УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандантай ярилцлаа.
-Чуулганы хуралдааны дараа (өчигдөр) АНн-ын бүлгийн даргын өрөөнд Б.Хурц таныг заналхийлсэн мэдээлэл байна. Тэнд яг юу болсон юм бэ?
-Би чуулганы хуралдааны дараа АН-ын бүлгийн даргын өрөөнд орсон. Бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат, УИХ-ын гишүүн Л.Болд, Тагнуулын ерөнхий газрын дарга асан Б.Хурц гэсэн хүмүүс байсан. Тодорхой яриа болсны дараа Б.Хурц “Батзандан хэрээ мэдээрэй. Таныг оронд чинь байхад би хорлуулж чадна шүү” гэж надад заналхийлсэн. Энэ заналхийллийнх нь төлөө түүнийг холбогдох байгууллагуудад өгч байгаа. Б.Хурц гэдэг хүн намайг болон миний гэр бүлийг хорлосон тохиолдолд хариуцлагыг нь Монголын төр нэхээсэй билээ гэж би хүсч байна. Миний амийг хорлоно гэдэг заналхийлэл бодитой гарсан учраас УИХ-ын дарга болон Халдашгүй байдлын дэд хороо, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдаас төрийн хамгаалалт хүсч албан бичгээ явуулсан.
-Та яагаад заавал Б.Хурцыг Элчин сайдаар томилох асуудлаар нийтийн сонсгол хийе гэж санаачлаад байгаа юм бэ. Ссүүлийн өдрүүдэд энэ асуудал нэлээд хурцдаж, та хоёрын хооронд хувийн ямар нэгэн асуудал байна уу?
-Б.Хурц бид хоёрын хооронд ямар ч маргаан байхгүй. 2016 оны нэгдүгээр сарын 1-нд Нийтийн сонсголын тухай хууль батлагдсан. Энэ хууль яг барууны улс орнуудын жишгээр батлагдсан байгаа. Ерөнхий хяналтын сонсгол, төсвийн сонсгол, хуулийн бодлогын сонсгол, томилгооны сонсгол, хяналтын сонсгол хийж болно гэсэн хуулийн заалт бий. УИХ-аас албан тушаалтныг томилохтой холбогдуулан томилгооны сонсгол хийж болно гэсэн заалт энэ хуулийн 10.1-д байна. Мөн хуулийн 4.2-т “Нийтийн ашиг сонирхлыг хөндсөн асуудлаар сонсгол хийж болно” гэсэн заалт байгаа. Энэ хүрээнд миний бие сонсголыг санаачилж, зохион байгуулахаар 21 гишүүнтэйгээ хамт УИХ-ын даргад, холбогдох байнгын хороонд хүсэлтээ өргөн барьчихсан байгаа. Нийтийн сонсгол гэдэг ойлголт олон зуун жилийн өмнө Англи, Америкт үүссэн юм. Парламентат ёс хөгжсөн улс орнуудад нийтийн сонсгол болдог. Энэ талаар хүмүүс мэдээлэл муутай байна. Хэрэгжиж эхлээд жил хүрээгүй Нийтийн сонсголын хуулийг анх удаа хэрэглэх гэж байна. Б.Хурцын асуудалтай холбоотой хурц сэдэв дээр санаачилга гаргасан болохоор хүмүүс гайхаад байх шиг. Ж.Батзандан хэн нэгнээс өс хонзон авах гэж байгаа мэтээр гажуудуулж байна. Нийтийн сонсгол Монголд соёл болон дэлгэрнэ. Монголын улс төрийг ил тод болгож, муу муухайг нь нийтийн сонсгол хийх замаар цэвэрлэнэ. Үүний тулд би энэ санаачилгыг гаргасан. Энэ санаачилга үр дүнд хүрч, цаашид Монголын төрд жишиг болж тогтоно гэдэгт итгэлтэй байна. Мөн шилэн дансны тухай хуулийн хэрэгжилтийг удахгүй шаардаж эхэлнэ. Монголын парламент олон сайн хууль баталсан боловч заримыг нь хэрэглэхгүй байгаа. Үүнийг хэрэглэдэг, хэрэгжүүлдэг болгохын төлөө зүтгэж байгаа жирийн л нэг гишүүн. Би Монголын улс төрийг шинэ түвшинд гаргаж, хариуцлагатай, нээлттэй болгоно гэсэн амлалт өгч, улс төрд орж ирсэн.
-Уржигдар Байнгын хорооны гишүүд нийтийн сонсгол явуулахыг дэмжсэн ч чуулганы хуралдаанаар гишүүд эсрэг тэсрэг байр суурьтай байлаа. АН-ын бүлгийн гишүүд таныг дэмжихгүй байгаа юм биш үү. Сая (өчигдөр үдээс хойш)бүлэг хуралдлаа. Ямар шийдэлд хүрэв?
-АН-ын бүлгийн дөрвөн гишүүн нийтийн сонсгол явуулахыг дэмжиж байгаа. Гурав нь гарын үсгээ зурсан байгаа. Ирэх долоо хоногийн даваа гаригт миний санаачилсан нийтийн сонсголын асуудлаар АН-ын бүлэг өөрийн байр сууриа гаргах байх. Сая хэлэлцэх асуудлын жагсаалтад оруулсан.
-Та Б.Хурцын асуудлаар мэдээлэл хийхдээ “УИХ-ын гишүүд бөлдөгдүүлсэн байна” гэж хэлж байсан. Харин Байнгын хорооны хуралдааны үеэр “Ж.Батзандан гишүүн Б.Хурцад бөлдөгдүүлжээ” гэж харагдахаар байсан. Харин та ямар тайлбар өгөх вэ?
