараа жилээс нь тариа тарьж эхэлсэн. Өмнө нь уурхайд ажиллаж байсан юм.
-Өнөө зун, намрын цаг агаар хэр байх бол?
-Зургадугаар сард их ха­лалт­тай гээд байгаа. Гэхдээ тэрийг сайн мэдэхгүй байна. Минийхээр тэгж их халах шинж мэдрэгдэхгүй байна шүү. Өнөө зуны цаг агаар өнгөрсөн жилийнхтэй ойролцоо байх болов уу. Өнгөрсөн жил айхавтар халуун, сэрүүн байгаагүй гэлээ.
Тэрээр “Цэргийг мянган өдөр тэжээж нэг өдөр хэрэг­лэдэг гэдэг. Тэрэн шиг төр засаг маань тариаланчдаа харж үзэх хэрэгтэй байна. Тариа­ланчдыг сөхрүүлчихгүйн тулд өнөөдрөөс эхэлж дэмжээд явах ёстой. Мах, тариа хоёр л стратегийн гол нэрийн бүтээгдэхүүн. Энэ хоёртойгоо байхад Монгол Улс тийм ч амар сөхрөхгүй. Тийм учраас тариаланчдаа улам сайн дэмжээсэй. Бидэнд зээлээр техник өгнө. Тэр болгоныг нь авах боломжгүй. Хэрэв авчихвал мөнгийг нь юугаараа төлөх вэ, дараа жил нь юугаа тарих вэ гээд асуудал гарч ирдэг. Ингэхээр хуучин техникээрээ л болгоод явж байна” гэж ярилаа. Н.Энхболд захирал үрэлгээгээ хийчихсэн талбай руу мал орж ирээд байгаа нь бас нэг саад болж байгааг учирлана.
“Би чинь тавь гарчихсан. Гэтэл талбай руу мал орчихоор хорь, гучин настай малчин залуустай барилцаж авахын наагуур юм болно. Үүнийг зохицуулдаг хуультай болчих юмсан. Тэгэхгүй бол малчин, тариаланч хоёр байнга дайсагналцах юм” гэнэ.
Энэ хавьд олон мянган га-д тариалан эрхэлдэг зарим компани хэдийнэ тариалалтаа хийгээд дуусчихсан гэсэн. Яагаад гэвэл техник нь бэлэн учир 12 цагаар буюу хоёр ээлжээр жолооч нараа шуурхай ажиллуулсан гэнэ.


Үрэлгээ хийхдээ тухайн жилийн газрын чийг, цаг агаарын хэм, газар нутгийн онцлогоос хамаарч үрээ суулгах гүн нь өөр өөр байдаг юм байна. Харин эдний компани 6-8 сантиметрийн гүнд үрээ суулгаж байлаа. Компанид нь агронимичийн орон тоо байдаггүй ч сумын агрономиосоо зөвлөгөө авдаг гэсэн. Н.Ганболд “Намар тариа халиураад аясын салхинд найгах нь сайхан. Гэхдээ тариаланч хүний жаргал бол тариа хураагаад дуусах. Үр соёолохоос эхлээд ургац хураах хүртэл тарианд ямар их эрсдэл, аюул байдаг гэж санана. Тэр бүгдээс харамлан байж ургуулсан тариагаа хураачихаад л санаа амарна даа. Тэр үед л сэтгэл минь тайвширдаг” гэж ярина.
Үрэлгээний бригад нь зургаан хүнтэй. Өглөө зургаагаас орой есөн цаг хүртэл ажиллаж байгаа аж. Энэ эрчээрээ ажиллабал хоёр хоногийн дараа тариалалтаа дуусгана гэж байлаа.
Л.Сүрэнжав газар тариалангийн салбарт 20 гаруй жил ажиллаж байгаа тракторчин. “Чонос ЭМБО” компанид ороод хоёр жил болж байгаа аж. Тэрээр “Би Завханых. 1971 онд л энд ирсэн. Тракторчин, комбайнч гэх энэ мэргэжил гоё мэргэжил. Тариагаа сайхан ургуулах нь бидний гол зорилго. Арвин их ургац хураах нь бидний ажлын үр дүн боловч цаана нь улс эх оронд минь ашигтай” гэж ярьж байлаа.
Угтаалцайдам сум 32 мянган га эргэлтийн талбайтай. Өнөө жил 12.3 мянган га-д улаанбуудай, 600 мянган га-д бусад үр тариа, 180 га-д төмс, 12-13 га-д хүнсний ногоо тус тус тариалахаар төлөвлөжээ. Энэ сарын 5-наас боловсруулалт хийж тариалалтаа эхлүүлсэн ч цаг агаарын саатлаас үүдэн 14-нөөс дахин ажлаа жигдрүүлсэн байна.
Одоогоор 3860 га-д үр тариа, 87 га-д төмс, 4.5 га-д хүнсний ногоо тус тус тариалаад байгааг тус сумын Мал эмнэлэг үржлийн тасгийн Бэлчээр, газар тариалан, жижиг, дунд үйлдвэрлэл хариуцсан мэргэжилтэн Д.Цэрэнбямба дуулгалаа.
Харин Цээл сумын зарим компаниуд энэ сарын 1-нээс тариалалтаа эхлүүлсэн бөгөөд нэлээд олон компани тариалалтаа дуусчихсан гэнэ. 


