МИАТ компанийн шинэ агаарын хөлөг Боинг 737-800 онгоц ням гаригт ирэх гэнэ. “Боинг” компанийн 800 цувралын шинэ загвар Боинг 737-800 онгоц нь бизнес ангиллын 12, энгийн 150 суудалтай ажээ. Сүүлийн үеийн техник, технологиор тоноглогдсон энэхүү онгоц нь зогсолтгүй 10 цаг нислэг үйлдэх хүчин чадалтай юм байна. Шинэ онгоцыг Чингис хааны ач Гүюг хааны нэрээр нэрлэхээр шийджээ.
Category: нийгэм
Хүн
амын эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах, ажиллах нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор
“Нийслэлийн нутаг дэвсгэрт цацрагийн аюулгүй байдлыг хангах хөтөлбөр”-ийн төсөл
боловсруулахаар болж байна. Энэ ажлын
хэсэгт Онцгой байдлын
Ерөнхий газар, Гаалийн Ерөнхий газар, Цөмийн энергийн газар, тухайн чиглэлээр
үйл ажиллагаа явуулдаг Төрийн бус байгууллагын төлөөлөл багтжээ.
Энэ өдөр Хүүхдийн хөдөлгөөн, байгууллага үүсч хөгжсөний 89 жилийн ой тохиож байгаа билээ. Өнөөдөр Хүүхдийн төлөө үндэсний газар, Нийслэлийн Хүүхэд, гэр бүлийн хөгжлийн газраас Монгол улсад Хүүхдийн хөдөлгөөн, байгууллага үүсч хөгжсөний 89 жилийн ойг тохиолдуулан их зохиолч Д.Нацагдоржийн хөшөөнд цэцэг өргөх ёслол боллоо. Уг арга хэмжээнд Хан-Уул болон Багануур дүүргийн авъяаслаг сурагчид ая дуугаараа мэндчилгээ дэвшүүлэн, Нийслэлийн Хүүхдийн холбооны хүүхдүүд үе үеийн ахмадуудтайгаа “Бүхий олон багачууд” дууг хамтран дуулсан юм.
Дорнод аймгийн Халх гол суманд хэрэгжиж байгаа “Халх гол” төслийн талаар хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр гарч байгаа янз бүрийн мэдээллийг Улсын Их Хурлын Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны дарга Ц.Оюунбаатар анхааралдаа авч Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газар, “Халх гол” төсөл, Дорнод аймгийн Засаг даргын Тамгын газраас тус тус мэдээлэл, тайланг авч танилцжээ.
Эдгээр мэдээлэл, тайлангаас харахад Монгол Улсын Засгийн газраас БНСУ-ын Олон улсын хамтын ажиллагааны /КОЙКА/ байгууллагатай хамтран хэрэгжүүлж буй “Халх гол” төсөл нь Халх голын бүс нутагт хөдөө аж ахуй, газар тариаланг хөгжүүлэх зорилготой бөгөөд 4,0 сая.ам долларын санхүүжилттэйгээр 2011 оноос эхлэн 3 жилийн хугацаатайгаар хэрэгжихээр гэрээ байгуулсан байна. Төслийн гол зорилго нь Халх голын бүс нутагт мал аж ахуй, газар тариалан хосолсон загвар аж ахуйг хөгжүүлэх, фермерийн шинэ техник технологийг нэвтрүүлэх явдал юм.
Энэхүү зорилгын хүрээнд дараах гол үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхээр зорьсон байна. Үүнд:
• Газар тариалангийн зориулалтаар иргэд, аж ахуйн нэгжийн эзэмшиж байгаа Халх гол сумын атаршсан 30,0 мянган га талбайг зориулалтын дагуу үйлдвэрлэлийн эргэлтэд оруулах,
• Халх голын бүс нутагт 200 га талбайд мал аж ахуй, газар тариалан хосолсон загвар аж ахуйг БНСУ-ын Олон улсын хамтын ажиллагааны /КОЙКА/-ийн буцалтгүй тусламжийн хөрөнгөөр барьж байгуулах,
• Зүүн бүсэд газар тариалан эрхлэх талбайг хамгаалж ойн зурвас байгуулах, байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээг хийлгэх, байгалийн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх,
• Халх гол сумын дэд бүтцийн асуудлыг цогцоор нь шийдвэрлэх.
