“Танайд өнжье” булангаараа уншигч та бүхнийгээ нийгэмд хийж бүтээсэн үйлсээрээ үлгэр дуурайлал болсон алдартнууд, салбартаа манлайлагч эрхмүүд төдийгүй Монголын элит гэр бүлүүдтэй уулзуулдаг билээ. Энэ удаад авто сэлбэгийн худалдааны салбарт тод мөртэй “Старт центр” дээр өнжлөө. Монголын авто сэлбэгийн бизнесийн түүхэн замнал тус төвтэй салшгүй холбоотой юм.
“Старт центр” нь хэрэглэгчдэдээ ойртож нийслэлийн баруун, зүүн талд хоёр төвтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулдгийг манай жолооч нар сайн мэднэ. Нэг төв нь Баянзүрх дүүргийн XVI хорооны нутаг дэвсгэр, “Да хүрээ” захын чиглэлд байдаг. Харин “Старт Эко” төв нь Сонсголонгийн гүүрний орчимд байрладаг юм. Манай сурвалжлах баг тус хамт олны нэг өдөр хэрхэн өрнөдөг болохыг уншигчдадаа сонирхуулахын тулд төв салбар дээр нь ажил эхлэх цагтай уралдан очлоо. Цэмцгэр хашаанд гурван давхар шил толь болсон саарал байшин дүнхийнэ. Дотогш орвол яг л өөртөө үйлчлэх дэлгүүрт ороод ирсэн мэт сэтгэгдэл төрөв. Учир нь заалан дахь тавиуруудад машины гэрэл дохио, мотор, амортизатор, тулька гээд бүхий л эд ангийг нэг бүрчлэн ангилан байрлуулсан байлаа. Ширхэг сэлбэг ч өөрийн гэсэн кодтой байгаа нь хэрэглэгчдэд сонголтоо хийхэд нь хялбар юм билээ. Машины талаар маруухан хүн энд орж ирээд тэнд өрөөстэй сэлбэг хэрэгслийг хэдэн оны ямар загварын машиных гэдгийг төвөггүйхэн мэдэх боломжтой. “Старт центр” төвийн нэг давхарт нь ийнхүү худалдаа, захиалга авах хэлтсийнхэн байдаг юм байна. Харин хонгилын хэсэгт иж бүрэн авто засвар оношлогооны төвтэй. Тэгвэл дээд давхруудад захиргаа, хүний нөөц, санхүүгийн хэлтсийнхэн байрладаг ажээ.
ОЮУТНЫ ШИРЭЭНЭЭС АВТОМАШИН, СЭЛБЭГИЙН ХУДАЛДААГ ЭХЛҮҮЛСЭН ОН ЖИЛҮҮД
Монголын автомашин, сэлбэгийн худалдаа яагаад хэдхэн жилийн өмнө байгуулагдсан “Старт центр”, “Старт Эко” худалдааны төвүүдтэй холбоотой юм бол гэж та гайхаж байна уу. Тэгвэл дээрх захуудыг үүсгэн байгуулагч “Тарант” компанийн ерөнхий захирал П.Төмөрхуяг Монголд импортын автомашин болон сэлбэгийн худалдааг анх эхлүүлсэн бөгөөд энэ салбарын түүхэнд нэрээ тамгалсан эрхэм юм. Түүнийг ийм төрлийн бизнес эрхэлдгийг хэн бүхэн андахгүй. Тэртээх 1980-аад оны сүүлчээр П.Төмөрхуяг Германд сурч байжээ. Тэр үед голдуу Чех улсад гэрээгээр ажилладаг байсан хүмүүс анх автомашины импортын бизнесийг эхлүүлж байсан түүхтэй. Тэдний нэг нь П.Төмөрхуяг юм. Тэрбээр хамгийн анх хүн бүхний сайн мэдэх Оросын “Газ-24” маркийн автомашиныг Чех улсаас эх орондоо авчирчээ. Тухайн үед Монголд автомашин ховор төдийгүй “Лада”, “Москвич”, “Газ-24”, “УАЗ-469” гэсэн Оросын цөөн тооны машин нийслэл хотыг чимдэг байв. 19-хөн настай хүүгийн гангарааг олон хүн шохоорхоод байхаар нь зарж орхижээ. Эндээс тэрээр барууны орноос автомашин оруулж ирэхэд Монголд зах зээл нь байгааг олж харсан байна. Гэвч манай нийгмийн өөрчлөлтийн үе байсан болохоор оруулж ирсэн машин болгон нь шууд зарагдахад амаргүй байсан ч П.