Цээл сумын Засаг дарга М.Ганбаттай уулзаж ярилцсан юм.
-Тариалалт хэр явж байна вэ?
-Зарим компаниуд тавдугаар сарын 1-нээс тариалалтаа эхлүүлсэн ч манай суманд тариалалтын ажил энэ сарын 5-8-ны хооронд жигдэрсэн. Чийгийн хувьд таатай байсан ч ойр ойрхон хур тунадастай, цас, бороо холилдон орлоо. Тариалалтын явцад 8-9 хоногийн агаар саатал гарлаа гэж үзэж байна. Хугацааны хувьд алдагдал гарч байгаа ч монгол зурхайгаар хаврын адаг сар үргэлжилж байгаа болохоор цаг агаарын ийм нөхцөл байгаа юм болов уу гэж бодож байна.
Шөнөдөө хүйтэн хонож байгаа болохоор соёололт оройтох хандлага байна. Эрт тарьсан тариа соёолох үеэрээ хяруунд өртөх нь бий. Урьд шөнө гэхэд л цагаан хяруу уналаа. Соёолсон тарианд нөлөөлсөн болов уу гэж бодоод байна.
–Хэдэн га-д тариалалт хийх вэ?
-17 мянган га-д тариалалт хийнэ. Манай сум чинь Төв аймгийн үр тарианы дөрөвний нэг хувийг дангаараа тариалдаг. Одоогоор 6-7 мянган га-д тариалалт хийгдээд байна. Ерөнхийдөө тариалалт боломжийн хэмжээнд явж байгаа.
-Танай сум олон тариаланч өрхтэй гэгддэг?
-108 өрх айл, 64 компани тариа тариалдаг юм. Төв аймгийн хэмжээнд хамгийн олон тариаланчтай газар л даа. Манай сум аймагтаа хамгийн их үр тариа хурааж өгдөг. Бас хамгийн их хадлан бэлтгэдэг. Үүгээрээ аймагтаа төдийгүй улсдаа үр тариа бэлтгэдэг томоохон сум юм гэлээ.
М.Ганбат дарга мал аж ахуй газар тариалан хоёрын харилцааны талаар ярьж байлаа. Эдийн засгийн тооцоогоор Цээл суманд 50 орчим мянган толгой малтай байх ёстой гэнэ. Гэтэл өнөөдөр 110 мянга гаруй толгой малтай болчихоод байгаа аж. Үүнээс үүдээд бэлчээрийн даац хэтрэх, газар тариалангийн бүс рүү мал орох зэрэг хүндрэл ихээр гарч байгаа юм байна. Нэг га-гаас авах ургацын хэмжээ багасч байгаа нь малтай шууд холбоотой байдаг гэнэ. Иймээс тус сумынхан малын тоо толгойг цөөрүүлж, эрчимжсэн мал аж ахуйг хөгжүүлэх зорилго тавьжээ.
Цээл сумын иргэн, хувиараа тариалан эрхэлдэг Д.Үржинсүрэн гэх залуутай тариан талбай дээр нь уулзлаа. Тэрээр 150 трактороороо газар хавж байлаа.
-Та Цээлийн уугуул уу?
-Тийм ээ, уугуул хүүхэд нь. Бага байхаасаа л тариа тарьж, трактор комбайнч хийж яваад 2005 оноос хувиараа тариалан эрхлэх болсон минь энэ.
-Эргэлтийн хэдэн га-тай вэ?
-100 га-тай.
-Энэ жилийн тариалалтаа хэзээ эхлүүлэв?
-Сая л эхэллээ дээ. 18, 19-нөөс эхлүүлсэн маргаашнаас л дуусгачихна. Улаанбуудай тариална.
-Хувиараа тариалан эрхлэхэд ямар хүндрэл учирдаг вэ?
-Хувиараа тариа тарьдаг иргэдээ дэмжих хэрэгтэй байна. Бид чинь нэг кг үрээ 1000 төгрөгөөр авч байна. Тэгэхээр 10 сая төгрөгөөр үрээ авсан гэсэн үг. Тариалантай холбоотой сан, газрууд чадлынхаа хэрээр дэмжиж л байна. 


