Category: гадаад

Өнгөрсөн долоо хоногт зохион байгуулагдсан Аспены аюулгүй байдлын чуулганы үеэр хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа Вагнер хувийн зэвсэгт хүчний тэргүүн Евгений Пригожиний зэвсэгт бослого үр дүнд хүрэлгүй эрт зогссон шалтгааныг АНУ-ын Тагнуулын төв газрын захирал Уиллям Бёрнс тайлбарлажээ.

Бёрнс “Пригожиний зарим цэргийн дарга нар цэргүүдтэйгээ түүнд нуруугаа харуулсан байх өндөр магадлалтай. Учир нь Пригожин цэргүүдээ гэрээнд тусгагдаагүй ажиллагаанд оролцуулах гэж оролдсон” гэж хэлсэн байна.

ОХУ-ын ерөнхийлөгч

Путиний шадар хүн гэгддэг байсан Пригожин зургаадугаар сарын 23-ны өдөр Вагнерын хөлсний цэргүүдийг удирдан Москвагийн дэргэд тулж ирсэн юм. Гэхдээ түүний зэвсэгт бослого богино хугацаанд үргэлжилж, Кремлийн удирдагчидтай тохиролцоонд хүрснээр зогсож байв.

Аспены чуулганы хэлэлцүүлэгт оролцохдоо Бёрнс бас Пригожин Москваг эзлэхэд хангалтгүй буюу ердөө 5,000 гаруй хүнтэй байсныг ярьсан гэж “Business Insider” мэдээлжээ.

Японы Эдийн засаг, худалдаа, аж үйлдвэрийн яам харьяа судалгааны төвүүдтэйгээр хамтран 2024 он гэхэд шинэ супер квант компьютер бүтээхээр болсон байна. Одоо байгаа супер компьютероос 2.5 дахин их тооцоолох хүчин чадалтай байх шинэ супер компьютерыг Үндэсний дэвшилтэт шинжлэх ухаан, технологийн хүрээлэн (AIST) бүтээх ажээ.

Уг супер компьютерыг Японд хиймэл оюун ухааныг хөгжүүлэхэд ашиглах бөгөөд дотоодын компаниуд үүлэн үйлчилгээгээр дамжуулан ашиглах боломжтой байхаар бүтээх юм байна. Японы Эдийн засаг, худалдаа, аж үйлдвэрийн яам энэхүү төсөлд 32 тэрбум иен (225 сая ам.доллар) зарцуулахаар төлөвлөжээ.

Г.АМАРСАНАА

“Twitter-ийн цэнхэр шувуун брэндийг баяртай гэж бүх шувууг устгана” гэж амлаж байсан тэрбумтан Илон Маск өөрийн нийгмийн сүлжээний логог хар дэвсгэр дээр цагаан “X” үсгээр сольжээ. Твиттер мөн “Х.com” гэсэн шинэ домайн нэртэй болжээ.

Твиттер хуудсандаа “Хэрэв өнөө орой хангалттай сайн X логог санал болговол бид маргааш үүнийг дэлхий даяар ашиглах болно” гэж бичиж байсан Маск анивчсан X-ийн зургийг нийтэлсэн бөгөөд дараа нь Twitter Spaces-ийн аудио чат дээр Twitter-ийн лого өөрчлөгдөх эсэхийг асуухад “Тийм” гэж хариулан “Үүнийг аль эрт хийх ёстой байсан” гэж нэмж бичжээ. Маск өнгөрсөн аравдугаар сард Twitter-ийг худалдаж авсны дараа компани нэрээ “X Corp“ болгон өөрчилсөн байна.

Өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард цэнхэр шувууг богино хугацаанд Dogecoin криптовалютын бэлгэдэл болох Шиба Ину нохойгоор сольсон нь энэ криптовалютын үнэ цэнийг огцом өсгөж байсан юм.

Их Британийн гадаад тагнуулын байгууллага(MI6)-ын тэргүүн, сэр Ричард Мур 1968 онд Зөвлөлтийн танкуудад харгис хэрцгийгээр дарагдсан коммунист дэглэмийн эсрэг бослого болох “Прагийн хавар”-ын 55 жилийн ойд зориулсан арга хэмжээнд оролцохоор Чех улсын Их Британийн Элчин сайдын яаманд хүрэлцэн ирсэн хүмүүст хандан хэлсэн үгийг товчлон хүргэж байна.

