УДБЭТ-ийн ахмад уран бүтээлч МУГЖ Д.Пүрэвсүрэнгийн 90 насны ой энэ онд тохиож байна. Маргааш түүний насны ойг хүндэтгэн УДБЭТ-ийн хамт олон Б.Дамдинсүрэнгийн “Учиртай гурван толгой” дуурийг тоглох гэж байгаа аж. МУГЖ Д.Пүрэвсүрэн энэхүү дуурийн Нансалмаа, Хоролмаа нарын эсрэг тэсрэг хоёр дүрийг тун амжилттай бүтээсэн нэгэн билээ. Тэрээр 1942 оноос ХЦДБЧ-д дуучнаар ажиллаж байгаад 1948 онд УХД-д жүжигчин болж 1960 оныг хүртэлх театрт тоглогдсон бүх жүжгийн гол дүрүүдийг бүтээсэн байна. МУГЖ Д.Пүрэвсүрэн нь “Тунгалаг тамир” киноны Эрдэнийн дүрд тоглосон МУГЖ Норовын Баатарын хань юм.
Ингээд МУГЖ Д.Пүрэвсүрэнтэй хэсэг хором ярилцлаа.
Та УДБЭТ-т алтан үеийнхэнтэй хамт ажиллаж байсан. Тэднээс их зүйл сурсан уу?
- Нямын Цэгмид, Ичинхорлоо, Хандсүрэн, Рэнцэнноров гуай нараас босох суух, алхах, ярих, харах гэх мэт бүх л юмыг сурч байлаа. Алтан үеийнхэн бол гайхамшигтай сайхан хүмүүс байсан даа.
- Надад зориулж “Учиртай гурван толгой” дуурийг тоглоно гэж бүр бодож байсангүй. Урьд өмнө ч ийм үйл явдал болж байгаагүй. Баярлаад, хэлэх үг ч олдохгүй байна. Үүнээс сайхан хүндлэл гэж юу байхав. Тавь гаруй жилийг театрын алтан тайзнаа өнгөрөөсний минь буян л гэж бодож байна даа.
- Дүрийн судалгаа хийж, дүрийн түүх бичих хэрэгтэй. Үг, ая цээжилчихээд нүүрээ будаж хувцсаа өмсөөд тайзан дээр гарвал манай ард түмэн мэддэг. Ялангуяа “Учиртай гурван толгой” дуурь манай ард түмний сэтгэл зүрхэнд хоногшсон болохоор дүрээ муу бүтээж хэрхэвч болохгүй. УДБЭТ-ийн тайзнаа тоглохоос гадна аймаг, сум,багуудад очиж “Учиртай гурван толгой” дууриа тоглодог байлаа. Шарын голд очиж өдөрт гурван удаа тоглоход хамгийн сүүлийнхийг нь шөнийн 12 цагт тоглож байсан.
Таны 90 насны ойг хүндэтгээд УДБЭТ “Учиртай гурван толгой” дуурийг тоглох гэж байна. Мэдээж таны сэтгэл их өндөр байгаа байх?
Та “Учиртай гурван толгой” дуурийн эсрэг тэсрэг хоёр дүрийг хоёуланг нь бүтээсэн хүн. Энэ тухайгаа жаахан хуучлаач?
Нансалмаа бол жинхэнэ монгол эмэгтэйд байх уян зөөлөн, үнэнч шударга зан чанартай эмэгтэй. Харин Хоролмаа бол баян чинээлэг айлын охин. Бие бялдар, царай зүс цэвэрхэн, өөрийн бодсон санаснаа ил хэлдэг. Хоролмаа хүнтэй л адилхан хүн шүү дээ. Хүнд байдаг хайр дурлал, баяр баясгалан гэх мэт бүх юм Хоролмаад байсан. Тухайн үеийн нийгэмд чинь эмэгтэй хүн хайртай дуртайгаа илчилдэггүй байлаа. Тэр байтугай хайртай хүнтэйгээ ч суух эрхгүй байсан шүү дээ. Тэгээд л Хоролмаа өөрийнхөө хүслийг гүйцээх гэж хайр сэтгэлдээ хөтлөгдөөд юу ч хийхээс буцахгүй болж байгаа нь эцэстээ гунигтайгаар төгсөж буй юм.
Дүрээ сайн бүтээхийн тулд жүжигчин хүнээс асар их хөдөлмөрлөх шаардлагатай болдог байх?
Түүнтэй ийн ярилцаж суутал явах цаг нь болсоноор билдний яриа өндөрлөв. Түүнтэй удаан хуучилж, сургаалийг нь сонсоод л баймаар байлаа. Удахгүй 90 нас хүрэх гэж байгаа ч түүнээс залуу хүний эрч хүч, гэрэл гэгээ мэдрэгдэнэ. Уран бүтээлч хүн ард түмнийхээ хайр, хүндлэлээр үргэлж тэжээгдэн байдаг тул мөнхийн залуугаараа байдаг ч юм шиг.Бидний дунд түүн шиг хайрлаж, хүндэлмээр хүмүүс олон буй биз. Пүрэвсүрэн гуайтай уулзсаныхаа дараа бүх хүнийг хайрламаар санагдах аж. Хүн хүнээ хүндэлж, хайрлахаас сайхан зүйл ертөнцөд үгүй. Сайхан хүнтэй уулзах нь сэтгэлдээ гэрэл асаах шиг зүйл ажээ.
У.ЧИНЗОРИГ