-Надад хэн нэгнээс айх, эмээх шаардлага байхгүй. Би төрийн албан тушаал, захиргааны албан тушаал, мөнгө санхүү хуваарилахтай холбоотой албан тушаал нэг ч өдөр, нэг ч секунд хашиж байгаагүй. Б.Хурц гэдэг хүн УИХ-ын гишүүд болон төрийн өндөр албан тушаалтнуудын талаарх материалыг тагнуулын эрх мэдлээ ашиглаж цуглуулдаг. Тэр материалаараа гишүүд болон иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийг дарамталдаг талаар олон мэдээлэл байна. Дээрээс нь Б.Хурц гэдэг хүн Д.Энхбатыг Англи, Францаас хулгайлж авчран амь насанд нь хүрсэн. Мөн Эрдэнэтийн 49 хувийг Монгол Улсын Засгийн газар давуу эрхээр худалдан авах боломжийг хааж, УИХ-д мэдэгдэлгүйгээр Худалдаа хөгжлийн банкинд авч өгөх үйл ажиллагаанд оролцсон. Б.Хурц гэдэг хүн С.Зоригийн аллагын хэргийг захиалагч нь тодорхойгүй байхад гурван хүнд ял өгүүлж хаасан хүн. Б.Хурцтай холбоотой дээрэм тонуулын хэрэг, гомдлууд олон байна. Хамт ажиллаж байсан нөхрөө хилсээр гүтгэж, хэрэгт холбогдуулж явуулсан гэдэг мэдээлэл хүртэл байгаа. Орд газруудыг дээрэмдсэн гэдэг мэдээлэл ч бий. Энэ бүхнийг нийтийн сонсгол, нээлттэй хэлэлцүүлгийн үеэр өргөдөл гомдол гаргасан хүмүүс нь ярина. Ярих ч ёстой. Ингэж байж Монголын төр зөв шийдвэр гаргаж, Монголын төр цэвэрших ёстой.
-Таныг Өргөдлийн байнгын хорооны дарга байхад энэ төрлийн гомдол их ирж байсан гэж мэдээлж байсан. Одоогоор танд хэчнээн гомдол ирээд байна вэ?
-Өргөдөл гомдлууд одоо ч ирсээр байна. Энэ болгоныг холбогдох байнгын хороо, Засгийн газар, Хууль зүй, дотоод хэргийн яам, Хяналтын хороонд шилжүүлж байна. Б.Хурцаас болж хэлмэгдсэн, түүнд бизнесээ дээрэмдүүлсэн олон хүн надтай холбогдож байна. Ний нуугүй хэлэхэд Б.Хурц гэдэг хүн өс хонзонгийн сэдэлтэйгээр олон хүний амь амьдралаар тоглосон. Энэ хүнийг Элчин сайдаар явуулах нь битгий хэл Монголын төрд нэг ч алхам ойртуулж болохгүй. Гэхдээ би эцсийн шийдвэрийг гаргахгүй. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга, Б.Хурц гэдэг хүнийг томилох шийдвэрийг гаргана. Ерөнхийлөгчид бодит мэдээлэл өгөхийн тулд, УИХ-ын гишүүдэд бодит мэдээлэл хүргүүлэхийн тулд би нээлттэй сонсголыг санаачилж байгаа юм. Түүнээс биш Б.Хурц гэдэг хүний мууг үзэж, улыг нь шагайхын тулд нээлттэй сонсгол санаачлаагүй гэдгийг хариуцлагатай хэлье.
-Та Байнгын хорооны хуралдаан дээр С.Зоригийн хэрэг 14 хоногийн дараа илэрнэ гэж хэлсэн. Ямар үндэслэлээр ингэж хэлсэн юм бэ?
-Би холбогдох сайд дарга нартай, Засгийн газрын гишүүдтэй уулзсан. С.Зоригийн хэргийг ил болгох саналаа Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Засгийн газарт оруулчихсан байгаа юм байна. Сайдын оруулсан саналыг Засгийн газар 14 хоногийн дотор хэлэлцдэг юм. Би С.Зоригийн хэргийг ил болгохын төлөө явж байгаа хүний нэг. Ц.Нямдорж бид хоёрыг хамтраад байна гэж зарим хүмүүс шүүмжлээд байгаа. Би түүнтэй хоёр зүйл дээр санал нэгтэй байна. Эрдэнэтийн 49 хувийг эх орон нэгтнүүддээ, энэ улсад нь эргүүлэн авч өгөхийн төлөө Ц.Нямдоржтой хамт тэмцэж байгаа. С.Зоригийн хэрэг буюу захиалагчгүй хэргээр гурван хүнийг хилсээр шийтгэсэн байж магадгүй гэж би үзэж байна. Түүнээс бус би сөрөг хүчний гишүүн. Сөрөг хүчний намын бүлгийн дэд дарга. Монгол төрийн аливаа сайн санаачилга болгоныг дэмжинэ.
-“Лантуун дохио” ТББ нийгмийн сайн сайхны төлөө ажилладаг гэдэг ч цаана нь хүний наймаатай холбоотой хууль бус үйл ажиллагаа явуулдаг. Энэ ТББ-ын цаана таныг байдаг” гэсэн мэдээлэл тархаад байх юм?
-Тус ТББ-ын тэргүүн Ганжавхлан гэдэг залуу 2012 онд миний туслахаар зургаан сар ажилласан. Дараа нь ажлаасаа гараадТББ-ын үйл ажиллагаа явуулж байгаа. Монголын нийгмийн сайн сайхны төлөө тэр залуу зүтгэж байгаа гэж би хардаг. 2013 оноос хойш тэр залуутай уулзаагүй удаж байна. Гэхдээ цахим ертөнцөөс энэ залуу сайн сайхан олон санаачилга гаргаж байна гэж би харж байгаа.
