Энэ сарын 4-10-ны хооронд 582 цэгээр 16.135 тонн шахмал түлш борлуулжээ. Түүнчлэн нийслэлийн хэмжээнд 82.139 тонн шахмал түлшний нөөцтэй байна.
Шуурхай хуралдааны төгсгөлд үйлдвэрүүдэд ашиглаж байгаа техникүүдийн дээд газрын зөвшөөрлийг баталгаажуулахыг үүрэг болголоо.
Жил бүр нийтийн эзэмшлийн зам талбайг зүлэгжүүлэн гоёлын болон мандлын цэцэг тарьж, хотын өнгө үзэмж ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэн ажилладаг.
Гэвч малтай иргэдийн хариулгагүй мал, ногоон байгууламж бүхий газарт орох, хот тохижилтын ажлуудад удаа дараалан хохирол учруулж байна.
Хотын ногоон байгууламжийн бүсэд нэвтрэн орж, улсын болон орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр хийгдсэн бүтээн байгуулалтын ажлыг эвдэн сүйтгэсэн малыг хаших арга хэмжээг авч байгаа ч сүүлийн өдрүүдэд хариулгагүй мал хотын бүсэд орох тохиодол тасрахгүй байна.
Иймд хотын төвд мал маллаж, идээшлүүлж бэлчээснээр хотын ногоон байгууламж сүйдэх, хориотой зурвас, хамгаалалтын бүс дэх тарьц, суулгац, зүлэгжүүлэлт, цэцэгжүүлсэн талбайг идэж гишгэлэх, талхлах, хугалж гэмтээх зэрэг хор хохирол учруулж байгаа тул малтай иргэдэд малаа хотын төвөөр бэлчээхгүй байхыг дахин анхааруулж байна.
Удаа дараа малаа хотын төвөөр бэлчээсэн иргэдийн судалгааг гаргаж, хуулийн дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ гэж Улаангом тохижилт үйлчилгээ ОНТҮГ-аас мэдээллээ.
УИХ дахь Ардчилсан намын бүлэг ээлжит хуралдаанаа хийж, хэлэлцсэн асуудлуудынхаа талаар мэдээлэл өглөө.
Тус намын бүлэг өнөөдөр орон нутагт ялсан аймгуудын Засаг дарга нарыг хүлээн авч уулзсан. Мөн өнгөрсөн баасан гаригт 2025 оны төсвийн төсөл батлагдсантай холбоотойгоор цаг үеийн асуудлуудыг хэлэлцжээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Азербайжан Улсын нийслэл Баку хотноо өнөөдөр эхэлж буй НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн суурь конвенцын талуудын 29 дүгээр бага хурлын үеэр Бүгд Найрамдах Азербайжан Улсын Ерөнхийлөгч Илхам Алиевтэй уулзав.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх уулзалтын эхэнд Нэгдсэн үндэстний байгууллагын томоохон арга хэмжээг эх орондоо амжилттай зохион байгуулж байгаад баяр хүргэж, амжилт хүсэв.
Уулзалтын үеэр Төрийн тэргүүн нар Монгол, Азербайжаны найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагаа улс төрийн салбарт идэвхтэй өрнөж байгааг тэмдэглэж, цаашид харилцан сонирхсон бүхий л салбарт өргөжүүлэн хөгжүүлэх шаардлагатай байгааг онцоллоо.
Энэ хүрээнд хоёр улсын хооронд өндөр, дээд түвшний айлчлалыг ойрын хугацаанд хэрэгжүүлж, харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх үндэс суурийг бэхжүүлэхээр санал нэгдэв.
Түүнчлэн Монгол, Азербайжаны харилцааг эдийн засгийн агуулгаар баяжуулж, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх, тухайлбал, хөдөө аж ахуй, тээвэр логистик, боловсролын салбарт бодит үр дүнтэй хамтын ажиллагаа өрнүүлэх боломжийн талаар ярилцав.
Мөн уур амьсгалын өөрчлөлт, цөлжилт зэрэг дэлхийн нийтэд тулгамдаж буй бэрхшээлийг даван туулахад хоёр улсын хамтын хувь нэмрийг оруулах талаар ярилцаж, олон улсын харилцааны зарим асуудлаар санал солилцов.
