Month: November 2023

Ерөнхий боловсролын сургуулийн математикийн сургалтын хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг дэмжих математикийн цахим системийг сургалтад нэвтрүүлэх “Eduten” платформ амжилттай хэрэгжиж байгаа бөгөөд энэ хүрээнд цахим сургалтын орчин бүрдүүлэлтэнд тодорхой ахиц гарч байна.

“Eduten” платформыг зорилтот сургуулиуд сургалтад идэвхтэй хэрэгжүүлж, өнөөдрийн байдлаар 3,4 дүгээр ангийн суралцагчид нийт 6,959,827 даалгаврыг гүйцэтгээд байна.

Мөн “Eduten” платформыг хэрэгжүүлснээр суралцагчид хэрэгцээндээ тохирсон даалгаврыг гүйцэтгэж байгаа нь сурах идэвхийг нэмэгдүүлж байгаагаас гадна багш, эцэг, эх, асран хамгаалагчдын хувьд хүүхдийн цахим хэрэглээг хянах, зохицуулах боломж нээлттэй байгаагаараа давуу талтай .

Улсын Их Хурлын 2023 оны намрын ээлжит чуулганы өнөөдрийн (2023.11.24) үдээс өмнөх нэгдсэн хуралдаанаар Газрын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн Тариалангийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах хуулийн төслүүдийг хэлэлцсэн.

Харин УИХ-ын чуулганы Дэгийн тухай хуулийн 13.4-т зааснаар УИХ-ын гишүүн Н.Ганибал, Ш.Адьшаа, УИХ-ын гишүүн, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрлэлийн сайд Ж.Ганбаатар нар чуулганы нэгдсэн хуралдаанд үг хэлэх хүсэлтэй ирүүлсэн байна.  УИХ-ын гишүүн Н.Ганибал, мал аж ахуй, хөдөө аж ахуйн салбарт өвөлжилтийн нөхцөл байдал хүнд байгааг анхаарах хэрэгтэй. Малчид унаа машиндаа хийх шатахуунгүй учраас явган явж төөрч, амь насаа эрсдэлд оруулж байна. Мөн шатахуунгүй учраас өвс, тэжээлээ өвөлжөөндөө буулгаж чадахгүй байна. Махны экспортод анхаарч, эргэлтийн хөрөнгийг шийдэх зэрэг дэмжиж ажиллах хэрэгтэй байна гэв.

 УИХ-ын гишүүн Ш.Адьша, хүний эрх, хэвлэлийн эрх чөлөөний асуудалд анхаарал хандуулах цаг болжээ. Сошиалын эмх замбараагүй байдал хэрээс хэтэрлээ. Монгол Улсын гадаад бодлого, аюулгүй байдалд нөлөөлөх хэмжээнд хальж орлоо. Тиймээс УИХ анхаарал хандуулж, шийдвэр гаргах цаг боллоо, бидэнд  засч залруулах чадамж байх ёстой гэв.

УИХ-ын гишүүн, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрлэлийн сайд Ж.Ганбаатар, 2023 оны 11 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс 23-ны өдөр хүртэл хилээр дизель  95 300 тонн, А-92 түлш 50400 тонн тус тус орж ирсэн байна. Манай улсын дизель түлшний сарын хэрэглээ 92 000 тонн байдаг бол  А-92 түлшний хэрэглээ 52-53 мянган тонн орчим бий. ОХУ-ын Засгийн газраас дөнгөж хоёр хоногийн өмнө зуны зориулалттай дизель түлшний хоригоо цуцалсан. Өвлийнх хоригтой хэвээр байна. Автобензиний хоригоо хоёрхон хоногийн өмнө цуцалсан. Манай улс руу хязгаарлагдмал байдлаар экспортолж ирсэн. Хоригоос хойш 21 хоног бүх нөөцөө шавхсан. БНХАУ-аас 7,6 тонн түлш авсан байна.  Баруун аймгуудаар дизель түлшний хүрэлцээ хүндэрсэн байв. Харин тодорхой хэлэлцээрийн үр дүнд баруун аймгуудын боомтуудаар дизель түлш орж ирж, түлшний хангамж тогтворжсон гэв.  УИХ-ын гишүүдийн анхаарал хандуулахыг хүссэн  өвөлжилт болон шатахууны хүрэлцээний асуудлаар ирэх долоо хоногийн УИХ-ын чуулганы  нэгдсэн хуралдаанд Ерөнхий сайд мэдээлэл хийхээр товлов.