Төмөрхуяг шантраагүй гэнэ. 1989 онд хоёр Германд нэгдсэнээр барууны машинууд болох “Benz”, “BMW”, “Wolkswa¬gen” зэрэг автомашинуудыг Монголд оруулж ирэх зам нээгджээ. Ийнхүү худалдаа наймааны зах зээл нээгдсэнээр Монголын залуучууд автомашиныг хөлөөр нь оруулж ирэхэд Польш, Украйн, Оросоор дамжиж нэлээд эрсдэлтэй замыг туулж ирдэг байсан аж. Замдаа аваар осолд орох, машинаа дээрэмдүүлэх зэрэг олон бэрхшээлтэй тулгарах нь энүүхэнд. Тийм болохоор энэ төрлийн бизнесийг зоригтой аавын хүү л хийж чаддаг байсан биз ээ. Техник болсон юм хойно эвдэрч, гэмтэх нь олширч, сэлбэгийн эрэлт хэрэгцээ бий болсон байна. Тэр үед гадаадаас сэлбэг оруулж ирж зарах тухай ойлголт Монголд байгаагүй аж. Харин дотооддоо явж байгаад осолдсон юм уу эвдэрсэн машинуудыг эд анги бүрээр нь задалж, зардаг бизнес явагддаг байжээ. Эдгээр он цагт П.Төмөрхуяг Германаас машин оруулж ирдэг бизнес эрхэлдэг байсан гэдэг. Тэрбээр Герман Монголын хооронд 30 гаруй удаа машинд явахдаа бусдын адил дээрх эрсдлүүдийг туулж байжээ. Нэг удаа Оросын хилийн цаахна унаж явсан машин нь онхолдож, засвар авах боломжгүй болжээ. Ингээд машинаа задалж, сэлбэгүүдийг нь “Да хүрээ” зах дээр авчран худалдаалахад тэр дороо эзнээ олсон байна. Ингээд мань эр гадаадаас машин задалж оруулж ирвэл Монголд эрэлт хэрэгцээ нь байгааг олж харан 1996 оноос сэлбэгийн бизнесээ эхлүүлжээ. Тэрбээр тухайн он цагуудыг эргэн дурсахдаа “Ер нь бол “Да хүрээ” зах дээр хүмүүс сэлбэгээ газар дэлгээд зардаг байсан юм. Харин би Монголд анх удаа 20 тоннын чингэлэгтэй сэлбэг оруулж ирэн техникийн зах дээр буулгаж байлаа. Барууны арав гаруй машиныг задалж ингэж авчирсан юм. Чингэлэг дээрээ “Барууны машины сэлбэгийн худалдаа” гэсэн хаяг хадаад үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн түүхтэй. Эндээс автомашины сэлбэгийг гадаадаас оруулж ирдэг худалдаа эхэлсэн юм даа” гээд инээв. Автомашины худалдаа Монголд хэрхэн үүсч хөгжсөн тухай өгүүлэхдээ “1992-2000 он хүртэл Герман машины эрин үе байлаа. Ингээд 2000 онд тус улс Европын холбоонд нэгдсэнээс хойш Герман машин орж ирэхээ больсон. Харин энэ үед Солонгос машины худалдаа нэлээд идэвхтэй орж ирсэн. Манайхан 1998-2000 оны хооронд “Эксель” маркийн машиныг түлхүү хэрэглэдэг байсан шүү дээ. Харин 2000 оноос хойш Японоос машин оруулж ирдэг болсон. Өнөөдөр Монголын нийт автомашины 60-70 хувь нь япон машин байна. Чанартай, эдэлгээ даах чадвартай, халуун, хүйтэнд тэсвэртэй, эвдрэл гэмтэл нь бага зэргээрээ Монголын нөхцөлд япон машин шалгарсан. Япон хүн бол өөрийн улсдаа нэг номерийн чанартай зүйл хэрэглэнэ гэсэн төрийн бодлого нь байдаг. Тиймээс бусад оронд үйлдвэрлэсэн япон машинаас Япондоо үйлдвэрлэсэн машин нь чанарын хувьд илүү байдаг. Бас эдэлгээ багатай. Тиймээс япон машиныг задлаад дахин сэлбэгээр ашиглахад үнэ болон чанарын хувьд Монголд сайн тохирдог. Машины насжилт арван жилээр явагддаг. Япончууд машинаа 5-10 жил хэрэглэдэг. Тэдгээр машин нь Монголд орж ирээд Японд явсан хугацаанаасаа хамаараад 3-5 жилийн настай байна” гэлээ.