АНУ-ын Ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон Дональд Трамп энэ жилийн сонгуулийн хувьд сүүлийн гол муж болох Аризонад ялалт байгуулжээ. Ассошиэйтед Пресс (AP) Бүгд найрамдах намаас нэр дэвшигч саналын хуудасны 87 хувийг тоолсны дараа тус мужид 52,6 хувийн санал авч, Ардчилсан намын өрсөлдөгч Камала Харрисыг 6,2 хувийн саналаар илүү байгааг мэдээлсэн байна. Хэдийгээр саналын хуудсыг гүйцэд тоолж дуусаагүй байгаа ч одоогийн зөрүү нь энэ муж дахь сонгуулийн үр дүнг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрөх боломжийг олгож байна гэсэн байна.
Аризона дахь ялалт нь хэд хэдэн шалтгааны улмаас Трампын хувьд чухал гэдгийг америкийн хэвлэлүүд бичжээ. Нэгдүгээрт, 2020 оны сонгуульд Америкийн одоогийн удирдагч Жо Байден энэ мужид ялалт байгуулж байжээ. Тиймээс Аризона нь “хөх”, “улаан”-ны алин руу нь ч савлаж мэдэх “дүүжин” гэдэг ангилалд багтаж байсан. Хоёрдугаарт, Аризонагийн ялалт нь Бүгд найрамдах намаас нэр дэвшигчид 11 санал нэмж, сонгуулийн коллщгийн нийт 312 саналтай болж байна. Энэ дүн нь Дональд Трампын хувьд болон 1992 оноос хойш Бүгд найрамдах намаас ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшсэн бүх хүний хувьд дээд амжилт болж байна.
Невада мужид Трамп ялалт байгуулсан нь 2024 оны арваннэгдүгээр сарын 8-нд тодорхой болсон. Энэ нь Америкийн хэвлэлүүдийн хувьд бас нэгэн онцлох мэдээ байсан билээ. Бүгд найрамдах намаас ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчид энэ мужид 20 жил ялж байгаагүй аж. Тодруулбал, хамгийн сүүлд 2004 онд Бүгд найрамдах намаас нэр дэвшигч Жорж Буш төрийн эрхийг авч байжээ.
Эх сурвалж: www.polit.mn
Зайсангийн хуучин гүүрийн хөдөлгөөнийг энэ сарын 8-ны өдөр хааж, бохирын шугамыг шилжүүлэхээр төлөвлөж байсан. Харин төлөвлөгөөг шинэчлэн гаргаж хуучин гүүрний урд уулзвар хэсгийн хөдөлгөөнийг маргааш буюу арваннэгдүгээр сарын 12-ны 00:00 цагаас эхлэн хэсэгчлэн хааж, бохирын шугам угсралт болон худаг байгуулах ажлыг хийн энэ сарын 30-ны 06:00 цагт нээхээр төлөвлөж байна. Энэ хугацаанд хуучин, шинэ гүүрний хөдөлгөөнийг хаахгүй юм.
Зайсангийн төмөрбетон гүүрийн өргөтгөл шинэчлэлтийн ажлын талаар НЗХГ-ын Гүүрийн хяналтын мэргэжилтэн Б.Жаргалдүүрэн “Зайсангийн иргэдийн хэрэглэж байгаа бохир усны шугамыг шинэ татсан шугамтай холбох ажлыг гүйцэтгэх хүрээнд энэ сарын 8-12-ны өдрүүдэд шөнийн цагаар шинэ гүүрний хэсэг болох баруун хэсгийн шугам холболтын ажлыг гүйцэтгэж байгаа бөгөөд өдрийн цагаар хөдөлгөөнийг хэвийн үргэлжлүүлж байна. Харин маргааш буюу арваннэгдүгээр сарын 12-ны 00:00 цагаас эхлэн Зайсангийн гүүрний хот чиглэл буюу хуучин гүүрнээс урагш уулзвар хүртэлх авто замын зорчих хэсгийн тал хэсгийг 20 метр орчим хааж, бохирын шугам угсралт болон худаг байгуулах ажлыг хийнэ. Энэ хугацаанд замын хөдөлгөөнийг сөрөг хөдөлгөөнөөр зорчуулах бөгөөд хоёр гүүрний хөдөлгөөн хэвийн үргэлжилнэ” хэмээв.
