Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

Тавдугаар сарын 12-ноос ихэнх нутгаар хална DNN.mn

Ус цаг уур, орчны шинжилгээний газраас ирүүлсэн ойрын тав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан мэдээг хүргэж байна.

Малчид, иргэд, тээвэрчдэд зориулсан мэдээгээр тавдугаар сарын 8-нд Хангайн уулархаг нутгаар, 9-нд нутгийн зарим газраар бороо, уулаараа нойтон цас орж, нутгийн хойд хэсгээр сэрүүснэ.

Хур тунадас: Ихэнх нутгаар үүлшинэ. Шөнөдөө Алтай, Хангай, Хэнтийн уулархаг нутаг, өдөртөө Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар бороо, нойтон цас орно. Бусад нутгаар бороо орохгүй.

Салхи: Нутгийн зүүн хэсгээр баруун өмнөөс хойш эргэж, нутгийн өмнөд хэсгээр баруун өмнөөс, бусад нутгаар баруун хойноос секундэд 5-10 метр, шөнөдөө говь, талын нутгаар, өдөртөө Алтайн салбар уулс, Арц Богдын өвөр хоолойгоор, зарим үед секундэд 16-18 метр хүрч ширүүсэж шороон шуурга шуурна.

Агаарын температур: Нутгийн хойд хэсгээр сэрүүсэж шөнөдөө Дархадын хотгор, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Орхон-Сэлэнгийн сав газар, Тэс, Тэрэлж голын хөндийгөөр -2…+3 градус, Их нууруудын хотгор, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсэг, Дорнод-Дарьгангын тал нутгаар +12…+17 градус, бусад нутгаар +4…+9 градус дулаан, өдөртөө Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Дархадын хотгор, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчмоор +8…+13 градус, Хэнтийн уулархаг нутаг, Орхон-Сэлэнгийн сав газар, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз, Халх голын хөндийгөөр +13…+18 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр +26…+31 градус, бусад нутгаар +18…+23 градус дулаан байна.

Тавдугаар 9-нд нутгийн зарим газраар, 10-нд төв болон зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар, 11-нд Онон, Улз, Халх голын сав газраар, 12-нд Монгол-Алтайн уулархаг нутаг болон Увс нуурын хотгороор бороо, уулаараа нойтон цас орно. Салхи ихэнх хугацаанд секундэд 6-11 метр, 9-нд нутгийн зарим газраар, 10, 11-нд говь, талын нутгаар, 12-нд Алтайн уулархаг нутгаар зарим үед секундэд 16-18 метр хүрч ширүүсэж, шороон шуурга шуурна. 9, 10-нд нутгийн хойд хэсгээр сэрүүсэж Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Дархадын хотгор, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 0…-5 градус хүйтэн, өдөртөө +8…+13 градус, Алтай, Хангай, Хэнтийн уулархаг нутаг, Орхон, Сэлэнгэ, Хараа, Ерөө, Туул голын хөндийгөөр шөнөдөө 0…+5 градус, өдөртөө +12…+17 градус, говийн бүс нутгаар шөнөдөө +9..+14 градус, өдөртөө +25…+30 градус, бусад нутгаар шөнөдөө +3…+8 градус, өдөртөө +18…+23 градус дулаан байна. 11-нд нутгийн баруун өмнөд хэсгээр, 12-нд ихэнх нутгаар хална.

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

Монголд анх удаа холын зайн морин тойруулгын уралдаан болно DNN.mn

Монголын анхны холын зайн морин тойруулгын “Хайпэй кап 24“ уралдаан энэ сарын 11, 12-нд Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутагт болно.

Тус уралдаан монгол, сонгомол төрлөөр болох юм. Сонгомол төрөлд шүдлэн, дунд нас, дээд нас уралдах бол монгол төрөлд хязаалан, соёолон, их насны морь уралдах юм. Зургаан насны ангилалд тус бүр түрүүлж бүртгүүлсэн 40 адуу, нийтдээ 240 адуу уралдуулах тов гарчээ.

Сонгомол дээд, дунд, шүдлэн ангиллын түрүү магнайд тус бүр 40 сая төгрөг, мөн тус бүр Prius 30 автомашинаар байлна. Харин их нас, соёолон, хязаалангийн түрүү магнай тус бүр 40 сая төгрөг, 2023 онд үйлдвэрлэгдсэн Фотон ачааны машинаар байлах аж.  Морин уралдааны бүртгэлийн хураамж нь нэг сая төгрөг бөгөөд хураамжаа 100 хувь шагналын санд зарцуулах юм байна.