2014 оны эхний байдлаар Халх голын бүс нутагт газрын хууль тогтоомж зөрчсөн гэх 19.8 мянган га талбайг чөлөөлүүлэн дахин эзэмшүүлж, атаршсан талбайг үйлдвэрлэлийн эргэлтэд оруулсан байна. Мөн аж ахуй нэгж, иргэдэд туслах зорилгоор Халх гол суманд 1.0 тэрбум орчим төгрөгийн өртөгтэй, 20 гаруй техникээр үйлчлэх дундын төвийг байгуулжээ. Усалгаа болон хатаах байгууламжийн худаг, насос зэрэг дэд бүтцийн ажил хийгдсэн ч усалгааны тоног төхөөрөмж хүлээгдэж байна.
Мал аж ахуйн загвар аж ахуй байгуулах ажлын хүрээнд махны чиглэлийн 100 үхэр, сүүний чиглэлийн 20 үнээний байр, агуулах, хүлэмжийг урьдчилсан байдлаар хүлээлгэж өгөөд байгаа аж. Мөн газар тариалангийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх ажлын хүрээнд 2013 онд Дорнод аймгийн ХАА-н судалгааны хүрээлэнтэй хамтран хүлэмжийн тариалалтыг эхлүүлж 300 ам метр талбайд хүнсний нарийн ногоо, 1000 ам метр талбайд хүнсний ногооны тариалалтын ажлыг хийжээ. Монгол мэргэжилтнүүдийг чадваржуулах ажлын хүрээнд нийт 11 хүнийг ХАА-н дэвшилтэд технологийн чиглэлээр БНСУ-д сургасны зэрэгцээ Солонгосын газар тариалангийн мэргэжилтнүүд төслийн газарт ирж бүрэн хэмжээний судалгааг хийж дуусгасан зэрэг нааштай үзүүлэлтүүд байна.
Гэвч Халх гол төслийн хугацаа дуусах шатандаа явж байгаа боловч хийж гүйцэтгэсэн ажлын явцыг анх хийхээр төлөвлөсөн зорилтуудтай харьцуулахад зарим хангалтгүй үзүүлэлтүүд харагдаж байна. Жишээлбэл, төслийн хүрээнд Монголын талаас хэрэгжүүлэх Халхгол сумын цахилгаан дамжуулах шугамыг Дорнод бүсийн эрчим хүчний системтэй холбох, Чойбалсан-Халх голын хооронд хатуу хучилттай авто болон төмөр зам барих зэрэг дэд бүтцийн ажлуудын гүйцэтгэл хангалтгүй байна. Мөн КОЙКА байгууллагаас нийлүүлэх усалгааны болон бусад тоног төхөөрөмж, машин техникийн нийлүүлэлт хүлээгдэж байгаа аж.
Энэ байдал нь олон нийт, тэр дундаа нутгийн иргэдийн зүгээс ихээхэн шүүмжлэл эргэлзээг төрүүлж байж болзошгүй байна гэж Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны Ажлын албанаас мэдээлэв.
Сэлэнгэ аймгийн Мандал суманд аймгийн Ерөнхий боловсролын сургуулиудын 11-р анги төгсөгчдийн дунд математик, нийгмийн ухааны хичээлээр “Их сорилго” олимпиад, багш нарт “ХХI зууны багшийн чадамж” сургалтыг амжилттай зохион байгууллаа. Уг арга хэмжээг Сэлэнгэ аймгаас сонгогдсон УИХ-ын гишүүн Ж.Эрдэнэбат, МУБИС, МУБИС -ийг төгсөгчдийн холбоо, Мандал сумын III сургууль хамтран зохион байгуулсан бөгөөд энэхүү арга хэмжээ нь боловсролын салбарын өнөө үеийн шаардлагад нийцсэн, цаг үеийн шинжтэй, боловсролын салбарын шинэчлэлийн бодлогын хүрээнд судлаач, эрдэмтэн багш нарын өргөн багаар ажилласан шинэлэг ажил болов.
Мөн энэ арга хэмжээг Ж.Эрдэнэбат гишүүн 100 хувь ивээн тэтгэн ажилласан нь өөрийн сонгогч олон түмний нэн ялангуяа хүүхдүүдийнхээ оюуны салбарт оруулсан үнэтэй хөрөнгө оруулалт, багш нарынхаа мэдлэг боловсролыг дээшлүүлсэн бүтээлч ажил боллоо. Олимпиадад оролцогч сурагчдын үзүүлсэн амжилтын дарааллаар, тэдний авьяасыг нээн хөгжүүлэх зорилгоор нийт зургаан сурагчийг МУБИС-д элсэн суралцуулахаар урьсан нь нэг талаас мэргэжлээ зөв сонгон цаашид амжилттай суралцах боломжийг нээж өгсөн ажил болсон гэж цохон тэмдэглэсэн юм. 
