Author: ОТГОНШАРАВЫН АРИУНЦЭЦЭГ

УДЭТ-ын жүжигчин, Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан Г.Эрдэнэбилэгтэй ярилцлаа.

---

-Соёл урлагийн байгууллагуудын нээлттэй хаалганы өдөрлөг өчигдөр боллоо. Энэхүү өдөрлөгт Улсын драмын эрдмийн театр оролцлоо?

-Улсад данстай урлагийн байгууллагууд жил бүр их жанжин Д.Сүхбаатарынхаа талбайд ард түмэнтэйгээ уулздаг. Энэхүү уулзалтаар ард түмэнд урлаг, уран бүтээлээ танилцуулж, тайлагнадаг л даа. Мөн урлагийн бүхий л байгууллагууд нэг дороо цуглаж, холбоо сүлбээгээ нэмэгдүүлэх ач холбогдолтой ер нь их сайхан арга хэмжээ.

Харин манай театрын хувьд Дархан, Эрдэнэт, Дорнод, Сэлэнгэ гэсэн маршрутаар аялан тоглолтоор яваад ирлээ. Хөдөө орон нутгийнхаа үзэгчидтэй уулзаж уран бүтээлээ хүргэсэндээ сэтгэл өндөр байна. Үзэгчид маань ч сайхан хүлээж авсан. “Тэнгэрийн хүү”, “Гамлет” гэх мэт томоохон сонгодог жүжгүүдээ тоглооч ээ ч гэсэн санал ирсэн байгаа. Ямартай ч намрын налгар өдрүүдээр дахин орон нутгийн үзэгчидтэйгээ уулзах болно.

Түүнчлэн монгол түмний их баяр наадам удахгүй болно. Их баяр наадмын ерөнхий найруулагчаар төрийн соёрхолт Н.Наранбаатар ажиллахаар болсныг та бүхэн мэдэж байгаа байх. Мөн манай УДЭТ-ын хамт олон бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ оролцох болно. Өвөрмөц, сайхан шийдэлтэйгээр уран бүтээлээ хүргэхээр зорьж байгаа.

-Таны хувьд тайз, дэлгэцийн шинэ бүтээлүүд дээр ажиллаж байна уу?

-Театрын уран бүтээлчид маань төгсөлтийн баяраа хийж байгаа оюутан залуустаа зориулж “Хэлж зүрхлээгүй хайр” хэмээх жүжгээ тавьсан. Миний хувьд энэхүү жүжигт тоглосон. Удахгүй “Тэнгэрийн хүү” жүжиг маань тоглогдох болно. Энэ мэтчилэн театрынхаа хуваарьт тоглолтууддаа оролцоод явж байна.

Харин дэлгэцийн бүтээлийн хувьд нэгэн кинон дээр ажиллахаар сэтгэл шулуудчихаад байна. Одоогооор бэлтгэл ажлаа базааж байгаа. Энэхүү уран бүтээл нь монгол морины тухай түүхэн кино байх юм.

-Та Драмын театртай хэзээнээс амьдралаа холбосон бэ?

-Би СУИС-ийг 1999 онд төгссөн юм. Төгсөөд л театрт ирсэн л дээ. Гэхдээ 2000 онд тушаал гарч “Театрын жүжигчин” гэсэн үнэмлэхээ гардан авч байлаа. Түүнээс хойш 17 жил тасралтгүй ажиллаж гол болон туслах дүрүүдэд тогложээ. 17 жил гэдэг бол багагүй хугацаа шүү дээ. Би ахмад үеийн гайхалтай жүжигчдээсээ суралцаж, үе тэнгийнхэнтэйгээ зөвлөлдөж, залуу уран бүтээлчдэдээ мэддэг, чаддагаасаа хуваалцаж энэ гал тогоонд буцалж, дэвэрч л амьдарч байна даа. Өнөөдрийг хүртэл театрын хамт олонтойгоо нэгэн гэр бүл мэт хамтдаа байж, халуун дулаан уур амьсгалыг мэдэрч яваадаа баярлаж явдаг. Ер нь тэгээд дуртай зүйлээ хийгээд сайхан хүмүүсээр хүрээлүүлж амьдарна гэдэг хүний амьдралын нэгэн аз жаргал гэж боддог.

-Таны хамгийн анх бүтээж байсан дүр санаанд тань тодхон байдаг уу?

-Намайг оюутан байхад Ч.Найдандорж найруулагч “Ижил хүйстэн” жүжиг тавьсан юм. Тэрхүү жүжгийн уран сайхны хэсэгт тоглох санал тавьсан нь оюутан миний хувьд их азтай тохиол болж билээ. Гэхдээ багахан хэсэгт л дээ. Харин дараа нь Х.Жамбалжамц найруулагчийн найруулсан Английн зохиолч Т.Вертенбекрийн “Манай сайхан эх орон” гэх жүжигт хошууч болон хоригдлын дүрд тоглож байлаа. Дөнгөж оюутны ширээнээс салаад л театрын тайзнаа хоёр ч дүрийг бүтээх даалгавар авч билээ. Тухайн жүжигт тоглосон хүн бүхэн хоёр дүр авснаараа онцлог байсан л даа. Их айж, сандарч байж билээ. Ямартай ч анх тоглосон жүжгүүд минь хэзээ ч мартагддаггүй.

-Театрын жүжигчин болсны дараа үнэтэй зөвлөгөөг хэн өгч байв?

-Би анх театрын жүжигчин болчихоод 21 номерийн өрөөнд орсон юм. Тэр өрөөнд МУГЖ Ч.Алтан-Өлзий ах минь байдаг байлаа. Надад их сайн. Ч.Алтан-Өлзий ах театрын жүжигчин байх тухай, театрын дэг жаяг гээд л үнэтэй зөвлөгөөнүүдийг их өгсөн дөө. Харин одоо МУГЖ Л.Дэмидбаатар, Ц.Цэрэнболд, Ж.Пүрэвдорж ах, Б.Отгонбат, залуу жүжигчин Алтангэрэл гэсэн хүмүүстэй 21 номерын өрөөндөө байна даа.

-Танд шантрах үе байсан уу?

– Ер нь шинэ жүжиг болгон сонирхолтой хийгээд их ажиллагаатай л даа. Бид нэг жүжиг дээр хоёроос гурван сар ажилладаг юм. Тэр бүрт шууд л үзэгчдийн хүртээлд хүрэхүйц сайн болно гэж байхгүй. Жүжиг болгоны цаана судалгаа, маргаан, мэтгэлцээн байдаг. Мөн олон хоногийн нойр хоол, жин хасах, нэмэх асуудал гээд л дүр бүхний ард зовлон шаналал, хүч хөдөлмөр шингэсэн байдаг юм. Тийм ч учраас жүжигчнээс маш их хүч, хөдөлмөр шаарддаг. Ер нь амар зүйл биш л дээ. Миний хувьд хатуу, хөтүү үг сонсоод эсвэл хийж чадахгүй үедээ өөртөө шаралхах тохиолдол байна шүү. Гэхдээ надад бүр больё гэж бодсон үе байхгүй. Харин миний жүжигчин болох ч хол байна даа гэж бодож байсан үе бий. Гэсэн ч аль болох болгохыг л хичээдэг. Найруулагчид болоод үеийнхнээсээ асууж, зөвлөдөг дөө.

-Танд тоглохыг хүсдэг дүр бий юу. Ямар дүрд хувирч, өөрийгөө сорихыг хүсдэг вэ?

-Би түүхэн кинонд монгол баатрын дүр бүтээх юмсан гэж их боддог. Ер нь жүжигчин залуус бүр л монгол хүн болж төрсөн юм чинь баатрын дүрд тоглохыг хүсдэг байх. Миний хувьд театрынхаа тайзнаа “Тэнгэрийн хүү” жүжгийн Модун Шаньюгийн дүрийг бүтээсэн. Үүндээ ч олзуурхаж, баярлаж явдаг. Энэ жүжиг минь монголчуудыг огшоосон сайхан бүтээл болсон гэж боддог. Гэхдээ би дэлгэцийн бүтээлд баатар эрийн дүрийг бүтээж байгаагүй. Богино хэмжээний шторкууд бий л дээ. Тэрхүү шторкуудаар л намайг ихэвчлэн баатрын дүр тоглосон л гэж бодоод байх шиг санагддаг юм.

-Ингэхэд та яагаад жүжигчин болохоор шийдсэн юм бэ?

-Би хамгийн анх зургийн дугуйланд явдаг байлаа. Зураач болох мөрөөдөлтэй байсан хэрэг. Ингээд ДУДС-д конкурс ч өгөхөөр боллоо. ДУДС, СУИС хоёр нэг байранд байдаг шүү дээ. Гэтэл СУИС-ийн кино, драмын ангийн оюутнууд сэргэлэн, цовоо, дуу шуу болсон хүүхдүүд байх юм. Надад тэр нь их гоё санагдсан. Би хэдий зурах дуртай ч шугамын радио сонсоод л зураг зураад суух уйтгартай санагддаг байлаа. Ингээд л СУИС-д шалгалт өгөөд бүр хамгийн өндөр оноог нь авч, МУУГЗ, найруулагч С.Сугар багшийнхаа шавь нь болсон доо. Мөн жүжигчнээс гадна найруулагчийн сонгонд явж, жүжигчин найруулагч мэргэжлээр төгссөн. Ингэж л жүжигчин болсон түүхтэй. Харин манай гэр бүлээс аав минь гитар тоглодог, бас сайхан дуулдаг. Бүр залуудаа урлагийн наадам, уралдаан тэмцээнд оролцож одон медаль авч байсан нь одоо ч байдаг шүү. Харин ээж минь цэргийн байгууллагад ажиллаж байсан. Ээж, аавдаа үргэлж баярлаж, талархаж явдаг юм. Ер нь тэгээд амьдрал гэдэг баялаг басхүү богинохон. Тиймээс сайн аав, сайн хань байхыг хичээдэг дээ.

-Таны хамгийн анхны найруулсан “Аав” кино багагүй амжилтыг дагуулсан. Мөн “Үргээлэг- 2” киног найруулсан байх аа?

-Найруулагч гэсэн мэргэжлээр төгссөн хүн байна үр шимийг нь үзье л гэж бодсон. Ямартай ч “Аав” кино маань маш амжилттай болж “Academy awards-2015” наадмын шилдэг киногоор шалгарсан. Энэ нь надад маш их урам болсон шүү. Сонирхуулахад, би “Аав” киногоо 2015 оны гуравдугаар сарын 6-нд нээж, харин хүү минь 8-нд нь төрсөн сайхан тохиол болж байлаа. Ер нь 2015 он миний хувь амьдрал болоод уран бүтээлд олз омог дүүрэн сайхан жил болсон доо. Харин дараа нь “Үргээлэг-2” киноныхоо гол дүрд тоглоод мөн найруулсан. Хоёр чухал үүргийг зэрэг гүйцэтгэнэ гэдэг амаргүй даваа юм билээ. Гэхдээ хэлье гэсэн санаагаа хэлж чадсан.

-Саяхан жүжигчин Г.Амгаланбаатарын “Хязгааргүй орон зай” хэмээн уран бүтээлийн цэнгүүн болсон. Энэхүү тоглолтод “Драмын дөрөв” хамтлаг ямар уран бүтээлээ хүргэсэн бэ?

-Г.Амгаланбаатар маань саяхан уран бүтээлийн цэнгүүнээ хийлээ. Мэдээж “Драмын дөрөв” хамтлаг оролцсон. Хамтдаа тоглосон жүжгүүдийнхээ хэсгээс цоморлиг болгон үзэгчдэдээ хүргэлээ. Мөн бусад уран бүтээлүүдээ хүргэсэн байгаа.

-Таны хувьд цэнгүүнээ хэзээ хийх бодолтой байгаа вэ?

-Яг одоогоор бол бодсон юм алга. Цаг нь болохоор хийх байх.

“Өдрийн сонин”-ы 2017.05.25-ны Пүрэв гаригийн №117(5684) дугаараас авч нийтлэв.

“Яг түүн шиг” шоуны оролцогч, төгөлдөр хуурч С.Алимаатай ярилцлаа.

---

-“Яг түүн шиг шоу”-ны оролцогчдоос хэрхэн хувирах бол гэсэн хүлээлттэй хүний нэг бол та шүү дээ. Ер нь анх энэхүү шоунд оролцох саналыг хэрхэн хүлээж авсан бэ?

-Би “Боловсрол” суваг телевизийнхэнтэй уран бүтээлийн хувьд хамтран ажилладаг л даа. Миний уран бүтээлийг гаргах албан ёсны эрхийг ч тэр тус телевиз маань авсан байдаг юм. Энэ мэтчилэн үргэлж л холбоотой байдаг. Харин нэг удаа “Яг түүн шиг” шоуны хоёр дахь дугаарт орох уу гэсэн санал тавьсан.

Би энэ шоуны хамгийн дуртай үзэгчдийн нэг л дээ. Буйдан дээрээ суучихаад л өөрийнхөө хэмжээнд үнэлж, дүгнэдэг байлаа. Гэтэл өөрөө орох болсон чинь нэг л сонин санагдсан шүү. Хэдий баярласан ч багагүй эмээсэн. Гэхдээ миний амьдралаас дуу, хөгжим, бүжиг гэдэг хэзээ ч хол байгаагүй. Тиймдээ ч “Чи сонгодог урлагийн хүн учраас тийм ч амар биш. Шоу гэдэг бол тоглоом биш” гэсэн саналуудаас зөрж зориг гаргаж, басхүү багынхаа мөрөөдлийг биелүүлэхээр энэ шоунд орох болсон. Би багадаа кабелийн сувгуудаар “Spice girls”, “Britney Spears”, “Backstreet boys” гэх хамтлаг, дуучдын тоглолтыг үзэж, биширч яг эд нар шиг л тайзан дээр дуулж, бүжиглэх юмсан гэж хүсдэг байсан юм. Ингээд л шоундаа оролцсон доо. Ямартай ч залуу насандаа орсон энэхүү шоу маань амьдралд минь шигтгээ болно гэдэгт итгэлтэй байна.