Түүний дараа Газрын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн Тариалангийн тухай хуульд  өөрчлөлт оруулах хуулийн төслүүдийг УИХ-ын гишүүн Ж.Бат-Эрдэнэ танилцууллаа. Эдгээр хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Ж.Бат-Эрдэнэ, Н.Ганибал, Л.Мөнхбаатар, Г.Тэмүүлэн, Ч.Ундрам нарын гишүүд санаачлан, боловсруулан өргөн мэдүүлсэн ажээ.

УИХ-ын гишүүн Ж.Бат-Эрдэнэ, хөдөө аж ахуйн газар нь манай орны газар ашиглалтын уламжлалтай холбоотойгоор газрын нэгдмэл сангийн дийлэнх хэсгийг эзлэх боловч сүүлийн жилүүдэд гарч буй газар ашиглалтын хэлбэр, зориулалт нэмэгдэж байгаатай уялдан түүний хэмжээ ялангуяа бэлчээрийн талбайн хэмжээ байнга буурсаар байна. Манай орны хөдөө аж ахуйн газрын хэмжээ сүүлийн 50 гаруй жилийн хугацаанд ойролцоогоор 15.0 орчим сая.га-аар буурсан байна. Хөдөө аж ахуйн газар нь байгалийн унаган төрх байдал, нөөц чавахиараа харилцан адилгүй тул хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлд гүйцэтгэх үүргээр нь бэлчээрийн газар, тариалангийн газар, хадлангийн газар, хөдөө аж ахуйн барилга байгууламжийн дэвсгэр газар гэж хуваагддаг гээд 2002 онд батлагдсан Газрын тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлд “Иргэнд гэр бүлийнх нь хамтын хэрэгцээнд зориулан хувийн гэр, орон сууцны хашаа барих зориулалтаар 0,07 га-гаас илүүгүй, хүнсний ногоо, жимс, жимсгэнэ, таримал ургамал тарих зориулалтаар 0,1 га-гаас илүүгүй газар үнэ төлбөргүй эзэмшүүлж болно”, “Багийн иргэдийн нийтийн хурлын санал, сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын шийдвэрийг үндэслэн, тариалангийн газрыг газар тариалангийн салбарт олон жил тогтвортой ажилласан иргэнд гэр бүлийнх нь хамтын хэрэгцээнд зориулан Засгийн газраас тогтоосон журмын дагуу давуу эрхээр эзэмшүүлж болно. Нэг иргэнд давуу эрхээр эзэмшүүлэх тариалангийн газрын хэмжээ нь үр тарианы зориулалтаар 100 га хүртэл, төмс, хүнсний ногооны зориулалтаар 5 га хүртэл байна” гэж тус тус заасан байдаг. Дээрх хуулийн заалтаас үзэхэд иргэнд төмс, хүнсний ногоо, таримал ургамалын зориулалтаар олгогдох газрын хэмжээ 0,1 га-гаас илүүгүй байх бөгөөд зөвхөн газар тариалангийн салбарт олон жил тогтвортой ажилласан иргэн 0,1 гагаас илүү хэмжээгээр үнэ төлбөргүй газар эзэмших эрхтэй байна. Өөрөөр хэлбэл, иргэн газар тариалангийн салбарт олон жил тогтвортой ажиллагаагүй бол 0,1 га-гаас илүү хэмжээгээр газар үнэ төлбөргүй эзэмших эрхгүй юм. Мөн Тариалангийн тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.5 дах хэсэгт заасны дагуу атар газрыг тариалангийн зориулалтаар эзэмшүүлэх, ашиглуулахыг хориглосон тул сум, орон нутгийн иргэдэд төмс, хүнсний ногоо, таримал ургамал тарих зориулалтаар эзэмшүүлэх эрх зүйн зохицуулалт нь учир дутагдалтай байна. Хөдөө аж ахуйн газрын ашиглалт, хамгаалалтыг сайжруулах, бэлчээрийн доройтол, хүнсний аюулгүй байдал, хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх, иргэдийн амьдралын түвшинг сайжруулахын тулд энэхүү хуулийн төслийг боловсрууллаа хэмээлээ.

