Author: БАЗАРРАГЧААГИЙН НОМИН-ЭРДЭНЭ

Жил бүр зохиогддог “Намрын ногоон өдрүүд” үзэсгэлэн худалдаа өнөөдөр нээлтээ хийлээ. Уг үзэсгэлэн худалдаа 13 дах жилдээ энэ сарын 18-24-ний өдрүүдэд Мишээл экспод үргэлжлэх юм. “Намрын ногоон өдрүүд” нь хүнс, хөдөө аж ахуйн салбарын хамгийн том үзэсгэлэн худалдаа юм. Тус арга хэмжээнд нийслэл, 21 аймгаас шилдэг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчид, тариаланчид, ногоочид оролцож байгаа байгаа юм. Энэ жилийн хувьд, “Эрүүл хүнс” үзэсгэлэнд дотоодын хүнс үйлдвэрлэгч 180 гаруй иргэн, хоршоо, аж ахуйн нэгж “Алтан намар” үзэсгэлэн худалдаанд төмс, хүнсний ногоо, жимс, жимсгэнэ тариалагч 250 гаруй хоршоо, иргэн, аж ахуйн нэгж оролцож байна.

Энэ үеэр ХХААХҮ-ийн сайд Б.Батзориг хэлэхдээ “2018 он манай салбар олон шийдвэрүүд гаргасан жил болж байна. Бид нар мал амьтны тухай хуулиа УИХ-аар батлуулж чадлаа. Малынхаа эрүүл мэндэд төр анхаардаг боллоо. Энэ жилийн тариалалт нэмэгдсэн. Энэ жил 497.2 га талбайд тариалалт хийсэн. Ургац хураалт ид явагдаж байна. Ургац хураалтын урьдчилсан хураалтаар 450 мянган тонн үр тариа хурааж авна. Мөн 425 мянган тонн улаан буудай, 151 мянган тонн төмс, 95 мянган хүнсний ногоо, 30 мянган тонн тосны ургамал, 87 мянган тонн малын тэжээл хурааж авах юм. Энэ зорилтоо бид биелүүлж чадвал иргэдийнхээ бүтэн жилийн улаан буудай, төмсийг 100 хувь дотооддоо хангаж мөн гадагшаа экспортлох боломжтой. Экологийн цэвэр хүнсээр иргэдээ хүртээмжтэй хангах зорилттой ажиллаж байна. Хөдөө аж ахуй, газар тариалангийн бүтээгдэхүүн хүнсээ экспортлох зорилттой ажиллаж байна. Экспорт нэмэгдэхийн хэрээр ажлын байр, аж ахуй нэгжийн орлого нэмэгдэнэ. Энэ жил 18 сая төл авсан. Нийтдээ 84,6 сая мал идээшилж байна. 15 сая толгой мах бэлтгэж гадаадын болон дотоодын зах зээлд гаргахаар зорьж байна. Дотоодын өндөгний хэрэглээгээ 100 хангах зорилт тавьж байна. Одоогоор дотоодын өндөгний 70 хувийг хангаж байна. Цаашдаа 100 хувь хангах зорилт тавьсан. Намрын ногоон өдрүүдэд хүрэлцэн ирсэн иргэд, аж ахуй нэгжүүд зохион байгуулж байгаа хамтрагчид тэр дундаа тариаланчид, ногоочиддоо баярласнаа илэрхийлэе” гэв.

Маргааш буюу есдүгээр сарын 20-нд “Хэрэглэгч танаа” болон “Алтан намар” амтат талх, есдүгээр сарын 21-нд “Ногоон хүнс-Эрүүл амьдрал”, есдүгээр сарын 22-нд “Мах, сүүний анхдугаар аян”, есдүгээр сарын 23-нд “Хүүхдэд зориулав” зэрэг өдөрлөг болох аж.