-Нийт найман ч дүрийг бүтээчихлээ. Бүтээхэд төвөгтэй бөгөөд хамгийн сонирхолтой нь ямар дүр байв?

-Хүн бүхэн дахин давтагдашгүй ертөнц байдаг учраас дүр бүхэн л амаргүй байна. Гэхдээ дуурайхад монгол дүрүүд хэцүү байсан. Харин Шакираг их азтай баззер гэж бодож байгаа шүү. Хэдий нүүр царай нь өөр гэж хэлэгдсэн ч өндөр нам, бие галбир маань төстэй болов уу. Мөн Жим Керригийн дүрдээ хайртай. Дуулалтаас гадна хэн ч дуурайхад төвөгтэй огцом хөдөлгөөн, хошин царай зэрэг нь маш их чадвар шаардсан дүр байсан. Харин хамгийн амархан нь Шанайя Твейн байсан юм. Ерөнхий донж, маяг нь надтай их төстэй. Энэхүү дуучныг дуурайсны дараа энэ яг миний стиль байна шүү дээ, би иймэрхүү хүн юм байна гэж бодсон. Харин найм дахь дугаарт Эминем таарсан. Надаас тэс өөр дүр учраас Эминемийг дуурайж чадах болов уу гэж бодсон ч, энэ бол миний өөрийгөө харуулах боломж гэж ойлгосон. Хүмүүс бол надад удаан темптэй дууг нь сонгохыг зөвлөсөн л дөө. Харин миний хувьд нэгэнт л Эминемийг дуурайх гэж байгаа юм чинь онцлогийг нь харуулах л хэрэгтэй гэж бодсон. Ингээд урын санд нь байх хамгийн хурдан темптэй дуунаас сонгосон юм. Тиймдээ ч “Real slim shady” дууг сурахын тулд хэдэн хоног нойргүй хоносон шүү. Ер нь хаа ч явсан үглээд л явдаг байсан. Бүтэн долоо хоногийн турш л Эминемээр амьсгалсан даа.

-Тиймдээ ч шүүгчид Эминемийн үзүүлбэрт чамлахааргүй оноо өгсөн. Харин та оролцогчдын гурван оноо оновчтой биш байсанд сэтгэл дундуур байгаагаа цахим хуудсандаа илэрхийлсэн байсан?

-Мэдээж бид бүгд л чадлынхаа хэрээр хичээж байгаа. Гэхдээ уралдаан, тэмцээн юм чинь нэг нь түрүүлдэг л жамтай. Тэр өдөр надад багахан аз дутсан л байх. Гэхдээ манай Ариунцэцэг маань ч сайн оролцсон. Ялагч болсонд нь баяр хүргэмээр байна. Гэхдээ сэтгэл гонсойсон. Түүнийгээ нуухгүй.

Учир нь оролцогчдын өгөх гурван оноо шударга, оновчтой байх ёстой талаар нэвтрүүлгийнхний зүгээс маш сайн анхааруулсан. Үзэгчид болоод нэвтрүүлгээ хүндлээрэй гэж хэлсэн л дээ. Миний хувьд ч тэр яг л энэ зарчмын дагуу маш шударга байсаар ирсэн. Гэтэл найм дахь удаагийн гурван оноо шударга өгөгдсөн үү гэдэгт эргэлзэж, басхүү сэтгэл эмзэглэсэн. Гэхдээ гурван оноогоо хэнд өгөх нь тухайн хүмүүсийн эрх байх л даа. Яахав шударга байдлаа бага зэрэг алдчихав уу даа л гэж бодсон. Гэхдээ цаашдаа улам хичээх болно. Одоо хоёр ч дугаар байна шүү дээ. Дараагийн дугаарт PSY-ийг дуурайна. “Gangnam style” дуунаас өөр дууг нь дуулах юм. Одоогоор бүжгийн бэлтгэлдээ орчихсон явж байгаа.

-Таны өвөө бол хөдөлмөрийн баатар, ардын жүжигчин, төрийн соёрхолт хөгжмийн зохиолч Д.Лувсаншарав гэх эрхэм хүн. Та өвөөгийнхөө тухай сайхан дурсамжаас хуваалцаач?

-Өвөөгийндөө очих бүрт ёстой л алтан үеийнхэн цуглачихсан, сайхан яриа дэлгээд сууцгаадаг байж билээ. Ер нь өвөөтэй минь холбоотой сайхан дурсамжууд олон л доо. Зээ нар нь өвөөгийндөө очих хамгийн дуртай байж билээ. Нэг удаа бид чанга гэгч нь хөгжим тавьчихсан, хүүхдүүд болсон хойно бужигналдаад л байж байлаа. Гаднаас өвөө ч орж ирсэн. Гэтэл өвөө минь бидний голд ороод л өнөөх хөгжмийн аянд твист бүжиглэдэг юм байна. Маш эвсэлтэй, эвлэгхэн ч гэж жигтэйхэн. Бид нар бүр үнэхээр гайхаж басхүү биширсэн дээ. Эгэл даруухан, цал буурал толгойтой өвөөгөө тэгж бүжиглэнэ гэж бид яаж санах билээ. Залуудаа бол бүр ч сайн бүжиглэдэг байсан байх.

Түүнчлэн би ээжийнхээ мэргэжлийг эзэмшиж төгөлдөр хуурч болохоор шийдсэн нэгэн. Манай Хөгжим бүжгийн коллеж нэгдүгээр ангиасаа эхлээд л жил бүр тайлан тоглолт хийдэг. Тоглолт бүрийг өвөө ирж үзнэ. Тайзнаа гараад л өвөөгөө нүдээрээ хайна. Өвөөгөө харчих юм бол сэтгэл нэг л тэнүүн болдогсон. Жил бүр л тоглолтыг минь ирж үзсэн дээ. Тоглолтын дараа урамшуулж бэлэг өгөөд л удаан гэгч нь духан дээр минь үнэрлэдэгсэн. Одоо ч гэсэн тайзнаа гараад өөрийн эрхгүй өвөөгөө хайдаг. Тэр дүр төрхийг тайзан дээрээс харсаар байгаад дасчихсан юм болов уу даа.

Өвөө минь надад үнэнч, шударга, хөдөлмөрч, бодол санаагаа зөв байлгах ёстой гэж зөвлөдөг байсан. Манай гэрийн хүмүүжил бол энэ л дээ. Мөн уран бүтээл бүртээ чин сэтгэлээсээ хандаж, чанартай байлгах хэрэгтэй гэж захидаг байсан. Хамгийн чухал нь Монголын хөгжмийн зохиолчдын дарагдаад үлдчихсэн олон сайхан бүтээлийг үе тэнгийнхэн болоод хойч үедээ хүргээрэй гэж захисан. Тэр захиасын дагуу монгол хөгжмүүдээрээ уран бүтээл хийсэн дээ.

-Таны “Хэдгэнийн нислэг”, “Тань руу нүүж явна” гэх мэт уран бүтээлүүд хэдийнэ өөрийн сонсогчидтой болсон. Харин сүүлийн үед ямар уран бүтээл дээр ажиллаж байна вэ?

-Би хамгийн сүүлд “Бөртэ” гэх уран бүтээлээ гаргасан. Түүнээс хойш шинэ уран бүтээл дээр хараахан ажиллаагүй байна. Шоугаа дуусгачихаад уран бүтээлдээ эрч хүчээр дүүрэн орох болно. Маш олон зүйлийг хийх хүсэл тэмүүлэл оргилж байна. Үүнд мэдээж шоу маань нөлөөлж байгаа. Энэ шоунд орсноор би өөрийгөө нээж, олж чадсан. Тиймээс шоунаас олж авсан бүхнээ уран бүтээлдээ тусгаад цааш нь үргэлжлүүлээд явах болно.

-Аав тань урлагийн хүн байдаг уу?

-Аав минь дулааны инженер мэргэжилтэй. Гэсэн ч маш авьяаслаг, урлагт элэгтэй хүн л дээ. Би дуулах авьяасаа ааваасаа өвлөсөн гэж боддог шүү. Харин ээж минь УДБЭТ-д төгөлдөр хуурч мэргэжлээрээ олон жил ажиллаж байгаад одоо СУИС-д багшилдаг. Би нэг эгчтэй. Эгч минь урлагаас тэс ондоо мэргэжилтэй хэдий ч төгөлдөр хуурыг маш сайн тоглодог. Харин миний хувьд одоогоор “Орчлон” сургуульд төгөлдөр хуурын багшаар ажиллаж байна. Оюутан байхаасаа л багшилж эхэлсэн дээ. Тасралтгүй 13 жил багшилчихсан байна шүү.

-Та гэр бүлтэй юү?

-Одоогоор гэр бүл зохиогоогүй байна. Миний хувьд гэр бүл зохиоход яардаггүй. Гэр бүл зохиохоос өмнө өөрийгөө маш сайн хөгжүүлж, боловсруулах хэрэгтэй гэж боддог.

Улсын Дуурь бүжгийн эрдмийн театрын уран бүтээлчид Францын алдарт хөгжмийн зохиолч Фердинанд Херольдын “Дэггүй Лиз” бүжгэн жүжгийг үзэгчдэдээ тун удахгүй хүргэхээр зэхжээ. Ингээд энэхүү бүжгэн жүжгийн Лизийн дүрийг бүтээх МУСТА, балетчин Б.Саруултай ярилцлаа.

---

-“Дэггүй Лиз” гэх балет тун удахгүй үзэгчдийн хүртээл болох нь. Энэхүү бүжгэн жүжиг ямар онцлогтой бүтээл вэ?

-Энэ сарын 27-28-ны өдрүүдэд “Дэггүй Лиз” гэх шинэ бүтээл маань үзэгчдэд хүрэхээр бэлэн болоод байна. Фердинанд Херольдын дэлхийд алдартай “Дэггүй Лиз” хэмээх бүжгэн жүжиг нь хошин балет гэдгээрээ онцлог л доо. Хошин балет учир балетчдаас жүжиглэлт шаардаж байгаа. Ерөнхийдөө энэхүү балет нь тариачин хатагтай Симона үзэсгэлэнт ганц охин Лизийгээ хөрөнгө чинээтэй айлын хүүтэй суулгахаар тохирсноор эхэлдэг. Лиз охин өөртэй нь суулгахаар тохирсон Аленд дургүй бөгөөд сэтгэлт залуу Колентайгаа хамт амьдрахыг мөрөөднө. Симона хатагтай Лиз охиноо бусдаас харамлан сүй тавих өдөр хүртэл гэрээсээ гарч орохыг нь цагдаж байгаагаар бүжгэн жүжиг цааш өрнөдөг юм. Сонирхуулахад Лизийн ээжийн дүрийг эрэгтэй хүн бүтээдэг. Ингэснээрээ тус балетийн хошин байдлыг илүү илтгэх болов уу. Дэлхийд алдартай бүхий л театруудад хэдийнэ тоглогдсон энэхүү алдартай балетийг манай балетмейстер Ц.Чинзориг дэглэж, найруулсан. Тэрээр ОХУ-ын ГИДС-ийн сургуулийг төгссөн, авьяаслаг балетмейстер юм.

Ямартай ч УДБЭТ-ын уран бүтээлчид жил бүр нэг шинэ уран бүтээл үзэгчдэдээ хүргэхийг зорьдог. Энэ жилийн хувьд “Дэггүй Лиз”-ээр урын сангаа баяжууллаа. Харин 2016 онд дөрвөн балетмейстерийн “Дөрвөн өнгө” хэмээх балетыг толилуулсан.

-Харин таны хувьд уран бүтээлийн олз омог хэр байна вэ?

-Энэ жил уран бүтээлийн олз, омог арвинтай сайхан жил байна. Олон жил мөрөөдсөн дүрдээ тоглосон. Энэ нь “Дон Кихот” балетын Китрийн дүр л дээ. Мөн МУСТА, А.Өлзий-Оршихын тайлан тоглолт болсон. Энэхүү тоглолтод “Кармен сюит” жүжгийг бүрэн эхээр нь тоглолоо. Миний хувьд Кармены дүрийг бүтээсэн нь мөн л азтай тохиол болсон гэж болно. Мөн шинэхэн тавигдаж буй “Дэггүй Лиз”-ийн гол дүрд тоглосон гээд уран бүтээлийн хур ихтэй сайхан байна. Ирэх жил театрын маань 55 жилийн ой тохионо. Ойн хүрээнд олон сайхан уран бүтээл тавигдана байх. Тэр бүрт л үзэгчидтэйгээ уулзана гэдэгт итгэлтэй байна.

-Балетийг бүхий л бүжгийн ноён оргил нь гэлцдэг. Харин таны бодлоор?

-Монголын балетчдын өвөг эцэг болох Б.Жамьяндагва гуай “Балет бол тэнгэрлэг урлаг юм. Тэнгэр лүү тэмүүлсээр байгаад өлмий дээрээ бүждэг болсон” хэмээсэн байдаг. Миний хувьд ч үүнтэй санал нийлдэг. Балет бол элит, сонгодог урлаг. Тиймдээ ч энэ гайхамшигтэй урлагаас мэдрэх, ойлгох зүйл маш их бий.