Төслийн талаар Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Н.Наранбаатар танилцуулав. Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүд хууль санаачлагч болон Ажлын хэсгээс асуулт асуулаа. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Д.Тогтохсүрэн, УИХ-ын гишүүн Ж.Батжаргал нар эрчимжсэн мал аж ахуйг газар тариалантай хослуулан хөгжүүлэх талаарх заалтуудыг тодотгох, бэлчээрийг хашихгүй байх, иргэнд 1,5 га газрыг өвөлжөө, хаваржааны зориулалтаар олгоно гэснийг өрх гэж хуулийг хэлэлцэх явцад өөрчилж болох эсэх, тэрхүү га газарт тарих таримал ургамлуудыг заавал  нэрлэх шаардлага байгааг тодруулахыг хүслээ.

УИХ-ын гишүүн Ц.Туваан, газрын асуудал олон хуулиудад заалт болон орж ирж байна. Нэгдмэл байдлаар зохицуулах санал хэлээд малчдын өвөлжөө, хаваржааны газарт 1,5 га-г эзэмшүүлэх хэмжээ бага байна. Эзэмшлийн газар гэдгийг тодотгож өгөхийг хүслээ. УИХ-ын гишүүн, хууль санаачлагч Ж.Бат-Эрдэнэ, малчдад 1,5 га газар гэж хуульчлан, өөрийн эзэмшил гэдгийг л зааж өгч байгаа юм. Заавал энэ хэмжээндээ л баригдаад байх боломжгүй шүү дээ. Харин хадлангийн газраа хашаалахыг хориглоно. Газрын тухай хуульд 0,1 га газарт иргэнд төмс, хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ, таримал ургамал тарихыг заахаар хуульчилсан байдаг. Энэ хуулиа баримтлаад явж болно. Малын тэжээл хомстож эхэлсэн учраас малаа тэжээх таримал ургамлаа тариалах, цаашдаа суурин мал аж ахуйд шилжихэд энэ хуулийн шинэчлэл дэмжлэг үзүүлж байгаа гэх зэргээр хариуллаа.

Мөн малчид өөрийн хэрэгцээнд зориулсан газрыг хуулийн дагуу эзэмших эрхийг нээж өгч байгаа тухай хууль санаачлагчдын нэг Н.Ганибал гишүүн тодрууллаа. УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонхийн саналаар  Газрын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн Тариалангийн тухай хуульд  өөрчлөлт оруулах хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзсэн учраас холбогдох байнгын хороонд шилжүүллээ гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээллээ.

Авлигатай тэмцэх газрын Урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх хэлтсээс сарын 13-17-ны өдрүүдэд авлигын шалтгаан, нөхцөлийг арилгах чиглэлээр зарим байгууллагад зөвлөмж хүргүүлэв.

Тухайлбал, төрийн өмчийн эрүүл мэндийн байгууллагуудаас үзүүлж буй төлбөртэй тусламж, үйлчилгээтэй холбоотой дүрэм, журам, тарифтай холбоотой авлига, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зөвлөмжийг Эрүүл мэндийн сайдад хүргүүлэв.

Мөн төрийн үйлчилгээний хүнд суртлыг таслан зогсоох, бүртгэлийн үйл ажиллагааг хууль тогтоомжийн дагуу хийж, холбогдох этгээдэд мэдэгдэж байх, аливаа шийдвэрийг хууль зүйн үндэслэлтэй гаргаж, түүнд тавих хяналтыг сайжруулах, авсан арга хэмжээний талаарх мэдээллийг цахим хуудас болон бусад хэлбэрээр олон нийтэд нээлттэй, ил тод байршуулах, иргэдийг холбогдох мэдээллээр хангах чиглэлээр Нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын албанд тус тус зөвлөмж хүргүүллээ.