Categories
мэдээ нийгэм

МҮБХ допингийн зөрчлүүдийн талаар нээлттэй уулзалт зохион байгуулна DNN.mn

Монголын Үндэсний бөхийн холбооноос допингийн зөрчлүүдийн талаар нээлттэй уулзалт зохион байгуулахаар болжээ.

Уулзалт өнөөдөр /2024.05.08/ Монгол бөхийн өргөөний хойд талд байх “Миллениум плаза” төвийн 501 тоот танхимд 16.00 цагт болно.

Уулзалтад оролцох урилгыг “Спортын арбитр” төрийн бус байгууллага мөн МонголынҮндэсний допингийн эсрэг байгууллагад хүргүүлжээ.

Тус уулзалтад МҮБХ-ны Тэргүүлэгчид, Ёс зүй сахилга хариуцлагын зөвлөлийн гишүүд оролцох бөгөөд бөхийн багш дасгалжуулагчид, бөхчүүд хүрэлцэн ирж оролцох нь нээлттэй хэмээв.

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

Арьс, шир боловсруулах үйлдвэрүүдэд олон улсын LWG стандартыг мөрдүүлнэ DNN.mn

“Эмээлт эко аж үйлдвэрийн парк” НӨААТҮГ-ыг байгуулж, хөгжүүлэх ажлын хүрээнд “Улаанбаатар хотын өрсөлдөх чадвар, нөхөн сэргээлтийг дэмжих төсөл”-ийг хэрэгжүүлнэ.

Энэ хүрээнд Нийслэлийн Засаг даргын Эдийн засаг, дэд бүтцийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч П.Сайнзориг өнөөдөр НҮБ-ын Аж үйлдвэрийн хөгжлийн байгууллагын Бээжин хот дахь Бүс нутгийн төлөөлөгчийн газрын захирал бөгөөд Монгол, БНХАУ, БНАСАУ-ыг хариуцсан суурин төлөөлөгч Стивен Каргбо тэргүүтэй төлөөллийг хүлээн авч уулзлаа.

Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж буй арьс, шир боловсруулах үйлдвэрүүдийг “Эмээлт эко аж үйлдвэрийн парк”-руу нүүлгэнэ. Тус үйлдвэрүүд парк хэлбэрээр хөгжих тул НҮБ-ын Аж үйлдвэрийн хөгжлийн байгууллагын арьс, шир боловсруулах үйлдвэрийн олон улсын LWG стандартыг мөрдүүлэх чиглэлээр хамтран ажиллахаар боллоо. Мөн тус байгууллагаас зөвлөх үйлчилгээг авахаар талууд санал солилцсон юм.

Түүнчлэн НҮБ-ын Аж үйлдвэрийн хөгжлийн байгууллага нь тус салбарын цэвэрлэх байгууламжийн технологийг олон улсад хэрэгжүүлсэн туршлагатай. Тиймээс “Эмээлт эко аж үйлдвэрийн парк” НӨААТҮГ-ын цэвэрлэх байгууламжийн технологи схем, ажлын зураг төсөл, бүтээн байгуулалтын ажилд хамтран ажиллана гэдгийг нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч П.Сайнзориг хэллээ.

Categories
гадаад мэдээ

Олаф Шольц: Бид бие биенээ хамгаалж буй нь НАТО газар нутгийнхаа нэг сантиметр бүрийг хамгаалж чадна гэсэн үг DNN.mn

ХБНГУ-ын Холбооны Канцлер Олаф Шольц Латви, Литва, Эстонийн Ерөнхий сайд нартай хийсэн уулзалтын үеэр “Оросууд Украины эсрэг дайнаар Европыг хагалан бутаргаж, НАТО-г сулруулахын оронд харин тэдний эв нэгдлийг бэхжүүлсэн” гэж мэдэгдээд цаашид ч энэхүү эв нэгдлийг дэмжихийг уриалав. Шольц Ригад Балтийн орнуудын удирдагчидтай уулзах үеэрээ “Энэ дайнд цөмийн зэвсгийг ашиглах боломжгүй гэдгийг чанга дуугаар тунхаглах нь маш чухал зүйл” гээд энэ нь ирэх зургадугаар сард Швейцарьт болох энхийн бага хурлаас гарах тодорхой шийдвэрийн нэг байх ёстой гэж хэлжээ. Үүний зэрэгцээ Канцлер Украины эсрэг цэргийн түрэмгийлэл хийх Оросын тооцоо биелээгүй гэдгийг онцлон тэмдэглэв. Энэ дайн Европыг хувааж, НАТО-г сулруулахын оронд Украины түншүүдийн эв нэгдлийг бэхжүүлсэн гэж Германы гол улстөрч дахин онцолжээ. Мөн Шольц битүүмжилсэн Оросын хөрөнгөний зөвхөн орлогыг бус энэ хөрөнгийг дэлхий даяар Украинд зориулсан зэвсэг худалдан авахад ашиглах боломжийг авч хэлэлцэхийг уриалав.