“Үндэсний номын баяр 2018” энэ жил 24 дэх удаагаа “Ном бол таны гарт барих мөрөөдөл юм. Мөрөөдлийнхөө төлөө…” уриан дор төв талбайд эхэллээ. Есдүгээр сарын 14, 15-ны өдөр үргэлжлэх номын үзэсгэлэн худалдааны үеэр номын дэлгүүрүүд болон зохиолчид номоо хямдралтай үнээр худалдаалахаас гадна зохиолчид уншигчидтайгаа уулзаж ярилцан, гарын үсэгтэй номыг нь худалдан авах боломж гардаг.

“Өдрийн сонин”-ы сэтгүүлч яруу найрагчдын ном бүтээлүүд хямдралтай худалдаалагдаж байна. О.Дашбалбар агсны “Гол ус намуухан урсана”, “Миний захидлууд”, Болор цомын эзэн Н.Гантулгын “Бөхөн шарын тэмдэглэл”, “Сэтгэлгээний шилэн хананд”, “Голын цаана”, мөн сэтгүүлч агсан Ж.Гангаагын “Цагаан Гэгээ”, сэтгүүлч яруу найрагч Д.Гансаруулын “Цоохор майлзын цэцэг”, “Сарны тосгон” гэх мэт шилдэг бүтээлүүд хямдралтай үнээр өнөөдөр маргааш төв талбайгаас худалдан авах боломжтой. Эдгээр номууд нь 20-90 хувь хямдарч байгаа аж.

Энэ удаагийн номын баяр Монголын Зохиолчдын Эвлэлийн 90 жилийн ойг угтан Ардын уран зохиолчдод хүндэтгэл үзүүлж, тэдний уран бүтээлийг сурталчлахын зэрэгцээ Төрийн 3 удаагийн шагналт, Ардын уран зохиолч, нэрт эрдэмтэн Ц.Дамдинсүрэнгийн мэндэлсний 110, Төрийн шагналт, зохиолч, найруулагч, орчуулагч Э.Оюуны 100 жил, Төрийн хошой шагналт эрдэмтэн зохиолч Ш.Нацагдоржийн 100 жил, хүүхдийн нэрт зохиолч, яруу найрагч Д.Содномдоржийн 90, Д.Нацагдоржийн нэрэмжит шагналт Б.Нямаагийн 90 жилийн тэгш ой нь тохиож буй зохиолчдын намтар, ном бүтээлийн үзэсгэлэнг номын сангуудтай хамтран уншигчдад хүргэнэ.
Номын баярын нээлтэд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболд, Соёл, урлагийн газрын дарга Г.Эрдэнэбат, МЗЭ-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга Д.Цэнджав, Ардын уран зохиолч Т.Галсан, Ш.Дулмаа, Д.Цоодол нарын зохиолч, яруу найрагчид оролцов.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Соёл, шашны зөвлөх, СГЗ Ц.Хулан нээлтийн ажиллагаанд оролцож үг хэлэв. Тэрбээр “Он цаг алсалж огторгуйн орчил улам цааш эргэхийн хэрээр ном оюун билэг хүн төрөлхтөнд хичнээн хэрэгтэйг мэдэрсээр байгаа цаг үед бид амьдарч байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар зохион байгуулж буй энэ номын баяр бол Монгол Улсын, Монгол үндэсний баяр болдог. Номд мөргөе хэмээдэг бидний дотоод чинадын залбирал үеийн үед хадгалагдаж, үүнтэй зэрэгцэн эх хэл, соёлоо хадгалах замд хөтлөн дагуулаасай гэж хүсье” гэв.

Энэ үеэр Ардын уран зохиолч Б.Бааст, Т.Галсан, Ш.Дулмаа, Д.Цоодол нарт номын баярыг зохион байгуулагчид хүндэтгэл үзүүлэв.

Мөн Монголын зохиолчдын эвлэлээс өөрийн архивт хадгалагдаж байсан 1940-өөд оноос эхлэн 1990-ээд он хүртэлх хугацаанд хэвлэгдсэн хуучин номнуудыг 500, 1000, 2000, 6000 төгрөгөөр үнэлэн худалдаж байв. Тэнд ном сонирхогч оюутан залуус, ахмадууд хуучны ном олноор нь ялган, худалдан авч байлаа. МЗЭ архивынхаа хуучин номнуудыг 500, 1000, 2000, 6000 төгрөгөөр худалдаж байна.