-Балетчин болсноорооо бусдаас юугаараа онцлог, давуу байдаг юм бол?

-Балетийн урлагаас авч болох сайн талууд олон л доо. Балетиар ихэвчлэн 10-11 настайгаасаа л хичээллэж эхэлдэг. Энэ үеэс л маш их тэсвэр, хатуужилтай болж эхэлнэ. Мөн хувийн зохион байгуулалт, бие даах чадварыг сайтар эзэмшдэг. Түүнчлэн балетийн бүжгийн хөдөлгөөн бүр нь маш нарийн байдаг. Хэдий энгийн хүн харахад хялбар мэт боловч тэрхүү хөдөлгөөнийг нь зөв хийхийн тулд ухаан, мэдрэмж шаардаж байдаг юм. Иймийн тулд өдөр бүр, олон цагаар тууштай бэлтгэл хийх хэрэгтэй.

Балетийн бүжигчин гоо зүйн талаасаа ч төгс, төгөлдөр болдог. Балет нь бүр XVII зуунаас л бие даасан урлаг болон хөгжсөн учраас бүрэн хэмжээнд судлагдчихсан. Энэ хөдөлгөөн биеийн энэ хэсгийг хөгжүүлнэ гэх мэтээр. Тиймдээ ч балетийн бүжгийн хөдөлгөөн бүр нь бие галбирыг төгс хөгжихөд чиглэгдэж байдаг.

-Таны хувьд алтан үеийн уран бүтээлчдээс хэнээс нь үлгэр дуурайл авч байв. Мэдээж хайрлаж, хүндэлж явдаг уран бүтээлчид цөөнгүй байгаа байх?

-Алтан үеийнхэн гэгдэх ахмад уран бүтээлчдээсээ үе, үеийн балетчид суралцаж, үлгэр дуурайл авч явах ёстой. Энэ зам мөрөөр явж, туршлагажиж ирсэн тэр л хүмүүсээс бид суралцаж, шинэ залуу үедээ уламжилж явах үүрэгтэй. Суралцах зүйл бол маш их байдаг. Өнөөдрийг хүртэл театртаа үнэнчээр зүтгэсээр байгаа ардын жүжигчин О.Ганбаатар, Батгэрэл гэх сайхан хүмүүсийн үгийг дуулж яваадаа маш их баяртай байдаг. Ер нь манай үе үеийн балетчид маань өөрийн гэсэн онцлог, дотоод ертөнцтэй хүмүүс. Бүгд л дахин давтагдашгүй гэж хэлмээр байна.

Үүнээс МУГЖ Г.Цолмон эгчийгээ би онцолно. Яг л залуухан бүжигчин шиг гал цогтой, хөдөлгөөн бүхэн нь нүд булаамаар байгаа нь бахархахгүй байхын аргагүй. Бие галбир, бүжиглэлт зэрэг нь яг л хэвээрээ байгаа нь түүний хөдөлмөрч зан, хичээл зүтгэл ямар вэ гэдгийг илтгэх байх. Тиймээс Г.Цолмон эгчээсээ суралцах зүйл маш их байдаг даа.

-Таныг Ю.Оюуны удирдлаган дор хичээллэж байсан гэж сонссон юм байна. Энэ тухай яриач?

-Би Хөгжим бүжгийн коллежийн балетийн ангид тэнцээд Зууны манлай бүжигчин Ю.Оюун багшийн бэлтгэлд нэг явсан юм. Энэ миний хувьд мартагдашгүй, сайхан тохиол болсон л доо. Харин дараа нь МУСГЗ Н.Энхтуяа багшийнхаа шавь нь болсон. Н.Энхтуяа багшаасаа бүхий л зүйлийг сурч мэдсэн. Багшдаа үргэлж баярлаж, талархаж явдаг юм.

2007 онд Хөгжим бүжгийн коллежийг балетын жүжигчин мэргэжлээр төгссөн. Харин сургуулиа төгсчихөөд УДБЭТ-т гоцлол бүжигчнээр орсон юм. Гоцлол бүжигчин болчихоод “Хунт нуур” бүжгийн хар, цагаан хунгийн дүрийг бүтээх хүндхэн даалгавар авч байлаа. Балетын хамгийн хэцүү дүр гэгддэг хар, цагаан хунгийн дүрийг бүтээхэд мэдээж амаргүй даваа байсан шүү. Ямартай ч багш нарынхаа зааж зөвлөснийг хэрэгжүүлж зорьсондоо хүрсэн дээ.

-Та Монголын балетийн хөгжлийг хэр хэмжээнд яваа гэж боддог вэ?

-Манайх байнгын үйл, ажиллагаатай Азийн цөөн тооны театрын нэг. Харин балетчдын хөгжлийн хувьд дэлхийн түвшинтэй эн тэнцүүхэн яваа гэж хэлнэ. Үүний жишээ болсон олон сайн бүжигчин дэлхийн тайзнаа амжилт, бүтээл дүүрэн явааг та бүхэн мэдэх байх. Яахав улс орны хөгжил, нийгмээс шалтгаалаад дутагдах, гачигдах зүйлс гардаг л даа. Гэсэн ч урьд урьдныхаасаа илүү дээрдэж байгааг үгүйсгэж болохгүй. Алхам, алхмаар л бид урагшилсаар байна. Ер нь аливаа зүйлийг болох талаас нь харах нь зүйтэй гэж боддог. Ийм тийм зүйл дутуу гуцуу гээд л байвал хүний хэрэгцээ, шаардлага дуусахгүй шүү дээ. Ямартай ч цаашдаа улам сайн хөгжиж уран бүтээлчид минь ч тэр үргэлж дэлхийтэй хөл зэрэгцэн алхаасай гэж хүсэх байна.

-Мэргэжлийн балетийн бүжигчид нэгдэн “Номадик балет” продакшныг байгуулсан. Таны хувьд ч гэсэн тус продакшнд харьяалагддаг шүү дээ. Продакшны хамт олон шинэ, содон уран бүтээл туурвиж байна уу?

– “Номадик балет” продакшны хамт олноос Эх үрсийн баярыг угтаж “Цасан гоо” балетаа хүргэхээр зэхэж байна. Мөн зуны гурван сардаа багтаан хөдөө орон нутгийн үзэгчидтэйгээ уулзах төлөвлөгөөтэй. Цаашид ч үзэгчдэдээ хүргэх шинэ уран бүтээлийн санаа, сэдэл гарчихсан байгаа. Энэ мэтчлэн уран бүтээлээ туурвисаар байх болно.

“Шар айраг” хамтлагийн дуучин, уулын спортын мастер Г.Ганхүүтэй ярилцлаа.

---

-“Яг түүн шиг” шоуны ялагч болсонд баяр хүргэе. Анхны түрүүгээ аваад сэтгэгдэл ямар байна вэ?

-Ялагч болсондоо баяртай байна. Гэхдээ ялагч болсонд минь надаас илүү миний хүү баяртай байгаа. Хүү минь 11 настай л даа. Нэг удаа “Ааваа түрүүлбэл гурван сая төгрөг өгдөг юм байна. Хэрэв та түрүүлбэл надад унадаг дугуй авч өгөөрэй” гэсэн юм. Хүүгийн минь ерөөлөөр болсон юм байлгүй, түрүүлчихлээ. Ямартай ч шагналынхаа мөнгөөр хүүдээ унадаг дугуй авч өгсөн шүү.

-Та хэдэн хүүхэдтэй вэ. Гэр бүлээ танилцуулаач?

– Манайх ам бүл тавуулаа. Би гурван хүүхэдтэй. Том охин минь 22 настай. Охин маань Америкт сэтгэл зүйч мэргэжлээр сурдаг. Нийт зургаан хэлээр чөлөөтэй ярьдаг. Харин дундах хүү маань 12, бага нь хоёр настай. Миний хувьд анх аав болж байснаас илүү 50 гарсан хойноо аав болох нь үнэхээр гайхалтай байсан шүү.

-Ингэхэд та аль нутгийн хүн бэ?

-Би унаган хотын хүүхэд л дээ. Харин аав минь Завхан аймгийн Тэлмэн, ээж минь Тосонцэнгэл сумынх юм. Гэсэн ч аав, ээж минь их залуудаа хотож орж ирцгээсэн юм билээ. Миний аавыг Гэндэндарам гэдэг. Барилгын засварын нэгдсэн трестийн даргаар ажиллаж байсан, барилгын инженер мэргэжилтэй хүн л дээ. Харамсалтай нь 41-хэн насандаа хорвоог орхисон. Аав минь 1981 онд бурхан болсон юм. Монгол хүн анх удаа сансарт нисч, хүн бүхэн баярлаж байхад надад үнэхээр гунигтай, хүнд үе тохиож байлаа. Аав минь боловсролыг шүтдэг байсан юм. Тиймдээ ч биднийг үргэлж боловсролтой хүн болгохын төлөө маш их зорьдог байлаа. Намайг бага байхад л англи хэл заавал сурах ёстой гэж хэлдэг байв. Тухайн үед Д.Алтангэрэл гуайн цөөн тооны л англи хэлний толь байдаг байлаа. Гэсэн ч надад олж авчирч өгснийг нь би тодхон санадаг юм.

Харин миний ээж Аптекуудын удирдах газарт дарга, Анагаахын дундад олон жил багшилсан, эм зүйч мэргэжилтэй хүн л дээ. Одоо хэдий 80 дөхөж яваа ч эмийн сангаа ажиллуулсаар л явна. Сонирхуулахад аав, ээж минь хоёулаа машинтай байж билээ. Албаны машин байсан ч гэсэн тухайн үед нэг айлд хоёр машин байх нь тун ховор байсан юм.

-Та дунд сургуульд байхдаа “4-Иван” гэх хамтлагтай байсан гэсэн үү?

-Би 1974 онд Нийслэлийн 23 дугаар дунд сургуульд орсон. Харин 1976 онд хоёрдугаар ангидаа “4 Иван” хамтлагийн гишүүн болж байлаа. Манай хамтлаг орос багшийнхаа зааж өгсөн ганцхан дуутай. Түүнээс өөр дуу дуулж ч байсангүй. Тэр дууг дуулахын тулд дөрвөн хүү байх ёстой байж л дээ. Яагаад ч юм намайг нэгээр нь сонгосон. Миний урлагт хөл тавих анхны алхам болсон гэж болно. Мөн өөрийнхөө удамд анхны урлагийн хүн болсон. Одоогоор дараа үеэс минь ч урлагийн хүн гарч ирээгүй л байна. Ямартай ч би “4-Иван” хамтлаг минь Монголын анхны “Boyband” болсон гэж хошигнодог юм.

Гэхдээ ээж, хоёр дүүдээ нөмөр нөөлөг болох ёстой, айлын том хүү гэдгээ их эрт ухамсарласан учраас дуу, хуур гэхээсээ илүү хичээл номондоо анхаарах хэрэгтэй байлаа. Тиймдээ ч ахлах ангидаа урьдынхаасаа ч илүү онц сурсан. Үүний үр дүнд 1984 онд Чех рүү их сургуульд сурахаар болсон доо.

-Ямар мэргэжлээр суралцав?

-Би хувцас, загвар зохион бүтээгч мэргэжлээр суралцсан. Яг үнэндээ гадагшаа явах гэсэн том мөрөөдөл минь биелсэн болохоор мэргэжил нь тийм ч чухал биш байлаа. Тэр үед барууны орон руу явна гэдэг их ховор тохиол байсан юм шүү дээ. Ах, дүү нар минь бүгд ирцгээн вагонд суулгаж өгсөн нь санаанд их тодхон. Хэдий эр хүн ч гэсэн нулимсаа нуугаад л тэднээсээ холдож билээ.

Харин оюутан байх үед минь буюу 1989 онд Чехт “Ягаан хувьсгал” болсон. Ер нь хувьсгалын салхи Польш, Чехэд анхлан сэвэлзсэн юм шүү дээ. Миний үзэл бодол ч их өөрчлөгдчихсөн байсан үе. Найзуудтайгаа хамт жагсаал, цуглаанд их идэвхтэй оролцоно. Дараа нь С.Зориг ах Чехэд ирж Монголд болох хувьсгалын талаар их ярьж өгсөн. Миний хувьд Европт сурч байгаа залуучууддаа “Ардчилал” сонинг түгээх үүрэг хүлээсэн л дээ. Тэр нь С.Зориг ахаас авсан даалгавар юм даа. Ингээд 1990 онд төгсч ирээд, ах нартайгаа хамт хувьсгалд оролцсон.

-Хувьсгалд оролцсон нь улс төрд орох шалтгаан болсон уу?

-Яг ч тийм биш л дээ. 2000 онд С.Оюун Иргэний зориг нам байгуулсан. Би багын л С.Оюуныг танина. Мөн С.Зориг ахтай ойр явсан учраас хамгийн түрүүнд энэхүү намыг дэмжих ёстой л гэж бодсон. Түүнээс би нам байгуулж, эсвэл улс төрд оръё гэж бодож, сонирхож байгаагүй. Намайг намд орооч ээ гэж хамгийн их шамдуулсан хүн бол С.Дэмбэрэл гишүүн. Харин арван жилийн дараа би С.Дэмбэрэл ахыг намдаа оруулсан юм шүү.

-Та хэдэн орноор аялсан бэ?