Эдгээр хөрөнгийн 90 орчим хувийг Украины батлан хамгаалахын хэрэгцээнд зарцуулахаар тохиролцсон ч “Европ ямар үүрэг гүйцэтгэхийг энд огт заагаагүй” гээд “Учир нь бодит байдал дээр одоо хамгийн чухал зүйл бол шинэ үйлдвэр барих асуудал биш, харин Украинд бэлэн байгаа зэвсгийг аль болох хурдан хүргэх явдал” гэж хэлжээ. Харин Латвийн Ерөнхий сайд Эвика Силина болон Эстони, Литвийн түүний хамтран зүтгэгчид болох Кажа Каллас, Ингрида Симоните нар “Бид энэ хувилбарыг тохиролцож байгаа” гээд Балтийн орнуудын агаарын орон зайд НАТО-гийн хүчин хяналт тавихад Германы оруулсан хувь нэмрийг дурдаж, Литвад Бундесверийн бригадыг байршуулсан явдалд Германд талархал илэрхийлсэн байна. Силина, Каллас, Симоните нар мөн Европын Холбоо болон НАТО-гийн түншүүддээ хандан Украинд үргэлжилж буй дайны үед батлан хамгаалах зардлаа нэмэгдүүлэхийг уриалав. Литвийн Ерөнхий сайд “Балтийн орнууд Польштой хамтран батлан хамгаалах салбарт хөрөнгө оруулалт хийж, ДНБ-ийхээ хоёр хувиас илүүг зарцуулж байгаа нь бусдадаа сайн жишээ болж байна” гэжээ.

Ригад болсон уулзалтад оролцогчид Европт зэвсгийн үйлдвэрлэлийг эрчимтэй өргөжүүлэхийг мөн уриалав. Зэвсэг, агаарын довтолгооноос хамгаалах системийн үйлдвэрлэлд нэмэлт хүчин чадлыг бий болгож эхэлснийг мөн тэмдэглэв. Симонит Германы батлан хамгаалахын “Rhei­nmetall” концерн Литвад үйлдвэр барих болсныг сайшаажээ.

Үүний зэрэгцээ Эвика Силина Европын түнш улсууд зэвсгийн нөөцөө нөхөхөд Балтийн орнуудад дэмжлэг үзүүлэх шаардлагатай байгааг тэмдэглээд Эстони, Латви, Литва улсууд Украинд маш их зэвсгээ шилжүүлсэн тул өөрсдийн нөөцөө сэргээх шаардлагатай байна гэж тайлбарлажээ. Силина мөн Латви, Герман, Эстони, Литва улсууд “ашиг сонирхол, үнэт зүйл, үйл ажиллагаандаа нэгдсэн” гэдгийг онцлон тэмдэглэсэн байна. Рига дахь засгийн газрын цахим хуудсанд мэдээлснээр, Шольцын айлчлалын үеэр НАТО-гийн дээд хэмжээний уулзалтын бэлтгэл болон Украинд үзүүлэх дэмжлэг, эрчим хүч, тээврийн салбарын бүс нутгийн төслүүдийн талаар хэлэлцсэн байна.

Энэ уулзалтын өмнө ОХУ-ын Батлан хамгаалах яам Владимир Путины даалгаврын дагуу “Стратегийн бус цөмийн хүчний байлдааны даалгавар гүйцэтгэх бэлэн байдлыг нэмэгдүүлэх” зорилгоор Орос улс удахгүй Украины хилийн ойролцоо цөмийн тактикийн сургуулилт хийнэ гэж мэдэгдсэнтэй холбогдуулан эдгээр улсын тэргүүн нар уулзаж байгаа бөгөөд тэд Оросын цөмийн сургуулилтийг “өдөөн хатгасан мэдэгдэл, Оросын төрийн бүрэн эрхт байдал, бусдаас эзлэн авсан нутаг дэвсгэрийнхээ бүрэн бүтэн байдлыг ямар ч болзолгүйгээр баталгаажуулах” зорилгоор “стратегийн бус тактикийн цөмийн зэвсгээр биднийг айлгах гэсэн явуургүй оролдлого” гэж мэдэгджээ.

