“Бөх” сонины сэтгүүлч, сурвалжлагч С.Бадамгаравын “Надад бодлоо дэлгэсэн бөхчүүд” номыг энэ удаагийн “Ном ярьж өгье” буландаа онцолж байна. Тус ном гурван цуврал болж бөх сонирхогчдын гарт хүрээд буй.
Энэ цагт барилдаж буй бөхчүүдийг амжилтаараа тэргүүлж буй дархан аварга Г.Өсөхбаяраас авахуулаад сүүлийн үед хүч түрэн гарч ирж буй шинэ залуу улсын цолтнуудын сонирхолтой ярилцлагыг “Надад бодлоо дэлгэсэн бөхчүүд” номоос уншиж болно. Мөн монгол бөхийн түүхэнд тодоор бичигдэж үлдсэн зургаан залуу зааны тод төлөөллүүд хоорондын гал гаргасан өрсөлдөөнийхөө талаар нүдэнд харагдтал ярьсан нь бөх сонирхогч хэн бүхний анхаарлыг татах нь лавтай. Гал цогтой барилдаанаараа үзэгчдийг өндөлзүүлдэг зургаан залуу зааны хоорондын өрсөлдөөн болоод дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ, улсын арслан Д.Мөнх-Эрдэнэ нарын монгол бөхөд тогтоогоод байсан ноёрхлын эсрэг тэд хэрхэн тэмцэж, монгол бөхөд шинэ өнгө төрхийг авчирч байсан тухайгаа дэлгэрэнгүй өгүүлсэн байна лээ. Ерөнхийдөө 2000-аад оны улсын их баяр наадмын гал цогтой барилдаануудын үнэн түүхийг нэмэлт хачиргүйгээр та эндээс уншиж болно.
Энэ номонд дархан аварга Г.Өсөхбаяр, улсын аварга Д.Сумъяабазар, С.Мөнхбат, улсын аварга Г.Эрхэмбаяр, Ч.Санжаадамба, улсын арслан До.Ганхуяг, улсын арслан Д.Азжаргал нарын аварга арслангуудын ярилцлага бий. Монгол бөхийн түүхэнд тодоор бичигдэж үлдэх эдгээр бөхчүүдийн дээд үедээ ямар удамтай, заал танхимын барилдаануудад ямар амжилттай барилдаж байсан зэрэг нь бөх судлаачдын цуглуулгыг баяжуулж өгнө. Залуу аварга Намсрайжавын Батсуурь 2014 онд улсын наадамд түрүүлснийхээ дараа сэтгүүлч С.Бадамгаравт ярилцлага өгч байсан нь энэхүү номд багтжээ. Н.Батсуурь аварга тухайн жилийн наадамд улсын аварга Ч.Санжаадамба, улсын гарьд Д.Рагчаа, улсын гарьд Ш.Жаргалсайхан нартай ямар мэх тактик боловсруулж, амжилтад хүрч байсан талаараа дэлгэрэнгүй ярьсан байна. Энэ бүхэн нь үндэсний бөхийн спортыг сонирхон хичээллэж буй хүүхэд залууст гарын авлага болно.
Мөн эдгээр аварга арслангуудаас гадна уран барилдаант улсын харцага Т.Баасанхүү бусгаа, зайлаа, хутгаа зэрэг даацтай мэхүүдээрээ монгол бөхөд өөрийн гэсэн өнгө төрхийг нэвтрүүлсэн улсын харцага Т.Өсөх-Ирээдүй, өвөрмөц барилдаанаараа үзэгчдийг татдаг улсын өсөх идэр начин Э.Энхбат нарын бөхчүүдийн дэлгэрэнгүй ярилцлага энд бий.
Өнө эртнээс уламжилж ирсэн монгол бөхийн түүхийг хойч үед нь үнэн зөвөөр өвлүүлэн үлдээхэд “Надад бодлоо дэлгэсэн бөхчүүд” ном чухал ач холбогдолтой хэвлэмэл материал болжээ.