“Глобал удирдагч” их сургууль, Хууль зүйн сургуультай хамтран тодорхой нөхцөл байдалд үнэлгээ өгөх, авлигын эсрэг хууль тогтоомжийг судлах, эрх зүйн мэдлэгээ дээшлүүлэх боломжийг олгох, цаашид хууль зүйн сургуулиудын практик судалгааны үйл ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэх, авлигын эсрэг боловсролыг дэмжих, соён гэгээрүүлэх зорилготой мэтгэлцээнийг 122 оюутныг хамруулан зохион байгуулав.

Авлигын эсрэг сургалтад нийт 459 хүнийг хамрууллаа.

2023 оны арваннэгдүгээр сарын 25-ны өдөр Украин улс “Хүнсний аюулгүй байдлын Олон улсын дээд хэмжээний уулзалт 2023”-ыг Киев хотод зохион байгуулна.

Энэхүү дээд хэмжээний уулзалт нь хүнсний аюулгүй байдлыг хангах дэлхийн эвсэл байгуулах хүчин чармайлтаа нэгтгэх, Украины хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнийг экспортлох тээвэр ложистикийн хувилбаруудыг хөгжүүлэх шинэ боломжийг судлах зорилготой юм. Украин улсын нөхцөл байдал хүнд байгаа ч дэлхийн хүнсний хангамжийн баталгааны амлалтаа биелүүлж, ОХУ-ын Украины эсрэг түрэмгийллийн улмаас үүссэн дэлхийн хүнсний хямралаас гарах арга замыг идэвхтэй хайж байна. 2022 оны арваннэгдүгээр сарын 26-ны өдөр Украины Ерөнхийлөгч Владимир Зеленскийн санаачилсан “Үр тариаг Украинаас” хүмүүнлэгийн хөтөлбөрийг эхлүүлсэн “Хүнсний аюулгүй байдлын асуудлаарх Олон улсын анхдугаар дээд хэмжээний уулзалт” зохион байгуулагдаж байсан. “Үр тариаг Украинаас” хөтөлбөр нь дэлхийн хүнсний хямралын хүмүүнлэгийн болон эдийн засгийн үр дагаврыг даван туулахад хувь нэмэр оруулах бөгөөд Украины үйлдвэрлэгчдийн хүнсний бүтээгдэхүүнийг түншүүд худалдан авч, өлсгөлөнгийн ирмэг дээр байгаа Африк, Азийн орнуудад илгээх зорилготой юм. Энэхүү санаачилга нь Украины хөдөө аж ахуйд олон улсын дэмжлэг үзүүлэх, тариалангийн талбайг хамгаалах, үйлдвэрлэлийг дэмжих, нийлүүлэлтийн сүлжээг сайжруулах, хүнсний бүтээгдэхүүнийг худалдан авахад баталгаа гаргах олон улсын хэрэглэгчдийг олох боломж олгох юм. НҮБ-ын Дэлхийн хүнсний хөтөлбөр хэрэгжүүлэгчидтэй хамтран Украин болон түнш орнууд хүнсний хомсдолын хурц асуудалтай тулгарсан орнуудын дунд Украины үр тариа хүлээн авах шаардалагатай орнуудыг тогтооно. Анхны олон улсын дээд хэмжээний уулзалтын үр дүнд “Үр тариаг Украинаас” хөтөлбөрт олон улсын түншүүдээс 220 орчим сая ам.долларын хүмүүнлэгийн сангийн дэмжлэг хуримтлагдсан. Украин Улс зүгээс Этиоп, Сомали, Йемен, Кени зэрэг хүнсний хамгийн хүнд нөхцөлтэй орнуудад 170 мянган тонн улаан буудай нийлүүлсэн. Ийм хөтөлбөрийг Нигери, Судан, Мозамбик / Малави, Мадагаскар, Жибути, Мавритани, Ливан болон бусад орнуудад өргөжүүлэхээр төлөвлөж байна. Удахгүй болох дээд хэмжээний уулзалтын өргөтгөсөн хэлбэр нь үр тариа хадгалах, анхан шатны боловсруулалт хийх, хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнийг хүлээн авагч орнуудад тээвэрлэх хамтарсан төслүүдийг хэрэгжүүлэх хүрээнд нэмэлт боломжуудыг судалж, хамтын ажиллагааны алгоритмыг тохиролцох боломжийг эрэлхийлэх болно. Дээд хэмжээний уулзалтад 60 гаруй улс орны тэргүүнүүд, байгууллагуудын удирдлагууд уригдан оролцохоо илэрхийлээд байна. "Үр тариаг Украинаас" – санаачилгыг дэмжсэнээр хүнсний аюулгүй байдлыг даван туулах, мөн Оросын бөмбөгдөлтөд болон минад нэрвэгдсэн тариаланчдад дэмжлэг болох юм.