Монголчууд япон машин хэрэглэж байгаа цагт сэлбэгийн худалдаа цаашид үргэлжилсээр байх нь мэдээжийн хэрэг юм. Хамгийн гол нь энэ бизнесийг системчлэх, үйлчлүүлэгч нартаа түргэн шуурхай үйлчилж, шаардлагатай сэлбэгийнх нь хэрэгцээг байнга байлгаж байх нь юу юунаас чухал гэнэ. Энэ үүднээс сэлбэгийн бизнесийг боловсронгуй болгох ёстойг “Тарант” компанийн захирал П.Төмөрхуяг онцолсон юм. Тэр утгаараа тус компани Монголд стандартад нийцсэн үйлчилгээ, соёлыг нэвтрүүлэхэд үлгэр дуурайлал болсон аж ахуйн нэгж гэдэг нь сурвалжлагын явцад тод харагдаж байв.
КОНТЭЙНЕРИЙН ХУДАЛДААНААС КОМПАНИ БОЛТЛОО ӨРГӨЖСӨН ТҮҮХ
П.Төмөрхуяг 1996-2000 оны хооронд “Да хүрээ” зах дээр сэлбэгийн худалдаа эрхэлж байжээ. Ингээд 2000 онд “Тарант” компаниа үүсгэн байгуулсан байна. Яагаад ингэж нэрлэх болсон тухайгаа сонирхуулахдаа “Анх компаниа байгуулах гээд нэр бодож байлаа. Ингээд ааваасаа асуутал “Тарант” гэж нэрлэхийг зөвлөсөн юм. Аав маань Архангай аймгийн Цахир суманд Тарант хэмээх газарт төрж өссөн хүн. Энэхүү газар нутгаа бэлгэшээж компаниа нэрлэсэн юм. Тэгээд “Старт центр” сэлбэгийн худалдааны төвөө байгуулсан. Автомашины гарааны эхлэлийг “Старт” гэдэг дээ. Тэр утгаар нь сэлбэгийн худалдааны төвөө нэрлэсэн хэрэг л дээ. Одоо манай компани “Старт центр”, “Старт Эко” гэсэн хоёр төвтэйгээс гадна гурван салбартай болж өргөжсөн. “Старт центр”-ийг анх байгуулахдаа гадаадын орнуудын туршлагыг судалж хэрэгжүүлсэн. Худалдаа аж үйлдвэрийн танхимтай хамтран гадаадын мэргэжилтэн урьж авчирдаг хөтөлбөрийн хүрээнд Голланд мэргэжилтэн урьж авчран зөвлөгөө авсан. Тэр дагуу энэ төвийнхөө барилгыг европ стандартад нийцсэн агуулахын зориулалтаар байгуулж, 2010 онд ашиглалтад оруулсан. Харин Сонсголон дахь “Старт эко” төвийг 2013 онд албан ёсоор нээж байлаа. Нийтдээ 6300 ам.метр талбайд үйл ажиллагаагаа явуулдаг энэ төвийн тухайд экологид ээлтэй, эдийн засагт хэмнэлттэй шийдлээр барьж байгуулсан. Дээврийг нь байнга нарны гэрэл шууд тусч байхаар шийдэж цахилгаан эрчим хүчинд хэмнэлт хийсэн. Харин хөрсний бохирдлоос хамгаалахын тулд нэг га талбайгаа цементэлсэн байх жишээтэй. Ер нь хуучин автомашины сэлбэгийн худалдаа байгаль орчинд бохирдол үүсгэх магадлал их байдаг. Тиймээс Монголд зарим нэг стандартыг заавал хэрэгжүүлж, нэвтрүүлэх шаардлагатай байгаа. Газрын хөрс рүү нефть, нефтийн бүтээгдэхүүн, тос масло нэвчүүлэхгүйн тулд сэлбэгийн худалдаа эрхэлдэг компаниуд заавал талбайгаа цементэлж байх нь зүй ёсны хэрэг. Энэ ч тэдний