“Өдрийн сонин”-ы 2017.08.23-ны лхагва гаригийн №179(5746) дугаараас авч нийтлэв.
МАН-ын удирдлагуудын хагарал ойрын өдрүүдэд нэлээд ширүүсч байна. Албан тушаалын төлөөх тэдний тэмцэл Их хурлаас нь өмнө улам хурцдаж таарна. Энэ өдрүүдэд фракц хоорондын сөргөлдөөн Ж.Эрдэнэбатын Засгийн газрыг огцруулах үйл явдлаар үргэлжилж байна. Засаг унагаах тактикт УИХ дахь МАН-ын бүлгийн 20-иод гишүүний нэр явж байсан бол сүүлийн хоёр хоногт 32 болж нэмэгдсэн гэсэн мэдээлэл бий. Тэдгээрийг дурдвал, Т.Аюурсайхан, Сү.Батболд, Б.Баттөмөр, Б.Батзориг, Х.Болорчулуун, Ж.Ганбаатар, Д.Гантулга, Ц.Гарамжав, Ц.Даваасүрэн, Д.Дамба-Очир, Г.Занданшатар, Д.Лүндээжанцан, Х.Нямбаатар, Ц.Нямдорж, Л.Оюун-Эрдэнэ, М.Оюунчимэг, Ш.Раднаасэд, Д.Сарангэрэл, Д.Сумъяабазар, Г.Солтан, Я.Содбаатар, А.Сүхбат, Д.Тогтохсүрэн, Н.Учрал, Ч.Хүрэлбаатар, Д.Цогтбаатар, С.Чинзориг, Б.Энх-Амгалан, Л.Энхболд, Л.Элдэв-Очир, Ө.Энхтүвшин, Ж.Энхбаяр нарын гишүүдийн нэрс бичигдсэн байв. Гэхдээ тэд гарын үсэг зурснаар санал нь албан ёсных болж баталгаажина. Харин өчигдрийн байдлаар дээрх нэр дурдсан гишүүдээс 20-иод нь гарын үсгээ зурсан гэх мэдээлэл байна. УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайханы албан бланктай анх гарч ирсэн Засгийн газрыг огцруулах бичиг өнөөдрийг хүртэл өргөн баригдаагүй шалтгаан нь дээрх нэр дурдагдсан гишүүд гарын үсгээ зураагүй байсантай холбоотой юм. Эхэндээ 22 гишүүн дэмжиж байгаа мэт мэдээлж байснаа 32 болгож нэмэгдүүлсэн. Хуулинд зааснаар УИХ-ын дөрөвний нэг буюу 19 гишүүн Засгийн газрыг огцруулах албан бичиг өргөн барих эрхтэй. Хэрэв МАН-ын 32 гишүүн цөм дэмжиж гарын үсэг зурсан бол Засгийн газрыг шууд огцруулах хэмжээнд хүрнэ. Гэвч засгийг унагах санаачилгад нэрс нь жагссан гишүүд бүгд гараа өргөж дэмжээгүй байна. Тухайлбал, Сү.Батболд, Б.Баттөмөр, Д.Дамба-Очир, Д.Лүндээжанцан, Ц.Нямдорж, М.Оюунчимэг, Д.Сарангэрэл, Ч.Хүрэлбаатар, Д.Цогтбаатар, Л.Энхболд, Л.Элдэв-Очир, Ө.Энхтүвшин нарын гишүүд гарын үсгээ зураагүй болохыг эх сурвалж дуулгав. Сү.Батболдын хувьд уржигдар гадаадаас иржээ. Өөрөө засаг толгойлж энэ албаны хүнд бэрхийг биеэрээ мэдэрсэн хүний хувьд тийм ч яаруу хөдлөхгүй нэгэн. Түүнийг гарын үсэг зураагүй тохиолдолд Д.Цогтбаатар гишүүн ч хөдлөхгүй. Учир нь тэднийг нэг фракц гэдгийг улс төрийн хүрээнийхэн сайн мэднэ. Тэгээд ч Д.Цогтбаатар гишүүн өчигдөр гадаадад явж байсан. М.Оюунчимэг, Б.