Яармагийн Эх Нярай Эмэгтэйчүүдийн Үндэсний Төв II Эмнэлэгт 4 сартайгаас 12 насны 17 хүүхдэд хийсэн тариа ямар учраас урвал өгсөн байж болох талаар тус эмнэлгийн удирдлагууд мэдээлэл өглөө.

Тус эмнэлгийн эмчилгээ хариуцсан захирал н.Цэгмид “Хүүхдүүдийн тандалтад үндэслээд тарианы стандарт алдсан байх магадлалтай гэж үзэж байна. Чанарын алба хурал хийгээд сувилагчид хариуцлага тооцохоор болж байна.

Гурван өөр төрлийн антибиотик болох ампициллин, амоксиклав, цефтриаксон тариаг хүүхдүүдэд хийсэн. Эдгээр хүүхдүүд 4-5 хоногийн өмнө сорил тавиулж, уг тариануудыг хийлгэхэд ямар нэгэн урвал үзүүлээгүй. Өчигдөр 22:00 цагийн тарианд асуудал үүслээ.

Тариануудын дуусах хугацаа 2024 оны хоёрдугаар сар. Хүүхдүүдэд буруу тариа хийгээгүй, тарианы дээжийг хадгалсан байна.

Хүүхдүүдийн биеийн байдлыг насанд хүртэл нь хянахаар эцэг, эх асран хамгаалагчид нь амлалаа. Шөнө 02:00 цагт авсан шинжилгээгээр тариа хүүхдүүдийн аминд халтай байдал нь хэвийн. Тиймээс дараагийн цагийн тариаг өөрчлөөд байна. Эдгээр хүүхэд нь 4 сартайгаас 12 насныхан.

Найруулсан тариан дотор ямар бодис байгааг гаднаас нь хараад мэдэх боломжгүй тул шинжилгээгээр тодорхой болно. Уг тариануудыг 0.9 процентын натри хлоридоор найруулах ёстой. Тариаг хийлгэх хүний дэргэд харуулж задалдаг. Сувилагч эмчийн заавраар тариа хийдэг. Тухайн тариаг хийсэн сувилагч улсад 20 гаруй жил ажилласан” хэмээн ярилаа.

Эх Нярай Эмэгтэйчүүдийн Үндэсний Төв II Эмнэлгийн Стратеги, бодлого төлөвлөлтийн дэд дарга “Ямар нэгэн байдлаар тариа хийх явцад процедурын алдаа гарсан байх магадлалтай гэж үзэж байгаа.

Хүнд тариа хийхэд Монгол Улсын стандартыг мөрддөг. Энэ стандарт 17 хүүхдэд тариа хийхэд зөрчигдсөн учир урвал өгсөн гэж үзэж байгаа. Тухайн тасгийн 21 дэх хүүхдэд тариа хийж байх үед түрүүчийн хүүхдэд урвалын шинж илэрсэн байгаа юм. Ингээд тариа хийх явцыг зогсоосон. Уг тасагт 52 хүүхэд хэвтэж байсан.

Манай эмнэлэгт эмчлүүлж буй 400 орчим хүүхдэд яг энэ гурван тариаг 22:00 цагт хийсэн, ямар нэгэн урвал өгөөгүй.

Тариаг 0.9 процентын натри хлоридоор найруулж, үйлчлүүлэгчид тариа болон хугацааг харуулах ёстой. Энэ процедур дунд алдаа гарсан байх магадлалтай гэж үзээд байна.

Хүүхдэд уян зүү ашиглаж, тариа хийдэг” гэв.

Тус эмнэлэг 121 сувилагчтай. Эдгээр сувилагч хэвтэн эмчлүүлж байгаа 400 орчим хүүхдэд үйлчилж байгаа аж. Сувилагч нар ачаалалтай ажиллаж байгааг хэллээ.