Category: энтертаймент-ертөнц

Каунтри, жазз хөгжмийн урсгалыг монголчуудад түүчээлэн таниулж , “Mongol Country” төслийг баг хамт олонтойгоо эхлүүлээд байгаа дуучин О.Энх-Эрдэнэтэй ярилцлаа.

-Одоогоор ямар уран бүтээл дээр ажиллаж байна. Уран бүтээлээрээ юуг илэрхийлэхийг зорьж байна вэ?

– “Амьдрал баян” цомог маань  “М Music” дээр цацагдсан байгаа. Цомог дотор нэг жазз дуу, бусад дуунууд маань каунтри урсгалын дуунууд байгаа. Цомог маань Цагаан сарын дараа хэвлэлтээс хүрээд ирнэ. Түүний дараа биет хэлбэрээр худалдаанд гарна. “Mongol Country” төслийг бага хамт олноороо хэрэгжүүлээд явж байгаа. Манай хөгжмийн продюсер Мөнхболд гэдэг хүн байгаа. “Амьдрал баян” цомгийн шүлгийг Батцэнгэл ах маань зохиосон. Манай төслийн зорилго бол Монгол соёл, ахуйгаа шингээсэн жазз, каунтри урсгалын дуу хийх. Нөгөө талаасаа амьд хөгжмийг илүү их дэлгэрүүлэх зорилготой. Энэ цомгийн бүх дуу амьд хөгжимтэй. Монгол хүн зохиосон учраас монгол соёл шингэсэн. Үүгээр зогсохгүй Монгол Улсаа бусад улс орнуудад өөрсдийнх нь мэдэх хөгжмийн урсгалаар дамжуулан таниулах оролдлого юм даа.

-“Авьяаслаг Америкчууд” шоунд орох шийдвэр яагаад гаргасан бэ. Хэр их бэлтгэл хийдэг вэ?

-Урилга ирсэн. Тэгээд миний хүлээх ёстой үүрэг хариуцлага мөн боломж минь байсан. Би дэлхийн хамгийн алдартай жааз дуучин болох мөрөөдөлтэй түүнийгээ шат шатаар биелүүлээд л явж байна. Жазз дуучин дэлхийн тайзан дээр ч, захын бааранд ч дуусаж болно гэхдээ миний хүсэл бол дуулсаар, аз жаргал түгээсээр байх. Аль нь ч байлаа, би мөрөөдлийнхөө төлөө ямар нэг зүйл хийх ёстой. Би хязгааргүй мөрөөддөг, төлөвлөгөөг бол хамгийн тааруухан байхаар төлөвлөдөг. Тэр мөрөөдөлд хүрэхийн төлөө маш их хугацаа, нүсэр хөдөлмөр зарцуулна. Яг одоо хийж байгаа зүйлээ  тууштай хийгээд, өөрийгөө илүү их хөгжүүлэхийг хүсч байна. Надад гүйгээд явсан өдрүүд байгаа, мөлхөөд ч явсан өдрүүд байгаа. Хамгийн гол нь зогсохгүй яваа маань чухал. Хүн хийсэн бүхнээсээ туршлага хуримтлуулаад явдаг. Алдсан бол суралцаад л явдаг. Бэлтгэлийн хувьд  дуулах дуртай болохоор цаг заадаггүй. Хамгийн багадаа хоёроос гурван цаг. Магадгүй түүнээс дээш. Хоолойгоо сөөх хүртэл дуулах үе ч байна.

-Өөр урсгалаар дуулаад үзэх бодол бий юу?

-Би дуртай дуугаа илүү дуулах дуртай. Бүх хүн трэйп сонсож байна гээд уран бүтээлч хүн хийдэг зүйлээ өөрчилөх нь утгагүй хэрэг л дээ. Каунтри хөгжим маань сонсоход илүү таатай урсгал. Харин эсрэгээрээ хүмүүст илүү танин мэдүүлэхийг зорьж байна. Сонгосон замдаа огт харамсдаггүй ээ. Нэг дуунаас авсан мэдрэмжээ бусадтай хуваалцах гэж бэлтгэл хийж, дуулдаг болохоор намайг сонсож байгаа хүмүүс жаргалтай байгаасай л гэж хүсдэг.

