Замын цагдаагийн албанаас орон нутгийн замд гарч буй зам тээврийн осол, хэргээс урьдчилан сэргийлэх зорилго бүхий “Орон нутгийн зам-Хөдөлгөөний соёл” аяны талаар мэдээлэл хийлээ. Он гарсаар улсын хэмжээнд 163 хүн авто замын ослоор амь нас нь хохирсон байна. Ослын 76 хувь нь орон нутгийн замд бүртгэгджээ. Орон нутгийн замд гарч буй осол нь дийлэнхдээ жолооч аюулгүй байдлыг хангаагүйгээс үүдэлтэй гардаг гэлээ. Энэ талаар Замын цагдаагийн албаны урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн мэргэжилтэн Ч.Чимэдбатаас тодрууллаа.

-Урин дулаан цагаар авто тээврийн осол нэмэгддэг. Ихэвчлэн ямар шалтгаанаас зам тээврийн осол гардаг вэ?

-Урин дулаан цаг иржээ. Энэ үеэр орон нутгийн замд зам тээврийн осол тодорхой хэмжээнд бүртгэгдээд эхэлдэг. Хөдөлгөөнд оролцож байгаа жолооч нарт жолоочийн хариуцлага гэдэг зүйл дутагдаж байгаа нь зам тээврийн ослын гол шалтгаан болж байна. Мөн жолооч, эцэг, эхчүүд бага насны хүүхдийг буруугаар тээвэрлэх тохиолдол их байдаг. Зөвхөн 2017 онд бага насны 1058 хүүхэд зам тээврийн ослоос шалтгаалан гэмтэж, 55 хүүхэд амь насаа алдсан тоо баримт байна. Уг 55 хүүхдийн 47 нь эцэг, эх, ойр дотны хамаатан садан, ах, эгчийнхээ яг хажууд нь тээвэрлэгдэж явсан. Хүүхдүүд томчуудын дүрэмд, бус хариуцлагагүй үйлдлийн золиос болж амь насаа алдсаар байна. Хөдөлгөөнд оролцож байхдаа хамгаалалтын суудлын бүсээ хэрэглэхгүй, онгорхой цонхтой бага насны хүүхдийг тээвэрлэх тохиолдол их байна. Дүрэм журмын дагуу хөдөлгөөнд оролцоогүйгээс болж бүхэл бүтэн ерөнхий боловсролын нэг сургуулийн нэг ангийн хүүхдүүд амь насаа алдсан харамсалтай мэдээ байгаа. Бид энэ тоон мэдээг тодорхой хэмжээгээр буулгах, аль болох байхгүй болгохоор хичээж ажиллаж байгаа. Орон нутагт очоод үзэхэд мотоцикльтой холбоотой зөрчил маш их бий. Мотоциклийн дөрөөнд ч хөл нь хүрэхгүй хүүхдээс эхлээд хөгшин настай хүмүүс дураараа мотоцикль унаж өдөр тутамдаа хэрэглэдэг болсон. Тэд улсын бүртгэлгүй, каск, хамгаалах малгайгүй хөдөлгөөнд оролцож байна. Урин дулаан цаг ирсэн энэ үед архи согтууруулах ундаа хэрэглэн жолоо барьж буй зөрчлүүдээс болж амь нас эрсдэх тоо нэмэгдэх болсон. Тус нөхцөл байдалтай тааруулан энэхүү аяныг зохион байгуулж байна. Манай арга хэмжээнд Гэмтэл согог судлалын үндэсний төв, Авто тээврийн үндэсний төв, Онцгой байдлын ерөнхий газар, төрийн болон төрийн бус байгууллагууд, Дрифт, Пажэро холбоонууд нэгдэж байгаа. Энэ арга хэмжээг дэмжиж клуб, баг тамирчид, залуучуудаараа нэгдэж дэмжиж байгаа.

-Энэхүү аяны хүрээнд ямар үйл ажиллагаанууд болох вэ?