-Уулзсан хүн болгон л тариалангийн талбай руу мал орж хүндрэл учруулж байгаа талаар ярьж, халаглах юм?
-Тэрийг ярилтгүй. Дийлдэхгүй байна. Бид ингээд л тариалалтаа хийнэ. Хийгээд дуусчихаар мал нь ороод ирнэ. Малчид нь малаа туугаад л орхичихно. Тариан талбай дээр бэлчиж л явна. Үнэхээр хэцүү.
Зүдэрч тарьсан тариаг намар нь хямдхан авна. Тэгээд хавар нь стандартад нийцэхгүй, чанаргүй муу үр өгнө.
-100 га-д тариалан эрхэлж хэдэн ам бүлээ тэжээж байна гэсэн үг вэ?
-Ах, дүү, хамаатан садан гээд бүгд нийлж тарина. Талбайгаа өөрсдөө байнга манана. Байнгын манаач байлгахгүй бол болохгүй. Одоо ингээд тариалалтаа хийнэ. Тэгж байтал соёололтоо харна. Тариа соёолоод эхлэнгүүт мал харж эхэлнэ дээ. Трактороороо үрлээд өнгөрнө. Араас нь хонь, үхэр бэлчээд л ороод ирнэ. Нэг иймэрхүү л дүр зурагтай амьдрал өрнөж байна.
–Цаг агаар тарианд таатай байж магадгүй гэцгээж байна?
-Энэ жил ер нь гайгүй байх шүү, цаг агаар. Сайхан тариа ургах байх. Чийг ихтэй байна. Тариалангийн бүс нутагт малын тоо толгойг зохих хэмжээнд барих бодлого алдагдсан нь харамсалтай. Гэхдээ яах вэ, газар эхийн буян гэж байна. Хөдөлмөрлөөд л амьдралаа залгуулж явна гэлээ.
Д.Үржинсүрэн талбайгаасаа шороо атгаж үнэртсэнээ “Газар хаваад үрэлгээ хийхээр газрын чийг үнэртээд сайхан шүү. Та нар намар ирээрэй. Бид тариагаа өндөөр гэгчийн ургуулчихаад хүлээж байя. Намар яасан гоё гэж санана” гэснээ “Газар хавахаар хөвөн шиг зөөлхөн болчихдог. Тийм зөөлөн хөрсөнд үрээ суулгаж байна гэж бод доо. Үрээ суулгаад намар нь тариа хураах хүртэлх бүх ажил хоорондоо их холбоо, шүтэлцээтэй байдаг юм” гэж ярьсан юм.

Д.ГАНСАРУУЛ
Гэрэл зургуудыг Г.ЛХАГВАДОРЖ

Categories
булангууд мэдээ томилолт цаг-үе

Азид хамтын ажиллагаа итгэлцлийг бэхжүүлэх гишүүн орнууд Шанхайд чууллаа

Шанхай хотоос манай тусгай сурвалжлагч М.МӨНХЦЭЦЭГ мэдээлж байна.

Азид хамтын ажиллагаа, итгэлцлийг бэхжүүлэх гишүүн орнуудын дээд хэмжээний дөрөвдүгээр бага хурал энэ сарын 20-21-ний өдрүүдэд БНХАУ-ын Шанхай хотноо боллоо. Бага хуралд 40 гаруй улс, орны төр, засгийн тэргүүн, олон улсын байгууллагын удирдлага оролцов. Эхний өдөр БНХАУ-ын дарга Си Жиньпин хүрэлцэн ирсэн төрийн өндөрлөгүүдийг хүлээн авч уулзан, зоог барьж, урлагийн тоглолт үзэцгээлээ. Харин албан ёсны арга хэмжээ буюу чуулга уулзалт өчигдөр өглөө “Шанхай экспо”-д эхлэв.

