Category: соёл-урлаг

АНУ-д жил бүр зохион байгуулагддаг “Дэлхийн Ази болон Ази-Америк сайхан бүсгүй шалгаруулах тэмцээн”-д оролцсон Ж.Учрал энэ жилийн тэргүүн байрын титмийг зүүлээ.

Жил бүр 500 гаруй үзэсгэлэнт бүсгүйчүүд тус тэмцээнд хүчээ сорьдог. Энэ жилийн үзэсгэлэнт бүсгүй шалгаруулах тэмцээн наймдугаар сарын 4-ний өдөр АНУ-ын Сан-Франциско хотноо зохион байгуулагджээ. Тэргүүн байранд шалгарсан монгол бүсгүй Ж.Учрал нь 17 настай, энэхүү тэмцээний түүхэн дэх хамгийн залуу “Хатан хаан” боллоо.

Анх 1985 оноос АНУ дахь Ази-Америкчуудын соёл урлагийн наадмын томоохон хэсэг болох Дэлхийн Ази болон Ази-Америк сайхан бүсгүй шалгаруулах тэмцээн 1986 оноос зохион байгуулагдаж эхэлсэн юм.

Олон улсад цахиур хагалж яваа төгөлдөр хуурч С.Саянцэцэгийн шавь нар энэ наадмын өдрүүдэд Испани улсад болсон “Олон улсын хөгжмийн наадам”-д 15-уулаа амжилттай оролцож алт, мөнгөн медалийн эзэд болж Дэлхийн дэвжээнд улсынхаа нэрийг мандууллаа. Саянцэцэгийн аав нь УГЗ хөгжмийн зохиолч Сангидорж гэдгийг уншигчид мэдэх буй за.

Дэлхийд данстай дуурийн дуучин Г.Ариунбаатар “Монгол сонгодог” гала тоглолтоо Д.Сүхбаатарын талбайд толилуулах гэж байна. Тоглолтын ерөнхий найруулагчаар Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Г.Цоггэрэл ажиллажээ. Тоглолтод ОХУ-ын Ардын жүжигчин Дарима Линховоин, МУГЖ Ө.Уянга, СТА дуучин Б.Батжаргал, Ц.Амарболд, С.Батчимэг зэрэг 200 гаруй уран бүтээлчид оролцоно. Төрийн дээд шагнал “Чингис хаан” одонт, МУГЖ Г.Ариунбаатар дэлхийн сонгодог бүтээлүүдийг ийнхүү төв талбайгаас иргэддээ хүргэх гэж байна. Үндэсний их баяр наадмын хаалт болгож долоодугаар сарын 12-ны 21:00 цагт Д.Сүхбаатарын талбайд “Монгол сонгодог” эгшиглэнэ.

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Гэр бүл, хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газар, Олон улсын хүүхдийн Найрамдал цогцолбор хамтран сүүлийн жилүүдэд орхигдоод байсан хүүхдүүдийн урлагийн тоглолтыг сэргээн өчигдөр Монгол төрийн наадмыг “Монголын хүүхдүүд” хүндэтгэлийн тоглолтоор эхлүүллээ.

Тоглолтын ерөнхий найруулагчаар Монгол Улсын Төрийн соёрхолт, УГЗ С.Сүхбаатар ажилласан юм. Тоглолт ардын урлаг, язгуур хөгжим, уран нугаралт, сонгодог урлаг, найрал дуу, рок поп урлагийн төрөл гээд он цагийн хэлхээс бүрийг тодотгож харуулсан нь тоглолтын найруулга шинэ содон байсныг илтгэж байлаа. Хүүхдүүд бүтэн жилийн турш бэлтгэл хийж өөрсдийн үзүүлбэрийг бэлтгэсэн байна.

Гэр бүл, хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газрын дэд дарга Б.Халиун хэлэхдээ, “Олон жил тасарсан урлагийн тоглолтыг манай агентлаг, Олон Улсын Хүүхдийн Найрамдал цогцолбортой хамтран санаачилж, нийт хүүхдүүдээ Найрамдал цогцолборт амраангаа бэлтгэл сургуулилтыг ханган ажилласан. Энэхүү тоглолтыг дахин сэргээснээр хүүхдүүд бие биенээсээ урам зориг авч, авьяас чадвараа хөгжүүлж, найзууд болж сайхан нөхөрлөхийн эхлэл боллоо. Монгол хүүхдүүд ямар гайхам авьяас чадвартай вэ гэдгийг хүн бүр бахдан шагширч байна. Энэхүү тоглолтыг жил бүрийн Үндэсний их баяр наадмаар уламжлал болгон зохион явуулах болно” гэв.