-Би газрын зураг тавьж байгаад тэмдэглэл хийж үзсэн л дээ. Гэтэл 106 орон байсан шүү. Яг үнэндээ би өөрөө ч итгээгүй. Үүнээс Бутан хамгийн гайхалтай нь байсан. Үнэхээр сайхан гэгээлэг хүмүүстэй. Харин Словакт явж байхдаа машинаасаа бүх ачаагаа алдчихаж билээ. Энэ нь миний аяллын хамгийн сонин тохиол болсон доо. Миний хувьд залуустаа хоёр орноор очоод үзээсэй гэж зөвлөмөөр байдаг. Японд болон Энэтхэгт очих хэрэгтэй. Японд очсоноор хариуцлага, хүндлэл, цаг барих хичнээн чухал вэ гэдгийг мэдэх болно. Харин Энэтхэг юм уу Бангладешт очвол Монголд төрсөндөө баярлана гэдэгт итгэлтэй байна.

-Та яг одоо ямар ажил эрхэлдэг вэ?

-Анх төгсч ирээд мэргэжлээрээ ажиллах боломж гараагүй. Бусдын л адил ганзгын наймаанд явсан. Чехээс хуучин машин Монгол руу зөөдөг байлаа. Ургамлын тос, “Classic” гэх цууг хүртэл хамгийн анх оруулж ирсэн. Ингээд л бизнесийн гараагаа эхлүүлсэн дээ. Одоо бол би маш олон ажил эрхэлж байгаа. Миний үндсэн ажил бол бизнес эрхлэх. “Irish pub”-ийг ажиллуулахын сацуу “Тэрэлж”-д багахан амралтын газартай. Мөн гаднаас цөөн тооны бараа импортолж борлуулдаг. Том бизнесмэн биш ч хүнээс гуйхгүй л гэр бүлээ авч явна. Мөн хобби болох урлаг маань бизнесийн минь нэг салбар болчихлоо. “Шар айраг” хамтлаг чамлахааргүй их орлого олдог. Дээрээс нь зар сурталчилгаанд их тоглож байна. Намайг бага байхад “Хөнгөн хөгжим, хөлбөмбөг хоёр Монголд хэзээ ч хөгжихгүй” гэж ярьдаг байсан. Гэтэл би хоёр хөгжихгүй салбарын төлөө л зүтгэсэн. Харин одоо надад үр өгөөжөө өгсөөр л байна. Ер нь хоёр туулай хөөсөн хүн хоосон хоцорно гэдэг. Надад энэ үг үйлчилдэггүй юм шиг байгаа юм. Харин ч олон туулай хөөж байж зөвийг нь олж авдаг байх.

-Таныг “Битлз” хамтлагийн хөшөөг бариулсан гэдэг юм билээ. Энэ үнэн үү?

-Ганцхан би биш л дээ. Олон хүний санаа, сэтгэл шингэсэн юм. Хөшөө байгуулах санааг “Битлз” хамтлагт дуртай С.Баяр, Э.Бат-Үүл, Б.Долгион гэх хүмүүс дэмжсэн. Тухайн үед хамгийн бага нь би байсан учраас хандивын ажил гэх мэт ажлуудыг амжуулах шаардлагатай болсон. Нөлөө бүхий хүмүүс хамтарч байгаа болохоор ажил ч хурдан бүтсэн дээ. “Битлз” гэдэг бидний хувьд Ливэрпүүлээс гаралтай дуучин залуус байгаагүй. Тэд бол бидний барууны ертөнцийг үзэх цонх минь байсан юм.

Хөгжмийн зохиолч, продюсер, дуучин Б.Ангирмаатай ярилцлаа.

---

-Та хоёр ч шинэ цомгоо өлгийдөн авчээ. Цомогт тань ямар уран бүтээлүүд багтсан бол?

-“Өнгө аяс” болон “Удахгүй…” гэсэн хоёр ч цомог гаргалаа. Цомогт багтсан бүх дууг бүгдийг нь өөрөө дуулсан. “Өнгө аяс” цомогт миний бага насандаа зохиож байсан, дуулах дуртай дуунууд багтсан. “Чиний харцанд”, “Тайздаа би хайртай”, “Тал нутаг”, “Чагная”, “Бороо” зэрэг нийт 12 дуунаас бүтсэн. Харин “Удахгүй…” цомогтоо орчин цагийн хэмнэлтэй таван дуу оруулж өгсөн. Энэ цомгийг “Ocean grey” продакшнтай хамтарч хийсэн юм. Ер нь эхний цомог дахь дуунууд уянгын гэж хэлж болохоор бол удаахь нь хэмнэлтэй, хөдөлгөөнтэй, бүжиглэж болохоор дуунуудтай. Цомгоо хоёр оны зааг дээр бичүүлж бэлэн болгочихоод Германд хэвлүүлсэн. Мөн “Ирмүүн” студид цомгийнхоо зураг авалтыг хийлгэсэн.

-Та хамгийн сүүлийн цомгоо 17 жилийн өмнө гаргажээ. Энэ хугацаанд уран бүтээл гэхээсээ илүү продюсерийнхоо ажилд төвлөрөв үү?

-Миний хувьд 1998 онд “68”, 1999 онд “My love songs”, хамгийн сүүлд буюу 2000 онд “Angel” гэсэн цомог гаргаж байлаа. Харин түүнээс хойш нэг ч цомог гаргаагүй. Тэгэхээр миний “Өнгө аяс”, “Удахгүй…” цомгууд 17 жилийн дараа гарсан байна. Энэ хугацаанд би хувийн уран бүтээл, цомгийн ажил гэхээс илүү “Киви” хамтлаг болон бусад уран бүтээлчидтэй хамтран ажиллажээ. Энэ хугацаанд тун завгүй байжээ гэж ойлгож болох юм. Ямартай ч одоогоор хоёр цомгийнхоо ард гарчихсан байгаадаа тун таатай байна. Миний хувьд цомогт багтсан дуунуудаа дүрсжүүлэхээр зэхэж байгаа. Үүнээс таван дууныхаа клипийг хийхээр ажилдаа орчихсон.

-Тоглолт хийх төлөвлөгөө бий юү. Мэдээж үзэгч, сонсогчдын хувьд тоглолт хийх болов уу гэсэн битүүхэн хүлээлт байгаа байх?

-Мэдээж тоглолт хийх бодолтой байгаа. Гэхдээ энэ жил эсвэл ирэх жил хийх үү гэдэгтээ эргэлзээд байна л даа. Хэзээ хийх тухайгаа бодоод л явна. Санаж явбал бүтнэ гэдэгчлэн удахгүй тоглолтын сураг дуулдах байх гэдэгт итгэлтэй байна.

-Хамгийн анх тайзнаа гарч байсан үеэ дурсаач?

-“Ая дууны жигүүр” гээд уралдаанд оролцсон минь миний анхны тайз болсон л доо. Туранхай, жижигхэн, маш их сандарчихсан тийм л охин зориг гаргаад л тайзнаа гарч байсан санагдаж байна. Тэрхүү тэмцээнийхээ гуравдугаар байрт орж байсан шүү. Түүнээс хойш дуунуудаа улам их зохиож “Бороо”, “Намайг Ангирмаа гэдэг” гэсэн тоглолтуудаа хийж байлаа.

-Гэр бүлийнхэн тань таныг урлагийн хүн болно гэхэд хэр их дэмждэг байв?

-Миний гэр бүлийнхэн намайг ёстой л хоёр гараа өргөн дэмжиж ирсэн шүү. Ямар сайндаа л төгөлдөр хуур авч өгөхөв дээ. Гэр бүлийнхэн минь урлагийн мэдрэмжтэйн дээр надад байгалиас багахан авьяас заяасан болов уу. Энэ бүхэн намайг багаасаа л чамлахааргүй хэдэн дуу зохиоход нөлөөлсөн гэж боддог. Мөн зургаан настайдаа л дөрвөн мөрт бичдэг байлаа. Түүнээс хойш зогсолтгүй л хөдөлмөрлөж, уран бүтээлийн олз, омог дүүрэн явна.

Эргээд бодоход гэр бүлийнхэн минь надад ямар дуу сонсох ёстой вэ гэдгийг хүртэл зааж өгч байсан. Мөн энэ хүн шиг дуучин бол, хөгжим зохио гэх мэтээр үнэтэй зөвлөгөөнүүд өгдөг байлаа. Ээж, аав хоёрынхоо үгээр явсаар л өдий зэрэгтэй явна даа. Тэр хоёр минь миний уран бүтээлтэй салшгүй холбоотой.

-Та ээж, аавыгаа хамгийн их баярлуулж байсан мөчөөсөө хуваалцаач?

-Хамгийн анх телевизээр гарч ээж, аавыгаа баярлуулж байсан юм байна. “Миний охин телевизээр гарч байна” гээд л жигтэйхэн баярлаж билээ. Монголын Үндэсний олон нийтийн телевизийн “Хүсэлтийн хариу” нэвтрүүлэг л дээ. Харин дараа нь анхны цомгоо гаргаж баярлуулсан даа. Мөн багадаа төгөлдөр хуур оролдож сураад, дуу зохиож эхлэхэд урмын үгээр мялааж байсан. Энэ мэтчилэн миний анхны гэсэн бүх зүйлд баярлаж, улам хөгжүүлэхийн төлөө хичээдэг байв. Ер нь хүний эцэг, эх гэдэг үр хүүхдээ хөдөлмөрч, аливаад оролдлоготой бүтээлч байх тусам улам л хурцалж, илүүг хийх урам зориг өгдөг гэдэгтэй санал нийлдэг шүү.

-Таны ахыг хөгжмийн зохиолч, МУУГЗ Б.Долгион гэдгийг мэдэхгүй хүн ховор болов уу. Мэдээж уран бүтээлийн тал дээр ахын хувиар заавар, зөвлөгөө өгнө биз?

-Нандин нандин зөвлөгөө өгөлгүй яахав. Ямар дуу сонсох, дуулах ёстой талаар маш их зөвлөнө. Уран бүтээлч гэлтгүй хувь хүн талаасаа биеэ яаж авч явах, хүнтэй боловсон харьцах, даруу төлөв байх, өөртөө итгэлтэй, дайчин хөдөлмөрч байх гээд л сайн сайхан бүхнийг Долгион ах л зааж, сургаж байлаа. Би Долгион ахаараа маш их бахархдаг. Одоог хүртэл хөдөлмөрлөөд цэнхэр дэлгэцээрээ үзэгч олонтойгоо уулзаж байгаад нь бахархахгүй байхын аргагүй. Ах минь зөв бодол, хандлагатай хүн учраас их зүйлсийг суралцдаг даа.

-Та гэр бүл зохиосон уу. Гэр бүл зохиох тухайд ямар бодолтой явдаг вэ?

-Би гэр бүл зохиогоогүй. Одоогоор бол ганц бие байгаа. Гэхдээ зохиох хэмжээнд бол явж байсан. Мэдээж үерхэж, нөхөрлөх зүйл байлгүй яахав.

-Та “Киви” хамтлагтай хамтран ажиллаж байгаа юу?

-Одоо бол би өөрийнхөө уран бүтээлд анхаарлаа хандуулаад байгаа. Мөн “Nar¬ure sound” студид багшилдаг учраас зав, зай тун бага олдох юм. Харин “Киви” хамтлагийн гишүүд ээж болцгоочихсон, нялх хүүхдүүдтэй байгаа учраас уран бүтээлдээ хараахан орж чадахгүй байгаа. Хүүхдүүд нь эхлээд өсөг л дөө. Тэр үед л бид уран бүтээлдээ шаргуу орох хэрэгтэй. Гэхдээ ямартай ч ирэх намраас уран бүтээлийн ажилдаа орж, тоглолт хийх байх.

-“Киви” хамтлагийнхан уран бүтээлдээ эргэн ороод ямар төлөвлөгөөгөөр ажиллах вэ. Дууны сонголт, төрөл жанр зэрэгт өөрчлөлт орох болов уу?

-Ер нь бид заавал энэ чиглэлээр дуулъя гэсэн зүйл байдаггүй. Тухайн үед ярилцаж байгаад л дуулах дуугаа сонгодог. Ер нь ярилцаж байгаад болчихдог доо. Түүнээс айхтар төлөвлөгөө гаргаж ажилладаггүй.

-Одоогоор “Камертон”, “Номин талст” шиг сонсогчдыг байлдан дагуулсан эрэгтэй хамтлаг дуучид цөөрсөн юм шиг санагддаг. Таны хувьд “Киви” хамтлаг шиг тэсрэлт хийсэн эрэгтэй дуучдын хамтлаг байгуулах бодолтой байдаг уу?

-“Киви” бол цор ганц. Цор ганц л байх ёстой. “Киви”-г дуурайж өөр ямар нэгэн хамтлаг байгуулах бодол байхгүй. Яахав, зарим тохиолдолд шинэ, залуу дуучдын уран бүтээлд тусалдаг. Түүнээс яг хамтарсан зүйл бол байхгүй. Эрэгтэй хамтлаг дуучдын хувьд мэдээж цус сэлбэлт хэрэгтэй. Одоо дуулах сонирхолтой залууст зориулсан уралдаан тэмцээн их болдог болсон байна. Үүгээр дамжуулж залуучууд өөрсдөө гарч ирэх хэрэгтэй. Мөн гэр бүлийнхний дэмжлэг, санхүүжилт чухал үүрэгтэй байдаг. Багш нарын ч дэмжлэг чухал л даа. Миний харж байгаагаар Монголд продюсер маш их дутагдаж байгаа. Байлаа ч тэдний нүд хараа дутаж байна. Авьяаслаг залуучуудыг сонгож, шалгаруулж гаргаж ирэх хэрэгтэй л дээ.

-Та багаасаа ямар хамтлаг дуучдын уран бүтээлийг илүүтэй сонсдог байв?