Монгол Улсыг АПЕК-д гишүүн орноор элсүүлэхийг Хятадын зүгээс дэмжинэ гэв
БНХАУ-ын дарга Си Жиньпин Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийг даваа гаригт хүлээж авсан бөгөөд албан ёсны уулзалтын дараа тэд хамтдаа өглөөний цай уув. Тэдний уулзалт 40 минутаар төлөвлөгдсөн байсан ч хоёр цаг орчим үргэлжилсэн юм. Уулзалтын үеэр хөрш хоёр орны улс төр, эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, бүс нутгийн хэмжээнд хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх зэрэг олон асуудлаар өргөн хүрээнд санал солилцож, нөхөрсөг яриа хэлэлцээр өрнүүлэв. Тухайлбал, хоёр орны Ерөнхийлөгч дэд бүтцийн салбарын хамтын ажиллагаа, нүүрс хийжүүлэх төслийн явц, дамжин өнгөрөх тээвэр, далайн боомтын ашиглалтын асуудлаар ярилцлаа. Хоёр улсын худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагаанд тэргүүлэх ач холбогдолтой эрдэс баялаг, эрчим хүчний салбарт хамтын ажиллагаа эрчимжиж байгааг хоёр тал уулзалтынхаа үеэр онцолж байсан. Энэ үеэр БНХАУ-ын дарга Си Жиньпин Монгол Улсыг APEC-д гишүүнээр элсүүлэх асуудлыг ярьж БНХАУ-ын зүгээс дэмжинэ гэдгээ илэрхийлэв.
Өнөө жил хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 65 жилийн ой, Найрсаг хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулсны 20 жилийн ой тохиож буй. Энэхүү түүхэн арга хэмжээг тохиолдуулан “Монгол-Хятадын найрсаг солилцооны жил” болгон зарласан юм. Иймд хоёр улсын төрийн тэргүүн түүхэн жилд хоёр орны харилцааг хөгжүүлэх чиглэлд санал солилцлоо.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж БНХАУ-ын дарга Си Жиньпинийг Монгол Улсад айлчлахыг уриад “Таны манай улсад хийх айлчлал хоёр орны харилцаа шинэ шатанд гаргасан айлчлал болно гэдэгт итгэлтэй байна” гэв.