Э.ЭНХ
Хүний эрхийн үндэсний комисс гурван иргэнийг төлөөлөн Хөвсгөл, Хэнтий аймгийн сум дундын, нийслэлийн Баянгол дүүргийн шүүхэд нэхэмж¬лэл гаргажээ.
Тэд эрүүгийн хэрэгт хууль бусаар шалгагдсаны улмаас хохирсон байна. Иймээс иргэдэд учирсан хохирол болон илүү хугацаагаар ял эдэлсэн хохиролд нийтдээ 358 сая орчим төгрөгийг нэхэмжилжээ.
Шүүх уг нэхэмжлэлийг хэлэлцээд, Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуульд заас¬ны дагуу Засгийн газ¬рын нөөц сангаас 111 гаруй сая төгрөгийг гаргаж хохи-рогчдод олгуулсан байна.
Монголбанкны өнөөдрийн нэрлэсэн ханшаар ам.доллар 1800 төгрөг давжээ. Харин “Найман шарга” худалдааны төвд 1812 төгрөгт хүртлээ чангарсан байна. Энэ нь сүүлийн 20 жилд тохиолдоогүй ханшийн өсөлт юм.
Долларын ханш чангарч байгаатай холбогдуулан Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг өнгөрсөн сарын сүүлчээр яамдад тодорхой чиглэлүүд өгсөн. Мөн “Эдийн засгийг эрчимжүүлэх-100 хоног” арга хэмжээг зохион байгуулахаар болсон. Уг арга хэмжээ хэрэгжиж эхлээд арав гаруй хоночихоод байхад долларын ханш буурах төлөвгүй, эсрэгээр нэмэгдсээр байна.
Цаашид долларын ханшийг тодорхой түвшинд барихын тулд манай улс дан ганц уул уурхайн бүтээгдэхүүнд түшиглэлгүйгээр экспортын хэмжээгээ өсгөж, эдийн засгийн сууриа сайжруулах хэрэгтэй байгааг холбогдох албаныхан сануулсаар байна.
Э.НОМИН
МХЕГ-аас эмнэлгүүдэд шалгалт хийжээ. Эмнэлгийн шинжилгээ, эмчилгээ, оношилгооны хэмжих багаж хэрэгсэл, даралтат савны угсралт, ашиглалт, аюулгүй ажиллагааг шалгасан байна. “Хэмжүүр, хэмжих хэрэгслийн хэмжлийн нэгдмэл байдлыг шалгах хяналтын хуудас”-аар үнэлэхэд Клиникийн төв эмнэлэг, Эх нялхас, Хавдар судлалын эмнэлгүүд бага болон дунд зэргийн эрсдэлтэй гэж үнэлэгджээ. Харин “Даралтат савны үйл ажиллагааг шалгах хяналтын хуудас”-аар нэгдүгээр төв эмнэлэг 33.3 хувь буюу дунд эрсдэлтэй гарсан бол II, III эмнэлэг, төвүүд 57, 71.9 хувь буюу их эрсдэлтэй гарсан байна. Иймээс дээрх эмнэлгүүдийг алдаа эндэгдлээ хурдан засахыг шаарджээ.
Э.НОМИН
Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах 20 дахь удаагийн тэмцээнийг нутагтаа хүлээн авах Бразилийн шигшээ багийн бүрэлдэхүүн тодорлоо. Шигшээ багийн ахлах дасгалжуулагч Луиз Фелипе Сколари өчигдөр /V.07/ ДАШТ-д эх орноо төлөөлөх 23 тоглогчийн нэрийг зарласан байна.