-Би Долгион ахын хамтлаг болох “Инээмсэглэл”-ийн дуунуудад маш их дуртай. Хоолойны тембр, хоршилт, дууны сонголт зэрэг үнэхээр таалагддаг. Би “Инээмсэглэл”-ээр хүмүүжсэн хүн юм шүү дээ. Харин гадны уран бүтээлчдээс гэвэл гоё, сайхан дуунуудыг бүгдийг нь сонсдог. Ер нь миний хувьд гоё үгтэй, гэгээлэг, тэмүүлэлтэй дуунууд дуулах бас сонсох таатай санагддаг. Бүтэлгүй, мөнх бус хайрыг өгүүлсэн дуу сонсох дургүй. Мөн алаан, хядаан цус, нөж болсон сөрөг энергитэй кино үзэж чаддаггүй.

-Та мэргэжлийн хүний хувьд Монголын хамгийн сайн дуучнаар хэнийг нэрлэх вэ?

-Би Зууны манлай дуучин, МУГЖ Б.Сарантуяагийн фен л дээ. Бас маш сайн найзууд. 1993 оноос эхлэн найзалж байна. Сараатай ажиллахад үнэхээр урамтай. Дууг ойлгож, мэдэрч дуулдаг. Бас хоолойд нь дуртай. Их гоё тослог. Надад их гоё нандин сонсогддог юм. Тиймдээ ч Сараадаа дуу зохиож өгөх дуртай. Хоолойны хүч чадал гэхээсээ илүү хүний чихэнд наалдаж сонсогдох нь чухал байдаг. Би тийм хоолойнд дуртай хүний нэг л дээ. Түүнээс орилоод, хашгираад байх нь таатай биш. Гэхдээ ер нь манай монголчууд үнэхээр авьаяслаг, маш мэдрэмжтэй хүмүүс. Сайхан дууг сайн дуулдаг дуучин ард түмэн шүү дээ. Үг, аялгуу нь нийцсэн сайхан дуунууд олон бий гэдэгтэй хэн ч маргахгүй байх. Энэ нь надад маш сайхан санагддаг даа.

-“Nature sound” студид багшилж байгаа тухайгаа та дээр дурдсан. Ер нь шавь нартаа ихэвчлэн юу гэж зааж зөвлөдөг вэ?

-Залуучууд дуулж л байх хэрэгтэй. Гэхдээ үнэхээр сайн дуучин болох зэрэг нь өөрөөс нь маш их шалтгаална. Чармайлттай, хөдөлмөрч байж чадвал сайн дуучин л болно. Үүнд бол эргэлзэхгүй байна. Тэгэхээр үүнийг л шавь нартаа хэлдэг.

“Х-Түц” продакшны жүжигчин, “Яг түүн шиг” шоуны оролцогч Т.Бархүүтэй ярилцлаа.

---

-“Яг түүн шиг” шоуны ялагчаар гурван ч удаа шалгарлаа. Танд баяр хүргэе. Шоуныхаа тухай сэтгэгдлээ хуваалцаач?

-Надад “Яг түүн шиг” шоунд орох санал гуравдугаар сарын дундуур ирсэн юм. Анх орохгүй гэж бодож байсан л даа. Харин хамт олон, найз нөхөд, гэр бүлийнхэн минь зөвлөснөөр орохоор шийдсэн. Одоо бол орсон нь зөв болжээ гэж бодож байгаа шүү. Учир нь “Яг түүн шиг” шоу Бархүү гэх хүнийг үзэгч, олон түмэнд илүү таниулж өглөө гэж бодож байна. “Боловсрол” телевизийн хамт олон болоод гэр бүлийнхэн, найз нөхөд, хамт олондоо талархсанаа илэрхийлье.

-Та өндөр өсгийт дээр муугүй бүжиглэчихэж байгаа харагдсан. Ер нь өмнө нь өндөр өсгийт дээр тайзнаа гарч байв уу?

-Cher-ийн дүрийг бүтээхийн тулд биеийнхээ ихэнх хэсгийг гаргасан хувцас, трико өмсч, өндөр өсгийт дээр бүжиглэх шаардлагатай болсон. Яахав, өмнө нь тайзан дээр ганц, хоёр удаа л өндөр өсгийттэй гарч байсан ч арван сантиметрийн өндөртэйг бол хэзээ ч өмсөж байгаагүй. Гэхдээ нэвтрүүлгийн зүгээс яг миний хөлд тохирсон гутал урлаж өгсөн учраас хавьгүй дээр байсан. Тухайн дугаарыг эргээд үзэхээр өөрийгөө яаж ингэж бүжиглэж бас ширээн дээр үсэрч гарсан байна аа гэж бодсон шүү. Яг ч ширээн дээр гарна гэж тооцоолоогүй байсан л даа. Тухайн үеийн сэтгэл хөдлөлдөө л гарсан байх. Харин манай Мээдээ ирж түшиж авснаар ширээнээс их эвтэйхэн буусан. Ирж түшээгүй байсан бол унаж, бэртэх ч байсан юм бил үү. Ямар ч байсан гоо зүйн хувьд тун таагүй харагдах байсан биз (инээв). Мээдээдээ маш их баярлаж байгаа шүү. Гэхдээ Cher хатагтайн дүрээс илүү гурван хүний дүр, онцлог, хоолой зэргийг нэг тайзан дээр дөрвөн минутад багтааж гаргана гэдэг амаргүй байсан. Тэр бол тав дахь дугаар буюу Парисын дарь эхийн сүмийн Notre Dame юм. Энэ дүр хамгийн их хөлс хүч, ажиллагаа шаардсан. Гэхдээ түүний ард гарсандаа болоод энэхүү дүрд тоглосондоо баяртай байгаа. Миний хувьд мюзикль хийн тоглох юмсан гэсэн хүсэлтэй болсон доо.

– Таныг анх жүжигчин биш дуучин болох гэж байсан гэж сонссон юм байна. Ер нь энэхүү шоу ч тэр дуулах авьястайг тань улам батлах шиг боллоо?

-Тийм шүү. Анх дуучин болох бодолтой байсан ч жүжигчний ангид шалгалт өгчихсөн юм. Ямартай ч энэ шоунд орсноор хүмүүсээс урмын үг маш их сонсож байна. Тэр дундаа “Чамайг ингэж дуулна гэж төсөөлж байгаагүй. Цаашид дуулаарай. Мөн энэхүү шоунд оролцсонд баярлалаа. Өөр жанр, чиглэлээр хүчээ сориод үзээрэй” гэсэн сэтгэгдэл, санал их ирж байгаа. Тэр дундаа сэтгэлгээний кино, драм зэрэгт тоглоочээ гэсэн ч хүмүүс байна. Яг үнэндээ миний хүсэж, мөрөөддөг зүйл бол тэр л дээ. Би амьдралтай их ойрхон, гэр бүлийн ч юм уу, сэтгэхүйн драмд тоглохыг, бүр чадвал өөрөө хийх юмсан ч гэж боддог юм. Юутай ч энэ сайхан үзэгчдийн санал, сэтгэгдлийг цаашдын уран бүтээлдээ тусгаж илүү их хичээх болно гэсэн урам, зориг дүүрэн л алхаж байна даа.

-Харин цаашдаа дуулж, уран бүтээл хийх бодол бий юү?

-Одоохондоо эхлүүлсэн зүйл байхгүй байна л даа. Гэхдээ энэ жилдээ багтаагаад уран бүтээл хийвэл зүйтэй байх гэсэн бодол төрж байна. Намайг яг өөрийнхөөрөө яаж дуулдаг юм бэ гэдгийг сонсъё ч гэсэн хүмүүс байгаа. Ер нь болохгүй зүйл байхгүй шүү дээ.

-Дараагийн дугаарт мөн л эмэгтэй хүний дүр бүтээхээр болсон. Бэлтгэл ажилдаа орчихсон уу?

– Ер нь анзаараад байхад эрэгтэй хүн эмэгтэй хүний дүрийг бүтээхэд үзэгчид их дуртай байдаг юм шиг. Эрэгтэй хүнийг хөх, бөгс элдэв гоёл, чимэглэлтэй байгаагаар харахад илүү сонирхолтой байдаг байх нь л дээ. Би дараагийн дугаарт Miley Cyruc-ийн дүрийг бүтээж “Wrecking ball” дууг дуулах юм. Дуучин нь бөмбөлгөн дээр нүцгэн суун дуулдаг. Мөн л үзэгчид “Та нүцгэлнэ биз дээ, ямар хувцас өмсөх гэж байна” л гээд байгаа. Миний хувьд нүцгэлэх хэцүү, нүцгэлэхгүй байх хэцүү л болоод байна. Нүцгэлнэ гэхээр арай ч болохгүй л байгаад байна. Гэхдээ бодсон юм байгаа.

-“Яг түүн шиг” шоуны оролцогчид бусад өрсөлдөгчдөдөө гурван оноо өгдөг. Энэ онооны хувьд та ямар бодолтой байдаг вэ?

-Оролцогчид нэг нэгнээ хэрхэн дүгнэж байгааг үзэгчид харж байгаа учраас төдийлөн санаа зовдоггүй. Хамгийн гол нь үзэгчид тэр бүхнийг дүгнэж, цэгнэж байгаа шүү дээ. Миний хувьд тухайн дугаарт хэн хамгийн мундаг нь байсан бэ гэдгийг үнэн шударгаар дүгнэж, түүнд оноогоо өгнө гэсэн чиг шугамыг баримталдаг. Бидэнд нэвтрүүлгийн зүгээс ч гэсэн тийм л шаардлагын дагуу оноо өгөх эрх олгосон. Түүнээс хэн нэгний хатгаасаар эсвэл атаархсандаа өөр хүнд өгье гэсэн бодол байдаггүй. Ер нь аливаа юм шударга байхдаа л гоё шүү дээ. Яахав, манай бусад оролцогчид өөрсдийнхөө сайн гэж бодож байгаад л өгч байгаа байх.

-Таны бодлоор хамгийн хүчтэй өрсөлдөгч тань хэн бэ?

-Яг тэр л миний хүчтэй өрсөлдөгч гэж бодож болохгүй юм билээ. Барьцгүй юм байна. Бүгд л мундаг байгаа. Тэгэхээр цаашдаа би зөвхөн тэрнээс л айж байна гэсэн эмээлт байхгүй болсон. Ер нь эд маань юу хийх гээд байна гэсэн айдастай болоод байна шүү. Гэхдээ яалт ч үгүй Гантогоо маань мундаг байгаа. Гэсэн ч өрсөлдөгчдөдөө анхаарал хандуулахаас илүү өөрийнхөө үзүүлбэрт цаг зав гаргаж, судалгаа хийхээр зорьж байна даа.

-Тав дахь үзүүлбэрийг тань таны хань ирж үзсэн байсан. Ер нь танд заавар зөвлөгөө хэр их өгдөг вэ?

-Би гэр бүлийнхнийгээ шоунд ирүүлэхийг хүсдэггүй л дээ. Гэхдээ Парисын дарь эхийн сүмийг бүтээхэд миний хань надад хэлэлгүйгээр ирчихсэн байсан. Учир нь миний бүтээсэн дүрүүдээс энэ дүр л Одноод хамгийн их таалагдсан юм билээ. Гэсэн ч надад мэдэгдэхгүйгээр нуугдаж ороод сууж байсан. Түүнээс миний оноонд нөлөөлөх гэж ирээгүй гэдгийг мөн хэлэх байна. Харин миний хувьд ирчихсэн байгааг нь мэдсэн бол ичимхий юм болохоор, биеэ бариад илүү их сандрах байсан болов уу. Эхнэрийнхээ өмнө жүжиглэнэ гэдэг амаргүй шүү дээ. Яахав, хамт жүжиглэнэ гэдэг өөр л дөө.

Мэдээж хамгийн гол дэмжиж, заавар зөвлөгөө өгч байгаа хүн нь манай гэр бүлийн хүн байлгүй яахав. Үзүүлбэрүүдийнхээ дууны сонголтыг Одноотойгоо л ярилцаж шийддэг шүү.

-Таныг нэгэн шинэ кинон дээр ажиллаж байгаа гэж дуулсан. Хэзээ нээлтээ хийх вэ?

-Ирэх есдүгээр сард “Алтан өндөг” хэмээх инээдмийн жанрын киноныхоо нээлтийг хийнэ. Энэхүү кинонд МУГЖ Лхагвасүрэн, Дэмидбаатар, Одончимэг, “Мөрөөдлийн театр”-ын жүжигчин СТА Эрхэмбаяр болон Өмнөд Монголын алдарт дуучин Халин болон миний бие тоглосон. Түүнээс гадна Өмнөд Монгол болоод Монголын жүжигчид, уран бүтээлчид оролцон тоглосон байгаа. Киноны зураг авалт гадаадад хийгдсэн. Ер нь чих халууцуулахгүй л уран бүтээл болсон гэж бодож байгаа шүү. Ямар ч байсан киноны найруулагч, уран бүтээлчдийн дунд хүлээлт үүсгэчихсэн гэхэд хилсдэхгүй байх. Мөн нэг нууцаасаа задлахад энэхүү киноныхоо гол дууг өөрөө дуулчихъя гэсэн бодол байгаа шүү. Энэ дуугаараа эхлэлээ тавьчихвал болохгүй зүйл байхгүй л болов уу.

-“Х-Түц” продакшн шинэ уран бүтээлүүд дээр ажиллаж байна уу?