В.В.Путин манай Ерөнхийлөгчийг ОХУ-д айлчлахыг урилаа
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж мягмар гаригт ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Владимирович Путинтэй уулзлаа. В.В.Путин Монгол, Орос хоёр улс он удаан жилийн уламжлалт түүхэн харилцаатай явж ирснийг уулзалтын эхэнд дурдав. Тэрбээр хоёр орны харилцааны цаашдын ирээдүйг өөдрөгөөр харж буй гэдгээ тодотгон хэлсэн юм.
Хоёр улсын эртний уламжлалт харилцааны нэгэн илрэл болох Халхын голын байлдааны 75 жилийн ой энэ онд тохиож байгаа билээ. Уг арга хэмжээг наймдугаар сард тэмдэглэн өнгөрүүлэх гэж байгааг В.В.Путин онцоллоо. “Гэхдээ манай хоёр орон цаашид хэрхэн харилцаагаа өргөжүүлэн хөгжүүлэх вэ, эдийн засгийн бүтцээ хэрхэн харилцан ашигтай өөрчлөх вэ гэдэг дээр бидэнд ярилцах зүйл бий” гэж тэрбээр нэмж хэллээ. Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж ОХУ-ын Ерөнхийлөгчтэй хэд хэдэн сэдвийн хүрээнд санал солилцсон юм. Тухайлбал, төмөр замын транзит тээвэр, Халхын голын ялалтын ойг хамтран тэмдэглэн өнгөрүүлэх, мөн хоёр орны иргэдийн харилцан зорчих визний хөнгөлөлтийн талаар ярилцах хүсэлтэй байгаагаа онцлон дурдлаа. Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж “Монгол Улс бол БНХАУ болон ОХУ-ын дунд оршдог. Газар зүйн ийм байршилтайн хувьд Монголоор дайран өнгөрөх төмөр замын тээвэр онцгой ач холбогдолтой. Харилцан ашигтай, бас хамгийн боломжит хувилбараар төмөр замын тээврийг хөгжүүлэх хүсэлтэй байгаа. Үүнтэй уялдан транзит тээврийн асуудлаар ОХУ-БНХАУ-Монгол гэсэн гурван талын, мөн ОХУ-Монгол гэсэн хоёр талын идэвхтэй яриа хэлэлцээ чухал ач холбогдолтой. Төмөр зам, транзит тээврийн асуудал нь хоёр улсын эрх ашигтай холбоотой, стратегийн асуудал юм” гэлээ. Тэрбээр үргэлжлүүлээд “Ирэх наймдугаар сард Халхын голын ялалтын 75 жилийн ой тохионо. Энэ бол бидний хамтын ялалт. Тиймээс түүхт ойг хамтран тэмдэглэх хүсэлтэй байна” гээд ойн баярт хүрэлцэн ирж оролцохыг урьж байгаагаа Ерөнхийлөгч В.Путинд уламжиллаа. Мөн төмөр замын транзит тээврийн асуудлаар гурван талын уулзалтыг Улаанбаатар хотноо зохион явуулах саналтай байгаагаа Ерөнхийлөгч илэрхийлсэн юм. Түүний санал болгож байгаа асуудлуудыг ОХУ-ын тал хүлээн авч харилцан ярилцах, хамтран ажиллахад бэлэн байгаагаа дуулгав. Мөн В.В.Путин өөрийнхөө зүгээс Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийг ОХУ-д айлчлахыг урилаа.
Хоёр улсын төрийн тэргүүний уулзалт 30 гаруй минут үргэлжлэв. Тэдний хөндсөн асуудлуудыг Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийн Санкт-Петербургт зочлох уулзалтаараа үргэлжлүүлэн ярилцахаар боллоо. Засгийн газрын тэргүүн энэ бямба гаригт В.В.Путинтэй уулзах юм.
Азид хамтын ажиллагаа, итгэлцлийг бэхжүүлэх гишүүн орнуудын Дээд хэмжээний уулзалтаар төгсгөлийн баримт бичиг тунхаглал батлан гаргах юм. Энэхүү баримт бичигт Монгол Улсын цөмийн зэвсэггүй статус, Зүүн хойд Азийн аюулгүй байдлын асуудлаарх “Улаанбаатарын яриа хэлэлцээ” санаачилга болон Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын олон улсын судалгааны төвийн талаарх заалтуудыг тусгах учиртай.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж өчигдөр уг дээд хэмжээний уулзалтад үг хэлж, бага хурлын гишүүн орнуудтай хамтран ажиллах, бүс нутгийн хамтын ажиллагаанд хамрагдах чиглэлээр баримталж буй Монгол Улсын бодлого, байр суурийг илэрхийллээ. Тэрбээр хэлсэн үгэндээ “Азийн орнуудтай харилцаа хамтын ажиллагаагаа хөгжүүлж, бүс нутгийн интеграцид оновчтой оролцох нь Монгол Улсын гадаад бодлогын тэргүүлэх зорилт юм. Цөмийн зэвсэгтэй хоёр гүрэнтэй хил залган оршдог Монгол Улс 20 жилийн тэртээ нутаг дэвсгэрээ “Цөмийн зэвсэггүй бүс” хэмээн зарлаж, энэ статусаа механизм болгохоор шаргуу ажиллаж байна. 2012 оны есдүгээр сард цөмийн зэвсэгтэй таван гүрэн Монгол Улсын цөмийн зэвсэггүй статусыг хүлээн зөвшөөрсөн бөгөөд энэхүү статусыг хүндэтгэх, түүнийг зөрчих алхам хийхгүй гэдгээ тунхагласан.
Энэ нь цөмийн зэвсгээс ангид дэлхий ертөнцийг байгуулахад манай улс өөрийн хувь нэмрээ оруулах боломжтойг нотлон харуулсан явдал юм” гэлээ.
Мөн тэрбээр “Улаанбаатарын яриа хэлэлцээ” нь тус бүс нутагт аюулгүй байдал, тогтвортой хөгжил бий болгоход өөрийн хувь нэмрийг оруулахад чиглэх бөгөөд талуудыг яриа хэлэлцээнд оролцуулахад дэмжлэг үзүүлэх зорилготой” гэв.