Дашрамд, Зайсангийн хуучин гүүрийг 1968 онд буюу одоогоос 56 жилийн өмнө ашиглалтад оруулсан түүхтэй. Үүнээс хойш засвар, шинэчлэлт огт хийгээгүй бөгөөд 2012 онд стандартаар ашиглалтын түвшин D үнэлгээнээс бага, хэзээ ч нурж магадгүй гэсэн дүгнэлт гарсан. Тиймээс Зайсангийн хуучин гүүрийг буулгаж, шинээр барихаас өөр аргагүй болсон юм. Энэ хүрээнд Зайсангийн хуучин гүүрийг 225 метр, хоёр эгнээ бүхий төмөрбетон хос гүүрээр шинэчилнэ. Хажуугийн шинэ гүүрийг барьж байх хугацаанд дам нуруунуудыг 70 хувьтай бэлтгэсэн. Дам нуруу суурилуулах үед бэлтгэл бүрэн дуусна. Одоо гүйцэтгэгч бэлэн, ажлаа эхлүүлэхэд бэлэн болжээ.
Мөрөн-Улиастай чиглэлийн 487-493 км-т бага зэргийн цас орсны улмаас халтиргаа үүссэн хэсэгт элс, хайрга цацах ажил хийгдэж байна.
Өнөөдөр “Олон улсын найзуудын өдөр” тохиож байна.
НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейгаас арван нэгдүгээр сарын 11-ний өдрийг “Олон улсын нөхөрлөлийн өдөр” буюу (International Day of Friendship) болгон тэмдэглэх тухай шийдвэрийг 2011 оны дөрөвдүгээр сарын 27-ны 65 дугаар чуулганаар гаргасан байдаг.
Ширэнгэн ойд амьдарч байсан Маяачуудын бас нэгэн асар том хот олон зууны дараа Мексикийн ширэнгэн ойгоос “санамсаргүй” байдлаар олджээ. Уг хотыг нээж олсон археологичдын нэг АНУ-ын Тулейн их сургуулийн төгсөх ангийн оюутан Лук Олд-Томас интернэтээс мэдээлэл хайж байхдаа Google-ийн хуудсанд байсан Мексикийн байгаль орчны хяналтын байгууллагын хийсэн лазерын судалгааг олж харсан байна. Энэ бол LiDAR ашиглан хийсэн судалгаа байсан аж. LiDAR нь хэдэн мянган лазер импульсийг онгоцноос илгээж, эдгээр импульсийн буцаж ирж буй хурдыг ашиглан тухайн орчны дүрслэлийн зураг гаргадаг арга юм байна. Иймээс Томас археологичдын ашигладаг аргыг ашиглан уг өгөгдлүүдийг дахин боловсруулж МЭ 750-850 оны хооронд 30.000-аас 50.000 хүртэл хүн амьдардаг байсан асар том эртний хот ширэнгэн ойд байгааг илрүүлжээ. Энэ нь өнөөдөр тус бүс нутагт амьдарч буй хүмүүсийн тооноос ч их байгаа ажээ. Уг хотыг нээсэн Томас болон түүний хамтрагчид хотыг ойролцоох нуурын нэрээр нь Валериана гэж нэрлэжээ. Энэхүү судалгаанд оролцсон профессор Марселло Кануто “Бидний олдвор нь энд соёл иргэншил халуун оронд мөхөх гэж ирсэн гэсэн үзлийг үгүйсгэж байна. Бодит байдал дээр дэлхийн энэ хэсэг баялаг, нарийн төвөгтэй соёлын өлгий байсан. Хотыг сүйрүүлж, эцэст нь орхиход юу нөлөөлснийг бид тодорхой хэлж чадахгүй ч археологичид уур амьсгалын өөрчлөлт үүнд голлон нөлөөлсөн гэж үзэж байна” гэж тайлбарлажээ. Археологичдын үзэж байгаагаар энэхүү хот барилга байгууламжийн хувьд Майяачуудын хамгийн том хот гэж тооцогддог, эндээс 100 км-ийн зайд орших тансаг Калакмул хотын дараа орох бөгөөд эндээс пирамид, бөмбөгний талбай, далан, амфитеатруудыг олж илрүүлжээ.
Томас, Кануто нар ширэнгэн ойн хотын янз бүрийн хэмжээтэй нийт 6474 барилга байгууламж олж, эдгээрээс гурван цогцолборыг судалжээ. Харин уг судалгаанд оролцоогүй Лондонгийн их сургуулийн коллежийн профессор Элизабет Грэм “Энэхүү нээлт нь Майяачууд тусдаа жижиг тосгонуудад бус хөгжингүй хотуудад амьдардаг байсан гэсэн онолыг баталж байна. Уг хот гарцаагүй олон хүн амтай, өөрөөр хэлбэл өмнө нь оршин суучидтай байсан нь тодорхой харагдаж байна. Энэ нь уг хотыг өөрийн нүдээр харсан хэнд ч ойлгомжтой байна. LiDAR технологи нь халуун орны ширэнгэн ойн газар нутгийг судалж буй археологичдын хувьд хувьсгал болж, алдагдсан соёл иргэншлийн бүхэл бүтэн ертөнцийг нээж байна. Энэ аргыг Өмнөд Америкийн бүс нутагт ашиглаж эхэлснээс хойших 10 жилийн хугацаанд археологичид өмнөх зуун жилээс 10 дахин олон нээлт хийсэн” гэж хэлжээ.