-Аяны хүрээнд ухуулга суртчилгаа хийж самбар байршуулна. Тус аян энэ сарын 20-ны өдөр улс орон даяар нээлтээ хийнэ. 21 аймагт болон Драгон төв дээр нээлтүүд нэгэн зэрэг эхлэх байгаа. Гудамж болон орон нутгийн замд хөдөлгөөнд оролцож байгаа жолооч нарт хяналт шалгалт тавих ажиллагааг эрчимжүүлэн явуулна. Бид тээврийн хэрэгслийнхээ хурдыг хэтрүүлж, бага насны хүүхдийг буруу тээвэрлэж буй жолооч нарыг замын хөдөлгөөнд оролцуулахгүй гэж шийдсэн. Маш олон удаа сануулсан. Одоо таслан зогсоох цаг нь болсон гэж үзэж байна.

-Хөдөө орон нутагт гарч буй ослуудаас хэрхэн сэргийлэх вэ ?

-Жолоо барина гэдэг тоглооом биш. Өөрийнхөө болон зорчигчдынхоо амь насыг хамгаалж, дүрэм журмын дагуу хөдөлгөөнд оролцох жолооч хүний үүрэг. Урин дулаан цаг эхлэхээр хүмүүс ихэвчлэн аялал зугаалгаар хөдөө орон нутгийн замд зорчдог. Мэдээж аяллаар явж байгаа учир ойр дотны ах дүү гэр бүлтэйгээ явна. Жолооч нар хүний амийг атгаж яваагаа ухамсарлах хэрэгтэй. Олуулаа, найз нөхдөөрөө явж байхдаа хурд хэтрүүлэн, онгирч, дарвиж, хөдөө цагдаа байхгүй гэсэн ахархан бодлоор согтууруулах ундааны төрлийн зүйл хэрэглэж, тээврийн хэрэгсэл жолооддог, энэ зүйлсийг яаралтай таслан зогсоох шаардлагатай байна.

-Орон нутгийн замд бараг л хяналт, шалгалт байхгүй шүү дээ. Хот хоорондын автобус гэхэд 80-аас дээш хурдтай зорчиж болохгүй. Гэтэл 100 гаруй км цагийн хурдтай давхиж байна. Үүнийг хэрхэн таслан зогсоох вэ?

-Үүнийг нийтийн тээврийн үйлчилгээ буюу орон нутгийн чанартай Авто тээврийн үндэсний төв, Цагдаагийн байгууллагатай хамтран GPS-ээр давхар хяналт тавиад хурд хэтрүүлсэн компани болон жолооч нартай шууд утсаар холбогдон хөдөлгөөний хязгаар, хөдөлгөөнийг хэвийн хэмжээнд явуулах болон эргүүлэн арга хэмжээ тооцох ажлуудыг эрчимжүүлэн ажиллаж байгаа. Орон нутгийн замд байнгын болон түр посуудыг нэлээдгүй хэмжээгээр байршуулан нэмэлт хүчээр ажиллуулах төлөвлөгөөтэй байна. Зуны амралт зугаалга эхэлсэн байгаа энэ мөчид Замын цагдаагийн албан хаагчид бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ ээлжийн амралтаа авахгүйгээр ажиллах төлөвлөгөөтэй байна.

-Өнгөрсөн жилийн мөн үеэс өнөө жилийн мөн үе хүртэл зам тээврийн осол гэмтэл буурсан уу?

-Өнгөрсөн оны нэгдүгээр улирлыг энэ жилтэй харьцуулахад улсын хэмжээнд зам тээврийн осол 19,6 хувиар буурсан. Энэ жил зам тээврийн осол харьцангуй буурсан нь нэг бодлын маш сайшаалтай. Тус үр дүн нь иргэдийн хөдөлгөөнд оролцож буй соёл, цагдаагийн байгууллага болон бусад байгууллагуудын хяналт сайн тавьж байгаатай шууд холбоотой гэж үзэж байна. Иргэд хөдөлгөөнд оролцох чиг хандлагаа өөрчлөхгүй бол хичнээн Цагдаагийн байгууллага хяналтаа эрчимжүүлсэн ч бодитой үр дүнд хүрч чадахгүй. Зам тээврийн ослоос улбаалан амь эрсдэх тоо сэтгэлд хүртэл буурч чадахгүй л байна. Жишээлбэл, жолоочид согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодох үзэгдэл их байна. Шалгаад үзэхээр хаанаас хаа хүртэл явсанаа санахгүй болтлоо уусан байдаг. Тийм жолоочтой цуг хоёр гуравхан настай охин нь цуг зорчиж байх жишээтэй. Иймэрхүү жишээнүүд маш их бий.

Б.АМАРТҮВШИН