Их Монгол Улс байгуулагдсаны 808 жил, Ардын хувьсгалын 93 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадамд зодоглох бөхчүүдийн бүртгэл өнөөдөр эхэлж байна.
Бүртгэл Монгол бөхийн өргөөнд хоёр өдөр үргэлжилнэ. Энэ жилийн наадамд хүчит 512 бөх зодоглох билээ. Бөхчүүд хоёр хувь цээж зураг, даатгалын төлбөр, иргэний болон цолны үнэмлэхээ авчирч, өөрийн биеэр бүртгүүлэх шаардлагатай бөгөөд зарласан хугацаанд бүртгүүлээгүй бөхчүүдийг нэмж бүртгэхгүйг Үндэсний бөхийн салбар хорооноос анхааруулжээ.
Бидэнд цэвэр, шударга сонгууль зохион байгуулсан ялангуяа сонгуульд итгэх сонгогчдын итгэлийг бий болгосон талаарх танай туршлага чухал байна. Тиймээс энэхүү туршлагыг нарийвчлан судлах эрмэлзэл байна гэдгээ манай улсад ажлын айлчлал хийж буй Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Ерөнхий сайд эрхэмсэг ноён Д.К. Оторбаев мэдэгдлээ.
Тэрээр өнөөдөр Монгол Улсын Сонгуулийн Ерөнхий Хороонд тусгайлан зочилж, Монгол Улсад сонгууль зохион байгуулж буй арга туршлага, сонгуулийн төв байгууллагын үйл ажиллагаатай биечлэн танилцлаа.
Монгол Улсад сонгууль зохион байгуулж буй арга туршлага олон улсын анхаарал, сонирхолыг ихэд татах болжээ. Ирэх онд Киргиз Улсад болох сонгуулийг танайхаас дутахааргүй хийхийг хүсэж байна. Тийм учраас юуны өмнө Монгол Улсад сонгуулийг зохион байгуулахад учирсан хүндрэл бэрхшээл юу байв, сонгуульд шинэ техник, технологи сонгон авч, ашиглахад юуг анхаарах зэрэг асуудлыг бид ихэд сонирхож байна. Гэхдээ шинэ техник, технологи ашиглахын утга учрыг иргэд сонгогчиддоо нарийвчлан зөв тайлбарлаж таниулах, ойлгуулж итгүүлэх нь чухал байна гэдгээ хүндэт зочин илэрхийлээд энэ талын туршлага судлах төлөөлөгчдийн цуваа тасрахгүй гэлээ.
Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Ерөнхий сайд Д.К.Оторбаев болон түүнийг дагалдан яваа тус улсын томоохон намуудын дарга нар Монгол Улсад сонгууль зохион байгуулж буй арга туршлагын талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авсан төдийгүй санал хураалтын техникийн ажиллагаатай танилцлаа.
Үүний дараа Монгол Улсын Сонгуулийн Ерөнхий хорооны дарга Ч.Содномцэрэн Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улсын Холбооны сонгуулийн хорооны дарга ноён Родерих Эгелэрийг хүлээн авч уулзаж, хоёр орны сонгуулийн байгууллагын эрх үүрэг, үйл ажиллагааны онцлог болон цаашдын хамтын ажиллагааны асуудлаар харилцан санал солилцов.
Уулзалтын үеэр тэд Монгол Улс, ХБНГУ-ын Холбооны сонгуулийн байгууллагын хооронд хамтран ажиллах Ойлголцлын санамж бичиг байгуулахаар тохиролцов.
100 гаруй жилийн түүх, уламжлалтай ХБНГУ-ын Холбооны сонгуулийн байгууллагатай харилцан төлөөлөгчид болон мэдээлэл солилцох, сонгууль зохион байгуулдаг арга туршлага судлах зэргээр хамтран ажиллах өргөн боломж байгааг Монгол Улсын Сонгуулийн Ерөнхий Хорооны дарга Ч.Содномцэрэн онцлон тэмдэглэв гэж СЕХ-ны хэвлэл, мэдээллийн төлөөлөгч мэдээлэв.
