Энэ ном Ноён хутагтын шадар шавь Лувсанхайдавын цадиг намтраар бүтээгдсэн болой. Говийн догшин ноён хутагт гэнэт жанч халсанаар ар, өвөр Монголд түүний эзэлж байсан байр суурь эзгүйрчээ. Мянга есөн зуун гучаад оноос цаг төр ороо бусгаа болж халхууд дүрвэн Өмнөд Монголд ид очиж байсан үеэс ном эхэлнэ. Тэнд Дилав хутагт ар халхаас ойн гарч, өмнөдөд ид ажиллаж амьдарч байсан үе юм. Ар Монголын тагнуул Японд баригдаж тамлуулахдаа би Дилав хутагтын холбоочин гэж мэдүүлсэнээс үүдэн япончууд хутагтыг гишгэх газаргүй хянан цагдаж байжээ. Барьж, хорьж ч байсан аж. Гэвч хутагт үг алдаж хэрэг хүлээгээгүй байна. Энэ үед өмнөдөд бурхан шашин яг хуучин хэвэндээ байж япончууд тэдний сэтгэлийг эзэмдэн татах талаар олон ажил явуулж байв. Үүний нэг голлох ажиллагаа нь бурхан шашнаар бүх монголчуудыг татах байжээ. Өмнөдийн Сөнөд хошууны зурхайч лам гэх алдар хүнд нь түгсэн гэгээнтэн Лувсанхайдавыг өргөж авдаг. Хүүг Пэлжээ гэдэг байсан ч сахилын нэр нь Лувсанхайдав юм. Хүүг зургаан настай байхад нь өмнөд хошууны зартай баян эцэг нь зурхайч ламд өргүүлдэг. Өвчин ороогоод хоёр ч удаа айхтар айлгасан учир ийнхүү өөрийн багшдаа өргүүлжээ. Өмнөд монголчууд их Ширчингийн Баатар
“Хайрхаан” баян байсан бололтой юм. Номд бичсэнээр хүүгийн аавыг гурван түмэн хоньтой байсан гэжээ. Гучин мянган хоньтой эднийх хошуундаа баянаараа хоёрт ордог байсан аж. Тэргүүн баян нь дөрвөн түмэн хоньтой айл байв. Тэр нь үнэн бөгөөд яагаад гэвэл дөрвөн ган тулгатай байсан аж. Хошуу тамгаас нэг түмэн хоньтой болоход нь нэг ган тулгаар шагнадаг байсан. Пэлжээгийнх гурван тулгатай байсан гэнэ. Нэг, хоёр тулгатай айлуудыг нэг их баян тарган гээд байдаггүй гэнэ. Япончууд Өмнөд Монголыг бурхан шашины диваажин болговол хойд монгол татагдан орох болно гэж үзэж байлаа. Богд Жавзундамба таалал төгссөн учир түүнийг өмнөдөд тодруулбал хойдуул ядах юмгүй дагах болно гэж тэд тооцож байлаа. Түүнийг яаж тодруулах вэ гэвэл хойноос дүрвэн ирсэн Дилав хутагтаар дамжин үүнийг хийж болно гэж үзжээ. Хойноос ирсэн халхуудыг бөөгнүүлэн Дилав аймаг хэмээн байгуулж Дилав хутагтын нэр нөлөөгөөр удирдаж байв. Ингээд Дилав хутагтыг шахаж эхэлнэ. Богдыг тодруул хэмээн. Энэ нь Банчин богд ч цаг бусаар таалал болсон үе байв. Төв Азийн буддын шашны гурван томоос ердөө залуу Далай лам л амьд үе юм. Дилав хутагт шахаанд орохдоо цаг хожихын тулд жанч халсан ч говийн хойд өмнөд талд домог мэт нэр хүндтэй Догшин Ноён хутагтыг эхлээд тодруулъя гэж шийддэг. Ингэхдээ таалал болохынхоо өмнөх өвөл ирж өвөлжөөд буцахдаа дараа ирж авна гээд орхисон сүйх тэргийг нь тодрох ёр болгож үлдээжээ гэж үздэг. Энэ нь бусад дээдэст үнэмшилтэй дуулдана. Тодруулах ажлыг Лувсанхайдавыг өргөж авсан зурхайч лам гардан хийнэ. Тэгээд өөрийн өргөмөл хүүтэй нь нас бараг чацуу Догшин Ноён хутагтад гарынх нь шавь болгон явуулдаг. Ер нь япончууд Богд Жавзундамбыг өмнөдөд тодруулах гэж гурвантаа оролдсон байдаг юм. Ийнхүү Ноён хутагтын шавь хэрхэн дайн дажин хувьсгал тэмцлийг даван туулж өдгөө америкт 93 насыг зооглон амьдарч байгаа энэ номоос тухай уншаарай.