Баттөмөр нар бас эзгүй байгаа юм билээ. Тэд хөдөө томилолтоор ажиллаж байгаа бөгөөд гарын үсэг зурах эсэхээ очиж байгаад шийднэ гэсэн хариу өгсөн юм. Засгийн газрыг тараах ажиллагаанд хамгийн их оролцоотой хүний нэг нь Ц.Нямдорж гишүүн гэж нийгэмд харагдаж буй. МАН-ын Удирдах зөвлөлийн хурал дээр илэрхийлсэн түүний байр сууринаас ч ингэж дүгнэж болохоор. Харин тэрбээр засгийг огцруулах албан бичигт гарын үсэг зураагүй сурагтай. Түүнээс гадна Д.Лүндээжанцан, Ө.Энхтүвшин нарын хуучны тулхтай гишүүд сэтгэлийн хөөрлөөр асуудлыг шийдэхгүй гэсэн байр суурьтай байгаа ажээ. Л.Энхболд гишүүнийн хувьд гадаадын хөрөнгө оруулалт нэмэгдэх хандлагатай, эдийн засгийн уур амьсгал эерэг болж ирж байгаа энэ цаг үед төр засгаа тогтвортой байлгах хэрэгтэй гэсэн бодолтой байгаа гэнэ. Түүнтэй ижил байр суурьтай хүн бол Л.Элдэв-Очир гишүүн. Түүний ойрын хүмүүсийн ярьснаар одоогийн Ерөнхий сайд намын дарга болсноор намдаа болон улс эх орондоо хэрэгтэй гэж үзэж байгаа бололтой. Засгийн газрыг огцруулах санаачилгыг эхэндээ дэмжиж гарын үсэг зурсан зарим гишүүн шийдвэрээсээ буцсан сураг ч саарал ордноос дуулдав. Тухайлбал, Д.Дамба-Очир нарын гишүүний нэр цохогдож байлаа.
УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайхан өчигдөр өөрийн цахим хуудаснаа “Засгийн газрыг огцруулах албан бичгийг маргааш (өнөөдөр) 11:00 цагт өргөн барина” гэж мэдэгдсэн байв. Эх сурвалжуудын мэдээлж байгаагаар Т.Аюурсайхан, Б.Батзориг, Х.Болорчулуун, Ж.Ганбаатар, Ц.Гарамжав, Ц.Даваасүрэн, Г.Занданшатар, Х.Нямбаатар, Л.Оюун-Эрдэнэ, Д.Гантулга, Д.Сумъяабазар, Я.Содбаатар, Н.Учрал, С.Чинзориг, Б.Энх-Амгалан, Ж.Энхбаяр, А.Сүхбат, Г.Солтан, Д.Тогтохсүрэн нарын гишүүд засгийг огцруулахыг дэмжиж гарын үсгээ зуржээ. Тэд өчигдөр нам дээрээ хуралдаж шийдвэрээ гаргасан байна.
Засгийн газрыг огцруулахаар шуурхайлж байгаа эдгээр гишүүдийг нийгэмд бүхэлдээ харж буй. Чухам яагаад тэд хамгийн түрүүнд гарын үсэг зурсныг ч сонирхож, дор бүрнээ таамаг дэвшүүлж байгаа. Үүний цаана ашиг сонирхлын зөрчил байх талтай гэдгийг учир мэдэх хүмүүс яриад эхэллээ.Ашиг сонирхол гэдэг нь эрхэм гишүүдийн хувийн бизнес юм. Тэдний бизнесийг Засгийн газар дэмжээгүй болохоор Ж.Эрдэнэбатын танхимыг огцруулах саналыг хамгийн ихээр дэмжиж байгаа гэх. Гарын үсэг зурсан гишүүдийн нэрсийг харахад Ц.Гарамжав, Ж.Ганбаатар, Х.Болорчулуун нар хувийн бизнестэй. Ц.Гарамжав гишүүний хувьд Эрдэнэтэд том шахаа хийх гээд бараагүй гэж яригддаг. Засгийн газар компанийг нь дэмжихгүй байна гэж гомдол гаргасан гэх мэдээлэл бий.