-Манай продакшн одоогоор амралттай байна. Гэхдээ миний хань болоод Онон ах гэх мэт цөөн хэдэн хүн драмын маш хүнд сэдэвтэй киноны зохиол дээр ажилласан. Энэ кино маань маш гайхалтай, сайн зохиол болсон гэж бодож байна. Энэ мэтчилэн чанартай кино хийхээр манай хамт олон ханцуй шамлан орсон. Чадвал хоёр ч кино хийе гэсэн төлөвлөгөөтэй. Мөн намар гэхэд инээдмийн жүжиг тавих эсвэл бүр шинэ зүйл хийх зэргээ ярилцаж байна. Ер нь байнгын л шинэлэг, содон зүйл хийхээр эрэл хайгуул хийж байна даа.

-Ингэхэд таны гэр бүлд урлагийн хүн байдаг уу?

-Миний ээж сайн дурын уран сайханч хүн л дээ. Ээж минь төрөл бүрийн хөгжим тоглоно, сайхан дуулна. Ер нь намайг хөгжмийн боловсролтой болоход ээж минь нөлөөлсөн. Үргэлж дуу зааж, дуулж өгдөг байсан. Мөн намайг жүжигчин болоход хамгийн их дэмжиж, баярлаж байсан хүн бол миний ээж юм. Гэхдээ би бүр төрөлхийн авьяастай хүмүүсийг бодвол ухаанаараа урлагт ханддаг. Тэгэхээр мэдрэмжээрээ гэсэн үг шүү дээ.

Би эхээс тавуулаа. Дөрвөн ахтай. Миний яг дээд талын ах ардын хөгжимчин хүн байдаг. Гэхдээ гэрээсээ урлагаараа явсан нь ганцхан би л байна.

-Олон хүү төрсөн учир танд Бархүү гэсэн нэр хайрласан юм болов уу?

-Миний том ахыг Баттулга гэдэг бол удаахууд нь Тодхүү, Батхүү, Басхүү гэсэн нэртэй. Намайг Басхүү ахтай андуураад бар жилтэй гэж бодсон юм шиг байгаа юм. Яахав, олон хүүтэй болоод жил, усыг нь андуурч л дээ. Тэгээд л Бархүү гэж нэрлэсэн юм билээ. Түүнээс би чинь тахиа жилтэй хүн шүү дээ. Хэрэв тахиа жилтэйг нь мэдсэн бол Тахиахүү эсвэл дахиад л хүү гэж нэрлэх байсан болов уу. Бар жилтэй гэж андуурсан нь болсон байгаа биз (инээв).

УДЭТ-ийн жүжигчин, Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан Г.Амгаланбаатартай ярилцлаа. Тэрээр “Хязгааргүй орон зай” уран бүтээлийн цэнгүүнээ тун удахгүй хийхээр болжээ.

---

-Таны “Хязгааргүй орон зай” уран бүтээлийн цэнгүүн тун удахгүй болох нь ээ. Хэзээнээс цэнгүүнээ хийхээр төлөвлөсөн бэ?

-Манай театраас жилд нэгээс хоёр уран бүтээлчийн цэнгүүнийг хийдэг. Харин энэ жил С.Болд-Эрдэнэ бид хоёрыг цэнгүүнээ хийгээчээ гэсэн санал тавьсан юм. Ихэвчлэн ахмад уран бүтээлчдийн цэнгүүнийг хийдэг байсан бол энэ удаад театрынхаа ачааг нуруундаа үүрч яваа залуучуудынхаа тоглолтыг хийе гэж бодсон юм билээ л дээ. Ингээд л миний бие сэтгэл шулуудаж энэ сарын 21-нд 16 цагаас Соёлын төв өргөөнд цэнгүүнээ хийхээр болоод байна.

-Цэнгүүнд тань ямар уран бүтээлчид оролцох бол?

-Цэнгүүнд маань Улсын драмын эрдмийн театр, Үндэсний урлагийн их театрын уран бүтээлчид, Төрийн соёрхолт, Монгол Улсын гавьяат жүжигчин Д.Сосорбарам, Зууны манлай дуучин, Б.Сарантуяа, “Драм-4”, “Нюанс”, “Мотив”, “Uvertura” хамтлагийнхан болон бусад дуучид оролцоно. Д.Сосорбарам ах маань “Атга нөж” жүжгийн Чингис хааны дүрийг тайзнаа дахин амилуулах юм. Миний хувьд театрт орсноор 50-иад жүжгийн гол болон туслах дүрийг бүтээжээ. Үүнээс цэнгүүндээ арван жүжиг тоглохоор бэлтгэж байна. Гэхдээ цаг хугацаанаас хамаараад хасагдаж магадгүй байх. Ямартай ч анхлан тоглож байсан “Бооцоо”, “Надаар тоглосон хайр” жүжгээс авахуулаад “Ромео, Жульетта” жүжгийн хэсгээс ч тэр тоглох болно. Харин жүжгийн дуунуудыг дээрх хамтлаг дуучид эгшиглүүлэх юм. Цэнгүүний ерөнхий найруулагчаар Төрийн соёрхолт Б.Наранбаатар найз маань ажиллаж байгаа. Сонирхолтой, хөнгөн гунигтай басхүү инээд цалгисан цэнгүүн болох болно. Ямартай ч энэхүү цэнгүүнээрээ театрын босгыг алхаад 17 жилийн хугацаанд сурсан, мэдсэн, хийсэн зүйлээ тайлагнахаас гадна цаашид ихийг хийж бүтээх урам зориг дүүрэн байна шүү гэдгээ үзэгч, олондоо илэрхийлэх юм.

-Та нийт 50-иад жүжгийн гол болон туслах дүрийг бүтээсэн гэлээ. Харин танд эдгээр дүрүүдээс хамгийн онцлууштай нь аль нь вэ?

-Ер нь бид жижиг ч гэлтгүй бүх л дүрүүд дээрээ няхуур ажиллаж байж уран бүтээл гараас гардаг л даа. Гэхдээ миний хамгийн хайртай уран бүтээл биднийг олны танил болгож чадсан “Надаар тоглосон хайр” жүжиг юм. Харин хамгийн их хөлс дуслуулсан дүр нь “Парисын дарь эхийн сүм” жүжгийн Фебдийн дүр. Энэ дүр бол гол дүрийн эмэгтэй Эсмеральдогийн дурлалт залуу шүү дээ. Гэтэл тухайн үед миний жин 90 гараад талийчихсан, юун дурлалт залуу манатай байв. Гэхдээ дүрээ амилуулахын тулд нэг сарын дотор 13 кг турсан. Мөн Америкийн зохиолчийн “Гол дүрийн амрагууд” инээдмийн жүжигт тоглоход С.Болд-Эрдэнэ бид хоёр эмэгтэй хүний дүрд хувирах шаардлага гарсан юм. Тэр дүр мөн л хүч, хөдөлмөр багагүй шаардсан. Түүнчлэн 2013 онд тавигдсан М.Сервантесийн “Кихот Ноён” жүжигт Санчо Пансиогийн дүрийг амилуулсан юм. Энэ жүжигт тоглосныхоо дараа цаашид ямар ч дүрд тоглож чадахаар юм байна гэж омогшдог болчихсон шүү. Ингээд бодоход драмын жүжгүүд л их хөлс, хүч шавхаж басхүү туршлага болсон байна даа.

-Театрын ажлынхаа хажуугаар кинонд тоглох боломж байдаг уу. Кинонд тоглох санал хэр их ирж байна вэ?

-Би саяхан “Хуримын даашинзтай бүсгүй” гэсэн кинонд тоглосон. Энэ сард багтаж нээлтээ хийх байх. Миний хувьд ихэвчлэн эерэг талын дүрд тоглосон байдаг юм билээ. Харин энэ кинонд эсрэг талын дүрд тоглосон. Дүрдээ орохын тулд үсээ хусуулчихсан л байна. Цэнгүүнээс өмнө амжиж ургах байгаа л гэж бодож сууна (инээв). Үүнээс гадна нэг киноны санал ирсэн. Удахгүй тэрхүү кинондоо тоглохоор төлөвлөж байна. Түүнчлэн намайг өөрөө кино найруулаачээ гэсэн санал их ирж байгаа. “Драмын дөрвөөс чамаас бусад нь л кино найруулчихсан байна, чи яагаад хийхгүй байгаа юм бэ” гэх нь цөөнгүй байна. Мэдээж боломж, нөхцөл нь гарвал хийлгүй яахав. Юутай ч хүмүүсийнхээ саналыг хэрэгжүүлж нэг кино найруулна. Инээдмийн эсвэл аймшгийн гэхээсээ илүү уянгын драмын кино хийх бодолтой байна.

-Таны өвөөг найруулагч хүн байсан гэж сонссон юм байна. Энэ нь таныг урлагийн хүн болгоход нөлөөлсөн үү?

-Тийм шүү. Аав, ээж хоёр минь инженер мэргэжилтэй хүмүүс л дээ. Өвөө минь л манайхаас урлагийн хүн байлаа. Хөдөө орон нутгийн театрыг хөгжүүлэхэд амьдралаа зориулж, их хувь нэмэр болсон хүн дээ. Харин миний хувьд өвөө, эмээгийнхээ галынх нь ганц зээ. Ээж, аав хоёр минь Төв аймгийн Эрдэнэсант суманд ажиллаж, амьдардаг байсан болохоор би өвөө, эмээтэйгээ хотод амьдардаг байлаа. Харамсалтай нь намайг наймдугаар ангид байхад өвөө минь бурхан болсон. Тухайн үед би өвөөгийнхөө залгамж халаа болсон сайн найруулагч, жүжигчин болно гэж өөртөө болон өвөөдөө амласан юм. Ер нь бол наймдугаар ангидаа л мэргэжлээ сонгож, түүндээ сэтгэл шулуудсан хэрэг. Гэхдээ би их дэггүй хүүхэд байлаа. Өвөөгөө бурхан болсноос хойш бүр ч дүрсгүйтэж, эмээгийнхээ үгэнд орохоо больсон. Түүний үр дүнд наймдугаар ангидаа тавдугаар сургуулиасаа хөөгддөг юм байна. Сургуулиасаа хөөгдсөн учраас Эрдэнэсант руу явж, мал малладаг баатар боллоо. Миний санаснаар ч болдог юм гэж юу байхав. Ээж, аав сумын арван жилийн сургуульд оруулчихсан. Анги даасан багш нь Доржханд гээд миний авга эгч. Дуу хөгжмийн багш хүн л дээ. Тиймдээ ч эгч минь намайг урлаг соёлын бүх л арга хэмжээнд оруулна. Би дуу дуулна, гитар, casio хөгжим, морин хуур ч тоглодог байж билээ. Харин арван жилээ төгсөөд СУИС-ийн жүжигчний ангид суралцаж эхэлсэн дээ. Ардын жүжигчин Ж.Лхамхүү багш маань “Чи бол драмын театрын л жүжигчин. Тиймээс заавал драмын театрт орох ёстой шүү” гэдэг байж билээ. Харин 2000 онд их сургуулиа төгсөөд драмын театрт ирэхэд Ардын жүжигчин Б.Мөнхдорж найруулагч маань “Бооцоо” жүжгийн гол дүрд тоглуулсан юм. Энэ жүжгээр л энэ их театрын өндөр босгоор алхсан түүхтэй. Тэр үеэс хойш энэ их айлд хоёргүй сэтгэлээр, үнэнчээр зүтгэж байна. Намайг театрт ороход Ардын жүжигчин Л.Жамсранжав, Ц.Гантөмөр, П.Цэрэндагва, МУГЖ Б.Жаргалсайхан гээд сайхан хүмүүс тосож авсан. Энэ сайхан хүмүүсээс үргэлж суралцаж, үнэтэй зөвлөгөөг нь сонсож иржээ. Ингээд бодоход урлаг намайг хүмүүжүүлсэн байна. Хэрэв урлагийн зам мөр хөөгөөгүй бол би өнөөдөр өдий зэрэгтэй явахгүй л байсан болов уу. Тийм л омголон, хэрсүү хүү байлаа даа.

-Та эхээс хэдүүлээ вэ?

-Би айлын ганц хүү.

-Та гэр бүлээ танилцуулаач. Ханьтайгаа анх яаж танилцаж байв?

-Би хүү, охин хоёртой. Хүү маань саяхан 18 нас хүрч, эрийн цээнд хүрлээ. Харин охин маань найман настай. Миний эхнэрийг Оюунжаргал гэдэг. Герман хэлний орчуулагч мэргэжилтэй. Би гэр бүлийнхээ хүнтэй их багадаа танилцсан юм шүү дээ. 15, 16 настай хүүхдүүд л байлаа. Би есдүгээр ангид байсан юмдаг. Зуны амралтаар манайх сумынхаа Өвөр-Ус гэдэг газар зусланд гарчихдаг байсан юм. Гэтэл нэг өдөр аав, ээжийн минь найзууд гурван охиноо дагуулаад УАЗ-469 машинтай ирдэг юм байна. Гэтэл дундах охин нь их хөөрхөн харагдаад болдоггүй. Тэгээд л танилцаж, үерхэж, гэр бүл болцгоосон доо. Харин гуравдугаар курстээ аав, ээж болж үрийн зулай үнэрлэсэн юм. Цаг хугацаа их хурдан байна шүү, хэдийнэ арван найман жил өнгөрчихсөн байна.

“Өдрийн сонин”-ы №093(5660) дугаараас авч нийтлэв

“Камертон” хамтлагийн дуучин, “Яг түүн шиг” шоуны оролцогч Г.Мэнд–Амартай ярилцлаа.