Англи хэл дээрх илтгэлийг бүрэн эхээр нь https://www.gov.uk/government/speeches/speech-by-s… хаягаар орж үзнэ үү.

Тэрбээр өөрийн илтгэлийн эхэнд “Өнөөдөр олон орос иргэн тэдний зэвсэгт хүчин Украины хот, сууринуудыг газрын хөрснөөс арчин сүйрүүлж, олон гэмгүй иргэд амь үрэгдэж, гэм зэмгүй гэр бүлүүдийг гэрээс нь хөөн харь улсад цагаачлуулж, олон мянган хүүхдийг нь хулгайлж байгааг айж эмээн, чимээгүйхэн ажиглан харж байна. Цэргүүд нь төрөл нэг хөрш улсыг хэрхэн тонон дээрэмдэж сүйтгэж байгаагаас тэд айцгааж байна. Тэд сэтгэлийнхээ гүнд Путины зарласан дайны шалтгаан нь худал хуурмаг, зохиомол зүйлээс өөр юу ч биш гэдгийг ойлгодог” гэж хэлжээ. Түүний хэлснээр өнөөдөр маш олон орос иргэд 1968 онд Зөвлөлтийн танкууд Прагийн бослогыг дарах үед тэдний өмнөх үеийнхэнд тулгарч байсан харамсал, гэмшлийн байдалтай нүүр тулахаас өөр аргагүйд хүрээд байна. Кремлийн Прагийн харгислалын дараа манай байгууллагатай орос иргэдийн хамтран ажиллах явдал эрс нэмэгдэж байсан түүхэн уламжлал бий. Иймээс би өнөөдрийн орос иргэдийг сүүлийн 18 сарын хугацаанд бидэнтэй нэгдсэн орос хүмүүсийн үлгэр жишээг дагаач хэмээн албан ёсоор урьж байна. Манай үүд хаалга та бүхэнд үргэлж нээлттэй” гэж хэлжээ.

Сэр Ричард орос иргэдийн хамтран ажиллах санал нэг бүрийг анхааралтай, мэргэжлийн түвшинд авч үзэх болно. Бид өөрийн тагнуул, төлөөлөгчдөөсөө хэзээ ч урваж байгаагүй, цус урсгах явдлыг таслан зогсоохын тулд Оросын иргэдтэй хамтран ажиллахад бид бэлэн байна гэж онцлон дурдаад “Манай байгууллагын гол зарчим бол бид тагнуул, төлөөлөгчдөдөө насан туршид нь үнэнч байж, тэдэнд үүрд талархаж байдаг явдал” гэж батлан хэлжээ.

“MI6”-гийн дарга Украиныг дайнд ялж чадна гэдэгт итгэлтэй байгаагаа батлан харуулахын тулд сүүлийн үеийн үйл явдлуудыг жишээ болгон дурджээ. Тэрбээр Евгений Пригожин Украины түрэмгийллийн гол зүтгэлтнүүдийн нэгэн боловч “Улсын баатрын одон, тэмдэгтэй болохын тулд Шойгуд дайн хэрэгтэй байсан… Орос иргэдэд бус Оросыг удирдаж буй олигархи бүлэгт л дайн хэрэгтэй байсан” гэж Евгений Пригожин өөрөө хэлсэн гэдгийг онцлоод тэрбээр “сэтгэцийн өвчтэй новшнууд” санасандаа хүрэхийн тулд “хэдэн мянган оросуудыг Украины их бууны мах болгон хаях” шийдвэр гаргасан гэж видео бичлэгээр мэдэгдсэнээсээ хэдхэн цагийн дараа Москва руу хөдөлсөн болохыг дурджээ. Энэхүү явдал нь “MI6”-гийн тэргүүний хэлснээр “Путин тэргүүтэй автократ засаглал хэрхэн сул дорой болж нуран унаж буйг илчилсэн үйлдэл болсон” аж.