ДАШТ-д оролцох Бразилийн багийн бүрэлдэхүүн:
Хаалгач: Жулио Сезар (Торонто, Канад), Жефферсон (Ботафого), Виктор (Атлетико Минейро)
Хамгаалагч: Данте (Байерн Мюнхен, Герман), Дэвид Луиз (Челси, Англи), Энрике (Наполи, Итали), Тиаго Силва (ПСЖ, Франц), Даниэл Алвес (Барселона, Испани), Майкон (Рома, Итали), Марчело (Реал Мадрид, Испани), Максуэлл (ПСЖ, Франц)
Хагас хамгаалагч: Фернандиньо (Манчестер Сити, Англи), Эрнанес (Интер Милан, Итали), Луиз Густаво (Вольфсбург, Герман), Оскар (Челси, Англи), Паулиньо (Тоттенхэм, Англи), Рамирез (Челси, Англи), Уиллиан (Челси, Англи)
Довтлогч: Бернанд (Шахтёр Донецк, Украин), Фред (Флюминенс), Халк (Зенит Санкт-Петербург, ОХУ), Жо (Атлетико Минейро), Неймар (Барселона, Испани)
2014 он спорт сонирхогчдын хувьд “Өндөр жил” гэхэд хилсдэхгүй. Дөрвөн жилд нэг удаа зохиогддог хөлбөмбөгийн ДАШТ энэ зун Бразил улсад эхэлнэ. Манай сонин энэ спортын том цэнгүүнийг угтан ямар улсын шигшээ баг дөмөгхөн тоглож дээгүүр давхих вэ гэдгийг цувралаар танилцуулж байна.
Бразил, Аргентин хэмээх газар нутаг, эдийн засаг, соёл урлаг, хүн амынхаа тоо хэмжээгээр дэлхийд дээгүүр бичигдэх гүрнүүдийн дунд Уругвай гэх жижигхэн улс бий. Жижигхэн нутагтай, дөрвөн сая хүрэхгүй хүн амтай, эдийн засгийнхаа гол орлогыг мал аж ахуй (ихэвчлэн хонь), загас агнуур, газар тариалангаас олдог, дайн байлдаан, хар тамхины наймаа байхгүй амгалан тайван улс. Гэхдээ НҮБ-д бүртгэлтэй 193 улсаас өөрсдийгөө ялгаж цоллуулах нэг онцлог энэ улсад байна аа. Тэд 1930 онд хөлбөмбөгийн анхны ДАШТ-ийг нутагтаа зохиож дэлхийн аварга хэмээх эрхэм цолыг анх хүртсэн хүмүүс билээ. Уругвайн шигшээ баг хоёр удаа дэлхийн аварга болж гурван удаа (1954, 1970, 2010 онууд) хагас шигшээд шалгарсан бөгөөд ийм амжилтыг зөвхөн Бразил, Герман, Итали улсууд л үзүүлсэн гээд бодохоор хүн амынхаа тоогоор манайхтай ойролцоо улсын хувьд бахархмаар амжилт биш гэж үү. Бразилийн ард түмнийг нийтэд нь уйлуулж, 300 орчим хүн амиа хорлоход хүргэж байсан 1950 оны зургадугаар сарын 15-ны өдрийн финалын тоглолтын ялагч Уругвайн шигшээ баг өнөөдөр энэ цаг үед юу үзүүлж чадах вэ, тэр нэгэн он жилийн үйл явдлыг давтаж чадах болов уу гэдгийг жаахан судалъя.
Уругвайн шигшээ багийн ноён нуруу:
Фернандо Муслера, Мар¬тин Сильва, Диего Лугано, Максимилиано Перейра, Мар¬тин Касерес, Эгидио Аревало, Диего Перес, К.Родригес, Гаргано, Гастон Рамирес, Форлан, Стуани, Луис Суарес, Кавани.
Багийн ахлах дасгалжуулагч Оскар Вашингтон Табарес
2010, 2011 оны Латин Америкийн шилдэг дасгалжуулагч, багаа тивийн аваргын алтан медаль, 2010 оны Африкийн ДАШТ-ий дөрөвдүгээр байрт хүргэж чадсан нь 67 настай дасгалжуулагч Уругвайн шигшээ багийг амжилтад хүргэх нэгээхэн том хэсэг нь мөн үү гэвэл яах аргагүй мөн. Гэхдээ бүх шилдэг дасгалжуулагчийн хэрэглэдэг нэг зарчим буюу цагийг нь олж багаа шинэчлэх, “шинэ цус юүлэх” аргыг ор тас мартсан, өөрт үнэнчээр өчнөөн жил зүтгэсэн “хуучин цэргүүдээ” ашиглах нь хэт сунжирч байгааг тэр олж харахгүй байх шиг санагддаг. Энэ удаагийн мундиалд очиж байгаа 32 багаас овоо хөгшин багийн нэг нь уругвайчууд билээ. Тэдний багийн гишүүдийн шигшээдээ тоглосон тооны нийлбэр 800-гаас хол давсан гэсэн тооцоо гарсан байна лээ. Дунджаар нэг тоглогч 40 удаа шигшээдээ дуудагдсан гэсэн үг. Олигтойхон залуучууд байхгүй тул Лугано, Форлан мэтийнх нь тоглоод байна гэж бодвол том эндүүрэл шүү. Жишээ нь, Уругвайн идэрчүүд 2011 онд ДАШТ-д мөнгөн медаль авч залуучууд нь дараа жил нь бараг л алт авах шахсан.