---

-Танд “Яг түүн шиг” шоуны хамгийн эхний дугаарт оролцох санал тавьж байсан гэсэн. Тухайн үед яагаад оролцоогүй юм бэ?

– Энэ шоуны хамгийн анхны дугаар хийгдэж байхад надад оролцооч ээ гэсэн санал ирсэн л дээ. Тухайн үед ажлын цаг зав, боломж олдоогүй учир татгалзсан. Харин хоёр дахь санал өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сард ирсэн юм. Эхний дугаарт татгалзчихсан байсан учраас бүх ажлаа зохицуулаад энэ удаагийнхад орохыг хүссэн. Ер нь миний хувьд “Камертон” хамтлагийн Мээдээ гэдгээрээ л үзэгчдэдээ танил. Түүнээс биш кино урлагт дүр бүтээж ч юм уу, өөр өнцгөөр Мээдээг харуулж байгаагүй. Харин энэ шоу урлагийн хүмүүсийг үзэгчдэд өөр өнцгөөс харуулж, шинэ дүрд хувиргах, нууц авьяас чадварыг нээх гээд олон давуу талтай. Энэ нь оролцож байгаа хүсүүстээ ч их сонирхолтой байдаг. Тийм учраас өөрийгөө сориод үзье л гэж бодсон л доо. Түүнчлэн “Яг түүн шиг” шоу дэлхийн 30 гаруй оронд хийгддэг. Харин манай шоуны хувьд Азийн орнуудаас хамгийн чанартай, үзүүштэй нь гэсэн дүгнэлт авсан байна лээ. Олон улсын жишигт нийцсэн энэ том төсөлд, өөрийн эх орондоо оролцож байгаадаа баяртай байгаа. Мөн үзэгчид маань ч тэр маш идэвхтэй үзэж байгаа нь сайхан санагдаж байна.

-Та Виктор Цой, Питбуль, Эдит Пиаф, Пикотарогийн дүрүүдийг бүтээлээ. Мэдээж дүр бүрт л судалгаа хийсэн нь дамжиггүй. Хамгийн их хүч хөдөлмөр шаардсан дүр аль нь байсан бэ?

-Би дүрүүдээ хүмүүсийн мэддэггүй талаас нь харуулахыг эрмэлздэг. Миний хамгийн эхний дүр бол Виктор Цой байсан. Оросын панк, рок урсгалын загалмайлсан эцэг болсон энэ хүний дуунуудыг хүмүүс өнөөдөр ч гэсэн таашаан сонсдог. Харин би энэ дуучны маш зөөлөн дууг нь сонгон авсан. Энэ дууны утга нь тойруу утгаар хар тамхийг эсэргүүцсэн байдаг л даа. Виктор цойн найз охин нь хар тамхины хамааралтай байсан юм билээ. Харин түүний хувьд хар тамхи хэрэглэдэггүй. Харин ч хар тамхины эсрэг тууштай зогсдог байсан рокуудын нэг. Тиймдээ ч миний хувьд залуустаа хүний амьдралд хэрэгтэй, хэрэггүй олон зүйл байдаг, тэр дундаа бүх цаг үед хэрэггүй зүйл бол хар тамхи юм шүү гэдгийг илэрхийлэх үүднээс энэ дууг сонгон авсан. Харин Питбулийг хүмүүс маш сайн мэднэ. Түүний хит дуунууд нь ихэвчлэн дэлхийн танигдсан ододтой хамтран дуулсан байдаг. Тэгэхээр яг ганцаарчлан дуулсан дууг нь сонгосон. Мөн Эдит Пиафын дүрд хувирсан. Хоногийн хоолоо олох гэж гудамжинд дуулдаг байсан хэдий ч дэлхий ертөнцөд өөрийгөө тунхаглаж, улс, үндэстнийхээ бахархал нь болж чадсан энэ гайхалтай дуучинг дуурайх мэдээж амаргүй байлаа. Хүнд, хэцүү амьдралыг туулж 40 гаруйхан насандаа хорвоог орхисон ч хүн төрөлхтөнд ийм сайхан дууг зориулж чадсан юм шүү гэдгийг л хүргэхийг хичээсэн дээ. Би Эдит Пиафын өөрөө үгийг нь бичсэн “La vie en rose” гэх дууг дуулсан. Энэ дуу бол хоёрдугаар дайны дараахан өнчрөл хагацал, үзэн ядалт, нэг нэгэндээ итгэхээ больчихсон тийм хүнд хэцүү нийгэмд хайрыг эргэн сануулсан юм. Гэхдээ дуулалтын хувьд Эдит Пиафын сонсогчдоосоо уучлалт хүсье. Би басс хоолойтой. Их доор дуулдаг. Гэтэл Эдит Пиаф их дээгүүр дуулдаг. Ёстой л хүн төрөлхтөнд ганцхан төрөхөөр онцгой хоолойтой дуучин.

-Харин өнгөрсөн долоо хоногийн дугаарт Японы дуучин Пикотарог дуурайж алдарт “PPAP” дууг нь дуулсан. Энэ үзүүлбэрээс харахад хөдөлгөөний эвсэл маш сайтай харагдаж байлаа. Энэ үзүүлбэрийнхээ тухай яриач?

– Пикотарогийн бодит төрх нь маш энгийн, цэвэрхэн. Харин тайзны дүр төрх нь энгийн үеийнхээсээ ондоо, алиадуу гэж хэлж болохоор. Энэ хүн дуучнаас гадна хошин урлагийн төлөөлөл болсон хүн. Ямартай ч “PPAP” дуу нь дэлхийд хит болж чадсан. Энэ нь UK болон US chart, Bill­board-д өндөр байр эзэлсэн хамгийн богино болон ази дуу болсон. Алдарт Ганнам стайл дууг давсан гэдгээрээ мөн онцлог. Энэ дуунаас харахад хүн төрөлхтөн агуу том зүйл хийх гэж өөрийгөө зовоогоод байдаг. Гэтэл амьдрал гэдэг маш энгийнээс агуу зүйл бүтдэг гэдгийг харуулж байгаа юм болов уу.

Би тайзан дээр элэглэл хийж, хошин байдлаар гарч үзээгүй. Тийм ч эвсэлтэй хүн биш. Энэ дүр надаас цоо шинэ зүйлийг шаардсан гэж болно. Бидэнд “Аймар” продакшны залуус зөвлөгөө өгч байгаа. Надад болж өгвөл л шүдээ орсойлгоод байгаарай гэж хэлсэн л дээ. Мөн шилнийхээ дээгүүр хялайж хардаг, задгай хөдөлгөөн гэх мэт хэтрүүлэг нь л энэ дүр төрхийг бий болгодог гэдгийг сайтар хэлж байлаа. Би энэ дуугаа бэлдэж байхдаа нэг ч удаа тест бичлэг хийж үзээгүй юм. Ерөнхийдөө дотроо төсөөлөөд л явсан. Гэтэл шоундаа орчихоод гэртээ хариад үзтэл хөлс асгараад, ичээд их хөглөсөн. Надаас тэс ондоо хүн шиг санагдаад дасаж өгөхгүй байсан шүү. Ямартай ч хүмүүст таалагдсанд их баяртай байгаа.

-Дараагийн дүрийнхээ тухай яриач. Ямар талаас нь үзэгчдэдээ харуулахыг зорьж байна вэ?

-Тав дахь шат бол кинотой холбоотой дуу, дуутай нь холбоотой дүр төрхүүд байх юм. Би Элтон Жоны дүрд хувирна. Түүний кинотой холбоотой дуу гэхээр мэдээж ойлгомжтой “Араатны хаан арслан” хүүхэлдэйн кино шүү дээ. Би Элтон Жоны яг өнөөдрийн хоолойг нь үзэгчдэдээ хүргэхийг хичээнэ. Түүний хоолой багахан хэмжээний мэс ажилбар хийснээс болоод өнгө нь өөрчлөгдсөн байдаг юм. Тэгэхээр тэр өөрчлөгдсөн хоолойны өнгийг харуулах зорилготой байгаа. 90-ээд оны хоолой нь их цээлхэн байдаг.

-Цаашид таараасай гэж бодсон дүр бий юү?

-Харин битгий таараасай л гэж бодсон дүр байна шүү. Алдарт Леди Гага, Ники Минажийн дүр хэзээ ч битгий таараасай гэж залбирах байна (инээв). Эдгээр дүрүүүд биш л бол бусдыг нь ч нэг болгочих байх аа. Ер нь эмэгтэй хүн болох маш хүнд юм билээ. Би амьдралдаа эмэгтэй хүний гутал руу хөлнийхөө үзүүрийг ч оруулж үзээгүй. Харин Эдит Пиафын дүрийг гаргахад гурван хуруу хэртэй өсгийтэй гутал өмсөхөд л их эвгүй байна билээ. Тэгэхэд манай Т.Бархүү, С.Гантогоо хоёр бол өсгийтэй гутлыг болоод дээрх дүрүүдийг харин ч нэг амилуулж байгаа даа. Ер нь манай бусад оролцогчид их мундаг байгаа. Түүнээс хамгийн онцгой нь Г.Ганхүү ах шиг санагддаг. Түүний хувьд ямар ч зүйлд чин сэтгэлээсээ хичээж, зүтгэж чаддаг нь үнэхээр бахархмаар басхүүү залуус бидэнд үлгэр дуурайл болмоор санагддаг. Т.Бархүү бол жүжигчнээс гадна маш авьяаслаг дуучин гэдгээ үзэгчдэдээ мэдрүүлж чадаж байна. Түүнд бүр төрөлхийн маш сайхан дуулах авьяас байна. Үнэхээр Бараа шиг нуруулаг, бас чадвартай дуучны орон зай Монголд дутагдаж байгаа. Би Барааг дуунд урвуулах гэж их л чармайлт гаргаж, зориг өгч байгаа (инээв). Түүнчлэн манай С.Гантогоод олон сайхан чанар байгаа харагддаг. Аливааг хурдан боловсруулаад гүйцэтгэл хийж чаддаг гэх мэт давуу тал ихтэй. Урлагтай ойр байдаг монгол залууст маш их үлгэр дуурайл болохоор хүн гэж боддог.

-Камертон хамтлаг “Хязгааргүй” нэртэй 11 дэх цомгоо гаргасан. Энэ цомогт багтсан “Хайр” дуунд хамтлагийн гишүүд бүгдээрээ гэр бүлийнхнийхээ хамт тоглосон нь онцлууштай байлаа. Энэ санааг хэн гаргасан бол?

-Цомогтой холбоотойгоор эхний хоёр дууныхаа клипийг үзэгчдэдээ хүргээд байна. Дараагийн дуунуудынхаа клипний зураг авалтад тун удахгүй орохоор төлөвлөж байна. Болж өгвөл бүх л дуугаа дүрсжүүлэхээр зорьж байна. Ер нь клип л сүүлд нь үлддэг юм байна. Мөн клипэндээ тухайн цаг үеийн дүр төрх нь ч хамтдаа үлддэг болохоор эргээд харахад их сайхан байдаг. “Камертон” хамтлаг клип ихтэй, хийх ч дуртай. Цаашид ч хийсээр байя гэж бодож байгаа. Ямартай ч цомгоо “Хязгааргүй” гэж нэрлэсэн. “Хязгааргүй” дууныхаа үгийг дөрвүүлээ бичсэн юм. Нэг удаа бид дөрөв уулзаад караоке орж дуулангаа, ганц нэг пиво уухаар болсон юм. Гэтэл манай Болдоо надад нэг ийм ая байна, хэдүүлээ дуу болгоцгооё гээд л төгөлдөр хууран дээр тоглолоо. Өнөөх зориг орсон хүмүүс мөр, шатаар нь явуулсаар нэг дууны үг босгочихож билээ.

Харин “Хайр” дууны клипэнд гэр бүлийнхэнтэйгээ хамт тоглох саналыг болоод клипний зохиол, өнгө гэрэл, хийц зэргийг манай Болдоо гаргасан. Клипээ үзэж байхдаа дөрвөн сурагч хамтлаг байгуулах гээд гүйж явсан бол одоо бүгд гэр бүлтэй болчихсон, мөн л дуугаа дуулаад явж байгаа нь бид үнэхээр азтай бас амжилттай яваа юм байна гэж бодож суулаа. Ямартай ч амьдралд зөв л хандаж байгаа юм байна шүү гэдэг ойлголт авсан даа.

-Та гэр бүлээ танилцуулаач?

-Миний эхнэрийг Болормаа, миний хайртай охиныг Анхилуун гэдэг. Бид гурав шинэ хүнээ хүлээж авахад бэлэн болчихоод тэсэн ядан хүлээж байна. Их сайхан байна. Ямартай ч хоёр сайхан үртэй болчихоод эхнэрийнхээ хүссэн бүхнийг нь хийлгэнэ ээ гэж бодож байгаа.

-Таны сүүлийн үеийн уран бүтээлийн олз омог хэр байна вэ?

-Би одоогоор хоёр цомог гаргасан байна. Миний эхний цомог маань жазз, блюз маягийн хуучны стилийг түлхүү харуулсан бол хоёр дахь цомогтоо орчин цагийн урсгалыг оруулсан. Сүүлийн цомог маань “Чамд хэлье” гэсэн нэртэй. Цомгийнхоо дөрвөн дууг клипжүүлсэн байна. Байгаль дэлхий өнгөө өөрчилбөл тав дахь клипнийхээ зураг авалтад орох болно.

“Эцсийн зогсоол Э цэг”, “Гурван найз”, “Хайрын бэлэг” болон та бүхний хүртээл болж байгаа “Хайр эргэсэн хавар” зэрэг кинонд тоглоод буй жүжигчин Т.Энэрэлтэй ярилцлаа.