Сэр Ричард Мурыг Элчин сайдын яаман дээр үг хэлсний дараа Британийн сэтгүүлч Энн Макэлвой “Пригожиний бослого яг юуг нотолсон бэ?” гэж түүнээс асуухад “Энэ явдал Путины засаглал Украины хил дотор явагдаж байгаа дайнаас бусад ямар ч нөхцөл байдлыг хянах чадваргүй болсон гэдгийг батлан харуулсан. Оросууд тулалдааны талбарт асар их хохирол амссанаас үүссэн тогтворгүй байдал нь Оросын төрт ёсны төв хэсэгт хэрхэн хамгийн тогтворгүй байдал бий болгон нэвтэрч байгааг бид харсан” гэж хариулсан байна.

Сэтгүүлч Энн Макэлвой Ричард Мураас “Путин эрх мэдлээ хадгалахын тулд ямар арга хэмжээ авах вэ?” гэж асуухад “Мэдээж би Оросын удирдагчийн толгой доторхыг харж чадахгүй. Гэхдээ тэр Пригожиний бослогыг урьдчилан сэргийлж, зохих ёсоор эсэргүүцэж чадаагүйг бүгд мэдсэн. Путин онцгой байдал үүсэхэд зөвхөн өөрийн арьсаа аврах гэрээ л хийсэн гэдгийг бид харсан” гэж хэлээд “Хэрэв улсад чинь дурын хөлсний цэргүүд нийслэл рүү чинь зүгээр л цуваагаар довтолж, 125 км хүрэхгүй зайд очиж чадаж байгаа бол, үүний эсрэг төр, засаг чинь ямар ч арга хэмжээ авч чадахгүй байгаа бол хамгийн муу зүйл болж байна гэсэн үг” гэж онцолжээ. Мөн тэрбээр “Цөмийн зэвсгийн аюулаар заналхийлж байгаа нь зөвхөн Путин өөрөө болон түүний цөөн хэдэн гар хөл бологчид л байна. Энэ нь хариуцлагагүй, бодлогогүй явдал бөгөөд зөвхөн Украиныг дэмжих бидний шийвэрийг сулруулах зорилготой үйлдэл бөгөөд хэзээ ч тэр зорьсондоо хүрч чадахгүй” гэж Мур хэлжээ.

“MI6”-гийн дарга Украин бүрэн эрх чөлөөтэй болж байж л Украины дайн дуусна гэдгийг онцлоод “Энэ мөчийг яаравчлуулахын тулд Украины зэвсэгт хүчин шинэ арга, шинэ технологи ашиглан гайхалтай чадваруудаа харуулсан довтолгоон хийж байна… Өнгөрсөн зун би Оросын арми туйлдаж байгааг онцлон тэмдэглэж байсан. Оросын армийн хувьд дахин сэргэх ямар ч боломж алга байна. Украины арми сүүлийн нэг сард Оросын нэг жилд эзэлсэн газар нутгаас илүү их газар нутгаа чөлөөлчихөөд байна” гэжээ.

Украин улс олон холбоотон, найз нөхөдтэй хэдий ч зарим нэгэн улс түрэмгийлэгчийн хамсаатан болж байгааг сэр Ричард Мур мөн тэмдэглэв. Түүний хэлснээр, Иран улс Украины хотуудыг сүйтгэж, украинчуудыг устгаж буй дрон Орост нийлүүлэх болсон нь Тегеранд эрх мэдлийн дээд түвшинд дотоод хагарал үүсгээд байна гэжээ.

“MI6”-гийн дарга мөн хиймэл оюун ухааны хөгжил, энэ нь уламжлалт тагнуулын ажилд хэрхэн нөлөөлж байгаа талаар ярьсан байна. Сэр Ричард хиймэл оюун ухаан нь тагнуулын салбарт чухал үүрэг гүйцэтгэж байгаа ч хүнийг орлож чадахгүй гээд

“Тагнуулын албаны гол зорилго бол компьютер бус хүмүүс юм. Харин хиймэл оюун ухаан манай ажилд дам тусламж үзүүлж байгаа ч заримдаа зарим төр,засаг алан хядагч байгууллагын удирдлагын шийдвэрт нөлөөлөх нь бий гэж хэлсэн байна. Мөн тэрээр барууны улсуудтай сөргөлдөгч улсууд хиймэл оюун ухааныг ямар ч ёс суртахуун, хүнлэг ёсноос гадуур ашиглах аюул байгааг анхааруулжээ

