Category: эдийн-засаг

БНХАУ-ын дарга Си Зиньпиний Монгол Улсад хийх айлчлалын уулзалтууд албан ёсоор эхэлсэн. Айлчлалтай холбогдуулан Монгол Улсын Эдийн засгийн хөгжлийн сайд Н.Батбаяр өчигдөр БНХАУ-ын Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч байгууллага “ЭКСИМ” банкны ерөнхийлөгч, ТУЗ-ийн дарга ноён Ли Руогу болон дагалдан ирсэн бусад төлөөлөгчийг хүлээн авч уулзжээ.

Энэ үеэр талууд БНХАУ-аас манай улсад өнөөг хүртэл үзүүлсэн зээл, буцалтгүй тусламжийн хэрэгжилтийн талаар санал солилцож, ирээдүйд хамтран ажиллах зорилтоо тодотгон тодорхойлсон байна. Тухайлбал, өмнөд хөрш өнөөг хүртэл манай улсад 800 гаруй сая ам.долларын зээл, 800 гаруй сая юанийн буцалтгүй тусламж үзүүлсэн байдаг ба Энхтайвны гүүр зэрэг хотын төвийн томоохон бүтээн байгуулалтуудыг дээрх дэмжлэгээр байгуулсан түүхтэй. Тэгвэл “Хөгжлийнхөө ид үед яваа Монгол Улстай илүү өргөн хүрээнд хамтран ажиллах хүсэлтэй байна” хэмээн “ЭКСИМ” банкны ерөнхийлөгч энэ үеэр мэдэгдлээ. Хариуд нь Эдийн засгийн хөгжлийн сайд манай хоёр орны найрсаг харилцаа дээрх бүтээн байгуулалтын он жилүүд буюу 1950-1962 оны хооронд хамгийн оргил үедээ хөгжиж байсныг тодотгоод, харин одоо үед хэрэгжиж байгаа, удаашралтай зарим төсөл, зээлийн явцыг хурдасгах чиглэлээр шийдвэр гаргаж, хэрэгжүүлэх механизмыг тохиролцох нь энэ удаагийн уулзалтын гол үр дүн байх болно гэж онцолсон байна.

Уг уулзалтын протоколыг баталгаажуулж, шийдвэрт хүрсэн асуудлуудаа цаг алдалгүй хэрэгжүүлж эхлэхээр болсон байна. Тухайлбал, тус банкны зээлээр барих гэж буй анхны хурдны зам, гурван улс дамнасан таван шугам хоолой буюу “Талын зам” төсөл болон бусад төмөр зам, автозам, эрчим хүчний төсөлд санхүүжилт олгох боломжийн талаар энэ үеэр тодорхой тохиролцоонд хүрч чаджээ.

БНХАУ-ын тусламжийн хөрөнгөөр манай улсад Биеийн тамирын ордон, Төв цэнгэлдэх хүрээлэн, Яармагийн гүүр, орон сууц, Толгойтын цахилгаан станц, Шувуун фабрик, Зүүнхараагийн спирт, бал бурмын комбинат, Улаанбаатарын тоосгоны үйлдвэр, Замын-Үүд-Эрээний автозам, Спортын ордон барих төслийн барилга, Улсын мэргэжлийн хяналтын газрын төв лаборатори, Монголын үндэсний худалдаа, аж үйлдвэрийн танхимын барилгыг байгуулж байсан бол зээлийн хөрөнгөөр одоогийн байдлаар Орон сууцны хороолол, дэд бүтэц, Замын-Үүдийн дэд бүтцийг сайжруулах, Баруун бүсийн босоо тэнхлэгийн автозам, Төмөр замын хөдлөх бүрэлдэхүүн хэсгийн парк шинэчлэл, Мэдээлэл, харилцаа холбооны үндсэн сүлжээний өргөтгөл зэрэг төсөл хэрэгжиж байна.