Номын баярт зориулж “Интер ном” их дэлгүүр 20-50 хувь, “Аз хур”, “Мир” номын их дэлгүүр өөрийн хэвлэсэн номнууддаа баасан, бямба гарагт 20 хувийн хямдрал зарлаж, хямдралтай номнуудаа Сүхбаатарын талбайд худалдаж байна. “Интер ном” их дэлгүүр номнуудаа хоёр өдөр 20-50 хувь хямдрууллаа.

“Аз хур” их дэлгүүр өнөөдрөөс энэ сарын 18-ныг хүртэл Сэлэнгэ, Дархан-Уул аймаг болон Зүүнхараа, Баруунхараад хуваарийн дагуу номнуудаа 72 хувийн хямралтай үнээр худалдаалж, орон нутгийн оюунлаг уншигчдадаа бэлэг барьж буй юм.

Үндэсний статистикийн хорооноос оны эхний найман сарын байдлаарх Монгол Улсын нийгэм, эдийн засгийн байдлыг өнөөдөр танилцууллаа.

Сарын дундаж цалинг эдийн засгийн бүх төрлийн үйл ажиллагааны салбарын ангиллаар авч үзэхэд уул уурхай, олборлолтын салбарт ажиллагчдынх хамгийн их буюу 2.5 сая төгрөг, харин урлаг, үзвэр, тоглоом наадмын салбарынх хамгийн бага буюу 612.6 мянган төгрөг байна.

Энэ үеэр Хүн ам нийгмийн статистикийн газрын дарга А.Амарбалаас зарим зүйлийг тодрууллаа.

–Багш нар цалингаа голоод ажил хаяж байна? Багш нартай адилхан цалин авч байгаа хүмүүс хэр байна вэ? Тэдгээрээс бага цалин авч байгаа иргэд бий юу?

Үндэсний статискийн хороо 2014 оноос нийгмийн даатгал төлсөн хүмүүсийн нэрлэж олгогдсон цалингаас дундаж цалинг тооцож цалингийн хэмжээг судалгаагаар гаргадаг. Энэ нь олон улсын түвшинд хүлээн зөвшөөрөгдсөн аргачлал. Бид улирал бүрт дундаж цалингийн талаар танилцуулдаг. Иргэд нийгмийн даатгалын шимтгэл төлж байж эрүүл мэнд, боловсрол гэх мэт төрөөс үзүүлдэг бүх үйлчилгээг авна. Гэнэтийн осол, тэтгэвэрт гарах гэдэг ч юм уу энэ бүх даатгал хамаардаг. Харин хувь хүмүүс хоорондоо ямар нэгэн гэрээгүйгээр нийгмийн даатгал төлөхгүй бага хэмжээний цалин бие биетэйгээ тохиролцож ажилчихаад нийгмээс халамж авах бодолтой байдаг. Японд 21 нас хүрсэн л бол ажилтай ажилгүй бүх иргэд нийгмийн даатгалын шимтгэл төлж эхэлдэг. Тэгж байж улс орон хөгжинө. Иргэддээ НДШ төлж байж ажил хөдөлмөрөө эрхлээч ээ гэж хэлмээр байна. Одоогоор бид боловсролын салбар дахь цалинг судалж байгаа. Багш нар цалингийн тооцоог нарийвчилж гаргана. Аливаа улс оронд нэрлэсэн цалин нэмэгдэхэд дагаад бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсдөг. Энэ бол эдийн засгийн тогтолцоо. Цалингийн нэмэгдлийн хувьд нэрлэсэн цалинг нэмэхгүй бусад хөнгөлөлт, нэмэлтийг нэмэгдүүлж өгөх арга зам байдаг. Манай нийт хүн амын 35.4 буюу гурван хүн тутмын нэг нь багш нарын цалинтай ижил цалин авч байна. Түүнээс ч бага цалин авч байгаа хүмүүс байгаа. Хүн амын 21,4 хувь нь багш нарын цалингаас бага авч байгаа бол мөн 7,4 хувь нь 240 мянган төгрөгөөс бага цалин авч байна. Тухайн улсын онцлог хөгжлийн түвшин эдийн засгаас шалтгаалж цалин хөлсний байдал яригддаг. Нэг цагийн хөлс л гэхэд улс орныхоо хөгжилтэй уялдаж явагдах ёстой.