нийгмийн хариуцлага нь байх ёстой. Японд гэхэд аливаа сэлбэг худалддаг юм уу, автомашинтай холбоотой бизнес эрхэлдэг компаниудын хэрэглэх газар, талбайг нь хөрсний бохирдлоос хамгаалан цементлэхийг шаарддагаас гадна тодорхой стандартуудыг дагаж мөрддөг. Тэндээс бохирдолтой тос маслыг шүүдэг технологиудыг хялбараар шийдсэн байдаг. Үүнийг л манайд нэвтрүүлэх шаардлагатай байгаа юм. Хамгийн чухал зүйл бол хүний эрүүл амьдрах орчныг бүрдүүлэх явдал юм шүү дээ” гэв.
Монголд сэлбэгийн бизнесийг хөгжүүлэхийн тулд стандарт чухал юм байна. Өнөөдөр манайд сэлбэгийн дэлгүүр нь, засварын газар нь ямар байх ёстойг тодорхой зааж мөрддөг стандарт байдгүйгээс мэргэжлийн хяналтын байгууллага нь хяналт тавих боломжгүй байдаг асуудал бий. Хүнд сэтгэл байвал стандарт байхгүй ч гараа хумхиад суудаггүй болохыг “Старт”-ынхнаас харж болно. Тус компанийн гол зорилт нь сэлбэгийн худалдааг стандартчлах, системчлэх, үүнийгээ бусдад түгээх явдал ажээ. Цаашлаад салбартаа төдийгүй Монгол Улсынхаа хөгжилд хувь нэмрээ оруулахыг эрхэмлэдэг гэсэн. Тиймээс өөрсдөө санаачлан байгуулсан зориулалтын барилгад сэлбэгийн нэгдсэн бүртгэл системийг нэвтрүүлэн ажиллаж байгаа юм байна. Бусад компаниуд ч эднийхээс туршлага судлахад илүүдэхгүй санагдаж байлаа.
МОНГОЛДОО ХАМГИЙН ТОМ СЭЛБЭГИЙН АГУУЛАХТАЙ “СТАРТ ЭКО”-Д ХАЙСАН БҮХЭН БИЙ
“Старт центр”-ийнхээр үйлчлүүлэгчид тасрахгүй юм билээ. Гэхдээ 11.00, 14.00 цагийн үед илүү их ачаалалтай болчихдог нь анхаарал татав. Энэ цагуудад уртаас урт оочер дараалал үүсч байсан гээч. Эрэгтэй, эмэгтэй, хөгшин, залуу гээд бүхий л насныхны байнгын үйлчлүүлэгч олонтой ажээ. Үүний гол нууц нь орж ирсэн үйлчлүүлэгч нэг бүрт хүрч ажиллаж, тэдний хэрэгцээг хангаж, соёлтой үйлчлэхийг эрхэмлэдэгт нь байдаг юм байна. Дээрээс нь нэг дороос хамгийн чанартай, өргөн сонголттой бүх төрлийн япон машины сэлбэгийг худалдан авах боломжтой. Төөрч будилсан хэн нэгнээс огтхон ч төвөгшөөлгүй асуудлыг нь шийдэж өгөх тал дээр үнэхээр чин сэтгэлээсээ ажилладаг болох нь харагдаж байлаа. Их үдийн алдад гаднаас орсон өндөр настан худалдагч залууд гар утсаа үзүүлэв. Тэрбээр “Хүү минь энэ машины хаалганы бариулыг хайгаад олдоггүй ээ. Манай хүүхэд яаралтай аваад явуулаадах гээд хөдөөнөөс захиад байдаг. Танайд байна уу” гэж асуух нь тэр. Нөгөө машин нь дээр үеийн, сэлбэг хэрэгсэл нь бараг олдохгүй шахам гэнэ. Харин худалдагч залуу тэр өвөөд хамгаалалтын малгай өмсүүлж аваад агуулах руугаа дагуулаад орчихлоо. Хэсэг хугацааны