Categories
мэдээ нийгэм

Гол мөрний усны түвшин олон жилийн дунджаас бага байна


Гол мөрний хур борооны үерийн оргил үе гол төлөв 7 дугаар сард ажиглагддаг. Энэ жилийн хувьд агаарын температур зарим нутгаар олон жилийн дунджаас дулаан, зарим хугацаанд агаар хэт халснаас шалтгаалан ихэнх нутгаар гол мөрний усны түвшин олон жилийн дунджаас бага байх төлөвтэй байна. Тухайлбал Хөвсгөлийн уулсаас ихтэй Дэлгэрмөрөн, Эг, Бэлтэс, Бүгсий болон Орхон голын дагууд, мөн Хангай нурууны араас эх авсан Идэр, Чулуут, Суман голууд, Сэлэнгэ мөрний адгаар, Хэнтэй нуруунаас усжих Хэрлэн, Туул, Тэрэлж, Хараа, Ерөө, Онон голуудын усны түвшин олон жилийн дунджаас 10-40 см бага байх ба Алтай нуруунаас усжих Ховд, Буянт, Турган, Сагсай зэрэг бусад томоохон гол мөрний хувьд олон жилийн дунджийн орчим байх төлөвтэй байна.

Гэхдээ тухайн үед орох хур тунадасны эрчимшил, хэмжээнээс шалтгаалан огцом нэмэгдэж, богино хугацаанд үерлэх магадлалтай. Түр зуурын аадар борооны улмаас хуурай сайр, гуу жалгаар уруйн үер буух нөхцөл бүрдэнэ. Иймд хуурай сайр, гуу жалга болон гол мөрөн даган нутаглаж буй малчид, хөдөлмөрчдийг үер усны аюулаас болгоомжлохыг анхааруулж байна.

Зарим томоохон гол мөрний 7 дугаар сард ажиглагдах усны түвшин, урсацын хэмжээг олон жилийн дундаж утгатай харьцуулан хүснэгтэд үзүүлэв.

7 дугаар сарын олон жилийн

7 дугаар сард ажиглагдах

Д/д

Гол – харуулын нэр

дундаж

өнгөрөлт,м3/с

дундаж

түвшин,см

өнгөрөлт,м3/с

хамгийн их

хамгийн бага

түвшин, см

өнгөрөлт,м3/с

1

Сэлэнгэ мөрөн – Хялгант баг

276

538

1294

286

220

233

2

Сэлэнгэ мөрөн – Зүүнбүрэн сум

252

422

1252

178

215

220

3

Эг гол – Эрдэнэбулган сум

232

40.8

132

7.71

200

16.0

4

Дэлгэрмөрөн – Мөрөн сум

197

82.9

258

19.3

160

30.0

5

Бэлтэс гол – Баянзүрх сум

358

7.29

29.5

0.81

315

2.30

6

Идэр гол – Зүрх баг

169

44.0

387

18.0

135

24.4

7

Орхон гол – Орхон сум

210

118

719

16.3

135

28.3

8

Орхон гол – Сүхбаатар сум

261

240

626

81.9

240

239

9

Туул гол – Улаанбаатар хот

159

57.9

340

8.00

120

12.2

10

Тэрэлж гол – Тэрэлж сум

161

23.8

65.4

2.84

125

5.30

11

Ерөө гол – Ерөө сум

320

125

413

27.8

260

34.0

12

Хануй гол Эрдэнэмандал сум

278

18.2

60.4

2.20

230

2.50

13

Онон гол – Биндэр сум

178

75.8

202

19.8

130

25.0

14

Хэрлэн гол – Өндөрхаан сум

202

54.0

246

9.40

160

17.4

15

Халх гол – Сүмбэр сум

216

73.0

231

23.6

190

55.0

16

Богд гол – Улиастай сум

189

153

70.9

3.24

130

9.80

17

Түй гол – Баянхонгор сум

151

18.7

28.0

0.86

125

8.02

18

Завхан гол – Гуулин сум

176

27.5

57.3

3.28

145

13.7

19

Ховд гол – Мянгад сум

193

156

622

131

220

200

20

Булган гол – Булган сум

214

17.1

33.7

2.64

200

14.0

Эх сурвалж: Цаг уур, орчны шинжилгээний газар

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *