Author: ДАВААДОРЖИЙН ОТГОНТУЯА

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

МСНЭ: Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулдаг олон улсын байгууллагад хандаж, албан бичиг хүргүүлж байгаа DNN.mn

Сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэгийг цагдан хорьсон асуудлаар сэтгүүлчид мэдээлэл хийлээ.

Энэ үеэр МСНЭ-ийн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Ууганбаяр “МСНЭ-ийн зүгээс энэ асуудалд  ХЭҮК, болон бусад төрийн байгууллагууд, олон улсын сэтгүүлчдийн холбоонд хандаж, албан бичиг хүргүүлж байгаа.  Мөн Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа Олон улсын байгууллагууд руу хандсан. Үүнээс гадна Монгол Улсын сэтгүүлчдийн байгууллагад хандан Эрүүгийн хуулийн 13.14 зүйлээр өнгөрсөн хугацаанд хичнээн хэрэг шалгагдаж байгаа талаар олон асуудал хөндөж байна. Монгол Улсад хэвлэлийн эрх чөлөө бүдгэрэхэд асар их нөлөө үзүүлж байна зэрэг томоохон ажлуудыг төлөвлөөд байна” гэв.

Categories
мэдээ нийгэм

“Сэтгүүлчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаатай холбоогүй, иргэн Ө гэдэг хувь хүнийг шалгаж байгаа” гэв DNN.mn

Сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэгийг баривчисан асуудлаар Мөрдөн байцаах албанаас мэдээлэл өглөө.

Цагдаагийн Ерөнхий Газрын/ЦЕГ/ Мөрдөн Байцаах Албаны Хүний эрүүл мэндийн халдашгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг мөрдөн шалгах хэлтсийн дарга, цагдаагийн хурандаа Б.Баянмөнх “Цагдаагийн байгууллагад нэр бүхий хүн, хуулийн этгээдээс иргэн Ө-д холбогдуулан 2022 оны долдугаар сарын 20, энэ оны 6, 7, 9, 10 дугаар сард эрүүгийн хуульд заасан гэмт хэргийн шинжтэй гомдол, мэдээлэл ирүүлснийг хүлээн авч, хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж байна.

Иргэн Ө-д холбогдох хэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтын хэргүүдэд энэ оны зургаадугаар сарын 8-ны өдрөөс хойш сэжигтэн, яллагдагчаар мэдүүлэг авах зорилгоор эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 12.1-д заасны дагуу өөрийнх нь ашигладаг гар утас руу удаа дараа залгаж дуудсан боловч хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр ирээгүй.

Мөн түүнд яллагдагчаар татсан тогтоолыг танилцуулахаар прокурорын дуудан ирүүлэх хуудас удаа дараа гардуулан өгсөн боловч хүрэлцэн ирээгүй.

Мөрдөгчийн зүгээс утсаар холбогдоход хүндэтгэн үзэх шалтгаан хэлэлгүйгээр тогтоолтой танилцахаас санаатайгаар зайлсхийж мөрдөн шалгах ажиллагаанд саад учруулсан. Иймд эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 19.4-т заасан үндэслэл буюу шүүх, прокурорын мэдэгдэх хуудсаар дуудахад хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр ирээгүй тул цагдан хорих арга хэмжээ авсан.

Цагдаагийн байгууллагаас сэтгүүлзүйн салбарыг болон сэтгүүлчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаатай холбогдуулан шалгаагүй, иргэн Ө гэдэг хувь хүнийг шалгаж байгааг үүгээр мэдэгдэж байна.

Сэтгүүлч нартай холбоотой гомдол, мэдээлэл цагдаагийн байгууллагад ирдэг. Тухайн сэтгүүлч нар хууль, шүүхийн байгууллагаас дуудсан үед ирж, хуулийн дагуу асуудлаа шийдвэрлүүлээд явдаг.

Хүн бүр хууль, шүүхийн өмнө тэгш эрхтэй байх зарчимтай. Н.Өнөрцэцэгт мөрдөгч, прокурор, шүүхээс дуудахаар ирэхгүй байх давуу эрх байхгүй. Цагдаагийн байгууллагаас мөрдөн шалгах ажиллагааг прокурорын байгууллагын хяналт дор явуулдгийг үүгээр мэдээлж байна” гэлээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэгийг хорих 461 дүгээр анги руу авч явлаа DNN.mn

Зариг.мн сайтын эрхлэгч Н.Өнөрцэцэгийг өнөөдөр  Сонгинохайрхан дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс30 хоногийн хугацаатай баривчлах шийдвэр гаргасан.

Тэгвэл дөнгөж сая буюу 2023.12.04-ны 21:30 цагийн үед сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэгт цагдан хориг шийдвэрийг танилцуулж,  “8 ишигний” гэх хэргээр хорих 461-р анги руу албадан авч явлаа.

Тодруулбал өнгөрсөн баасан гаригт Сонгинохайрхан дүүргийн шүүхэд Н.Өнөрцэцэгийг нэг сарын хугацаатай цагдан хориулах прокурорын саналын дагуу шүүх хуралдаж, татгалзаж шийдвэрлэсэн. Прокуророос шийдвэрийг эсэргүүцэж, Ерөнхий шүүгчид гомдол гаргасан байна. Уг гомдлын хурал сая дуусаж, Сонгинохайрхан дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс түүнийг нэг сар цагдан хорих шийдвэр гаргажээ. Түүнийг хэд хэдэн үндэслэлээр шалгаж байгаа аж.

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

Сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэгийг цагдан хорих шийдвэр гарчээ DNN.mn

Zarig.mn сайтын эрхлэгч, сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэгийг 30 хоног цагдан хорих шүүхийн шийдвэр гарчээ.

Өнөөдөр буюу арванхоёрдугаар сарын 04-нд Сонгинохайрхан дүүргийн шүүхэд Н.Өнөрцэцэгийг цагдан хорих прокурорын хүсэлтийг хэлэлцсэн байна.

Аравдугаар сарын 23-ны өдөр Шүүхийн ерөнхий зөвлөл, сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэгийг шүүхийн хараат бус байдалд нөлөөлсөн, шүүхийн нэр хүндэд халдсан гэх хоёр үндэслэлээр  буруутгаж, гомдол гаргасан.  Улмаар арваннэгдүгээр сарын 29-нд Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэгт хилийн хориг тавьсан юм.

Харин өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Zarig.mn сайтыг хаасантай холбогдуулан редакциараа Төв талбайд суулт зарласан юм.

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

Монголын номын санчдын мэргэжил дээшлүүлэх сургалт болж байна DNN.mn

Монголын номын санчдыг мэргэшүүлэх сургалт арванхоёрдугаар сарын 19-нийг хүртэл үргэлжилнэ.

2023 оны мэргэшүүлэх энэ удаагийн сургалтыг Монгол Улсын Боловсролын Их Сургууль нь Америкийн монгол судлалын төвтэй хамтран шинээр нээгдсэн танхимд зохион байгуулж байна.

Сургалтад 20 байгууллагын 35 номын санч хамрагдаж, сургалтын туслах багшаар МУБИС-ийн судлаач номын санч Д.Цолмон оролцож байна.

Монгол мэдлэгийг дэлхийтэй холбох, монгол эрдэмтдийн бүтээлийг дэлхийн каталогт нэгтгэхэд олон улсын программ хангамж зайлшгүй хэрэгтэй  билээ. Тиймээс АНУ-ын монгол судлалын төвийн номын сангийн тэтгэлэгээр хоёр дахь жилдээ АНУ-ын Конгрессийн номын сангийн монгол номын мэргэжилтэн номын санч доктор М.Саруул-Эрдэнийг урьж олон улсын MARC формат, RDA стандартаар номоо каталогжуулах хичээлийг шат дараатай заалгаж байгаа юм.

Сургалтыг нээж МУБИС-ийн захирал доктор профессор Ж.Батбаатар, Америкийн монгол судлалын төвийн суурин захирал Айзак Харт нар үг хэлж номын санчдад ажлын амжилт хүслээ.

2022 оны хичээлээр үндсэн каталогжуулалтын стандарт, нэрийн баталгаажуулсан бүртгэл үүсгэх талаар заасан бол энэ жилийн сургалтаар стандарт бус хэвлэлтэй ном буюу хуйлмал, ороомог, үдээстэй ном, хоёр талаасаа хэвлэлтэй ном, хайрцагтай ном гэх мэт өвөрмөц хэвлэлттэй номын каталогжуулалтыг зааж хамгийн гол нь каталогжуулалтын гарын авлага гаргах зорилготой юм.

Дашрамд дурдахад, Монгол Улсын Боловсролын Их Сургуулийн номын санг 2021 онд БСШУЯ-наас Шилдэг номын сангаар шалгаруулсан ба тус номын сан нь олон улсын программ нэвтрүүлэх, программ хангамж, каталогжуулалтаар арга зүйн зөвлөгөөг бусад номын сангуудад өгч ажилладаг байна.

Categories
мэдээ нийгэм

НОМ ЯРЬЖ ӨГЬЕ: Чөтгөрийн бясалгал DNN.mn

“Хүн л байгаа цагт зовлон байх бөгөөд “Чөтгөр” гэгч байдаг бол тэр нь чи өөрөө мөн” гэх эшлэлээр энэ удаагийн “Ном ярьж өгье” буланг эхлүүлж байна.

Энэ бол Чадраабалын Ганжавхлангийн “Чөтгөрийн бясалгал” хэмээх ном юм.

Хавтас болон нэрийг нь харахад тийм ч хөнгөн, гэгээлэг биш нь анзаарагдана. Зарим нь аймшгийн ном гэж харах биз. Нэг сэдэв барьж аваад бичиж дуусгасан зохиол биш, удаан хугацааны турш бодож явсан зүйл, оршуулгын газар очоод төрсөн сэтгэгдэл, шинэ жилээр бэлэг тарааж явахдаа тохиолдсон явдал зэрэг тэмдэглэлүүдээ цуглуулан, дэс дараатайгаар баримтаар баяжуулан буулгажээ. Энэхүү номыг 2021 оны дөрөвдүгээр сард эрхлэн гаргаж байв.

Хүн бүр багтай. Хүн бүрийн дотор нуугдах чөтгөр, туулах ёстой үнэн, зугтаж чадахгүй асуудал зэрэг гүн гүнзгий агуулгыг хөндсөн энэхүү ном түүний дөрөв дэх бүтээл юм.

…Чөтгөрийг сулла, чөтгөртэй ярилц, чөтгөрийг өрөвд, чөтгөрт учраа олох боломжийг олго, хаашаа ч зугтах хэрэггүй маш тайван өөд өөдөөсөө хараад суу, учир нь чи тэр чөтгөрийг дотроо агуулж явна…

Уг номд зохиогчийн өөрийн үзэж туулсан амьдрал, хүүхдийн эрхийн зөрчил, хүний наймааны золиос, мансуурал, ядуурал, гэр хорооллын амьдралаас харсан их хотын эрээн бараан, амьдралын үнэн гэж юу болох, эрэл хайгуул, дотоод ертөнц гээд бүхий л зүйлийг шингээхийг зорьжээ. Бид болж буй хар бараан зүйлийг мэддэг, гэхдээ тоодоггүй. Хэдхэн хоног гажуудаж, бухимдаад л өнгөрдөг. Хэрэв та нийгэмд болоод өнгөрсөн зарим харамсалтай хэргийг мартсан бол уг номыг нэг сөхөөд хараасай гэж хүсч байна.

Мөн үгээр хэлэх аргагүй зарим зүйлийг гэрэл зургаар илэрхийлнэ. Бид адын далд хүслээ чөтгөр гэж нэрлэдгээс биш, үнэхээр чөтгөр энэ хорвоод байсан бол хүнээс хавьгүй энэрэнгүй, гэнэн байх байсан болов уу… Тийм ээ. Бараг л үнэн байх ч гэж бодно.

Эшлэл бүр нь философилог. Сошиал гэдэг нь хэрэг дээрээ бол хүний дотоод чөтгөрийг сэрээж, бүр тайзан дээр жүжиг тавиулдаг заваан газар. Тийм ээ, угтаа бол энэ үнэн. Тэнд хүүхэд живчихэв, энд бяцхан охиныг хүчиндээд амийг нь хөнөөв гэсэн мэдээллүүд сошиал орчинд хөвөрсөөр. Энэ мэтчилэн өр өвтгөм, байж боломгүй хэрцгий үй олон мэдээллийн давлагаанд бид дасчихсан, дөжирчихсөн. Ихдээ гурван хоног шуугина. Дараа нь мартана. Зөвхөн хүний санаанаас гарч болдог байх гэлтэй хүчирхийлэл, ад зэтгэрийн бодол зөвхөн хүнээс ажиглагддаг, мэдрэгдэж байдаг. Ийм шинж чанаруудын талаарх бодит үнэнг энэ ном өгүүлнэ.

“Ямар нэг амжилтын араас санааширч сэтгэл оюунаа зовоолгүй, зүгээр л салхи хэрхэн салхилахыг, мод хэрхэн найгахыг, ганц нэг навч нүүрэн дээр хэрхэн унахыг, газар доороос хайрч бага багахан жиндүүлэхийг, тэгсэн ч нарны илч чамайг ээж, халуу дүүгүүлэн байхыг бүх биеэрээ мэдэрч, юу ч бодолгүй хэвтэх юутай сайхан” гэх мөртөөс зүгээр л энгийн тайван амьдралыг хүсэх мэт.

“Нэг л эвгүй халтирчихлаа даа, бид. Яагаад ямар ч амьдрах итгэл, урам зориг үгүй болов? Яагаад ингэтлээ хазайчихав? Маш сул дорой ядруу байна, юу үлдэх вэ бидний үр хойчист. Одоо хэрхэн босох вэ?”

“БИ БОЛ НОВШ” гээд хэлчих ганц ч “НОВШ” үлдсэнгүй. Нэг л их ухаантай, нэг л их уран цэцэн, ерөөсөө л өөгүй мундаг хүмүүс! Нүүр чи угаасаа худал, дээр нь баг зүүчихсэн болохоор хэн ч чамайг ялгахын аргагүй” гэх. Бидний амьдарч буй нийгэм ийм.

 

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

Х.Алтайсайхан: Чихрийн шижинг хэт оройтож оношлуулбал эмчлэгдэх боломж бага DNN.mn

Чихрийн шижинтэй тэмцэх дэлхийн өдөр арваннэгдүгээр сарын 14-ний өдөр тохионо.

Энэхүү өдрийг угтан “Монгол Улс дахь чихрийн шижингийн өнөөгийн байдал, тусламж үйлчилгээг сайжруулах” талаар АУ-ны Доктор профессор Х. Алтайсайхан  мэдээлэл хийлээ.

Тэрбээр “Монгол Улсын насанд хүрсэн хүн амын дунд чихрийн шижин өвчний судалгааг анх 1999 онд хийсэн6 Тухайн үед 35-аас дээш насны монголчуудын 3.1 хувьд нь Чихрийн Шижингийн Хэв Шинж(ЧШХШ) хоёр тохиолдож байсан.

Олон улсын чихрийн шижингийн тайлан мэдээнд Монгол Улсын тоо баримтыг дурдсан байдаг. Тодруулбал манай улсын 20-79 насны 1,000 хүн тутамд 150 нь чихрийн шижинтэй байх магадлалтай. Үүнийг хоёр сая хүн амд бодвол 300,000 хүн чихрийн шижинтэй байх магадлалтай.

Чихрийн шижингийн өвчнөөс 20 секундэд нэг хүн хөлөө тайруулж байна. Чихрийн шижинтэй гурван хүний нэг нь бөөрний дутагдалд орж, нүд нь хараагүй болж байна.

Чихрийн шижинг хэт оройтож оношлуулбал эмчлэгдэх боломж бага” гэв.

Categories
мэдээ спорт

Б.Эрдэнэзаяа: “Asian Cup” тэмцээний өсвөрийн болон насанд хүрэгчдийн ангилалд алтан медаль хүртэж төрийн дууллаа эгшиглүүлэх зорилготой DNN.mn

Уран сайхны гимнастикийн “Starlit” клубийн дасгалжуулагч Б.Эрдэнэзаяатай ярилцлаа.  Тэрбээр Уран сайхны гимнастикийн олон улсын хэмжээний мастер, олон улсын II зэрэгтэй шүүгч, Азийн гимнастикийн холбоонд уран сайхны гимнастикийн техникийн хорооны сонгуульт ажилтай.

-Удахгүй уран сайхны гимнастикийн Азийн цомын аварга шалгаруулах тэмцээн болох гэж байна. Энэ талаар яриагаа эхэлье?

-Уран сайхны гимнастикийн Ази тивийн цомын аварга шалгаруулах олон улсын нээлттэй тэмцээнийг Монгол Улсад зохион байгуулахаар хоёр  жилийн өмнөөс төлөвлөж, клубийнхээ эцэг эхийн зөвлөлтэй зохион байгуулах хороо болж ажиллаад явж байна. Монголд 1000 гаруй хүүхэд энэ спортоор хичээллэж, 300 гаруй хүүхэд тэмцээн уралдаанд тогтмол оролцож байна. Энэ тэмцээнд оролцож байгаа хүүхдүүдийн ердөө 10 хувь нь буюу 30-аад хүүхэд жилдээ ганц удаа хувиасаа зардлаа гаргаж олон улсын тэмцээнд оролцдог. Бусад нь хэдий ур чадвартай ч санхүүгийн байдлаас шалтгаалж олон улсын тэмцээнд оролцох боломжгүй байдаг. Энэ статистик үзүүлэлтээс шалтгаалаад зөвхөн мандатын мөнгөө төлөөд эх орондоо олон улсын тэмцээнд оролцох боломж олгохыг зорьсон.

ОХУ, Хонгконг, БНСУ, Энэтхэг, БНАСУ зэрэг улсын 4-22 насны 300 гаруй тамирчин оролцохоор бүртгүүлсэн. Энэ сарын 27, 28-нд Буянт-Ухаа спортын ордонд хоёр өдрийн турш ур чадвараараа өрсөлдөж аваргаа шалгаруулна. Мөн өсвөр болон насанд хүрэгчдийн ангилалд финалын тэмцээн хагас сайн өдөр 15:00-16:00 цагийн хооронд үргэлжилнэ. Улсаас болон засгийн газраас ямар нэгэн дэмжлэггүй зохион байгуулагдаж байгаа. Олон улсын тэмцээнийг хүүхдүүдэд маань авчрахад гол дэмжлэг туслалцаа үзүүлсэн ивээн тэтгэгч болон дэмжигч байгууллагууддаа маш их баярлалаа.

-Гимнастикийн олон төрөл байдаг. Энэ дотроос уран сайхны гимнастикийн онцлог нь юу вэ?

-Гимнастик бол маш олон төрөлтэй спорт. Спортын, уран сайхны гимнастик, аэробик, нийтийн гимнастик гээд олон төрлийг багтаадаг. Харин уран сайхны гимнастик нь олимпын спорт бөгөөд зөвхөн эмэгтэйчүүд оролцдогоороо онцлог.

Мөн уран сайхны гимнастикийн үндсэн суурь нь балет байдаг. Тамирчид маань уран нугаралтын жүжигчид шиг маш уян хатан байх ёстой. Мэргэжлийн бүжигчид шиг олон төрлийн бүжгийн хөдөлгөөнийг хийж чаддаг байх ёстой. Мөн циркийн бүжигчид шиг цагираг, бөмбөг булаах чадвартай байх. Туузыг шидэх, өнхрүүлэх, ойлгох зэрэг олон төрлийн ур чадвар шаарддаг учраас яг л циркийн бүжигчид шиг байна. Үүнээс гадна нүүрний хувирал эмоциороо оноо авдаг. Тиймээс жүжигчид шиг жүжиглэх зэрэг олон төрлийн цогц нийлбэр болсон спорт юм.

-Уян хатан, уян налархай байснаар хүн урт насалдаг гэдэг…?

-Сүүлийн үед хүмүүс энэ спортын ач холбогдлыг ойлгож эхэлж байна. Уян хатан байдал хамгийн чухал. Хүн хөгширч үхдэггүй, хөшиж үхдэг гэдэг. Уян хатан чанар 12 нас хүртэл хөгждөг. Энэ чанарыг хурдтай сайжруулъя, мэргэжлийн тамирчин болохыг хүсвэл бага байхад нь суралцах хэрэгтэй гэсэн үг юм. Уян чанар ялангуяа тулгуур эрхтэн тогтолцоонд чухал ач холбогдолтой. Уян чанартай хүн бэртэж гэмтэл авах эрсдэл бага байдаг. Ер нь уян байна гэдэг эрүүл байна гэсэн үг л дээ.

-Бага наснаасаа энэ төрлийн спортоор хичээллэхийн давуу талыг тайлбарлавал?

-Уран гимнастик гэлтгүй спортоор хичээллэхийн давуу тал нь хүүхэд бага байхдаа аливаа зүйлийг хурдан сурч насан туршид нь үлддэг. Тэр сууриар ачаалал даах чадвар, цаг баримтлах гээд чадвар эзэмшинэ. Тухайн хүний суурь хүмүүжилд үзүүлэх нөлөө их байна гэсэн үг юм. Багаасаа энэ спортоор хичээллэснээр хөдөлгөөний эвсэлтэй, гоо зүйн мэдрэмжтэй, зөв тэгш бие галбиртай хүн болж хөгжинө.

Багаасаа хичээллэж байгаа учир багийн болон ганцаарчилсан байдлаар явна. Багийн төрлөөр хичээллэж байгаа хүүхэд хүмүүстэй харьцаж сурдаг. Өөрийнхөө төлөө бус бусад гишүүдийнхээ төлөө бэлтгэлээ хийж, бие биеийнхээ шүүмжийг уурлахгүй хүлээж авах чадварт суралцдаг.

-Манай улсын гимнастикийн “школ” ямар байдаг вэ. Олон улсад ямар байдаг талаар ярихгүй юу?

-Анх ОХУ-аас дасгалжуулагч багш ирж уран сайхны гимнастикийн суурийг тавьсан. Тэр ч утгаараа Зүүн Өмнөд Азийн орнуудаас суурь хөгжил сайтай байдаг. Энэ жил хоёр дахь удаагаа Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээний эрхээ авсан. Бид 2018 онд Азийн аваргад шилдэг 15 финалд шалгарсан. 2019 онд шилдэг найм, 2022 оны Азийн аваргад дөрөвдүгээрт байрт шалгарч амжилтаа ахиулсаар байна.

-“Asian cup-2023” тэмцээнд оролцож буй хүүхдүүдийн гаргасан амжилтаас дурдвал..?

-2018 онд Азийн цомын аварга шалгаруулах тэмцээнийг Монголд зохион байгуулж байсан. Энэ үед монголчууд ганцаарчилсан болон багийн төрлөөр мөнгө, хүрэл медаль хүртэж байсан. Харин энэ удаа бид өсвөрийн болон насанд хүрэгчдийн ангилалд алтан медаль хүртэж төрийн дууллаа эгшиглүүлэх зорилготой.

-Өмнө нь Монголд уран сайхны гимнастикийн олон улсын тэмцээн зохиогдож байв уу?

-Анх 2018 онд Азийн цомын аварга шалгаруулах тэмцээнийг зохиогдож түүнийгээ хоёр жил тутам тогтмол зохион байгуулаад явах байсан ч ковидын улмаас чадаагүй. Энэ жил үргэлжлүүлэн дараагийн цуврал тэмцээнээ хийж байна. Үүнээс гадна “Mon­golia open” тэмцээн болж байсан.

-Тэмцээнд оролцож буй хүүхдүүдийг харахад ихэнх нь бага насныхан байна. Хүүхдүүд гэхээс илүү эцэг эхчүүдтэй нь хамтарч ажиллах байх. Бэлтгэлийн явц хэр байгаа вэ. Мөн хооллолтын талаар ярихгүй юу?

-60-70 орчим хувь нь 13-аас доош насныхан байдаг. Тиймээс хүүхдүүдээ тогтмол бэлтгэлд нь явуулахад гэр бүлийнхний оролцоо маш их. Манай клубийн зүгээс хооллолт дээр нарийн зөвлөгөө өгдөггүй. Чихэр, печениэс илүү хамгийн гол нь хоолоо сайн ид гэдэг л зөвлөгөө өгдөг. Заавал жимс, ногоо ид гэдэггүй. Гэртээ хоолоо сайн ид. Усаа сайн уу. Чихэр, печень, өнгө оруулагчтай жүүс, газтай ундаа бүү уу гэж захидаг.

-Манай улсад уран сайхны гимнастикаар тогтмол хичээллэх орчин нөхцөл хэр байдаг вэ?

-Монголд уран сайхны гимнастикийн спортод зориулсан мэргэжлийн заал, талбай, бэлтгэл хийх заал байдаггүй. Энэ спортын онцлог нь хэрэглэлээ дээш нь аль болох өндөр шидээд тэр хугацаанд олон зүйл хийж амжсаны дараа барьж авбал илүү өндөр оноо авдаг.

Бидэнд аль болох өндөр тааз хэрэгтэй. Өндөр таазанд бэлтгэл хийснээр хэрэглэлээ илүү өндөр шиднэ. Тиймээс доод тал нь 15 метр өндөртэй таазтай зааланд бэлтгэх хийх шаардлагатай болдог. Мэргэжлийн зааланд бэлтгэл хийж амжилгүй Ази, Дэлхийн аваргын тэмцээнд оролцдог. Тэнд очихоороо бэлтгэлгүй учраас хэрэглэлийн шидэлтийн хувьд бусад тамирчдаас намхан шиддэг. Үүнээсээ болж оноо алддаг сул тал бий. Бусдаар манай тамирчид олон улсын тэмцээнд дутагдахааргүй оролцож чадахаар чадвартай.

Categories
арын-нүүр мэдээ нийгэм

НОМ ЯРЬЖ ӨГЬЕ: Гэрээ үүрсэн эмгэн хумс DNN.mn

“Эмэгтэй хүн өөрийн гэсэн гэртэй болохыг гэрлэлт гэнэ” хэмээн энэхүү номын арын хуудсанд бичжээ. Эмэгтэй гэхээрээ заавал аав ээжээсээ эсвэл эр нөхрөөрөө бүх зүйлийг бүтээлгэх, бусдын тусламжийг авах шаардлагагүй. Ер нь танил тал гэхээс илүү өөрийнхөө чадварт найдах хэрэгтэй.

Хүн өөрөө чадвартай байхад бусад нь аяндаа болно. Харин бусдад найдах нь тийм ч сайн биш гэдэг санааг илэрхийлэх “Гэрээ үүрсэн эмгэн хумс” гэх номын тухай өгүүлье. Тус номыг 2021 онд Б.Солонго, Т.Билгүүн нар хятад хэлнээс орчуулан хүргэжээ. Хятадын орчин үеийн уран зохиолын нэрт төлөөлөгч Лю Люгийн зохиол. Уг номд 2005 оны Шанхайн амьдрал дүрслэгддэг ч номын үйл явдал, утга санаа өнөөгийн монголчуудын талаар өгүүлэх мэт сэтгэгдэл төрүүлнэ. Номын эхний хуудсыг сөхөхөд “Мөнгө хадгалах хурд үнийн өсөлтийн хурдыг яагаад ч гүйцэхгүй” гэж эхэлнэ. Тус номын гол үйл явдлыг дурдвал эгэл жирийн тосгоноос их хотын амьдралд хөл нийлүүлэн яваа Хайпин, Хайзао гэх эгч дүү хоёр 10мкв жижиг өрөө түрээслэн аж төрнө.

Ер нь өмнө нь ч одоо ч хүмүүс байр авахаас түрээслэх нь элбэг. Тэр нь мэдээж хэрэг өөрийн гэр боловч түрээс төлөх нь бусдад байр авч өгч байгаатай адил учраас сэтгэлд тухгүй мэдрэмж төрдөг. Энэ тухай ч өгүүлсэн байдаг.

Хүний амьдрал, гэрлэлтийн утга учир, алдаа оноо гээд гагцхүү Хайпин, Хайзао нарын амьдралаар бидний өнөөгийн бодит байдлыг харуулна.

Түр зуур амьдрахаар түрээсэлсэн нийтийн байрандаа тэд аль хэдийнэ нь таван жил болжээ. Энэ хугацаанд эгч нь нөхөр, хүүхэдтэй болно. Ажил хийн мөнгөө цуглуулж өөрийн гэсэн байртай болохыг зорьсон ч хуримтлуулсан мөнгө нь хаанаа ч хүрдэггүй. Тухайн үед хуучны байрыг 20 жил болоод л акталдаг байж. Тэгээд дүү Хайзао нь ажлаасаа халагдсан эгчдээ болон өөрийнхөө энэ амьдралд дэм болж, хэдэн төгрөг олохын тулд хичээж ажиллана. Эцэс нь эгч Хайпин гадаадын хэд хэдэн иргэнд хятад хэлийг өөрийн арга барилаар зааснаар хятад хэлний сургууль барихаар хэмжээний мундаг болж тэд сайхан амьдралыг бий болгож чаддаг.

“Нэг юань нүдэнд тусахаар их биш ч амьдрал гэдэг маш олон нэг юанийн нийлбэрээс бүтдэг. Нэг юань чамд баяр хөөр авчирч болно, бас гуниг шаналал авчирч болно. Нэг юань маш өчүүхэн, гэхдээ нэг юань дотроо эрч хүч сэмээрхэн нууж байдаг. Өнөөдрийн нэг юань хойшдоо хэдэн юань болохыг мэдэхгүй юм” хэмээх хэсгээс хүн хэн байж болохыг илтгэнэ.

Тиймээс уг номд тэр хоёрын ээдрээт амьдрал, хүсэл мөрөөдөл, амьдралын төлөөх тэмцэл, алдаа оноогоор дүүрэн үйл явдал, одоогийн нийгмийн бодит байдлыг тусган харуулжээ.

…Чи мэдэх үү. Хүний нэг насны амьдрал бол дээшээ доошоо хэлбэлздэг муруй шугам. Заримдаа өндөрт, заримдаа нам доор. Доор байхдаа чи баярлах хэрэгтэй. Учир нь удалгүй дээшээ явна. Харин өндөрт байх маш аюултай, доошоо унах ёроолд хязгаар үгүй” хэмээн өгүүлнэ. Бид бүгд үнэндээ гэрээ үүрсэн эмгэн хумсны амьдралаар амьдардаг. Өдөр бүр хөдөлмөрлөж байр, машин, гар утасны лизингээ төлнө. Сайхан амьдралыг бий болгохын тулд шүү дээ. Зээлээс зээлийн хооронд амьдрах иргэд. Гэхдээ нийгэмд илүү ойр сонсогдох “зээл авахыг хүсвэл төлөх чадвартай байх хэрэгтэй” гэх эшлэл.

Энгийн боловч хэн нэгэнд урам өгөх хэд хэдэн үг гардаг. “Эхнэр гэдэг бол угаасаа чиний чихэн дээр насан туршдаа үглэх тэр л хүн, Ядуу тарчиг л байвал хэрүүлч авгайн хувь тавилангаас хэлтэрч чадахгүй, гунигтай төгсгөл, Хичээл зүтгэлээс гадна тархиа ажиллуулах хэрэгтэй байдаг юм. Хөрөнгөө ч бас эргэлтэд оруулах хэрэгтэй. Сурах нь хүний амьдралын нэг л жижиг хэсэг, амьдрал илүү олон гайхамшигт зүйлээр дүүрэн шүү дээ. Сайн сурах, дүн сайн байх нь биш, харин сурах зөв арга барилаа олох нь илүү чухал” зэрэг цөөн хэдэн эшлэл бий. Хүн бүр энэхүү номоос өөр өөр зүйлийг олж харах биз ээ.

 

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

ЗӨВЛӨМЖ: НӨАТ-ын буцаан олголтыг 5 хувь болгох саналаа хэрхэн өгөх вэ? DNN.mn

“D-Parliament” цахим системд “Нийтийн өргөдөл” цонх нээгдсэнээр иргэд олон нийтийн эрх ашгийг хөндсөн ямар ч асуудлаар өргөдөл гаргах, мөн бусдын гаргасан өргөдөлд санал өгч УИХ-аар хэлэлцүүлэх боломжтой болжээ.

НӨАТ-ын буцаан олголтыг 5 хувь болгох саналаа хэрхэн өгөх талаарх зөвлөмжийг хүргэж байна.

-Иргэд “D-Parliament” цахим хуудас, гар утасны аппликэйшнийг ашиглана.

Бүртгэл танилт нэвтрэлтийн “Дан” системээр баталгаажих тул санал давхардах, хуурамч хаяг ашиглах боломжгүй юм.

Хэрэв та цахим хуудсаар санал өгөх бол parliament.mn сайт руу нэвтрэн D.Parliament хэсгийг дарна.

  1. D.Parliament-ийг сонгох

2. petition.parliament.mn гарч ирнэ.

3. НӨАТ-ын буцаан олголтын 2 хувийг 5 хувь болгож нэмэгдүүлэхийг дэмжиж байна уу гэсэн санал асуулгын ШУУД САНАЛ ӨГӨХ гэснийг дарна.

 

4. Гарыг үсэг зурах хэсэг гарч ирнэ. Ингэснээр та ДАН систем болон G Sign ашиглан саналаа өгнө. 

 

5. ДАН системээр санал өгөхдөө… Нэг удаагийн кодоор, Банкны эрх, Тоон гарын үсэг гэснийг сонгоно.

 

6. Та дээрх үйлдлийг хийснээр саналаа өгнө.

 

Цахим систем ашиглах боломжгүй бол төрийн цахим үйлчилгээний “Хурдан” цэгүүдээр дамжуулан өргөдөл гаргах, санал өгөх боломжтой.  Одоогоор нийслэл болон орон нутаг, хилийн чанадад “Хурдан” цэгийн 130 салбар нээгдсэн байна.

Энэ мэтчилэнгээр иргэд олон нийтэд хамаатай асуудлаар санал гаргаж болох юм. Уг саналыг дэмжиж байвал энд дарж саналаа өгөх боломжтой.