Сайн тал
Пөөх энэ Уругвайн шигшээ багийн урд талыг хар даа. Луис Суарес, Эдинсон Кавани, Кристиане Стуани, Диего Форлан гээд цаана нь энэ жил сайн тоглож байгаа Гонзало Кастро, Николас Лопес гэх мэтчилэн нэрлэж болно. Бас нэг онцлог нь эдгээр довтлогч нараас нэг нь ч гэмтээгүй, бүгд өөр өөрийнхөө дотоодын тэмцээнүүдэд гайхалтай тоглолт үзүүлээд манаргаж явна. Суарес Англид яаж галзуурч байгааг харахад л болно биз дээ.
Хаалгач сайн. Фернандо Муслер гэдэг дөлгөөн харцтай залуу Туркийн “Галатасарай” багийн хөгжөөн дэмжигчдийн хайрыг хүлээсэн итгэлтэй тоглолтыг энэ жил үзүүлж байгаа. Сая аваргуудын ли¬гийн тэмцээний үеэр ажиг¬лахад тэр багаа хэцүү үед нь аврах, итгэлтэй тоглолтоороо хамгаалалтын тоглогчдод нөлөөлөх авьяас нь улам сайжирсан харагдана билээ.
Сул тал
Мэдээж нөгөө дээр ду¬рьдсан өндөр нас. Нэн ялангуяа хамгаалалтын шугаман дээр зогсох хөлбөмбөгчид бүгд шахуу 30 хол давсан настай, 90 минутын ачааллыг даах уу, үгүй юу гэдэг нь асуудалтай болчихсон нөхдүүд бий. Хэт хэвийсэн нас, хагас хамгаалалтын хэсэг дээр ч яригдана. Эгидио Аревало, Диего Перес, Горгано гэхчлэн гучин настангууд хамгийн их гүйдэг хэсэг дээр тоглох бөгөөд үнэхээр сайн бэлдэж очихгүй бол тоглолтын бүтэн хугацааг хэмнэл алдалгүй өнгөрөөнө гэж даанч чадахгүй нь ойлгомжтой шүү дээ. Гэтэл хагас хамгаалагчдын ухаалаг тоглолт, хурц хараанаас довтлогчдын хувь заяа ихээхэн шалтгаалдаг болчихсон энэ цаг үед байг гэхэд Лэмпардын хэмжээнд тоглохоор хагас хамгаалагч яг одоогоор Уругвайд алга байна. Хэдийгээр Суарес нэлээн хойш татаж өөрийн талбайгаасаа довтолгоонд оролцдог ч гэлээ Кавани мэтийн бусад нь зөвхөн дамжуулалт хүлээгээд, төвийн шугамаас хэтрэлгүй зогсож байдаг муу зуршлыг тооцоолох хэрэгтэй.
Энэ удаагийн ДАШТ өчнөөн олон жилийн дараа Латин Америкт болж байгаа. Латин Америкт зохиогдсон зургаан ДАШТ-ий хоёрынх нь түрүүг авсан Уругвайн шигшээ багийнхныг товч танилцуулахад иймэрхүү байна. Өнгөрөгч зууны 80-аад оноос эхлэн уналтад орж нэг хэсэг дэлхийн шилдгүүдийн эгнээнээс чимээгүйхэн сугаран үлдэж байсан энэ шигшээ баг харин сүүлийн тав, зургаан жилийн хугацаанд огцом сайжирч аль ч насны ангилалд дэлхийн шилдгүүдийн эгнээнд эргэн ирж байна. Бразилд зохиогдох ДАШТ гэдэг нь бараг л Уругвайд зохиогдож байна гэхээр ойрхон тул хөгжөөн дэмжигчид ч гэлээ боломжийн их цугларна гэсэн үг биз дээ. Бид Бээжинд болсон олимпийн үеэр бокс, бөхийн танхимыг хоёр биш хорин сая хүнтэй улс мэт дүүргэж байсантай адил юм болох нь ойлгомжтой билээ. Суарес “Ливерпүүл” хоёр энэ жил азтай байгаа. Суарес Уругвай хоёр бас азтай байх ч юм билүү хэн мэдлээ.
Д.БАТ-ЭРДЭНЭ
Д.ДАВААСҮРЭН