Тоглолтод 21 аймаг 9 дүүргээс авьяас чадвараараа шалгарсан 500 орчим хүүхэд оролцов.

Монгол Улсын Засгийн газар хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг нийгмийн харилцаанд алив ялгаваргүйгээр тэгш оролцуулах нөхцөлийг бүрдүүлэх, тэдний өвөрмөц хэрэгцээнд түшиглэсэн нийгмийн үйлчилгээг үзүүлэх зорилгоор “Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний оролцоо, хөгжлийг дэмжих үндэсний хөтөлбөр”-ийг 2017 онд баталсан билээ. Эл зорилтын хүрээнд БСШУСЯ-ны Соёл урлагийг хөгжүүлэх сангийн дэмжлэгтэйгээр “Бид чадна MN нэгдэл” ТББ-аас санаачлан зохион байгуулсан “Бид давтагдашгүй” хувцас загварын шоу амжилттай болж өнгөрлөө.

Тус ТББ аас өмнө нь Тэргэнцэртэй иргэдийн хувцас загварын шоу /2013/, Тэргэнцэртэй сайхан бүсгүй тэмцээн /2014/ зэргийг зохион байгуулж байсан бол энэ удаад мэргэжлийн загвар өмсөгчид болон дауны хомсдол, гар хөлний протезтэй, саажилт, тэргэнцэртэй гэх мэт төрөл бүрийн хөгжлийн бэрхшээлтэй нийт 30 рчим залуусыг оролцуулсан, өргөн хүрээг хамарсан загварын шоуг зохион байгуулсан нь энэ юм.

Хүн бүрийн давтагдашгүй чанар, гоо сайхныг хувцас загварын урлагаар илэрхийлэх хөгжлийн бэрхшээлтэй залуус, мэргэжлийн загвар өмсөгчид оролцсон уг загварын шоунд загвар өмсөгч залуус үндэсний брэнд, монгол залуусын биенд тохируулж урладаг “Urban Jeans”-ийн хувцсыг толилуулсан бөгөөд БСШУСЯ ивээн тэтгэж, “Эм Си Эс Кока Кола” ХХК дэмжиж, зохион байгуулагчаар “Эра” төв ажиллажээ.

Дэлхийн олон оронд “Wheel chair fashion show” буюу тэргэнцэртэй иргэдийн загварын шоу тогтмол зохиогддог бөгөөд манай улсад анх удаа ийм төрлийн шоу болсноороо онцлог юм.

Тулгар төр байгуулагдсаны 2227 жил, Их Монгол улс байгуулагдсаны 812, Ардын хувьсгалын 97 жилийн ойн Үндэсний их баяр наадмын баяр болох гэж байгаатай холбогдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга яг одоо зарим хүнийг төрийн одон медалиар шагнан урамшуулж байна.

Энэ үеэр Монгол Улсын гавьяат жүжигчин Г.Равдан Монгол Улсын Ардын жүжигчин цол тэмдгээр шагнагдлаа. Мөн хошин урлагийн жүжигчин П.Эрдэнэзаан Монгол Улсын гавьяат жүжигчин цол тэмдгээр шагнагдаж байна.

Дэлхийн тайзнаа монголын бяцхан миссүүд эх орныхоо нэрийг өндөрт өргөн төрийн далбаагаа мандуулж ялалтын алдраар амжилтын буухиагаа үргэлжлүүллээ. Тодруулбал, Италын Милан хотноо зургаадугаар сарын сүүлээр зохион байгуулагдсан “Best kids model of the Universe -2018” наадамд эх орноо төлөөлөн Монгол охид өрсөлдлөө. Загварын өлгий Милан хотноо болсон уг тэмцээнд 5-17 насын охид, хөвгүүд дөрвөн ангилалд өрсөлдсөн. Тэмцээнд Монгол Улсаа төлөөлөн “Бяцхан мисс” ОУХБ-ын дэргэдэх “Охидын мисс” төвийн авьяаслаг сурагчид болох М.Тэргэл, Н.Анаргоо, С.Номин-Эрдэнэ, А.Ариунсувд, Л.Мөнхдалай, Г.Хонгозул оролцсон юм. Зургадугаар сарын 29-нд тэмцээний шилдгүүд тодорсон бөгөөд Ганхуягийн Хонгорзул “Preteen” насанд ялагчаар тодрон “Сувдан титэм”-ийн эзнээр тодрон “Best kids model of the Universe ” шагнал, “Best kids model of the international” номинацийн эзэн боллоо.