Д.Сумъяабазар, Я.Содбаатар нарын гишүүдийг Ж.Эрдэнэбат сайдтай хувийн тооцоотой гэж мэдээлэгдэж байсан удаатай. Тэрбээр өнгөрсөн жилийн сонгуулийн дараа танхимаа бүрдүүлж байхад Д.Сумъяабазар гишүүн нийслэлийн МАН-ын дарга болох гэж зүтгээд чадаагүй. Дараа нь ХХААХҮ-ийн сайдын суудлыг горилсон боловч эрхэм сайд мөрөөдлийг нь биелүүлээгүй. Я.Содбаатар гишүүний тухайд яривал Хөдөдмөр, нийгмийн хамгааллын сайд болох хүсэлтэй байсныг нь Ж.Эрдэнэбат авч хэлэлцээгүй. Тиймээс тэдэнд Засгийн газрыг огцруулах асар их сонирхол байгаа нь хэнд ч ойлгомжтой. Д.Сумъяабазар гишүүн өөрийнхөө санал руу Х.Нямбаатар гишүүнийг урвуулсан тухай эх сурвалж мэдээлж байгаа юм. Харин Т.Аюурсайхан, Л.Оюун-Эрдэнэ, Н.Учрал нар У.Хүрэлсүхийн хүмүүс. Дээрээс нь Ж.Энхбаяр, Я.Содбаатар, Д.Гантулга нар ч эдний фракцийнх. Д.Гантулгын хувьд У.Хүрэлсүхийн тойргоос УИХ-д гарч ирсэн. Гишүүн болох шатыг нь бэлдэж өгсөн нутгийн ахаа хачин ихээр дэмжихээс өөр аргагүй. Ж.Энхбаяр гишүүн намынхаа Их хурлыг яаралтай хуралдуулахыг шаардаж, мэдэгдсэн. Гэхдээ түүнд албан тушаал горилж, сайдын сэнтийд санаархах бодол байхгүй гэгддэг. Улс төрийн нөхцөл байдал түүний үзэл баримтлалыг яаж эргүүлэхийг хэн ч мэдэхгүй. Ц.Даваасүрэн гишүүний хувьд улс төрд орохоосоо өмнө Сангийн яамны гол судсыг атгадаг нэлээд чухал газрын дарга байсан. Тэрбээр УИХ-д орж ирснээсээ хойш гайгүй сайн эдийн засгийн мэдлэгтэй хүн гэж өөрийгөө үнэлдэг. Үүн дээрээ дөрөөлөөд Сангийн сайд болох мөрөөдөл тээж явдаг байж магадгүй юм. Учир нь тэрбээр АН-ын эрх барьж байсан үед ч өөрийнхөө намын засаг барьж байгаа өнөө үед ч тэднийг огцруулах саналд нэгдсэн. Энэ удаагийн Засгийн газрын хөдөлгөөнийг мөрөөдлийг нь биелүүлэх боломж гэж харж байж ч мэднэ.
Юутай ч өнөөдөр Засгийн газрыг огцруулах албан бичгийг өргөн барих нь тодорхой байна. Засгийн газрын зүгээс Шадар сайдтай хэл амаа ололцож, зарим салбарын сайдын албан тушаалыг өгөх санал тавьсан боловч тохиролцоонд хүрч чадаагүй бололтой. Иймд сайд нарыг өөр өөрсдийнхөө хүрээлэл хүрээллээрээ гишүүдийг өөрсдийнхөө талд оруул гэсэн чигийг Засгийн газраас өгсөн гэж эх сурвалж мэдээлж байгаа юм.