дараа үйлчлүүлэгч настан инээмсэглэл тодруулсаар гарч ирэв. Түүний хайсан сэлбэг “Старт центр”-ийн агуулахад байсан аж. Ер нь тус худалдааны төвийн бас нэг онцлог нь сэлбэгийн арвин нөөцтэй гэнэ. Монголд хаана ч байхгүй сэлбэгийн агуулахтай юм билээ. Биднийг дотогш ороход гурван давхар агуулахад битүү сэлбэг байв. Яг л номын сангийн каталоги шиг сэлбэг тус бүрийг төрөлжүүлэн ангилжээ. Энд бүх төрлийн япон машины сэлбэг ёоз ёозоороо байна лээ. Тус компанид ажлын санал тавихаар ирсэн япончууд ихэд гайхсан байна. “Манай Япон ч ингэж хуучин сэлбэгийг зардаггүй” гээд ихэд дуу алдаж байсан тухай сэлбэг тайлбарлагч залуу цухуйлгав. Мөн өнгөрсөн зун Германы тойрон аялагч багийнхны машин нь эвдрээд сэлбэг хайгаад “Старт Эко”-ийн агуулах руу орж ирээд ийм их хэмжээний сэлбэг агуулахад байгааг ёстой нэг мэл гайхаж, цэл хөхрөх шиг болжээ. Хайсан сэлбэгээ олж авсан тэд Монголд ийм газар байдгаа гэж ирээд сэйлфидэж байгаад явсан гэнэ. Хамгийн гол нь “Старт”-ын агуулахууд стандартын дагуу баригдсан болохоор автомашины сэлбэгийг зэвэрч чанараа алдахаас найдвартай хамгаалдаг байна. Энд 1990-2008 онд үйлдвэрлэсэн ард түмэнд зориулагдсан нийтлэг машины сэлбэг байж л байдаг юм билээ. Нэг дор олон төрлийн сэлбэгийг төвлөрүүлсэн “Старт”-ын тав тухтай орчинд, найрсаг үйлчилгээг авсан хэн бүхэн дахин дахин ирэх нь дамжиггүй.
Тус төвөөр зургаан жил тасралтгүй үйлчлүүлж байгаа А.Нямжаргал ярихдаа “Би жолооч болоод 20 гаруй жил болсон. Ер нь машины мотор, кроп зэргийг цоо шинээр худалдаж авна гэвэл хуучин машинаас ч үнэтэй болох байлгүй. Тиймээс Монголд машины сэлбэг хэрэгсэл шинэ, хуучин янзаар худалддаг. Шинэ оригиналь сэлбэгийн хувьд албан ёсны борлуулагч том компаниудаас авна гэвэл үнэ нь дийлдэхгүй. Харин гадуур худалдаалдаг хятад сэлбэгүүд тэр бүр эдэлгээ даахдаа тааруу. Тиймээс жолооч бид нар Японы хуучин оргиналь сэлбэгийг илүүд үздэг. Хэдийгээр тухайн улсдаа явж байсан машины эд анги боловч оргиналь болохоор эдэлгээ сайтай байдаг. Үнийн хувьд ч боломжийн. Ялангуяа “Старт центр”-ийн сэлбэг, хэрэгслүүд маш хямд байдаг. Хүмүүс барилгынх нь гадна талаас хараад үнэтэй байх гээд тойроод явдаг бол тийм биш гэдгийг баттай хэлье. Зарим сэлбэг нь зах дээр зардаг сэлбэгээс ч хямдхан. Ер нь зах дээр бээрч, дааран, халууцаж сэлбэг хайж явж байхаар эднийхээр үйлчлүүлэх нь хамаагүй тав тухтай, хурдан түргэн, цаг хугацаагаа хэмнэдэг. Ер нь миний хайсан сэлбэг болгон “Старт”-д байдаг болохоор байнга үйчлүүлдэг” гэв.