Монголын хөрөнгийн биржийн наймдугаар сарын 20-ны өдрийн үнэт цаасны арилжаагаар 18 хувьцаат компанийн нийт 188,839 ширхэг хувьцаа арилжаалагдаж, 102.607.165.00 төгрөгийн гүйлгээ хийгдлээ. 

 Энэ өдөр “А” самбарт 15 компанийн 178,798 ширхэг хувьцаа арилжигдсан ба нийт 101.485.390.00 төгрөгийн, “Б” самбарт гурван компанийн нийт 10,041 ширхэг хувьцаа арилжигдсан ба нийт 1.121.775.00  төгрөгийн гүйлгээ хийгдсэн байна. 

 ТОП-20 индекс 15,901.47 нэгж буюу 0.19 хувиар буурсан байгаа бол зах зээлийн бодит чиг хандлагыг илэрхийлэх зорилгоор нэвтрүүлж буй “MSE ALL” туршилтын индекс  995.89 нэгж болж 0.08 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна гэж Монголын хөрөнгийн биржээс мэдээлэв. 

Хятадын даргын айлчлалын үеэр өнөөдөр  16.00 цагт “Эрдэнэс Монгол” ХХК Хятадын Хятадын Төмөр замын барилга байгууламжийн корпорацитай Хамтран ажиллах тухай Харилцан ойлголцлын санамж бичигт гарын үсэг зурахаар болжээ. Хятадын даргын айлчлалын явцын мэдээллийг манай сайт цаг тухайд нь мэдээлэх болно. 

Дэлхийн банк Монгол Улсад ажиллах суурин төлөөлөгчөөр ноён Жэймс Андерсоныг томилжээ. Тэрээр ирэх долоо хоногоос ажилдаа орох юм байна.  Шинэ суурин төлөөлөгч  АНУ-ын  харьяат аж. Дэлхийн банкинд 1997 оноос хойш ажиллажээ. Өмнө нь Вьетнамын Ханой хотноо засаглалын асуудал эрхэлсэн ахлах мэргэжилтэн, 1998-2008 онуудад Дэлхийн банкны Европ, Төв Азийн бүсийн албанд ажиллаж байжээ.  

Жэймс Андерсон тун удахгүй Эдийн засгийн хөгжлийн сайд, Сангийн сайд нарт бараалхаж танилцах уулзалт хийх төлөвлөгөөтэй байгаа гэнэ. 

Цахилгааны үнийг нэмэх шийдвэрийг Эрчим хүчний зохицуулах хорооноос аж ахуйн нэгж болон айл өрхүүдэд нийлүүлэх цахилгааны үнийг 1кВт тутмыг нь таван төгрөгөөр нэмэх шийдвэр гаргажээ. Цахилгааны үнийн нэмэгдлийг энэ сарын 10-наас эхлэн тооцох юм байна. Айл өрхийн цахилгааны төлбөр хэрэглээнээс нь хамаарах бөгөөд сард 150 кВт-аас бага цахилгаан хэрэглэвэл кВт нь 74 төгрөг, үүнээс өндөр гарвал 101.6 төгрөгөөр тооцох аж.

Нийслэлийн Удирдлагын зөвлөлийн ээлжит хуралдаан өчигдөр болж хуралдаанаар нийслэлд хэрэгжиж байгаа автозамын бүтээн байгуулалтын ажилд яаралтай шийдвэрлэх шаардлагатай асуудлын тухай хэлэлцлээ.

Нийслэлийн Засаг дарга Э. Бат-Үүл өнгөрсөн долоо хоногт нийслэлд хэрэгжиж байгаа замын бүтээн байгуулалтын ажилтай танилцсан. Энэ үеэр газар чөлөөлөлт, хөрөнгө санхүү, зураг төсөл зэргээс шалтгаалаад ажил удааршиж байгаа тухай гүйцэтгэгч компаниудаас танилцуулсан.  Эдгээр асуудлыг удирдлагын зөвлөлөөр хэлэлцүүлж яаралтай арга хэмжээ авна гэдгээ хотын дарга хэлж байсан юм.

Тиймээс, удирдлагын зөвлөлийн хуралдаанаар эдгээр асуудлыг багцлан Нийслэлийн Засаг даргын Зам тээвэр дэд бүтцийн асуудал хариуцсан орлогч Н.Гантөмөр танилцуулаа.

Тэрээр, Бээжингийн гудамжны 0,9 км авто зам, 74 у/м гүүрийн өргөтгөл шинэчлэлийн ажил, Дүнжингарав худалдааны төвөөс Улиастайн уулзвар хүртэлх 6,0 км авто зам, Яармагийн гүүрнээс Богд уулын араар Баянзүрхийн товчоо хүртлэх 17,1 км авто замын барилгын ажил, Яармагийн гүүр–Нисэх-Нисэхийн товчоо, Сонсголонгийн уулзвараас Яармагийн товчоо хүртэлх 13,7 км авто зам, Хувьсгалчдын  гудамж, Зурагтын шинэ эцсийн буудлаас Баянхошууны уулзвар хүртлэх 4,6 км авто замын өргөтгөл шинэчлэлийн ажлын талаар товч мэдээлэл өгсөн.  Бээжингийн гудамжны өргөтгөл шинэчлэлийн хувьд БНХАУ-ын Засгийн газрын буцалтгүй тусламжийн хөрөнгөөр хэрэгжиж байгаа бөгөөд тус автозам нь ШУТИС-ийн уулзвараас Сансарын туннелийн баруун уулзвар хүртлэх 0,9 км үргэлжлэх зам юм.  Зорчих хэсэг нь нийт 6 эгнээтэй болж, явган хүний зам, гэрэлтүүлэг борооны ус зайлуулах далд байгууламжтай, 74 у/м нуман хэлбэртэй гүүр, дорнын хэв шинжийг агуулсан хүндэтгэлийн хаалга болон сүүдрэвчтэй байхаар зураг төсөл нь батлагдаж ажил эхэлсэн. Гүйцэтгэгчээр “Бээжин констаркшн” компани ажиллаж байгаа бөгөөд ажлын явц 65 хувьтай байгаа юм байна.  ШУТИС-ын уулзвараас 11 хорооллын уулзвар хүртэлх замыг энэ сарын 25-наас өмнө хучилт хийж нээхээр төлөвлөжээ.

Замын хөдөлгөөний ачаалал нэмэгдэхээс өмнө тус гудамжаас АНУ-ын элчин сайдын байр хүрэх чиглэлд зорчих тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөн, Сэлбийн баруун эргийн 0,7 км автозамаас Сансарын туннел чиглэлд зорчих тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг саадгүй явуулах зорилгоор Бээжингийн гудамж, Сэлбийн баруун эргийн 0,7 км автозамыг холбосон автозам барих зайлшгүй шаардлагатай болжээ.  Энэ ажилд 300 сая төгрөг хэрэгтэй гэлээ.

Дүнжингарав худалдааны төвөөс Улиастайн уулзвар хүртэл 6,0 км автозамын ажил өнгөрсөн оны 6 сард эхэлсэн. Гүйцэтгэгчээр “Хансуун зам” ХХК ажиллаж байгаа бөгөөд зорчих хэсэг нь  14 метр өргөнтэй байхаас гадна 2 талаараа явган хүний зам, гэрэлтүүлэгтэй байх юм. Одоогоор ажлын явц 30 хувьтай  байгаа юм байна.  Энэхүү ажлыг цаашид үргэжлүүлэн явуулахад замын эхлэлээс 4,5 км-т Цахилгаан дамжуулах үндэсний сүлжээ ТӨХК-ийн эзэмшлийн 110 кв-ын цахилгаан дамжуулах агаарын шугам  автозамын дээрээс 5 метр унжсан байна.  Барилгын норм стандартын дагуу цахилгааны утас нь 7 метрээс багагүй өндөрт байх ёстой учраас дээрх стандартыг мөрдөхийн тулд автозамын 2 талд байгаа төмөр бетон шонг өндөрлөж төмөр анкер тулгуураар солих шаардлагатай болжээ. Энэ ажилд 81 сая гаруй төгрөг шаардлагатай болсон байна.

Баянзүрхийн товчооноос Богд уулын замаар, Яармагын гүүр хүртэлх 17,1 км авто замын ажил 2012 оны 6 сард эхэлсэн. ЭСТО ХХК ажлыг гүйцэтгэж байгаа бөгөөд ажлын явц 85 хувийн гүйцэтгэлтэй, энэ ондоо багтаан ашиглалтад өгөхөөр ажиллаж байна.

Нийт 17,1 км үргэлжлэх энэ зам нь огцом эргэлтүүд ихтэй, харагдах орчин хязгаарлагдмал учир замын нийт уртад гэрэлтүүлэгтэй байх шаардлагатай  юм байна. Авто замын нэг талаар гэрэлтүүлэгтэй болгоход нэмж 540 гэрэлтүүлгийн шон суурилуулах бөгөөд үүнд 1,1 тэрбум төгрөг хэрэгтэй гэж холбогдох байгууллагаас тогтоожээ.

Удирдлагын зөвлөлийн гишүүд эдгээр асуудлыг хэлэлцээд, Бээжингийн гудамж, Дүнжингарав худалдааны төвөөс Улиастайн уулзвар хүртэлх замуудад шаардлагатай байгаа хөрөнгийг  холбогдох зардлаас гарган шийдвэрлэхээр боллоо.

Мөн Хувьсагчдын гудамжны замын ажил 17 айл газраа чөлөөлөөгүйгээс удааширж байгаа учраас эдгээр иргэдтэй зөвшилцөн газрыг чөлөөлж, зам барилгын ажлыг саадгүй үргэлжлүүлэхэд анхаарч ажиллахыг үүрэг болгов гэж Нийслэлийн Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

“Төрийн орон сууцны корпораци” төрийн өмчит үйлдвэрийн газар хүн амыг хямд үнэтэй, чанартай орон сууцаар хангах Засгийн газрын зорилтыг хэрэгжүүлэх чиг үүрэгтэй ажиллаж буй. Гэсэн ч бүтээн байгуулалтын ажлыг төлөвлөсөн хугацаанд гэрээний дагуу санхүүжүүлж чадахгүй нөхцөл байдал үүсээд байна. Иймд 2014 онд орон нутгийн бүтээн байгуулалтад зарцуулаагүй 50 гаруй 

тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийн эх үүсвэрийг “Буянт-Ухаа 2” хорооллын бүтээн байгуулалтыг санхүүжүүлэх саналаа ТОСК илэрхийлсэн байна. 

Засгийн газрын хуралдаанаар энэ асуудлыг хэлэлцээд Засгийн газрын 2013 оны 263 дугаар тогтоолыг хэрэгжүүлэхдээ орон сууцны ажлын гүйцэтгэлийг нь харгалзан хөдөө орон нутаг, Улаанбаатар хот хооронд санхүүжилтийн зохицуулалт хийх эрхийг ТОСК-ийн захирал А.Гантулгад өгч, хяналт тавьж ажиллахыг Эдийн засгийн хөгжлийн сайд Н.Батбаяр, Хөгжлийн банкны төлөөлөн удирдах зөвлөлд даалгалаа.

Эдийн засгийн нөхцөл байдал хүндэрсэнтэй холбогдуулан Ерөнхий сайдын дэргэд, сайн дурын Эдийн засгийн зөвлөл байгуулагдан ажилласан. Тус зөвлөлд салбар бүрийн 30 эдийн засагч багтжээ. Тус зөвлөлийн гишүүд нийт 15 удаа хуралдаж, 7 удаа хэвлэлийнхэнд мэдээлэл өгсөн байна. Мөн энэ хугацаанд нийт 22 илтгэл хэлэлцсэн гэлээ. “BUSINESS SUMMIT 2014” дээд хэмжээний уулзалтыг 6 дугаар сард зохион байгуулсны зэрэгцээ 180  компанийн төлөөлөгчидтэй уулзсан гэж тус зөвлөлийн дарга Б.Бямбасайхан онцолсон юм.

Тэгвэл энэ бүхний үр дүн юу ву? Энэ асуултад дараах хариултыг өглөө.

Монголын компаниуд эдийн засгийн шийдвэрт оролцох механизм бий болсон

•Inclusive economic institution-ы эхлэлийг тавьж, тулгарсан асуудлаар хувийн хэвшил, мэргэжлийн холбоод, оролцогч талуудаас бүрдсэн зөвшилцөх механизм бүрдсэн.

•Засгийн Газрын бүх шийдвэр “Монголын бизнесийг дэмжсэн байх” зарчимд санал нэгдсэн.

•Өсөлтийг дэмжсэн татварын шинэчлэлийн суурь тавигдсан.

Бизнесийн итгэлийг сэргээх чиглэлээр хийсэн ажлууд

•“Business Summit 2014”-ийг 6 дугаар сард Их Тэнгэр цогцолборт зохион байгуулж, нийт 400 гаруй компанийг оролцуулсан. Энэ үеэр Монгол Улс дахь бизнес, хөрөнгө оруулалтын талаар хэлэлцжээ.

•Нийт 23 шинэ төслийг танилцуулсан.

•ДЦС-5 төслийн Концессийн гэрээ зурагдаж, $1.3 тэрбумын бодит хөрөнгө оруулалтын ажил эхэлсэн, ТТЦС ($1.2  тэрбум) ажил эрчимжсэн.

•Нийт 5 Концессийн гэрээ зурагдсан (нийт өртөг нь $15 тэрбум), энэ сард ахин нэг гэрээ шинээр зурна.

•Хөрөнгө оруулалтын сан ($300-$500 сая) байгуулах хуулийн орчинг бүрдүүлсэн.

•Монгол-Япон хоёр улс эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр байгуулах тохиролцоонд хүрсэн нь гадаад орчны анхаарлыг Монгол руу татсан.

•Ашигт малтмалын тухай хууль баталсан.

Татварын тухай хуульд дараах өөрчлөлтүүд орсон: 

-ЖДҮ-ийн тоног төхөөрөмжийг гааль, НӨАТ-с чөлөөлөх тухай хууль баталсан.

-Импортын гааль, НӨАТ төлөх хугацааг 2 жилээр хойшлуулах тухай хууль баталсан.

-Оршин суугч бус этгээдийн арилжааны банкнаас худалдан авсан бондын хүүгийн орлогод 20 хувиар орлогын албан татвар ногдуулдаг байсныг 10 хувь болгон бууруулжээ. 

Төв замын хөдөлгөөнд оролцож буй тээврийн хэрэгслээс сар бүр 40-50 мянган төгрөгийн татвар авах асуудлыг өнөөдөр хуралдсан НИТХ-ын хуралдаанаар хэлэлцлээ. НИТХ-ын гишүүд дээрх төслийг хэлэлцээд, дэмжих боломжгүй гэж үзэн төсөл санаачлагчид нь буцаасан байна. Төв замын хөдөлгөөнд оролцож буй тээврийн хэрэгслээс ийнхүү татвар авснаар замын хөдөлгөөний ачааллыг бууруулах, төвлөрсөн хөрөнгийг нийтийн тээврийг хөгжүүлэхэд зарцуулна хэмээн төсөл санаачлагчид нь үзэж байсан юм.