–Жазз клубтэй болох хүсэлтэй юу?

-Жазз урсгал нийгмийн цөөнх сонсдог урсгал. Миний бодлоор амьд хөгжимд бүх зүйл амьд байх хэрэгтэй. Бид нэг тоглолт хийлээ гэхэд тэр бүх хамтлагийн гишүүдийн, үзэгчдийн мэдрэмж амьд байж байдаг, тухай үедээ цор ганц. Тэр бүх амьд сэтгэл зүй, амьд мэдрэмжүүд хүмүүст илүү сайхан санагдах байх гэж найддаг. Хүмүүс бидний хөгжмийг сонсож, гоё мэдрэмж авч байна гэдэг л гол зүйл. Мэдээж жазз клубтэй болох бол жааз хөгжим сонсдог хүн бүрд байдаг хүсэл байх.

-Хүүхэд насаа хаана, хэрхэн өнгөрөөсөн бэ?

-Би айлын хоёр хүүхдийн бага, нэг эгчтэй. Аав маань Архангай нутгийн хүн, гэхдээ би хүүхэд насаа Эрдэнэт хотод өнгөрөөсөн. Гэртээ ганцаараа их үлддэг хүүхэд байлаа. Youtube миний хамгийн том багш байлаа. Тэндээс л анх жазз хөгжим олж сонссон. Миний хамгийн том бэлтгэл хийдэг газар гэр байсан. Хамгийн анхны том тайз бол “Авьяаслаг монголчууд” байсан. 14 настайгаасаа хойш тогтмол жазз, каунтри урсгалын хөгжим сонсоод, дуулаад явж байна.

-Гэр бүлийнхэн нь анх дуучин болох шийдвэрт хэрхэн хандсан бэ?

-Манай хамаатан садан дунд урлагийн хүн огт байхгүй. Аав ээж маань мөн урлагаас хол хүмүүс. Магадгүй надад багахан өгөгдөл байсан. Анх өөрөө хөгжим сонсоод, дурлаад дуулж эхэлсэн. Би чадаагүй зүйлээ чадчихсан юм шиг ярих дургүй. “Авьяаслаг монголчууд”-д орохдоо шилдэг 32-т шалгарчихаад гэрийхэндээ хэлж байсан. Америк руу тэмцээн рүү явахдаа хэнд ч  хэлээгүй шахам. Зөвхөн ойр дотны маань хүмүүс мэдэж байсан. Мөн миний үлгэр жишээ авдаг хүн бол Франк Синатра. Тэр хүний харизм, байгаа байдал, дуулах өнгө аяс маш их таалагддаг. Нэг үгээр бол ярьж дуулдаг хүн . Үлгэр уншиж байгаа юм шиг.

-Чөлөөт цагаа юу хийж өнгөрөөдөг вэ?

-Би 20 гаруй жил хөл бөмбөг үзэж байна. Зургаан настайгаасаа хойш хөл бөмбөг үзсэн. Real Madrid гэдэг суваг гардаг байсан. Тухайн үед Real Madrid-ын тухай гардаг, гоё тоглолтууд ч гардаг суваг байсан. Premier League-ээс Arsenal гэдэг багд дуртай. Үндсэн дэмждэж баг маань Real Madrid. Ямар баг үзүүштэй тоглолтуудын үзүүлж байна. Тэр багийг дэмжих үе ч байна.

 Урлаг соёлын сүүлийн үеийн мэдээллийн индэр “London review”-д нийтлэлч Вартика “Монгол Хаан” жүжгийн талаар шүүмж бичсэнийг хүргэж байна.

