УИХ-ын гишүүн Н.Ганибалтай хөдөө аж ахуйн цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.
-Та УИХ-ын өнгөрсөн баасан гаригийн чуулганаар мал сүргийн хаваржилт, хаврын тариалалтын бэлтгэл хангах, нөөцийн мах худалдаалах арга хэмжээний талаарх Ерөнхий сайдын мэдээлэлтэй холбогдуулан сөрөг хүчнийг төлөөлөн асуулт асуун, зарим чухал асуудлыг хөндсөн нь малчид төдийгүй бүхий л иргэдийн анхаарлыг нэлээн татлаа. Энэ талаар тодруулан ярилцахаар тантай уулзаж байна?
-Би чуулганы үеэр Ерөнхий сайдын мэдээлэлтэй холбогдуулан хэд хэдэн асуудлыг хөндөж, тэдгээртэй холбоотой бодлогын зөв шийдлүүдийг гаргахад санал бодлоо хуваалцахыг хүссэн. Хөдөө аж ахуйн салбар, ялангуяа мал аж ахуйн салбар бол манай улсын эдийн засгийн хөгжилд одоо байгаагаасаа хэд дахин илүү хувь нэмэр оруулах боломжтой асар ирээдүйтэй салбар. Үүнийг хэн хүнгүй мэддэг боловч Засгийн газрын зүгээс хүсэл зориг гаргахгүй байсаар зөвхөн махны экспортоос гэхэд жилд нэг тэрбум ам.доллар олж болох дэндүү сайн боломжуудыг хэт урт удаан хугацаанд үгүй хийсээр өдий хүрсэн нь дэндүү харамсалтай. Ер нь бол хөдөө аж ахуйн салбарын бодлогыг цогцоор нь шинэ шатанд гаргах үнэхээр шаардлагатай болжээ. Энэ салбарын тэргүүлэх зорилгыг шинээр тодорхойлох, тэр зорилгодоо хүрэх алсыг харсан, эдийн засгийн үр ашгийг авчрах зорилтуудыг нэн шаардлагатай үйл ажиллагаануудын хамт тодорхойлон, цаг алдалгүй хэрэгжүүлж эхлэх эрэлт хэрэгцээ зайлшгүй тулгараад байна.
-Та энэ салбарт тулгарч буй “бүх асуудлыг нэгдсэн нэг зураглалд оруулаад хаана төрийн дарамт, төрийн оролцоо байна бүгдийг байхгүй болгох хэрэгтэй” гэж хэлж байсан. Үүнийг тодруулаач?
-Яг тэгж хэлсэн. Өнөөдөр хөдөө аж ахуйн салбарт бэлчээрийг хэрхэн зохистойгоор зохицуулах вэ, малаа хэрхэн эрүүл байлгаж махны экспортыг хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ, малын даатгалын системийг хэрхэн “ажилладаг” болгох вэ, энэ салбар дахь өрсөлдөөнт байдлыг хэрхэн шударга, тэгш боломжит зарчмын хүрээнд хөгжүүлэх вэ гээд уг нь нэн яаралтай шийдэх цөөхөн асуудал байгаа юм. Эдгээр асуудлыг “зөвөөр” шийдэх гэхээр ганц тушаа нь төрийн хяналт, төрийн дарамт, төрийн оролцоо болчихоод байна. Төрийн энэ шаардлагагүй дарамт дан ганц энэ салбарт биш бусад бүх салбарт нүүрлэчихсэн. Гол нь аливаа асуудалд шинжлэх ухаанчаар, улс орны хувьд болон иргэдийн хувьд эдийн засгийн үр ашигтай байхаар, чөлөөт зах зээлийн зарчмаар хандах хэрэгтэй. Жишээлбэл, манай улсын нийт бэлчээрийн даац хоёр дахин, зарим газарт бүр 4-10 дахин хэтэрчихээд байгаа. Бидний нүдэн дээр цөлжилт явагдаж байна, өвс ургамлын гарц муудаж байна. Ийм хэмжээний газар нутаг дээр төдөн толгой хонин сүрэг байх боломжтой гэдгийг тал хээр, хангайгаар нь заагаад өгсөн тодорхой бодлого хэрэгтэй.