Судалгаагаар Маяачуудын соёл иргэншил МЭ 800 онд мөхөж эхэлсэн. Энэ нь тэд маш нягт амьдарч байсан учир уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үүдэлтэй ургац алдагдлыг даван туулж чадаагүй гэж үздэг байна. Иймээс Олд-Томас “Энэ олдвор ган гачиг болох үед энэ хотод шигүү суурьшсан хүн ам нь өөр газар нүүхээс өөр сонголтгүй болсныг харуулж байна. Хүмүүс тухайн бүс нутгийг орхин явах болсон нь байгаль орчны эрс өөрчлөлттэй холбоотой байх өндөр магадлалтай байж магадгүй. XVI зуунд Испанийн түрэмгийлэгчид энэ бүс нутгийг байлдан дагуулж байсан нь Майяачуудын хот-улсуудыг устахад мэдээж нөлөөлсөн. Би хэзээ нэгэн цагт Валериана руу очих нь гарцаагүй. Хот хурдны замтай маш ойрхон, энэ нь мэдээж давуу тал. Гэхдээ бид тэнд төсөл хэрэгжүүлнэ гэж би хэлж чадахгүй. Учир нь LiDAR-ын технолгийг археологичид хэрэглэх болсноор аль хэдийнэ маш олон археологийн дурсгалууд олдсон тул эрдэмтэд бүгдийг нь судална гэж найдах аргагүй” гэжээ.
Энэхүү судалгааны дүн эрдэм шинжилгээний “Antiquity” сэтгүүлд нийтлэгдсэн байна.
Г.АМАРСАНАА
Малчид, иргэд, тээвэрчдийн анхааралд: 11-нд Монгол-Алтай, Хөвсгөлийн уулсаар нойтон цас, цас орж, цасан шуурга шуурч, Алтайн салбар уулс болон Арц богдын өвөр хоолойгоор хүчтэй салхитай байхыг анхааруулж байна.
2024 оны арваннэгдүгээр сарын 11-ний 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Баруун аймгуудын нутгаар үүлэрхэг, Монгол-Алтайн уулархаг нутгаар нойтон цас, цас орж, цасан шуурга шуурна. Бусад нутгаар багавтар үүлтэй, цас орохгүй. Салхи ихэнх нутгаар баруунаас секундэд 7-12 метр, Алтайн салбар уулс болон Арц богдын өвөр хоолойгоор түр зуур секундэд 18-20 метр хүрч ширүүснэ. Дархадын хотгор, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчмоор 3-8 хэм хүйтэн, Монгол-Алтай, Хангай, Хэнтийн уулархаг нутаг, Тэс, Эг, Үүр, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз голын хөндийгөөр 1 хэм хүйтнээс 4 хэм дулаан, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр 8-13 хэм, бусад нутгаар 3-8 хэм дулаан байна.
2024 оны арваннэгдүгээр сарын 12-ноос 2024 оны арваннэгдүгээр сарын 16-ныг хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан төлөв
12-нд Монгол-Алтай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар, 13-нд баруун аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр, 14-нд баруун аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр, 15-нд төвийн аймгуудын нутгийн зарим газар, зүүн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр цас орж, цасан шуурга шуурна. Салхи ихэнх хугацаанд секундэд 7-10 метр, 12, 14-нд Алтайн салбар уулсаар түр зуур секундэд 16-18 метр хүрч ширүүснэ. 13-нд баруун болон төвийн аймгуудын нутгаар, 14-нд ихэнх нутгаар хүйтэрч Дархадын хотгор, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Байдраг голын хөндийгөөр шөнөдөө 22-27 хэм, өдөртөө 10-15 хэм, Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Идэр, Тэс, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз, Халх голын хөндийгөөр шөнөдөө 13-18 хэм, өдөртөө 4-9 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 1 хэм дулаанаас 4 хэм хүйтэн, өдөртөө 0-5 хэм дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 7-12 хэм, өдөртөө 0-5 хэм хүйтэн байна.