СЭЛБЭГ ХУДАЛДААЛАХ СОНИРХОЛТОЙ ХӨДӨӨ ОРОН НУТГИЙН ИРГЭДИЙГ ДЭМЖИЖ АЖИЛЛАНА
“Ер нь хүмүүс бизнесийг мөнгө гэж харан ашгийг нэгдүгээрт тавиад байдаг. Мөнгө бол дараагийн асуудал. Хамгийн чухал зүйл үйлчлүүлэгчтэй байх. Тэднийхээ сэтгэл ханамжтай, эрэлт хэрэгцээг хангасны дараагаар ашгаа бодож байх ёстой. Хэдийгээр компани ашгийн төлөө байгууллага ч гэсэн зөвхөн орлогоо чухалчлаад байвал урт удаан оршин тогтож чадахгүй. Тиймээс автомашины сэлбэгийн худалдааны амин сүнс нь үйлчилгээ юм. Манай компани ч “Бид үйлчилгээг худалдана” гэсэн уриатайгаар ажилладаг. Үйлчлүүлэгчийг орж ирсэн цагаас нь гаран гартал сэтгэл ханамжтай үйлчилдэг байх ёстой. Тэр хүн гарч яваад дахин сэлбэгийн хэрэгцээ болоход “Старт центр” санаанд нь ороод дахиж ирэх юм бол бизнесийн утга учир үүнд оршино. Тиймээс манай компанийн эрхэм зорилго бол тухайн салбарт стандарт үйлчилгээг бий болгож улс орныхоо хөгжилд хувь нэмрээ оруулах юм. Компани бүхэн хөгжихийнхөө хамт нийгмийн хариуцлагаа ухамсарлаж, нийгмийн сайн сайхны төлөө манлайлан явах ёстой. Манай компани 2015 онд Япон, Монголын Аз жаргал нийгэмлэг төрийн бус байгууллагатай хамтран автозамын хөдөлгөөнд оролцож байгаа жолооч бие биеэ хүндлэн зам тавьж өгөх, зам тавьж өгсөнд нь баярласнаа илэрхийлж, аваарын дохиогоо гурван удаа анивчуулах аяныг амжилттай зохион байгуулсан. Энэ хүрээнд одоо ч замын хөдөлгөөнд оролцож байгаа жолооч нар бие биедээ хүндэтгэлтэй хандаж, гэрлээ анивчуулдагт нь баяртай байдаг. Үүнийг нийт монголчууд маань хэвшиж, хийж сураасай гэж бодож байгаа” гэж захирал П.Төмөрхуяг ярилаа.
Япон улс дэлхийн 56 оронтой хуучин сэлбэгийн худалдааг эрхэлдэг юм байна. “Тарант” компанийн тухайд тэндээс дуудлага худалдаагаар худалдаж авсан машиныг задалж, оруулж ирдэг гэсэн. Хэдийгээр хуучин сэлбэг зардаг учраас чанарын баталгааны хувьд шинэ сэлбэг шиг хугацаа амладаггүй болохоо нуугаагүй юм. Гэхдээ үйлчлүүлэгчид ямар нэгэн сэтгэл ханамжгүй зүйл байх юм бол тухайн сэлбэгийг буцааж аваад мөнгийг нь өгөх юм уу оронд нь өөр сэлбэгээр солих зэрэг худалдааны уян хатан зохицуулалтыг хийдэг ажээ. Энэ бизнесийн сул тал нь тэр болгон шалгаж аваад байдаггүй болохоор хаягдал их гардаг байна. Чингэлэгтэй сэлбэг агуулахад буусны дараагаар ангилалт хийдэг гэнэ. Чанарын шаардлага хангахгүй сэлбэгүүдийг шууд төмрийн хаягдалд тушаадаг аж. Биднийг сурвалжлага хийж байхад “Старт Эко” төв дээр дөнгөж ачаа буугаад байв. Чингэлэг дүүрэн сэлбэгийг кодолж, ангилахад долоо хоногийн хугацаа зарцуулдаг гэлээ.