Оролцогч Лхагвабаяр Мөнхдалай “Best Kids Model National costume”, “Best teen model international” номинацийн эзэн, Сүхбуянгийн Номин-Эрдэнэ “Best of the world” номинацийн эзэн, Мэндтулгын Тэргэл “Best kids model of Asia”, “Baby best kids model the universe 2nd runner up” номинацийн эзэн, Наянтагийн Аноргоо ” Mini best model internet”, “Best kids model of Internet” номинацийн эзэн, Алтангэрэлийн Ариунсувд “Best kids of Press” номинацийн эзнээр тус тус шалгарлаа. Тэд өчигдөр эх орондоо ирсэн юм.

Дэлхий нийтэд тархан суурьшсан Монгол туургатны өв соёл, уламжлал, ёс заншлыг түгээн дэлгэрүүлэх, хойч үедээ өвлүүлэх зорилго бүхий “Мөнх тэнгэр” соёл, урлагийн их наадам Сүхбаатарын талбайд хоёр дахь өдрөө үргэлжилж байна.

Наадамд Монгол, БНХАУ-ын ӨМӨЗО, Шиньжян Уйгурын Өөртөө засах орон, ОХУ-ын Буриад, Тува, Халимаг, Алтай, Сахагийн Бүгд найрамдах Улсын 200 гаруй уран бүтээлч болон үйлдвэрлэл эрхлэгч оролцож байна. Уг их наадмын хүрээнд өчигдөр буюу энэ сарын 06-нд “Монгол өв соёл – Тогтвортой хөгжилд” эрдэм шинжилгээний хурал, Монголын их хаадын монгол уран бичвэр, зургийн үзэсгэлэнг зохион байгуулсан Харин өнөөдөр Монгол туургатны соёлын бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчдийн үзэсгэлэн худалдаа болж байна.

Мөн Сүхбаатарын талбайн баруун болон зүүн талд Монгол уран хатгамлчдын авъяас билгийг харуулсан “Монголын нууц товчоо”-ны хоёр хувилбарыг байрлуулжээ. Баруун талд “Монголын нууц товчоо судлалын хүрээлэн”-гийн бүтээсэн 180 метр урт торгонд зээгэн хатгамлаар урласан “Монголын нууц товчоо”-г байрлуулсан байна. Уг бүтээлийг хийхэд нийт 5 жилийн хугацаанд бүтээсэн бөгөөд Монголын нууц товчооны бүх бүлэг, 18 түүхэн зургийг зээгэн хатгамлаар оёсон байна.

Сүхбаатарын талбайн зүүн талд Хэнтий аймгийн иргэн Д.Нэргүй, Ж.Нарантуяа нарын санаачилгаар 21 аймгийн 5000 гаруй уран хатгамалч хоёр жилийн хугацаанд хамтран бүтээсэн 108 метр урт эсгийн зээр зурган өгүүлэмжээр ширсэн “Монголын нууц товчоо”-г байрлуулжээ. Энэхүү бүтээлд 108 метр цагаан эсгий, 2000 км зээг, 20000 км тэмээний утас, 120 ширхэг тэвнэ, 120 ширхэг зүү, 32 өнгийн 100 гаруй литр будаг, 288 метр нягтруулагч таар, 110 метр цагаан даавуу оржээ.

Талбайн гол хэсэгт Монголс, БНХАУ-ын ӨМӨЗО, Шиньжян Уйгурын Өөртөө засах орон, ОХУ-ын Буриад, Тува, Халимаг, Алтай, Сахагийн Бүгд найрамдах Улсын үйлдвэрлэл эрхлэгчдийн бүтээгдэхүүний үзэсгэлэн худалдаа хоёр дахь өдрөө үргэлжилж байгаа бол хойд хэсэгт байрлах Монгол гэрүүдэд уран хатгамал, уран бичлэг, Монгол хөгжим зэрэг түүхийн болон соёлын өвийг танилцуулж байна.