Иймээс Шольц Германы засгийн газрын тэргүүний хувиар Латви улсад анхны айлчлалаа хийж Германы НАТО-гийн түнш болох Балтийн бусад улсын тэргүүнүүдтэй биечлэн уулзаж байгаа ажээ. Мөн тэрээр Литва дахь Бундесверийн ирээдүйн бригадын бүрэлдэхүүнд багтах Германы цэргийн баазад зочилсон байна. Шольц Литвийн Пабраде дахь цэргийн бэлтгэлийн талбайд үг хэлэхдээ “Герман улс Балтийн орнуудын талд бат бөх зогсож байна” гэж тэмдэглэн хэлжээ. Мөн Литвийн Ерөнхийлөгч Гитанас Науседад бараалхах үеэрээ Канцлер Олаф Шольц “Бид бие биенээ хамгаалж буй нь НАТО газар нутгийнхаа нэг сантиметр бүрийг хамгаалж чадна гэсэн үг” гэж хэлсэн байна.

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

Үнэт ховор номын музей тавдугаар сарыг дуустал үнэгүй үйлчилнэ DNN.mn

Монгол Улсын Үндэсний Номын Сангийн сан хөмрөгт монголчуудын төдийгүй Азийн олон орны бичиг соёлын 1.5 сая гаруй үнэт өв, ховор чухал дурсгалууд, гар бичмэл, бар хэвлэл хадгалагддаг билээ.

Тэгвэл Үндэсний Номын Сангийн Үнэт ховор номын музей тавдугаар сарыг дуустал олон нийтэд үнэгүй үйлчлэхээр болжээ.

Үндэсний бичиг үсгийн баярыг тохиолдуулан Үнэт ховор номын музейд “Үндэсний бичиг соёлын гайхамшигт дурсгалууд үзэсгэлэн” нээгдсэн бөгөөд үзэсгэлэнгийн агуулгад “ЮНЕСКО-д бүртгэлтэй монгол өв”, ЮНЕСКО-гийн болон Монгол Улсын хосгүй үнэт өвд бүртгэлтэй Үнэт ховор номын музейн үзмэрүүд, монгол бичгээр бичигдсэн ном хэвлэл, сонин сэтгүүлийн дээжис багтаж байна гэж Монгол Улсын Үндэсний номын сангаас мэдээллээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Автомашин шатаж нэг иргэн амиа алджээ DNN.mn

Хөвсгөл аймаг, Түнэл сум. Баян-Эрхэт багийн “Хачигтын гол” гэдэг газар /аймгийн төвөөс зүүн урд зүгт 25 км, сумын төвөөс зүүн зүгт 50 км/-т 05.07-ны өдрийн 16:50 цагийн орчим суудлын автомашин шатаж, гал түймэрт 1 иргэн өртөж нас барсан тухай мэдээллийг 05.07-ны өдрийн 17:34 цагт хүлээн авсан.

Тус аймгийн Цагдаагийн газрын алба хаагчид 25 км замыг туулан 18:15 цагт очиход иргэн Л-ийн “Honda HR-V” загварын суудлын автомашин шатаж, тус сумын харьяат иргэн Л/62 настай, эрэгтэй/ өртөж нас барсан байсан тухай мэдээллийг аймгийн Цагдаагийн газар Онцгой байдлын газарт мэдээлжээ.

Categories
гадаад мэдээ

Хятадын удирдагчийн албан айлчлал үргэлжилж байна DNN.mn

Хятадын удирдагч Си Жиньпин 2019 онд Италид төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирэхэд түүнийг тансаг угтан авч, Ромын дурсгалт газруудаар аялуулж, дуурийн дуучин Андреа Бочелли дуугаа өргөсөн оройн зоог барьж, Хятадын “Бүс ба зам” хөтөлбөрт Итали улс нэгдэн орж байв.

Харин таван жилийн дараа Хятадын удирдагч Европ тэс өөр уур амьсгалтай болсон нөхцөлд дахин айлчилж байгаа билээ. Тухайлбал, өнгөрсөн гуравдугаар сард Итали улс Хятадын “Бүс ба зам”-аас албан ёсоор гарч, “G7”-ын гишүүн цорын ганц улс Хятадын хөтөлбөрөөс гарсан нь Хятад болон түүний удирдагчдад хүнд цохилт болсон. Энэхүү үйл явдлын ард Европын Холбоог Хятадтай хийх томоохон худалдааны сөргөлдөөнд бэлдэж буй дургүйцэл, мөн Хятад улс Украины эсрэг дайн хийж байгаа Оростой харилцаагаа гүнзгийрүүлж байгаагаас үүдэлтэй Бээжингийн дэлхийн амбиц, нөлөөний талаарх хардлага нуугдаж байсан билээ.