Сэр Ричард Мур мөн “Манай ажилчид хиймэл оюун ухааныг өөр өөр нөхцөл байдалд хүмүүс хэрхэн шийдвэр гаргаж ажиллах талаар өөрсдийн дүгнэлтийг баяжуулан, нөхөхийн тулд ашигладаг. Тэд хиймэл оюун ухааныг ашиглан ур чадвар, ажлын үр дүнгээ дээшлүүлдэг” гэж хэлжээ. Үүний зэрэгцээ, ирээдүйд хиймэл оюун ухаан хүний үйл ажиллагааны зарим салбарт зонхилох үүрэг гүйцэтгэж, тоон хэрэгслүүд нь зөвхөн ойлгох төдийгүй хүний үйлдлийг хүмүүсээс илүү урьдчилан таамаглах боломжтой болно гэдгийг дурдсан байна. Гэсэн хэдий ч, хувийн холбоо, зөвхөн нүүр тулан харилцах замаар бий болох ойлголт нь ойрын ирээдүйд ямар ч хиймэл оюун ухаантай машинуудад боломжгүй зүйл гэдгийг онцлоод “Хиймэл оюун ухааны хөгжил хичнээн хурдан бөгөөд бүх зүйлийг хамарсан ч зарим өвөрмөц харилцаа зөвхөн хүн төрөлхтний шинж чанартай хэвээр үлдэх бөгөөд энэ нь миний удирдаж буй байгууллагын гол зорилго байх болно” гэж “MI6”-гийн дарга дүгнэн хэлжээ.

Г.АМАРСАНАА

Apple компанийн зах зээлд 2007 онд анх гаргаж байсан IPhone гар утас дуудлага худалдаагаар $190,372.80 үнэ хүрч зарагджээ. Анх $599-аар худалдан авч байсан 4GB хувилбарын уг гар утасны хайрцаг задраагүй, цоо шинээрээ хадгалагдаж байсан байна. Энэ нь анхны үнээсээ 300 дахин өндөр үнэ хүрсэн тохиолдол юм. Дуудлага худалдааг зохион байгуулсан АНУ-ын LCG Auctions компани энэхүү гар утсыг $10,000-аас эхлэн үнэ дуудаж, 28 санал хүлээн авчээ. Тэд энэ оны хоёрдугаар сард ижил бүтээгдэхүүнийг $63,356-аар зарж байв. Дараа нь гуравдугаар сард өөр нэг компани Wright Auctions анхны iPhone-ийг $40,320-ын үнэ хүргэж байжээ.

Цоо шинээрээ хадгалагдаж буй нэгдүгээр үеийн iPhone маш ховор байгаа нь цуглуулагчдын дунд эрэлтийг ихэсгэж, үнэ өсөх шалтгаан болсныг LCG Auctions тайлбарласан байна. Сан-Франциско хотод 2007 оны нэгдүгээр сарын 9-ний өдөр болсон Macworld арга хэмжээний үеэр шинэ бүтээгдэхүүн танилцуулахдаа тухайн үед Apple-ийн гүйцэтгэх захирал байсан Стив Жобс “Өнөөдөр Apple гар утсыг өөрчлөх болно” хэмээн зарлаж байв. Ийнхүү iPhone тухайн үедээ маш хурдтайгаар зах зээлийг байлдан дагуулж, Time сэтгүүл 2007 оны шинэ нээлтээр зарлаж байжээ.

Тайландаас Шри-Ланка улсад 2001 онд бэлэглэж байсан 29 настай нэрт заан эх орондоо буцаж иржээ. Бэлгэнд авсан улс нь заантай зүй бусаар харьцаж, тамлан зовоож байгаа тухай мэдээлэл ил болсны дараа өнгөрсөн онд Тайландын тал өгсөн бэлгээ буцааж авахаар хөөцөлдөж эхэлжээ. Дөрвөн тонн жинтэй Чан Майд зааныг “Илюшин 76” ачааны нисэх онгоцоор тусгайлан зассан төмөр саванд тээвэрлэн авчирсан байна. Тайландын байгаль орчны сайд Варавут Силпа-арча “Заан Чан Майд эсэн мэнд ирлээ. Тэр таван цагийн турш нисэхдээ ямар ч асуудалтай тулгараагүй, хэвийн байсан” гэж нисэх буудлаас мэдэгдэв. Зааныг тээвэрлэхэд Тайландын дөрөв, Шри-Ланкын нэг маллагч дагалдан, тээвэрлэлтийн явцыг хоёр ширхэг камераар байнга хянаж байжээ. Мал амьтны хорио цээрийн дэглэмийн дагуу зааныг эхлээд хэсэг хугацаанд тусгаарлан ажигласны дараа дархан цаазат газарт тавих гэнэ. Зааныг эх оронд нь тээвэрлэн авчрах зардал $700,000 болсныг Тайландын албаныхан мэдээлжээ.