“МОНГОЛ ХААН” – ТӨСӨӨЛЛӨӨС ХЭТИЙДСЭН ЖҮЖИГ

Урьд нь миний бие ийм жавхлан төгөлдөр бүтээл тайзнаа амилахыг харж байсан удаагүй. “Монгол Хаан” жүжиг бүхий л талаараа төсөөллөөс хэтийдсэн, нягт дэглэсэн, нүд баясгам үзүүштэй тоглолт байлаа. Лондонгийн хамгийн том театр Лондон Колизум л эл ер бусын жүжгийг толилуулах хамгийн тохиромжтой тайз мөн аж. Туульслаг жүжгүүдээрээ алдартай тус театрын цог жавхааг “Монгол Хаан” жүжиг улам чинагш асаан бадраажээ.

1998 онд тайзнаа анх тавигдсан “Тамгагүй төр” жүжгээс сэдэвлэн шинэчлэн найруулсан эл бүтээлийн сэтгэл догдлуулам үйл явдал нь үзэгчдийг өнө эртний Хүннү гүрэнд аваачиж, төр улсынхаа тусын тулд үнэн худлын ээдрээнд үхэл амьдралыг дэнсэлгэн шийтгэх хааны үйл хэргийг үзэж, нүдээр гэрчлэх үлгэрийн аянд зорчуулна.

Жүжигчин, дууч, бүжээч, уран нугараач, хүүхэлдэйн жүжигчид, нийт 70 гаруй уран бүтээлчдийн баг бүрэлдэхүүн ийнхүү үзэгчдийн мэлмийг баясгаж, ухааныг цэнгүүлсэн гарамгай тоглолтыг бүтээж чаджээ. Ур төгөлдөр дэглэсэн бүжиг, уянга найрсал яруу хөгжим, донж төгс дэгжин өмсгөл цугаар бүрдэх нь хараа булаам үзэсгэлэн юм. Монголын үндэсний бүжиг, угсаатны өвөрмөц бүрдвэрүүд нь жүжгийг сэргэлэн өрнүүн соёлын баялаг агуулгаар баяжуулсан байна.

“Монгол Хаан” жүжиг: түүхэн дэвшил

“Монгол Хаан” нь Монголын театр урлагийг Уэст-Эндийн тайзнаа анх удаа таниулан сурталчилж, түүхнээ шинэ хуудас нээн сийлсэн тэмдэглэлт явдал боллоо. Энэ чухал алхам нь үндэстний соёлын олон улс дахь сурталчилгаа болох төдийгүй Монголын театр урлагийн шинэ эринийг тунхаглаж, дэлхийн тавцанд гарч ирснээ зарлаж буй нь манай өрнөдийнхөнд Монгол соёлтой зурвас танилцах завшаан болов.

Эл бүтээлийн хөгжим нь өрнийн хийгээд Монголын үндэсний найрал хөгжим, найрал дуу болон хүүхдийн найрал дууг багтаасан өргөн цар хүрээ, олон янз төрлийг агуулсан хөгжмийн томоохон бүтээл байна. Монгол хөгжмийн баялаг урын санг дэлхий даяарт хүргэхийг зорихдоо өрнийн сонгодог хөгжимтэй зохируулсан нь олон улсын үзэгч, сонсогчдын ая таацыг бодолцсон нь зүй.

“Херо” Баатарын машид няхуур найруулга бүхий энэ тайзны сод туурвил нь тайзан дээрх жүжгийн тоглолт төдийгөөс хальж, Монгол түүх цадигийг соёлтой нь сүлэн урлаж, урлагаар нь шигтгэн чимсэн гоц уран, гойд нандин сор бүтээлийг гийгүүлэн заах гэрэлт цамхаг мэт аж. Хувцас өмсгөл, хэрэгсэл заслын загвар хийцийг түүхэн нарийвчлал, бодит судалгаанд тулгуурлан бүтээсэн нягт онч, нямбай гүйцэтгэл нь “Монгол Хаан” жүжгийг Лондонгийн Колизумын алдарт тайзнаа Монгол өв соёлыг дуурьсган мөнхөлж, сонор мэлмийг мялааж, соёлоор гайхашруулсан тод томруун гарамгай тоглолт болгон мандуулж чаджээ.