–Таван жил тутамд нэг удаа зохион байгуулдаг үндэсний судалгаа эхлэх гэж байгаа. Энэ талаар мэдээлэл өгөхгүй юу?

Үндэсний хэмжээнд Монгол Улсын эх хүүхдийн эрүүл мэндийн салбарт нийгмийн үзүүлэлтийн түүвэр судалгаа энэ сарын 23-ны өдрөөс нийслэлд эхэлнэ. Ирэх сарын 3-ны өдрөөс орон нутгуудын айл өрхүүдэд явагдана. Энэхүү үндэсний хэмжээн дэх нийгмийн үзүүлэлтийн судалгаа 1500 өрхийг хамруулна. Судалгааны үр дүнгээр эх хүүхдийн эрүүл мэнд хамгаалагддаг. Монгол хүүхэд ямар хөгжилтэй байгаа нь мөн харагддаг. Өмнөх 2013 судалгаагаар монгол хүүхдүүдийн 10 хувь нь илүүдэл жинтэй гэсэн судалгаа бий. Судалгааны гол онцлох зүйл нь хүүхдийн жин, өндрийг хэмжинэ. Эрүүл мэнд хөгжлийн асуултууд асууна. Мөн бид тухайн айлын ундны усных нь чанарыг судалж, эх үүсвэр хэрэглэж байгаа сав бетон бүр дээр тест хийнэ. Айл өрхүүдийг статистикийн энгийн санамсаргүй түүврийн аргаар сонгож авч байгаа юм. Энэ судалгаагаар Монгол Улсын нийт өрхөөс 14500 өрхийг сонгож авч хамруулах юм.

“Дэлхийн зөн Монгол” олон улсын байгууллагын Монгол дах суурин төлөөлөгч Филип Ийвэрттай ярилцлаа.

–Дэлхийн зөн байгууллага хэдэн онд монголд орж ирсэн бэ? Танай байгууллагын үйл ажиллагаа юунд чиглэдэг вэ?

-Манай байгууллага 20 жилийн өмнө Монгол Улсад орж ирсэн. Анх өвөлжилт хүнд зудтай байсан учраас малчдад туслах зорилгоор орж ирж байлаа. Бидний ажлын үндсэн зорилго бол хүүхэд. Хүүхдэд чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулдаг. Тэр дундаа дөрвөн голчилсон чиглэлээр үйд ажиллагаа явуулж байна. Үүнд хүүхэд хамгаалал, өрхийн амжиргааг дэмжих боловсрол, эрүүл мэнд багтаж байгаа юм. Эрүүл мэндийн салбараас сүүлийн жилүүдэд үйл ажиллагаагаа багасгаад хүүхэд хамгаалал талруу илүү анхаарал хандуулж ажиллаж байна. Дэлхийн зөн ирэх гурван жилд 600 гаруй хүүхдэд хүрч ажиллана гэсэн төлөвлөгөөтэй байна.

–Хорин жилийн хугацаанд ямар төслүүд хэрэгжүүлж байв. Тэдгээр төслийн хэрэгжилт өдгөө ямар шатандаа явж байна?

-Энэ хугацаанд бид маш олон төслүүд хэрэгжүүлсэн. Мэдээж цаг хугацааны үеэсээ шалтгаалж байна л даа. Тухайн үед 90-ээд оны эхээр жижигхэн амин хүчил авах хоол хүнс хязгаарлагдмал байлаа. Тэр үед бид нар төсөл хэрэгжүүлдэг байсан. Энэ нь хүүхдүүдийн үдийн хоолон дээр цацаж өгдөг амин хүчил. Хүүхдүүд маань жингийн алдагдлаасаа гарах, витамины дутагдлаас ангижрах гэх мэт амжилттай хэрэгжиж байсан. Төслийн амжилттай хэрэгжүүлснийг харах бас нэгэн зүйл бидний хэрэгжүүлсэн төслийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэх мөн засгийн газар хэрэгжүүлээд явах нь бас нэг том амжилт юм. Манах байгууллагаас аннх хүүхдийн тусламжын утас 108-ийг санаачлан хэрэгжүүлсэн. Энэхүү төсөл дээр Mobicom компанитай хамтарсан. Маш олон хүүхдүүдийн дуудлагыг хүлээн авч байна.