“Тарант” компанийн зүгээс цаашид хөдөө орон нутгийн хэрэглэгчдэдээ шинэ үйлчилгээг санал болгож байгаа юм байна. Тухайлбал, орон нутагт ашиглаж байгаа автомашинуудын хувьд өмнө Улаанбаатарт түлхүү явж байсан болохоор он хуучин, сэлбэг нь ховордсон зэрэг асуудлууд бий. Хөдөө орон нутгийнхан ч Улаанбаатарт ирээд хаанаас зөв сэлбэгээ авахаа мэдэхгүй тал бий. Тэгвэл хөдөө ашиглаж байгаа тэдгээр он хуучин автомашинуудын сэлбэг хэрэгслийн нөөц “Старт эко” төвд хангалттай байгаа ажээ. Тус төвтэй утсаар юм уу онлайнаар холбогдож сэлбэгээ захиалбал тэд таны захиалгыг шуудангаар хүргүүлэх юм байна. Хэрэв таны сэлбэг сэтгэлд тань нийцэхгүй бол 14 хоногийн дотор солиулах боломжтой аж. Мөн Монголд олдоц муутай сэлбэгийг гадаадаас захиалах үйлчилгээг тус төв найдвартай гүйцэтгэдэг юм билээ.
“Тарант” компани хөдөө орон нутагт үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэх төлөвлөгөөтэй ажиллаж байгаа гэнэ. Хэрэв аймгийн төвүүдэд сэлбэгийн худалдаа эрхэлдэг болон энэ төрлийн бизнест сонирхолтой хэн бүхэнтэй хамтран ажиллах юм байна. Тэдэнд хамгийн өргөн сонголттой сэлбэгийг зах зээлээс хямд буюу бөөний үнээр нийлүүлэх аж.
Авто засвар үйлчилгээ, инженерийн мэргэжилтэн бэлтгэдэг газрууд манайд тун ховор байдаг. Тэгвэл энэ чиглэлээр суралцаж байгаа оюутнуудыг “Старт”-ын төвүүдэд очиж сурсан эрдмээ бататгаарай гэж зөвлөе. Учир нь тэднийх оюутнуудыг практик дээр сурч мэдэхэд нь сайн зааж, сургадаг юм билээ. Биднийг очиход хоёр ч дадлагын оюутан тус төвийг зорьж ирсэн байв. Тэд авто сэлбэгүүдийг системчлэх туршлагыг судлахаас гадна машины оношлогоо, засвар гээд сервис үйлчилгээ зэрэгт нэг дороос суралцаж чадна. Сонирхуулахад “Старт центр”-ийн агуулахад үйл ажиллагаа явуулдаг автомашины засвар, оношлогооны төв нь мотор, кропны тос үнэгүй сольж өгөхөөс гадна үйлчлүүлэгчдэдээ чин сэтгэлээсээ зөвлөгөө өгдөг юм билээ. Та тохилог, дулаахан орчинд саатаж автомашиндаа нэг дороос цогц үйлчилгээг хийлгэх боломжтой.
Автомашинаа аль болох удаан ашиглахыг хүсвэл тосолгоо чухал гэдгийг тус төвийнхөн зөвлөсөн шүү. Хоёр төмөр хоорондоо үрэгдээд байвал зорогдож элэгдэх нь ойлгомжтой. Иймээс цаг тухайд нь тогтмол тос, масло сольж байхын зэрэгцээ агаарын болон түлшний филтрээ сольж байх хэрэгтэй гэнэ. Мөн машины жижиг эд ангиудад нөлөөлдөг гол зүйл болох амортизаторыг дуу оронгуут нь солих ёстойг шинэ жолооч нартаа сануулж байв.
Уншигч та бүхэн “Старт центр”-ийн 7000-5150 дугаарын утсаар холбогдож, автомашиныхаа сэлбэг хэрэгслийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл аваарай.
Гэрэл зургуудыг Ц.МЯГМАРСҮРЭН