Си Жиньпин Францад хүрэлцэн ирж түүний Европт хийх зургаан өдрийн айлчлал сүр жавхлан, ёслол төгөлдөр үргэлжилж магадгүй байгаа ч түүний энэ айлчлал тус тив даяар Хятадыг үзэх үзэл эрс өөрчлөгдсөн нөхцөлд болж байна. Зөвхөн сүүлийн хэдэн долоо хоногт гэхэд л Европын Холбоо Хятадын салхин цахилгаан үүсгүүр, эмнэлгийн тоног төхөөрөмж худалдан авсантай холбоотой худалдааны мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулж, тагнуулын ажиллагаатай холбоотой мөрдөн байцаалтын хүрээнд Хятадын хамгаалалтын тоног төхөөрөмж үйлдвэрлэгч “Nuctech” компанийн оффис руу хүчээр дайран орж нэгжлэг хийгээд байгаа юм. Герман, Их Британи мөн сүүлийн өдрүүдэд Хятадтай холбоотой тагнуулын гэмт хэргийн хэргээр дор хаяж зургаан хүнийг баривчилж, яллагдагчаар татаад байна.

Берлинд төвтэй АНУ-ын Германы Маршаллын сангийн ахлах ажилтан Ноа Баркин “Европын олон нийслэлд Хятад улсыг олон талын аюул заналхийлэл гэж үзэх нь улам бүр нэмэгдсээр байна. Гэвч Европын Хятадтай холбоотой сорилтуудыг эдийн засаг, аюулгүй байдлын үүднээс хэр хурдан, шийдвэрлэх талаар санал зөрөлдөөн их байна” гэж хэлжээ. Си Жиньпиний айлчлал Франц, Серби, Унгарт болж буй нь түүнийг шүүмжлэгчдийн бай болгож байгаа ч Европын зарим хэсэгт Хятадыг илэн далангүй хүлээн авсаар байгааг харуулах нэгэн боломж болж байгаа билээ.

Бээжин эдийн засаг нь гацсан таагүй энэ цаг үед худалдааны гажуудлаа шийдвэрлэхийн тулд Европын түлхэх хүчийг сулруулахыг эрмэлзэж байна. Мөн Бээжин удахгүй болох АНУ-ын сонгуулийн үр дүн тодорхойгүй байгаа энэ үед Европыг АНУ-тай ойртуулахгүй байхыг хүсч байгаа нь ойлгомжтой. Гэхдээ Си Жиньпин гэнэтийн буулт хийхгүй л бол Хятадыг хатуу шүүмжлэгчидтэй амжилттай тохиролцоонд хүрэхэд хэцүү байх болно. Иймээс түүний энэ аялал зөвхөн Европ, Хятадын хооронд төдийгүй Европ дахь дотоод хуваагдлыг ил болгож энэ нь Хятадын талд ашигтайгаар эргэж болзошгүй гэж шинжээчид үзэж байна.

Си Жиньпиний айлчлал түүний хамгийн хатуу шүүмжлэгчийн нэг болох Европын Комиссын дарга Урсула фон дер Лейентэй хийх уулзалтаар үргэлжлэх болно. Фон дер Лейен Европын Холбооны технологийн аюулгүй байдалд Бээжингээс ирж буй нөлөөлөлд санаа зовнисон “Хятадын эрсдлээс ангижруулах” хөтөлбөрийг удирдаж, Хятадын цахилгаан автомашины урсгалын эсрэг өндөр эрсдэл бүхий мөрдөн байцаалт явуулах ажлын удирдлагад орж байгаа билээ.

Categories
мэдээ нийгэм нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Д.Бямбасүрэн: Гал түлээгүй байтал ганц хүү минь угаартаж эндлээ DNN.mn

Манай сонин “SOS” булан ажиллуулж эхэллээ. Тусламж хүссэн хэн ч бидэнд хандаж болно. Таны дуу хоолойг бид сонсох ёстой хүмүүс, байгууллагад нь сониноороо дамжуулан хүргэх болно. Энэ удаа харамсалтайгаар угаартаж эндсэн сурагч хүүгийн талаар сурвалжилга бэлтгэн хүргэж байна.

Дөрөвдүгээр сарын 21-ний өглөөний 10 цаг орчимд Сонгинохайрхан дүүргийн 41 дүгээр хороо буюу Баруунсалааны автобусны III буудал орчимд эмэгтэй хүн, нэг хүүхэд угаартсан байна гэх дуудлага бүртгэгджээ. Дуудлагын дагуу цагдаагийн байгууллагын жижүүрийн шуурхай бүрэлдэхүүн очиж ажиллахад Сонгино хайрхан дүүргийн 41 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт оршин суудаг эмэгтэй 12 насны хүүхдийн хамт угаартсан байдалтай байсан тул эмнэлгийн яаралтай тусламж үзүүлсэн байна. Харамсалтай нь зургадугаар ангийн хүүхэд энджээ. Эмэгтэйг эмнэлэгт яаралтай хүргэсэн аж. Тэрээр өнгөрсөн баасан гаригт эмнэлгээс гарсан юм. Бид СХД-ийн 41 дүгээр хороон дээрээс сурвалжиллаа.