–Дэлхийн зөн Монгол орон нутагруу түлхүү чиглэж ажилладаг. Танай байгууллага хэдэн аймагт хүрч ажиллаж байна?

-Бид орон нутагруу түлхүү ажиллахыг эрмэлздэг. Одоогийн байдлаар нийслэлийн зургаан дүүрэг 16 аймагт үйл ажиллагаагаа явуулж байна.

–Хүүхдүүдэд туслах үйл ажиллагаа явуулдаг гэлээ. Ямар бүлгийн хүүхдүүдийг сонгон авч төсөл хөтөлбөрт хамруулдаг вэ?

-Хүүхдүүдээ сонгох тал дээр өөрсдөө очоод сонгодоггүй. Тодорхой хэд хэдэн шалгуурууд байдаг. Зорилтот бүлгийн айл өрхүүд мөн орон нутгийн иргэдээр өөрсдөөр нь сонгуулах гэх мэт судалгаа мэдээлэл харж байж хүүхдүүдээ сонгон авдаг.

–Хүүхдэд чиглэсэн ямар төсөл хэрэгжиж байна? Дүүргүүдэд дэлхийн зөн ямар хэмжээнд ажиллаж байна вэ? Танайхаас хэрэгжүүлж байгаа төсөл хөтөлбөрт хамрагдаж чадахгүй хүмүүс байна л даа? Хэрхэн хамрагдахаа мэдэхгүй байна.

-Дэлхийн зөн гэдэг бол тодорхой хэмжээний нөөцтэй хүчин чадалтай байгууллага. Бид нар бүгдийг нь ганцаараа хийж чадахгүй. Хамтарсан хамтын ажиллагаа гэдэг бол маш чухал. Тухайн орон нутагт хийж болж байна гэсэн загварыг үзүүлээд магадгүй төрийн байгууллагууд үргэлжлүүлээд хэрэгжүүлэх боломжтой. Олон улсынэнэ мөнгө тэтгэмж тодорхой хэмжээний хязгаартай байдаг. Монголын хэмжээнд маш олон нөөц бололцоо байна гэж харж байгаа. Манай байгууллагатай хамтарч ажиллах хувь хүн төрийн төрийн бус байгууллагатай хамтарч ажиллахад бид бэлэн байдаг.

–Манай улсаас ямар байгууллагуудтай хамтарч ажиллаж байна?

-Mobicom корпораци хамтран ажилладаг. Бидний хамтын ажиллагаа 2014 оноос эхэлсэн. Урьд нь хэлж байсан нөөц бололцоо хязгаартай байдаг. Тийм ч учраас бид нарын үр дүнд хүрч ажиллах гээд байгаа ажил хэд дахин нэмэгдэнэ. Манай хоёр байгууллага ариун цэврийн байгууламж төсөл дээр хамтарч ажиллаж байгаа. Сумдын сургууль дээр очин боломжгүй байгаа хүүхдүүдтэй ариун цэврийн байгууламж барьж өгдөг. Зөвхөн ариун цэврийн байгууламж барьж зүйл биш юм. Хүүхдүүдийг гараа угаахааснь эхлүүлээд эрүүл мэндийн зүйлийг хэлж өгч байна. Тухайн орон нутгийн иргэдтэй мөн хамтарч ажиллаж байна гэсэн үг. Одоогийн байдлаар 45000 хүүхэд ариун цэврийн байгууламжид үйлчлүүлж байгаа гэх мэдээлэл бий. Бид хамтын үйл ажиллагаанд итгэдэг. Энэ үйл ажиллагааны хувьд орон нутгийн гүйцэтгэх үүрэг бий. Хамтарсан төсөл учраас бүгд оролцоотой ажиллаж байгаа. Орон нутгийн иргэдтэй тулж ажилладаг цөөхөн байгууллагын нэг бол манайх.