Сонгино хайрхан авто вокзалаас 16 аймгийн 48 чиглэлд нийтийн зорчигч тээврийн үйлчилгээ явагдаж байна. Улсын баяр наадам, аймгуудын түүхт ойн баярыг угтан зорчигч урсгал ихтэй байгаа аж. Зорчигч урсгалын ачаалалтай холбогдуулан нэмэлт тээврийн хэрэгслийг өдөр тутам гаргаж байгаа аж. Өдөрт 2500-3500 зорчигч хөдөө орон нутаг руу зорчиж мөн энэ хэмжээний зорчигч нийслэл рүү ирж байна. Улсын баяр наадмаар Дархан, Эрдэнэт гээд төвийн болон баруун аймгууд руу зорчих иргэд ихсэх тул 2-3 нэмэлт тээврийн хэрэгсэл гарган үйлчилж эхэлжээ. Улсын баяр наадам өнгөрөөд 25-ны хооронд аймгуудын ойн баяр тохиож урьдчилсан захиалга бичигдэж эхэлсэн байна.
Тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг нэмэлт журмаар зохицуулалт хийж байгаа учир унааны хүрэлцээ хүрэхгүй гэсэн асуудал гарахгүй гэдгийг Сонгинохайрхан авто вокзалынхан хэлж байна. Тэрчлэн хөдөө орон нутаг руу шөнийн тээвэрлэлт хийж байгаагаас 500км-ээс дээш явж байгаа тээврийн хэрэгслийн жолооч нь ээлжийн ажилтантай явж байгаа гэж Сонгино хайрхан авто вокзалын дарга А.Баасансүрэн мэдээллэв.
Э.Түвшинбаяр
Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Э.Бат-Үүлийг Монголын боловсролын салбарт оруулсан хувь нэмрийг нь үнэлэн Монголын багш нарын холбооноос Эрдмийн Алтан-Од одонгоор шагналаа.
Өнгөрсөн жилээс эхлэн анх удаа нийслэлийн Засаг даргын санаачилгаар ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэг нарын багш нарын үйл ажиллагааг дүгнэхдээ индексжүүлэн мөнгөн урамшуулал олгож эхэлсэн юм. Мөн ерөнхий боловсролын сургуулийн захирал, цэцэрлэгийн эрхлэгчдийг нам, улс төрийн байдлаар нь биш ур чадвар боловсролоор нь сонгон шалгаруулж томилдог шинэ тогтолцоонд шилжсэн. Энэ мэт Монголын багш нарын хөдөлмөрийг бодитоор үнэлэж, багш нарт урам хайрласан олон чухал ажлуудыг хэрэгжүүлж байгаад талархаж байгаагаа Монголын баш нарын холбооноос илэрхийлж байлаа.
Үндэсний их баяр наадмын зохион байгуулах хорооны нарийн бичгийн дарга Ё.Гэрэлчулуун, “Тоёота” компанийн Зүүн Ази болон далайн эргийн орнуудыг хариуцсан Ерөнхий менежер Авамура нар Үндэсний их баяр наадмын бөхийн бай шагналын тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийг сэтгүүлчдэд өглөө.
Их Монгол улс байгуулагдсаны 808, Ардын хувьсгалын 93 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын албан ёсны түншээр Японы Тоёота компани ажиллаж байгаа бөгөөд энэ жил анх удаа Үндэсний бөхийн барилдаанд түрүүлсэн бөхийг “Ланд крузер-200” маркийн автоамшинаар шагнахаар болсон юм.
Үндэсний их баяр наадмын зохион байгуулах хорооны нарийн бичгийн дарга Ё.Гэрэлчулуун “Дэлхийд ганцхан Монгол наадмаа бид Монгол брэнд болгохоор төлөвлөн ажиллаж байна. Монгол брэнд болохын тулд бид олон улсын зах зээлд хүлээн зөвшөөрөгдсөн албан ёсны түнштэй байх ёстой. Энэ жил анх удаа “Тоёота” компани баяр наадмын албан ёсны түншээр ажиллаж, түрүү бөхийг Ланд крузер-200 маркийн автомашинаар шагнаж байгаа нь наадамчдадаа барьж буй нэгэн томоохон бэлэг болж байна. Наадамчин олон, нийслэлчүүдийнхээ нэрийн өмнөөс “Тоёота” компанийн хамт олонд талархал илэрхийлье” гэлээ.