Дөрөвдүгээр сарын 23-нд бид нийслэлийн ерөнхий боловсролын 124 дүгээр сургууль дээр хүрч очсон юм. Тухайн үед талийгаач хүүгийн ар гэрийнхэнтэй холбогдох боломжгүй, мэдээлэл хомс байсан учир бид замаараа тус хорооны хэд хэдэн хүнсний дэлгүүрээр орж дээрх харамсалтай хэргийн талаар асууж, тодруулж явлаа.

Нэгэн хүнсний дэлгүүрийн худалдагч “Ээ халаг аа, манай гудамжинд тийм явдал гараагүй. Хэрвээ гарсан бол би заавал мэдэж байх байсан. Урагшаа, хойшоо хоёр гудамжны бүх айлуудаа би таньдаг, мэддэг. Гэхдээ манай охины 124 дүгээр сургууль дээр нэг хүүхдэд зориулсан хандивын аян болж байгаа” гэсэн юм. Биднийг дээрх сургууль дээр очих үед зарим ангийн хүүхдүүд хичээлээсээ тарж байв. Сургуулийн хэд хэдэн хүүхдээс зургадугаар ангийн хүүхэд угаартсан тухай асуухад “Манай сургууль дээр хандивын аян болж байгаа. Учир нь 6А ангийн эрэгтэй хүүхэд угаартчихсан г эсэн. Манай ангийн хүүхдүүд тус бүр хоёр мянган төгрөг хандивлаж байгаа. Зарим анги мянган төгрөг хандивлаж байсан. Нөгөө ангийн хүүхэд болохоор нэрийг нь мэдэхгүй байна. Манай сургууль 6Ё хүртэл бүлэгтэй байдаг болохоор бүгдийг нь сайн танихгүй. Гэхдээ тэр хүүхдийг хэд хэдэн удаа харж байсан” гэж товч хариулав.

124 дүгээр сургууль нь 1900 орчим хүүхэдтэй. Сургууль урд болон ард талдаа орох, гарах хаалгатай. Сургуулийн зүгээс хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангах замын тэмдэг, тэмдэглэгээ, хурд сааруулагч зэргийг сайн байрлуулжээ. Биднийг очих үед талийгаач хүүгийн ангийнхан хичээлтэй байв. Тухайн үед нийгмийн ажилтан нь ангийн хүүхдүүд болон багштай уулзуулахыг зөвшөөрөхгүй гэв.

Нас барсан хүүгийн ээж Д.Бямбасүрэнг эмнэлгээс гарсны дараа ярилцлаа. Газар дээрх ганц хүүгээ алдсан ээжийн сэтгэлийг бид яахан мэдэх билээ. Тэрээр ярилцлага өгөх үедээ хоолой зангируулж, нулимс дуслуулж байлаа.

————————————————————————————————-

-Таны биеийн байдал одоогоор ямар байна вэ?

-Миний биеийн байдал одоо ч гэсэн таагүй байна. Бие махбодын хувьд ч, сэтгэл санааны хувьд ч. Баруун өгзөг маань маш хөндүүртэй байгаа. Үүнээсээ болж доголж алхах болсон.Эмнэлэгт арав хоног хэвтэн эмчилгээ хийлгэсэн.

Эхний хэд хоног эрчимт эмчилгээний тасагт байсан. Тэгээд бие маань дээрдэж эхлэх үед энгийн тасаг руу шилжсэн. Хамгийн гачлантай нь намайг эмнэлэгт хэвтэж байхад хүртэл угаарын хийнээс хүнд болон хөнгөн хэлбэрээр хордсон хүмүүс миний хэвтэж байгаа тасагт ирсээр байсан. Одоо үргэлж ийм доголон болчих вий гэж санаа зовж байна. Угаарын хийнд хүнд хордсон нь цаашид бусад өвчин сэдрэх эрсдэл дагуулна гэж эмч нар хэлсэн.

-Та эмнэлэгт хэд хоног ухаангүй байсан бэ? 

– Эмнэлэгт эхний хоногтоо ухаан ороогүй гэж надад хэлсэн.Би гурав дахь хоногоос яг өөрийн гэсэн эрүүл ухаантай болж эхэлсэн. Эхний гурав хоног өөрийгөө хаана байгааг, эмнэлэгт яагаад очсон гэдгээ огт мэдэхгүй байсан. Намайг хагас дутуу ухаан орсон байх үед ар гэрийнхэн маань хэд хэдэн зүйлс асуусан байсан. Тэдгээр асуултад хариулсан гэдгээ ч огт мэдэхгүй байсан.Тэгээд гурав хоногийн дараагаас л өөрийн гэсэн ухаантай болсон доо. Болсон үйл явдлыг бага багаар санаж эхэлсэн. Эхэндээ угаартаж унасан гэдгээ ч мэдэхгүй байсан.