–Дэлхийн зөн байгууллага нийгмийн хариуцлагаа хэр ухаарч хандаж байна?

-Аж ахуй нэгж байгууллагаас эхлээд хүн бүрийн өмнө нийгмийн хариуцлага гэж бий. Монголчууд нийгмийн хариуцлага гэдэг зүйл рүүгээ алхаж хамтран орох хэрэгтэй байна. Монголын нийгэмд хандив өгөх соёл тогтож эхэлж байна. Энэ нь бидний хувьд итгэлтэй байдал ёс зүйтэй байдлыг хэлээд байгаа юм. Энэ тал дээр бусад орны хувьд хөгжчихсөн байдаг. Хандив өргөж байгаа хувь хүн байгууллагын татварыг хандивийн хэмжээнд нь тааруулж хөнгөвчлөх хэрэгтэй. Хандив өгч байгаа хувь хүн байгууллага мөнгөө ямар байгууллагад итгэж өгөх, тэрхүү хандив нь хаашаа орж байгааг мэдэх хэрэгтэй. Монголчууд нийгмийн хариуцлагын эерэг талыг харсан байна. Ажилчдаа нийгмийн хариуцлагад татан оруулж байгааг харахад таатай байна. Манай байгууллагын хувьд таны мөнгө хаашаа орж, юунд зарцуулагдажбайгааг шилэн дансаар харуулж болно.

–Ер нь жилд хэдэн төгрөгийн төсөл хэрэгжиж байна?

– Энэ бүхэн төслийн хэмжээнээсээ хамаарч байгаа юм. Өнгөрсөн 20 жилд дөрвөн салбарт 100 гаруй сая доллар зарцуулсан байна.

–Хүүхдийг ярихад эцэг эхийг зайлшгүй ярих хэрэгтэй болдог. Тэгэхээр эцэг эхчүүдэд зориулсан сургалт байдаг уу?

-Хүүхдийн сайн сайхныг гэр бүлээс нь салгаж ойлгох боломжгүй. Тухайн орон нутагт хүүхдүүд хөгжөөд ирэхээр хүмүүс хамтдаа үр ашгийг нь хүртэж байна гэсэн судалгаа байдаг. Хүүхдэд хөрөнгө оруулалт хийж байна гэдэг бид нар ирээдүйд хөрөнгө оруулалт хийж байна гэсэн үг. Насанд хүрсэн хүмүүст хүрч ажиллаж байж хүүхдэд нөлөөлнө. Хамтарсан багийг бүтээх маш олон ажлууд хийгдэж байна. Хамтарсан баг гэдэг нь хорооны ажилтан багшцагдаагийн төлөөлөл энэ хүмүүсийг 108 дугаар дээр дуудлага ирэхэд энэ хүмүүс яаж хариу үзүүлэх вэ гэдэг ч юм уу чадавхжуулж байна. Багш нарыг мөн чадавхжуулж байна. Хүүхдүүдтэйгээ яаж харьцах вэ, мөн эцэг эхчүүд хүүхдээ хэрхэн эерэг аргаар хүмүүжүүлэх вэ гэх мэт энэ тал дээр бид нар насанд хүрэгчидтэй хамтарч ажиллаж байгаа.

–Төгсөлтийн аргачлал хөтөлбөрт хүмүүс хамрагдаад амьдрал нь дээшилсэн жишээ олон бий. Энэхүү төсөл хэр удаан хугацаанд үргэлжэх вэ?

-Төгсөлтийн аргачлал төсөл хоёроос гурван жилийн хугацаатай урт хугацааны төсөл. Төслийн дараагаар гурваас зургаан сарын хугацаанд бид өрхүүддээ хяналт хийдэг.

–Энэхүү төсөлд одоогоор хэдэн өрх хамрагдаад байна?

