“Чойжин Ламын Сүм музей” хуучны хөх тоосгон хашаагаа буулгаж улаан тоосгоор зарим хэсгийг шинэчлэн засварлаж эхэлжээ” гэх мэдээлэл цахим сүлжээнд шүүмжлэл дагуулж байна.
Тэгвэл энэ талаар тус музейн зүгээс “2012-2013 оны үед сэргээн засварлаж байх үеийн зураг байгаа юм. Бид нэгдсэн мэдээлэл өгнө” гэсэн тайлбарыг өглөө.
Өнөөдөр 13:00 цагийн үед “Чойжин Ламын Сүм” музейд очиход музейн хэрмэн хашааг нураагаагүй харин хойд талд нь байрлах жижиг сүмийг сэргээн засварлахаар бэлтгэл ажилдаа орсон харагдлаа.
Мөн Олон улсын музейн өдрийг тохиолдуулан иргэдэд үнэ төлбөргүй үйлчилж байсан юм. Энэ үеэр музейн захирал иргэдэд Өндөр гэгээн Занабазарын мутрын болоод сургууль хийцийн бүтээлүүдийг хадгалдаг. Түүхэн дурсгалт зургаан сүмтэй. Мөн хүндэтгэлийн хаалга, ямпай хаалга зэрэг түүхэн дурсгалт цогцолборын дээжүүд байдаг талаар онцлон тайлбарлаж байсан юм.
Ингээд үзмэр сонирхон үзэж буй иргэнээс хэрмэн хашааг нурааж байгаа гэх мэдээллийн талаар тодруулахад “Сая музейг бүтэн тойрч үзлээ. Энд тэнд буулгаж засварлаж байгаа зүйл ажиглагдсангүй. Түүхэн дурсгалт зүйлээ уг хэвээр нь үлдээх нь зөв гэж боддог” хэмээн ярилаа.
Энэхүү сүмийг 1904-1908 онд Чойжин лам Лувсанхайдавын шашин номын үйл хэрэгт зориулан бүтээжээ. Монголын хосгүй нандин 6000 гаруй үзмэр хадгалаастай байдаг аж.
“Хэрмэн хашааны дотор талын дүүргэлтэд улаан тоосгыг ашиглаж, хөх тоосгоор бүрсэн” гэв
“Чойжин ламын сүм музей”-н захирал Д.Отгонсүрэн “Хэрмэн хашааг нурааж байна гэх шүүмжлэл сошиалаар их явж байна. 10 жилийн өмнө буюу 2012 онд сэргээн засварласан үйл явдал юм. Түүнээс өмнө 1960-аад онд музей болгохдоо энэ хэрмийг мөн сэргээж байсан. Архивын баримт дээр хэрмэн хашааны доод талын тулгуур багана зэргийг хөх тоосгоор хийгээд дотор талын дүүргэлтийг улаан тоосгоор дүүргэж байсан юм.
Дотор талын дүүргэлт нь түүхий тоосго буюу шар шавар. Сууриараа цууралт үүссэн учраас нураагаад тэгшилж барих хэрэгтэй биз дээ. 2012 онд сэргээн засварлахдаа хөх тоосгыг нь нураагаад өөрсдөө авчихлаа гээд шүүмжилсэн. Олон нийтэд хар PR хийсэн. Өнөөдөр Олон улсын музейн өдөр заавал ингэж дайрах ямар хэрэг байгаа юм. Бид худал мэдээлэл түгээснийг эсэргүүцэж хуулийн байгууллагад хандсан” гэлээ.
Сүүлийн үеийн технологийг ашиглан хуучин чанарыг нь хадгалах боломжтой юу?
-Хөгжил дэвшил эрчимжсэн энэ цагт насжилтыг нь уртасгах технологийг судалж, шинжилж байгаа. Уламжлалт технологитой нь хослуулж болох эсэх, уламжлалт нь илүү сайн юм уу гэдгийг нь сэргээн засварлаж байгаа компаниуд нь судалж байна. Сэргээн засварлах ажлыг эрх бүхий компанидаа тендэр зарлаж хийдэг болохоос биш музейн ажилчид будаг түрхээд хийчихдэг тийм ч амар ажил биш гэдгийг ард иргэд маань зөвөөр ойлгоосой.
“Хэрмэн хашаа нурсан, сүмүүд хазайлт өгсөн зэрэг сэргээн засварлалт хийх шаардлагатай” гэв
Тус музей одоогоор ажилтнуудаа сарын 580 мянган төгрөгийн цалинтай ажиллуулдаг аж. Ажилчид -40 хүртэлх хэм хүйтэнтэй ажилладаг учраас бөөр, чийг бамын өвчин амархан тусдаг, эсгий гуталтай ажлаа явуулдаг гэсэн юм. Цаашлаад “Чойжин ламын сүм” музейг 1960-аад оны үед л сэргээн засварлах ажлыг хийж, түүнээс хойш хэсэгчлэн сэргээх засваруудыг хийсээр иржээ. Хэрмэн хашаа нурсан, сүмүүд хазайлт өгсөн зэрэг сэргээн засварлалт хийх шаардлагатай хэсгүүд байгаа талаар тус музейн захирал онцолж байлаа.
“Нууц тарни нандин шүтээний сүм”-д дээврийн сэргээн засварлалтын ажил хийгдэж байна
Дэлхийн хөшөө дурсгалын сангийн санхүүжилтээр сэргээн засварлалтын ажил хийгдэхээр болжээ. Одоогоор дээврийн сэргээн засварлалтын ажил хийхээр бөгөөд өнгө, будагны судалгаа шинжилгээ хийж буй.