Хүмүүний мөн чанарын тухай эргэцүүлэлд хөтлөх эрэлхийлэл

Эл жүжиг Монголын түүхнээ цолгорсон бодит дүрүүд бүхий түүхэн үйл явдлыг үзүүлнэ гэж олон хүмүүс хүлээж байсан байж болох ч, эсрэгээрээ зохиолч Бавуугийн Лхагвасүрэнгийн энэ зохиол нь уран сайхны зохиол юм. Сайн муу, сайхан муухай, хайр хорсол, хонзогнол ба эвлэрэл, аминч атгаг санаархал, аху төрийн зоригдол гээд хүмүүний оршихуйн түгээмэл учрал тохиолыг хамруулан өгүүлсэн энэ жүжиг суут Чингис хаан тодрохоос мянган оны тэртээ, эртний Хүннү гүрний үед өрнөн хүүрнэх нь түүхэн сурвалжийн дүрслэлээс ч үнэмшилтэй ажээ.

Хүмүүний мөн чанарын тухай эргэцүүлэлд хөтлөх энэ эрэлхийлэл нь эрин зуун, үндэс соёл эс хамааран эгнэгт тохиож байдаг эцэс төгсгөлгүй тэмцэл, ялалтын тухай уудлан өгүүлнэ. Хожим мандсан залгамж Монголын эзэнт гүрний алдар цууд ихэнхдээ дарагдан орхигддог Хүннү гүрэн нь эл жүжгээр язгуур өнгө төрх, яргам гүн утга агуулгаараа сэргэн тодорч, тайз төдийгөөс хэтийдэн нүднээ амилан өндийх нь ухаж бодоогүй өвөрмөц сэдлийг оюунд ургуулна.

“Монгол Хаан” жүжиг төр улсын түүх хийгээд хүмүүний сэтгэлийн нандин учгийг нийтгэн сүлжилдүүлсэн уран цэцэн, утга гүн хүүрнэл мөний учир үзэгчдийг улс гүрний сүр хүч, эр хүний жудаг зангараг, залгамж ёсны самуурал, ээдрээн тухай эрхгүй бодлогшрон эргэцүүлэхэд хүргэнэ.

“Херо” Баатарын найруулсан “Монгол Хаан” жүжиг үзэгч таныг нийслэл Лондон хотын хамгийн том театр Лондон Колизумд Монгол увидаст автуулах ховсдом аянд залж байна. 12 дугаар сарын 2-ныг хүртэл үзэгчдийн хүртээл болох тус театрын гоц бүтээл таныг алгаа дэлгэн угтан авч, соёлын хязгаарыг гэтлэн цаг хугацаагаар аялах туульсд аваачина. Үлэмж тансаг, үзэмж төгөлдөр дорнын эл жүжгээс Монголын эртний түүх, урлаг соёлын сүр жавхланг нүдээр үзэх боломжоо бүү алдагтун.

Эх сурвалж: “London review”

Найруулагч П.Золжаргалын “Баавгай болохсон” кино энэ сарын 12-нд нээлтээ хийхээр болжээ.

Тус кино нь Каннын кино наадамд нэр дэвшсэн Монголын анхны кино юм. Өнгөрсөн намар “Улаанбаатар” олон улсын кино наадмаар монгол үзэгчид ганц удаа л “Баавгай болохсон”-той танилцсан юм. Харин албан ёсны нээлт энэ долоо хоногт буюу нэгдүгээр сарын 12-нд болохоор товложээ.