УИХ-ын гишүүн Н.Ганибалтай хөдөө аж ахуйн цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.
-Та УИХ-ын өнгөрсөн баасан гаригийн чуулганаар мал сүргийн хаваржилт, хаврын тариалалтын бэлтгэл хангах, нөөцийн мах худалдаалах арга хэмжээний талаарх Ерөнхий сайдын мэдээлэлтэй холбогдуулан сөрөг хүчнийг төлөөлөн асуулт асуун, зарим чухал асуудлыг хөндсөн нь малчид төдийгүй бүхий л иргэдийн анхаарлыг нэлээн татлаа. Энэ талаар тодруулан ярилцахаар тантай уулзаж байна?
-Би чуулганы үеэр Ерөнхий сайдын мэдээлэлтэй холбогдуулан хэд хэдэн асуудлыг хөндөж, тэдгээртэй холбоотой бодлогын зөв шийдлүүдийг гаргахад санал бодлоо хуваалцахыг хүссэн. Хөдөө аж ахуйн салбар, ялангуяа мал аж ахуйн салбар бол манай улсын эдийн засгийн хөгжилд одоо байгаагаасаа хэд дахин илүү хувь нэмэр оруулах боломжтой асар ирээдүйтэй салбар. Үүнийг хэн хүнгүй мэддэг боловч Засгийн газрын зүгээс хүсэл зориг гаргахгүй байсаар зөвхөн махны экспортоос гэхэд жилд нэг тэрбум ам.доллар олж болох дэндүү сайн боломжуудыг хэт урт удаан хугацаанд үгүй хийсээр өдий хүрсэн нь дэндүү харамсалтай. Ер нь бол хөдөө аж ахуйн салбарын бодлогыг цогцоор нь шинэ шатанд гаргах үнэхээр шаардлагатай болжээ. Энэ салбарын тэргүүлэх зорилгыг шинээр тодорхойлох, тэр зорилгодоо хүрэх алсыг харсан, эдийн засгийн үр ашгийг авчрах зорилтуудыг нэн шаардлагатай үйл ажиллагаануудын хамт тодорхойлон, цаг алдалгүй хэрэгжүүлж эхлэх эрэлт хэрэгцээ зайлшгүй тулгараад байна.
-Та энэ салбарт тулгарч буй “бүх асуудлыг нэгдсэн нэг зураглалд оруулаад хаана төрийн дарамт, төрийн оролцоо байна бүгдийг байхгүй болгох хэрэгтэй” гэж хэлж байсан. Үүнийг тодруулаач?
-Яг тэгж хэлсэн. Өнөөдөр хөдөө аж ахуйн салбарт бэлчээрийг хэрхэн зохистойгоор зохицуулах вэ, малаа хэрхэн эрүүл байлгаж махны экспортыг хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ, малын даатгалын системийг хэрхэн “ажилладаг” болгох вэ, энэ салбар дахь өрсөлдөөнт байдлыг хэрхэн шударга, тэгш боломжит зарчмын хүрээнд хөгжүүлэх вэ гээд уг нь нэн яаралтай шийдэх цөөхөн асуудал байгаа юм. Эдгээр асуудлыг “зөвөөр” шийдэх гэхээр ганц тушаа нь төрийн хяналт, төрийн дарамт, төрийн оролцоо болчихоод байна. Төрийн энэ шаардлагагүй дарамт дан ганц энэ салбарт биш бусад бүх салбарт нүүрлэчихсэн. Гол нь аливаа асуудалд шинжлэх ухаанчаар, улс орны хувьд болон иргэдийн хувьд эдийн засгийн үр ашигтай байхаар, чөлөөт зах зээлийн зарчмаар хандах хэрэгтэй. Жишээлбэл, манай улсын нийт бэлчээрийн даац хоёр дахин, зарим газарт бүр 4-10 дахин хэтэрчихээд байгаа. Бидний нүдэн дээр цөлжилт явагдаж байна, өвс ургамлын гарц муудаж байна. Ийм хэмжээний газар нутаг дээр төдөн толгой хонин сүрэг байх боломжтой гэдгийг тал хээр, хангайгаар нь заагаад өгсөн тодорхой бодлого хэрэгтэй.