-Анх төсөлд маань 250 өрх хамрагдаж төгссөн. Цаашдаа 3000 гаруй өрхөд хэрэгжинэ. Энэ төсөл хүчирхэг төсөл. Ядуурлаас хүнийг гаргана гэдэг хүч сорьсон хэцүү бэрх зүйл. Энэ төслийн хувьд өрхийн орлого төрөлжүүлэхээс гадна бүхий л зүйлсүүдийг багтааж байна. Сэтгэл зүй гэдэг хамгийн чухал байдаг. Олон талаас нь харж цогц болгосон төсөл байгаа юм. Хүний амьдралд ямар нэгэн байдлаар нийгмийн шок гэж зүйл байдаг. Нийгмийн шок гэдэг нь таны гэр шатах, гэнэт ажилгүй болох, хэн нэгэн хүндээр өвдөх ийм асуудлуудыг даван туулах чадварыг бид олгож байгаа юм. Орон нутагт амьдарч байгаа хүүхдүүд өсөж дэвжээсэй гэдгийг харж байгаа.

–Хүүхдийн хүчирхийллийг эсрэг ажил хийж байгаа хэр явагдаж байна?

Хүүхдийн хүчирхийллийг таслан зогсоох таван жилийн хугацаатай компанит ажил эхлүүлэн явж байна. Хүүхэд хамгааллын механизмыг сайжруулахыг зорьж байгаа. Энэ бүх ажлууд дээр хамтдаа хийе гэж хэлмээр байна. Хүүхдийн хүчирхийлэл таслан зогсоох таван жилийн компанит ажлынхаа хүрээнд бид нар суурь судалгаа хийсэн. Судалгаанд хамрагдсан хүүхдүүдийн тавиас доошгүй хувь нь хүчирхийлэлд өртсөн байна. Сэтгэл зүй бие мах бодь гэх мэт. Засгийн газартай хүүхэд хамгаалах хуулийг төгөлдөржүүлэх тал дээр ажиллаж байна. Хамгийн гол асуудал нь хүмүүсийг мэдлэгтэй болгох энэ талаар мэдлэгийг дээшлүүлэх юм. Хүүхдээ та яагаад алгадаж болохгүй вэ. Нийтийн мэдлэгийг дээшлүүлэх асуудал дээр чиглэж байна. Манайх хүүхэд бүрт гэсэн бэв сайтийг нээн ажиллуулж байгаа. Хамгийн гол нь хэвлэл мэдээллийнхэнтэй хамтарч ажиллах нь бидний хувьд чухал байгаа юм.

Гурван жилийн өмнө хөнгөлөлттэй зээлээр хорт хавдрыг эмчлэхэд зориулагдсан аппаратыг авсан ч огт ашиглаагүй байжээ. Хавдар судлалын үндэсний төвийн барилгын өргөтгөлийн ажил гурван жил гацсан. Барилгын ажлыг дуусгаад байсан ч зоорь нь үерт автаж, үнэтэй туяаны аппарат эвдэрсэн байна. Туяаны зориулалттай учир зоорийн давхарт байрлуулах ёстой гэсэн хэмээн холбогдох албаны хүмүүс хэлж байв. Тэгвэл энэ аппарат нь 3 сая ам.долларын үнэтэй ажээ. Туяа аппаратыг засахад шаардагдах хөрөнгийн эх үүсвэрийг шийдэж өгөх хүсэлтийг тус эмнэлэг Засгийн газарт хандан тавьсан ч өчигдөр болсон Улсын онцгой комиссын хуралдааны үеэр Ерөнхий сайд хариулт өгөөгүй юм. Аппарат ажиллагаагүй болсны хариуцлагыг хүлээлгэх ёстой гэж үзсэн юм.

Туяа аппаратыг засахад 400 мянган ам.доллар шаардлагатай аж: Заслаа гэхэд ажиллах уу гэдэг бас эргэлзээтэй байгаа юм байна. Засгийн газраас хөрөнгө шийдэж өгөөд туяа аппаратыг засахад дор хаяж 2-3 сар шаардлагатай аж.