---

-“Хайр эргэсэн хавар” олон ангит уран сайхны кино үзэгчдийн хүртээл болоод багагүй хугацаа өнгөрлөө. Таны хувьд Анка хэмээх гол дүрийн бүсгүйн дүрд тоглосон. Энэ дүрийн онцлог нь юу вэ?

-Өнгөрсөн оны хоёрдугаар сард “Хайр эргэсэн хавар” олон ангит уран сайхны кинонд тоглох санал ирсэн юм. Миний хувьд дуртайяа хүлээн авсан л даа. Харин кино зураг авалт дөрөвдүгээр сараас эхэлсэн. Зураг авалтын хувьд багагүй хугацаанд үргэлжилсэн. Миний дүр олон хүүхэдтэй залуу ээжийн дүр л дээ. Ер нь Монголд олон хүүхэдтэй залуу эхчүүд цөөнгүй байдаг. Тэдгээр бүсгүйчүүдийн үр хүүхдийнхээ төлөө бүхнийг даван туулж байгаа сэтгэлийн тэнхээг харуулсан нь миний дүрийн онцлог. Тухайн дүрийг үзэгчдэдээ ойлгуулахын тулд багагүй ажилласан. Үзэгчид жүжиглэлт сайн байна гэж хэлж байгаа. Мөн зарим хүмүүс Энэрэл амьдрал дээр ч тэр ийм л байдаг, жүжиглээгүй юм биш үү гэх ч хандлага байна лээ. Гэхдээ би өөрийгөө амьдрал дээр тийм чалчаа гэж бодохгүй байна. Миний хувьд цагаан цайлган сэтгэл, зарим үед хүмүүс бүдүүлэг ч гэж ойлгож болохоор бодлогогүй ярьдаг зан, харилцааг дүрдээ шигтгээ болгож өгөхийг хичээсэн. Түүнээс төмсчин, ногоочин, чалчаа нөхөр биш шүү гэж хэлмээр байна (инээв). Ямартай ч урьд урьдын дүрүүдээсээ илүү өөр, онцлог байлгахыг хичээсэн. Үзэгчдэд таалагдаж байгаад маш их баяртай байна.

-Энэхүү киногоороо үзэгчдэд юуг ойлгуулж, ухааруулахыг хүссэн юм бол?

-“Хайр эргэсэн хавар” кино маш олон хүний хүч хөдөлмөр шингэсэн бүтээл болсон. Кино маань нийт 25 ангитай. Одоо таван анги гарах дутуу байгаа болов уу. Киноны хувьд нас насны эмэгтэйчүүдийн төлөөллийг харуулсан гэдгээрээ онцлог. Түүнчлэн эмэгтэйчүүд бие биедээ тус дэм болж, асуудлыг хатан ухаанаар хэрхэн даван туулж чаддаг тухай болоод тэдний нөхөрлөлийн тухай үзүүлдэг. Бусад кинотой харьцуулахад амьдралд төдийлөн тохиолддоггүй хурц, хурц үйл явдал гэхээсээ илүү энгийн амьдралыг бодитоор нь нэмэлт хачиргүйгээр хүргэхийг зорьсон. Манай киноны гол зорилго нь зөвхөн үнэн амьдралыг харуулах гэдгийг үзэгчид маань сайн ойлгоосой. Ямартай ч “Хайр эргэсэн хавар” кино маань үзэгчдэд хүрээд багагүй хугацаа өнгөрч, үзэгчдээс ч тэр сайхан сэтгэгдлүүд хөвөрсөөр байгаад тун сэтгэл хангалуун байна даа.

-Орчуулгын киноны жүжигчин Д.Батцэцэг болон жүжигчин Р.Анхням нар мөн гол дүрийн бүсгүйчүүдийн дүрд тоглож байгаа. Таны хувьд эдгээр бүсгүйчүүдтэй хамтран тоглоход ямар байв?

-Би энэ кинонд маш мундаг хоёр жүжигчинтэй хамтран тоглосон гэж бодож байгаа. Д.Батцэцэг эгчийг орчуулгын олон сайхан кинонуудаас гадна дэлгэцийн хэд хэдэн уран бүтээлээр нь үзэгчид маань маш сайн мэдэх байх. Мөн Р.Анхням эгч бол Монголд төдийгүй гадны кино урлагт хөл тавьсан, туршлагатай сайн жүжигчин. Энэ хоёр маань мэргэжлийн болоод эмэгтэй хүнийхээ хувьд үлгэр дуурайл болсон үнэхээр сайхан бүсгүйчүүд.

Би өмнө нь Д.Батцэцэг эгчтэй кинон дээр хамтран ажиллаж байсан. Харин Р.Анхням эгчтэй анх удаа хамтарч уран бүтээл дээр ажиллалаа. Тэд чадварлаг, сайхан эмэгтэйчүүд хэрнээ маш энгийн. Яагаад ч юм, бид гурав маш олон зүйл дээр адилхан үзэл бодолтой, сонирхол нэгтэй юм билээ. Гурвуулаа урт ээмэг зүүж чаддаггүй, хэт чамин ээмэг зүүлтэд дургүй нь хүртэл адилхан. Бас бие биетэйгээ их амар ойлголцчихдог. Одоо хэдийгээр киноны зураг авалт дуусчихсан хэдий ч кинон дээр гардаг шиг л бие бие рүүгээ ярьж, халамжилж ойр дотно байгаа. Цаашид ч эгч дүүсийн энэ харилцаа тасарна гэж бодохгүй байна. Саяхан манай хоёр Д.Батцэцэг эгчийн зуслан руу явж, салхинд гарсан. Харамсалтай нь хүү маань жаахан учраас би явж чадаагүй.

-Та жүжигчний гараагаа хэрхэн эхэлж байв?

-Би хамгийн анх Соёл урлагийн их сургуулийн Ганхүү багшийн охиныхоо дурсгалд зориулан хийсэн “Амилсан хайр” кинонд тоглож байлаа. Гуравдугаар курстээ тоглож байсан санагдаж байна. Харин их сургуулиа төгсөөд ангиараа Төв аймгийн “Монгол туургатан” театрт ажилласан даа. Тус театрт ажиллаж байх үедээ буюу 2011 онд “Гэгээн Муза” авсан. “Гэгээн Муза” авснаас хойш кино саналууд маш их ирсэн шүү. Тухайн үед МҮОНРТ-ийн хамт олны туурвисан “Амьдрал чиний төлөө” гэх кинонд тоглож байлаа. Энэ нь миний тоглосон хамгийн анхны олон ангит кино байсан юм.

-Та одоог хүртэл “Монгол туургатан” театртаа ажиллаж байгаа юу?

-Тийм. Гэхдээ одоохондоо жирэмсний амралттай байгаа. Дээр хэлсэнчлэн манай оюутан ангийн 80 гаруй хувь нь тус театртаа ажиллаж, уран бүтээлээ туурвиж байна. Ангиараа нэг дор ажиллана гэдэг бас сайхан тохиол гэж боддог юм. Анх ангийнхантайгаа “Бүгдээрээ Төв аймгийг байлдан дагуулцгаая” гээд л очиж билээ. Түүнээс хойш долоон жил тасралтгүй ажиллацгааж байна даа.

Манай оюутан ангийн багшийг Хишигзаяа гэдэг. Биднийг оюутан байх үед СУИС цус сэлбэж, шинэ залуу боловсон хүчин ажиллуулж эхэлж байсан. Тиймдээ ч манай багш сургуулийнхаа хамгийн залуу нь байсан. Гэсэн ч маш олон шинэ программуудыг бидэн дээр туршиж, тэр нь маш үр дүнтэй болсон гэж боддог доо.

-Сүүлийн үед кино саналууд хэр их ирж байгаа вэ. Ер нь ямар кино санал ирээсэй гэж бодож байна?

-Жүжигчид эсрэг эсвэл түүхэн дүр гэх нь элбэг байдаг л даа. Миний хувьд сэтгэлзүйн тоглолт ихтэй, намайг сорьсон уран бүтээлд тоглох юмсан гэж их хүсдэг. Одоогоор кино санал ирээгүй байгаа.

-Та “Хөхөө гэрлэх дөхлөө” киноны Хөхөөгийн дүрийг бүтээсэн жүжигчин Б.Дашдаваагийн ач шүү дээ. Өвөө шигээ жүжигчин болох нь таны хүсэл байв уу?

-Би арван жилээ нэг ч сайн гэсэн үнэлгээгүй онц төгсч байлаа. Тийм учраас эмч эсвэл нарийн мэргэжил сонгоно гэсэн бодолтой л байсан юм. Харин аавын маань ах, дүү нар намайг жүжигчин болооч гэж их зөвлөдөг байлаа. Жүжигчин болно гэхээр аав, ээж хоёр тийм ч таатай хүлээж авдаггүй байсан л даа. Гэхдээ ямартай ч үзээд алдъя гэж бодоод СУИС-д бүртгүүлчихсэн юм. Мөн түүнээс өмнө яг 18 насныхаа төрсөн өдрөөр СУИС-ийн босгоор алхаж, жүжигчний сургалтад сууж байлаа. Тэр сургалт намайг жүжигчин гэх мэргэжил рүү эргэлт буцалтгүй татсан. Басхүү тухайн үед хамт байсан хүүхдүүдээсээ арай илүү байсан нь бүр ч урам өгч билээ. Ингээд СУИС-д ч тэнцэж жүжигчин гэх эрхэм мэргэжлээр суралцаж эхэлсэн дээ.

Хүмүүс миний өвөөг яалт ч үгүй “Хөхөө гэрлэх дөхлөө” киноны Хөхөөгийн дүрээр нь андахгүй байх. Мөн түүнээс гадна өөрөө зохиолыг нь бичиж, найруулан гол дүрд нь тоглосон “Сахиуст цэрэг” гэх сайхан уран бүтээл нь бий.

-Гэр бүлд тань танаас өөр энэ мэргэжлийг эзэмшсэн хүн бий юү?

-Яг жүжигчин хүн бол байхгүй. Харин үеэл маань Хөгжим бүжгийн коллежид концертмейстрээр ажилладаг. Би өвөөгийнхөө тухай төдийлөн сайн мэддэггүй юм. Учир нь аавыг минь гурван настай байхад өвөө дөнгөж 30 гаруйхан насандаа бурхан болчихсон юм билээ. Тэгэхээр аавынхаа том ахын яриагаар, эсвэл гэрт үлдсэн хэдэн зургаар, өвөөгийн тухай бичсэн сонины хэдхэн хайчилбараар л өвөөгөө төсөөлдөг. Харин би жүжигчин болоод том, том уран бүтээлчидтэй уулзаж, ярилцаж байх үед өвөөгийн минь жүжиглэх арга ажиллагаа нь бусад хүмүүсийнхээс өөр гэж тэд хэлж байсан. Сонсоод байхад надтай адил төстэй зүйлүүд их байсан шүү. Ямар ч хүн тухайн дүрээ маш сайн бэлдэж, давтаж байж сайжирч, гартаа оруулдаг бол өвөө минь дотроо бодож тунгааж яваад эцсийн мөчид сайн жүжиглэлтээ гаргадаг байсан гэдэг. Тэгэхээр аливааг дотроо их бодож тунгааж, бясалгадаг, төлөвлөдөг хүн байж дээ гэж боддог юм. Миний хувьд ч гэсэн яг иймэрхүү аргачлалаар ажиллах дуртай. Гэхдээ мэдээж өвөөгийнхөө энд хүрэх болоогүй шүү дээ.

-Таны гэр бүлийн хүнийг мөн урлагийн хүн гэж сонссон. Гэр бүлээ танилцуулаач?

-Тийм шүү. Миний ханийг О.Итгэл гэдэг. 2009 онд анх танилцаж байлаа. Анх их сайн найзууд байсан. Харин их сургуулиа төгсөөд гэр бүл болцгоосон доо. Одоогоор Улсын драмын эрдмийн театрт ажиллаж байгаа. Урлагийн хүмүүс учраас бие биенээ ойлгож, нэг нэгнээ их дэмждэг. Мөн нэг жилийн өмнө бид хөөрхөн хүүтэй болсон. Хүүгээ төрснөөс хойш хэд, хэдэн уран бүтээлд тоглосон байна. Ингэхэд ар гэрийн ажил багагүй цалгарддаг юм билээ. Харин одоо бол сайн ээж, гэрийн эзэгтэй байх үүргээ гүйцэтгэж байна даа.

-Гэр бүлийнхээ хүнтэй хамт дуучин Э.Чинбаярын клипэнд тоглосон байсан. Ер нь хамтдаа уран бүтээлд тоглоод өгөөч гэх санал хэр их ирдэг бол?

-Дуучин Э.Чинбаяр бид хэд бол сайн найзууд. Тиймдээ ч бид хоёрын зүгээс найздаа нэг клип хийж өгнө гэж амласан байсан юм. Амлалтаа биелүүлж, зохиолыг нь өөрсдөө бичээд найзынхаа “Хайр амталсан өдрүүд” гэх дуунд клип хийсэн. Хүмүүст хүрсэн сайхан уран бүтээл болсонд нь баяртай байна. Мөн Болорцом, А.Хишигдалай нарын “Хайрын далавч” гээд дууны клипэнд тоглосон байгаа. Зохиолоо мөн л өөрсдөө бичсэн. Ер нь хосуудын амьдралд тохиолддог зүйлсийг клипэндээ тусгахыг хичээсэн гэж болно. Багахан маргаанаас л болж том асуудал үүсдэг шүү гэдгийг л хөндсөн дөө.