-Угаартсан орой яг юу болсныг санаж байна уу?

-Дөрөвдүгээр сарын 20-ны өдрийн 16:00 цагт хамгийн сүүлд гал түлсэн. Шөнө нь нойтон цастай, бороо орж байсан болохоор шөнийн 12 цагийн үед өрхөө бүтээсэн юм.Мэдээж олон жил гэрт амьдарсан хүн болохоор угаартаж магадгүй гээд унтахдаа гал түлээгүй. Яндангийнхаа хаалтыг хаагаагүй гэдгийг бат хэлье. Хаалтыг нээлттэй орхисон. Орондоо орохоосоо өмнө яндан болон зуухан дээрээ гараа тавьж үзсэн. Аль өдөр 16:00 цагт түлсэн гал унтралгүй яахав. Гараараа яндан, зуухандаа хүрэх үед хөрчихсөн байсан юм шүү. Тэгээд гэрлээ унтраагаад орондоо орсон чинь бараг 30 орчим минут хөрвөөгөөд унтаж чадаагүй. Тухайн үед унтаж чадахгүй байсан болохоор гадаа гарч агаар амьсгалъя гээд орноосоо өндийсөн чинь миний хөл, бие мэдээгүй болчихсон. Орноосоо босоод шууд газар уначихсан. Ухаан алдаагүй, өөрийн гэсэн ухаантай байгаа ч гэсэн бие маань надад захирагдахгүй, 30 орчим минут хөрвөөгөөд унтаж чадаагүй. Тухайн үед унтаж чадахгүй байсан болохоор гадаа гарч агаар амьсгалъя гээд орноосоо өндийсөн чинь миний хөл, бие мэдээгүй болчихсон. Орноосоо босоод шууд газар уначихсан. Ухаан алдаагүй, өөрийн гэсэн ухаантай байгаа ч гэсэн бие маань надад захирагдахгүй, сэрэх билээ. Миний санаж байгаа зүйл бол энэ.  Гал түлээгүй байтал ганц хүү минь угаарын хийнд хордож амь үрэгдлээ.

-Тэгэхээр 16:00 цагаас хойш нэг ч гал түлээгүй, түлээ ч нэмж хийгээгүй гэсэн үг үү?

-Тавантолгойн шахмал түлшинд итгэх итгэл алга. Гал түлж байгаа айл өрхүүд гэлтгүй энэ нийслэл хотод амьдарч байгаа хүмүүсийн амь нас, эрүүл мэндийг шахмал түлшинд даатгах ямар ч боломж алга. Ямар тооцоо судалгаан дээр үндэслэж хийгдсэн байтлаа үнс болтлоо шатаж дууссан хойноо угаартуулдаг байна аа. Энэ хорыг дахиж хэрэглэж яав ч болохгүй. Нөхөр бид хоёр ганц хүүгээ алдлаа. Энэхүү түлшнээс болж дахиж нэг ч хүүхэд битгий амь үрэгдээсэй гэсэндээ ярилцлага өгч байна. Өөрсдөө идэж уугаад сайхан л амьдардаг байх. Гэхдээ хүний алаг үр үүнээс чинь болж амь үрэгдэж байна шүү дээ. Би 16:00 цагт гал түлсэнээсээ хойш унтахдаа огт гал түлээгүй, түлээ ч нэмж хийгээгүй. Мэдээгээр хүмүүс угаартжээ л гэдэг. Гэхдээ хүн ийм зовлон өөрт нь тулж ирэхээс нааш мэддэггүй юм байна. Сайжруулсан шахмал түлшний унтарчихсан хоосон үнсэн дотор задрал явагдаж хий ялгардаг гэж хүмүүс ам дамжиж яриад байсан.

-Таны нөхөр шөнийн ээлжийн ажилтай болохоор тэр шөнө гэртээ байгаагүй гэдэг үнэн үү. Та хоёр угаартсан байхад хэн анх олов?

-Тийм ээ, нөхөр маань шөнийн ээлжийн ажилдаа явчихсан байсан. Өглөө нь ажлаасаа ирэх үед би газар ухаан алдаад уначихсан, хүү минь орон дээрээ амьсгал хураачихсан байсан гэсэн, үнэхээр итгэмээргүй. Инээж хөхрөөд хичээл сургуульдаа явж байсан ганц хүү минь ганцхан шөнийн дотор байхгүй болчихсон байна гэдэг үнэхээр аймшигтай. Намайг ухаан ороогүй байх үед Тавантолгой түлш компанийн хүмүүс манай нөхөр рүү залгаж “Та нарын буруу, өөрсдөө угаарын хий мэдрэгчээ ажиллуулаагүй байсан” гэж дайрсан байсан. Ядарсан, ядуу гэр хорооллын биднийг дээрэлхэх яах вэ. Та нар элэг нэгт монголчууд, ард иргэдээ бодох хэрэгтэй шүү дээ. Хүний алаг үрийг бодох хэрэгтэй.