Шри-Ланкийн Буддын шашны хийдэд олон жил хүнд нөхцөлд амьдарсан зааныг мод бэлтгэлийн ажилд боолчилж, зодож занчиж байсан нь тогтоогдсон тул бэлгийн зааны асуудал Тайланд, Шри-Ланка улсуудын хооронд дипломат маргаан үүсгэсэн юм. Тайландын тал зааныг буцааж өгөх шаардлага тавьсныг Шри-Ланкын байгаль орчны сайд Павитра Ванниарачи “хэтэрхий хатуу шаардлага” гэж шүүмжилж байжээ. Мөн Шри-Ланкын Ерөнхий сайд Динеш Гунавардена өнгөрсөн сард парламентад үг хэлэхдээ заантай холбоотой маргааны асуудлаар Тайландын хаанд өөрийн биеэр гомдол илэрхийлнэ гэж мэдэгдэж байв. Тайландад ирсний дараа бэлгийн зааны зүүн урд хөлийнх нь гэмтлийг эмчлэхээр болжээ. Тайландын засгийн газар энэ явдлаас хойш гадаад улс орнуудад заан илгээхээ зогсоохоор шийдвэрлэв. Мөн өмнө нь гадаадад гаргасан заануудаа шалгах дипломат элч нарыг дэлхийн олон улсад илгээж байгааг Тайландын Байгаль орчны сайд мэдээлсэн байна.

Г.АМАРСАНАА

Их Британийн тэрбумтан Ричард Брэнсоны эзэмшдэг, сансрын аялал жуулчлалын “Virgin Galactic” компанийн “VSS Unity” сансрын нисэх онгоцны арилжааны анхны нислэг амжилттай болжээ.  Уг сансрын нисэх онгоцыг АНУ-ын Нью-Мексико муж дахь “Америка” сансрын буудлаас хөөргөсөн бөгөөд нислэгийн явцыг сансрын хөлгийн бүхээгээс дэлхий нийтэд шууд дамжуулав. Хөлөг хөөрснөөс цаг орчмын дараа 13600 метрийн өндөрт “Eve” нисэх онгоц тээгчээс салж, өөрийн хөдөлгүүрийг асаан дээшилж 85 км өндөрт хүрсэн байна.  Нислэг бүхэлдээ нэг цаг хагас орчим үргэлжилсэн бөгөөд уг нислэгт “Virgin Galactic”-ийн сансрын нисгэгч сургагчаас гадна Италийн гурван нисгэгч-офицер оролцжээ.

Италийн офицерууд жингүйдлийн нөхцөлд хэд хэдэн шинжлэх ухааны туршилт явуулсан байна. Түүнчлэн сансрын нисэх онгоц хамгийн өндөр цэгт хүрэх үед тэд Италийн Агаарын цэргийн хүчний 100 жилийн ойг тохиолдуулан төрийн далбаагаа мандуулжээ.

Хэдийгээр уг сансрын нисэх онгоцны бүхээгт жуулчид байгаагүй боловч Италийн Батлан хамгаалах яам офицеруудынхаа зардлыг төлсөн тул энэ нь арилжааны нислэгт тооцогдож байгаа юм байна. Ингэснээр “Virgin Galactic” компани 250-450 мянган долларын үнэтэй тасалбар худалдаж авсан хүмүүсийг сансарт илгээх боломжтой гэдгээ баталж байгаа бөгөөд нийтдээ 800 орчим хүн уг нислэгийг хүлээн дугаарлаж байгаа ажээ.Энэ нь сансрын аялал жуулчлал эрчимжиж эхэллээ гэсэн үг юм.

Г.АМАРСАНАА