Харин “Тоёота” компанийн Зүүн Ази болон далайн эргийн орнуудыг хариуцсан Ерөнхий менежер Авамура “Манай компани Үндэсний их баяр наадмыг кохион байгуулах хороотой хамтран ажиллаж, Японы ард түмний хүндэтгэдэг Үндэсний бөхийн барилдаанд түрүүлсэн бөхөд шагнал гардуулах болсондоо таатай байна. “Тоёота” компанийн хувьд энэ үйл ажиллагаа нь нэр төрийн хэрэг” гэж онцлон хэллээ.
Үндэсний бөхийн барилдаанд түрүүлсэн бөхөд 07 дугаар сарын 13-ны өдөр 12:00 цагаас Их эзэн Чингис хааны талбайд шагналыг нь гардуулна. Энэ үеэр наадмын албан ёсны түнш “Тоёота” компани шинэ загваруудаа танилцуулна гэж Нийслэлийн Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.
Тулгар төрийн 2223, Их Монгол Улсын 808, Ардын хувьсгалын 93 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын сурын тэмцээн үргэлжилж байна.
Даваа гаригт урианхай сурын харваагаар баяр наамдын салхийг хагалсан бол өчигдөр буриад сурын тэмцээн болсон. Тэгвэл өнөөдөр Хүүхдийн сурын харвааны наадам болох юм. Хүүхдийн сурын харваа оройн 19.00 цаг хүртэл үргэлжлэх бөгөөд Сурын талбайд болж байна.
Буянт-Ухаа 1 хорооллын өрөөний зохион байгуулалт
“Буянт-Ухаа 1” хорооллын 1764 байрыг борлуулахын тулд авах хүсэлтэй иргэдийн дунд шалгууртай бүртгэл явуулж, шалгарсан иргэдийн дунд сугалаа татан, азтан шалгаруулан байж 1500 гаруй өрхөд байр өгөх вэ гэдгээ ТОСК шийдсэн. Нийлүүлэлтээсээ эрэлт нь даваад буй мэт харагдаж байсан тус хорооллын нэг өрөө 224 байрыг хэн ч авна гэж хүсэлт ирүүлээгүй юм. Тус 224 байран дээр нилээдгүй хэдэн байрыг авах гэж захиалга өгч суглаанд оролцсон иргэд нь буцааж 323 орон сууц болсон байна.
Иймд ТОСК тус орон сууцуудыг дахин хуваарилах журам гаргасан байна. Ингэхдээ өмнө нь суглаанд оролцсон ч шалгарч чадаагүй иргэдийн дунд дахин суглаа явуулах ажээ. Суглаа ирэх наймдугаар сарын 19 нд Монгол бөхийн өргөөнд болно.
“Энх тайван, эрх чөлөө, эв нэгдэл” уриатай 9 дэх жилдээ зохион байгуулагдах гэж буй энэхүү шоу цэнгүүн нь үндэсний их баяр наадмын хоёр дахь өдөр буюу 07 дугаар сарын 12-нд “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийн хүрээнд зохион байгуулагдаж байна. Өнгөрсөн жил арав гаруй мянган залуус оролцож байсан бол энэ удаад 15 мянга гаруй залуусыг хамруулахаар зохион байгуулагчид төлөвлөж байна. Хөгжмийн дугаралтыг олон улсын стандартад нийцүүлэхийн тулд Герман улсаас дуу хөгжмийн болон гэрлийн инженерүүдийг урьжээ. Энэ жилийн хувьд хөгжим, загварын хосолсон хөтөлбөртэй байгаагаараа онцлог юм. “Silence white” их хотын залуусаас гадна жуулчдын сонирхон оролцдог томоохон шоу цэнгүүн юм. Тус шоу цэнгүүнийг Нийслэлийн Соёл урлагийн газар, Үндэсний Соёл амралтын хүрээлэн, “Монгол микс прожект” ХХК нар хариуцан зохион байгуулж байна гэж нийслэлийн Соёл урлагийн газраас мэдээллээ.
Их Монгол Улс байгуулагдсаны 808 жилийн ой, Ардын хувьсгалын 93 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын өдрүүдэд нийтийн зорчигч тээврийн үйлчилгээнд нийт 841 тээврийн хэрэгсэл наадамчин олонд үйлчилнэ.
Үүнд: 83 чиглэлд их багтаамжийн 593 , туслах 21 чиглэлд бага оврын 165, зуслангийн 7 чиглэлд бага багтаамжийн 7, их багтаамжийн 10, баярын үйлчилгээнд 66 автобус ажиллахаар төлөвлөсөн байна.