-Тэгэхээр угаарын хий мэдрэгчээ ажиллуулаагүй байсан юм уу?

-Ажиллуулаагүй байсан биш, ажиллаж байсан шүү. Хүний амьдралд угаарын хийн мэдрэгчээс өөр анхаарах олон асуудал байгаа шүү дээ. Цаг үргэлж өдөр тутам “Энэ эд ажиллаж байна уу” гээд шалгаад хянаад байж чадахгүй. Тэр төхөөрөмж бид хоёрын угаартахаас хэд хоногийн өмнө ажиллаад ёнгинож л байсан юм. Тэгээд яг хамгийн хэрэгтэй үедээ ажилласангүй.

-Угаарын хийн мэдрэгч ажиллаж байгаа эсэхийг шалгадаг хүмүүс танайхаар энэ өвөл шалгалт хийсэн үү?

-Энэ талаар сайн мэдэхгүй байна. Намайг гэртээ байхгүй байхад ирээгүй л бол миний мэдэхээр угаарын хийн мэдрэгч ажиллаж байгаа эсэхийг энэ өвөл шалгаагүй.

-Талийгаач хүү ямар хүүхэд байсан талаар асууж болох уу. Ирээдүйд юу хийж бүтээнэ гэж ярьдаг байв?

-Миний хүү эмч болох өндөр магадлалтай байсан. Байгалийн ухааны хичээлдээ маш сайн. Монгол бичгийн хичээлдээ их дуртай, түүндээ чамбай гэж жигтэйхэн, дуртай байхыг нь яана.12 настай хүүхэд гэхэд өргөн цээжтэй, хүндийн өргөлтөөр хичээллэдэг байсан болохоор тийм байх. Боксоор хичээллэнэ. Эрч хүчтэй, амьдралын эрчим энерги сайтай хүү байсан. Энэ эсгий гэрт ганц хүүгийн минь орон зай ямар ч их үгүйлэгдэж байна вэ?

Categories
мэдээ спорт

Э.Цэндбаатар мэргэжлийн боксын 10 дахь тулаанаа хийнэ DNN.mn

Монгол Улсын гавьяат тамирчин Э.Цэндбаатар мэргэжлийн боксын ес дэх тулаанаа өнгөрсөн гуравдугаар сард хийсэн. Тэрээр найм дараалан ялалт байгуулаад байсан бөгөөд ес дэх тулаанаа Гвиней улсад төрсөн Канад иргэншилтэй тулаанч Мохамед Сумаоротой хийсэн юм. Уг тулаанд Э.Цэндбаатар ялалт байгуулж, мэргэжлийн боксын ес дэх ялалтаа авсан.

Дээрх тулааныхаа дараа Монголын боксын холбоонд хандан олимпын наадмын эрх олгох тэмцээнд оролцох хүсэлт гаргасан юм. Түүний хүсэлтийг хүлээн авч сорилго тулаанд оруулсан. Э.Цэндбаатар сорилгодоо ялалт байгуулж олимпын эрх олгох тэмцээнд оролцохоор болсон. Мэргэжлийн боксын 15-аас дээш тулаанд оролцоогүй боксчинг олимпын наадмын сонирхогчдын боксын төрөлд оролцуулахыг зөвшөөрдөг. Э.Цэндбаатар нь мэргэжлийн боксын есөн тулаанд оролцсон учир энэхүү шаардлагыг хангаж байгаа юм. Тэрээр сорилго тэмцээнд ялалт байгуулсан даруйдаа АНУ руу буцсан.

Мэргэжлийн бокст есөн тулаан хийж нэг ч ялагдаагүй яваа гавьяат тамирчин Э.Цэндбаатар 10 дахь тулаан өнөөдөр Флоридад хийнэ. Тэрээр “WBC”-ийн хөнгөн жингийн Хойд Америкийн аварга шалгаруулах тэмцээнд тулалдах юм байна. Э.Цэндбаатар “Миний хувьд бэлтгэл маш сайн байгаа. Аварга болно гэдэг зорилго л урдаа тавьсан, ялна” хэмээн цахим хуудсаараа дамжуулан тулааныхаа талаар сэтгэгдлээ илэрхийлж байсан юм.