7 дугаар сарын 11,12,13-ны өдрүүдэд Хүй 7 худаг руу явах иргэдэд зориулан Төв цэнгэлдэх хүрээлэн болон МУБИС-ийн автобусны зогсоолоос нэмэлт автобусны үйлчилгээ гаргана.
Дүнжингарав худалдааны төв рүү 7 дугаар сарын 11,12-нд хотын зүүн болон хойд чиглэлээс нийт их багтаамжийн 120 автобус Олимпийн гудамж, Намъянжугийн гудамжаар, Мишээл экспо төв рүү хотын баруун болон урд чиглэлээс нийт их багтаамжийн 54 автобус Нарны гүүрээр очиж иргэдэд үйлчилнэ. Мөн нийтийн тээврийн үндсэн чиглэлээр явж 120 мянгатын автобусны зогсоолд зогсох 121 автобус үйлчилгээнд явна.
Дүнжингарав худалдааны төвөөс 10, Мишээл экспо төвөөс 8, Дунд голоос 3 том оврийн автобус Төв цэнгэлдэх рүү богино эргэлтээр 5-10 минут тутамд нийт 21 автобус надамчин олонд “ үнэ төлбөргүй” үйлчилнэ. Дүнжингарав, Мишээл экспо төвийн зогсоол дээр автомашинаа байрлуулаад үнэ төлбөргүй автобусанд сууж Төв цэнгэлдэх хүрээлэн орж наадмаа үзэх боломжтой болж байгаа юм.
Харин Хүй 7 худаг руу 7 дугаар сарын 11,12-нд Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн хойд талаас буюу Мохатма Гандийн гудамжин дахь зогсоолоос, 7 сарын 13-нд ”МУБИС”-ийн зогсоолоос том оврын 20 автобус, 11,12,13-ны өдрүүдэд “3,4-р хороолол”, “7 буудал”, “5 шар”, “ХМК”, “Офицерүүдийн ордон” гэсэн 5 чиглэлээс тус бүр 4 нийт 20 автобус наадамчин олондоо үйлчилнэ.
7 сарын 10,11,12,13-ны өдрүүдэд Дүнжингарав худалдааны төв, Дунд голын зогсоолоос ”RAILBUS” Хүй 7 худаг руу иргэдэд үйлчлэх тул Давааны өртөөний төмөр замын буудлаас Морь барианы газар хүртэл том оврын 5 автобус наадамчин олонд “үнэ төлбөргүй”-ээр үйлчлэх бол Энхтайваны гүүрны урд Нарны хотхоны баруун зүүн талаас, Монголын үндэсний худалдаа аж үйлдвэрийн танхимын хойд талын зогсоолоос таксийн үйлчилгээг иргэдэд үйлчлүүлэх зохицуулалтыг Нийслэлийн Тээврийн газраас хийж байна. Нийтийн тээвэр 07 дугаар сарын 11,12-ны өдрүүдэд баярын тусгай хуваарийн дагуу, 7 сарын 13-нд хот дотор ердийн амралтын өдрийн хуваариар ажиллана.
Хөл бөмбөгийн ДАШТ-ий тасалбарыг хууль бусаар борлуулж байсныг мөрдөн шалгах ажлын хүрээнд ФИФА-гийн түнш компанийн захирлыг Бразилын цагдаагийн газар баривчилжээ.
Рио-де-Жанейрогийн “Match Hospitality” зочид буудлаас Рэй Уиланыг дэлхийн хөл бөмбөгийн удирдах байгууллага ФИФА-гийн албаны хүмүүс баривчилсан байна. Тэд мөн тус зочид буудалд байрлаж байсан аж.
ДАШТ-ий тасалбарыг хууль бусаар борлуулж байсан 11 хүнийг тус улсын цагдаа нар өнгөрсөн долоо хоногт баривчилж, олон улсын гэмт бүлэглэлийг тараасан билээ. Тэднийг тасалбар хууль бусаар борлуулсан хэрэгт буруутгаж байгаа аж.
Цагдаа нарын мэдэгдсэнэр, тус гэмт бүлэглэл дөрвөн ДАШТ-ий үеэр хууль бусаар тасалбар борлуулж, тоглолт тус бүрээс 90 сая доллар олж байсан бололтой.