Month: March 2023

УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуягтай ярилцлаа.

-Манай улсын гадаад худалдаа эерэг баланстай байгаа. Гэтэл ам.долларын ханшийн өсөлт хэвээр байна. Үүний үндсэн шалтгаан нь юунд байна гэж та дүгнэж байна вэ?

-Бүх орны Засгийн газар өөрийн орны валютын ханшийг сулруулах сонирхолтой байдаг. Учир нь ханш суларснаар төсвийн бүрдүүлэлт, орлого, татварын орлого нэмэгддэг.

Манай улс зүүний үзэл баримтлалтай бараг 30 гаруй жил явлаа. Яахав, эхний хэдэн жил барууны чиглэлтэй явсан. Үүний үр дүнд манайд хөрөнгө оруулалт хийгдсэн. Гадаад худалдаа либералчлагдсан. Одоогийн байгаа амжилтууд шууд тэр үетэй холбоотой. Үүнээс хойших үед зүүний болж ирсэн. Халамжийн мөнгө тараахын тулд орлогоо нэмэгдүүлэх шаардлага үүснэ. Гадаадын эх үүсвэрээ хааснаас ам.доллар байхгүй, зээл авна. Ийм л цикльд орчихсон.

Богино хугацааны асуудлыг харвал, төсвийн гадуурх төсөв төрийн өмчит компаниудад яваад байгаа юм. Хөрөнгө оруулалтын төсөв нь бараг улсын хөрөнгө оруулалтын төсвөөс өндөр дүн харагддаг. Тухайлбал, хоёр том компанийн хөрөнгө оруулалтын төсвийг харахад манай улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаас хэд дахин их байсан. Тэгэхээр ашгаасаа хөрөнгө оруулалт хийхгүй бараа бүтээгдэхүүнээр хөрөнгө оруулалт хийгээд эхэлж байгаа юм.

Бартер, оффтейк хийж түүгээрээ том төсөл хэрэгжүүлж байна гээд янз бүрийн юм бариад байна. Харахаар хэрэгжсэн төсөл байдаггүй. Бараа нь гараад байдаг. Бараа солилцоогоор хөрөнгө оруулалтаа тохирчихоор мөнгө нь орж ирэхгүй. Иймээс л төгрөгийн ханш унаад байгаа юм. Гол асуудал бол энэ л дээ.

-Энэ циклийг засахын тулд яах ёстой вэ?

-Бид халамжийн бодлогоо эргэж харах шаардлага үүсэн үү гэвэл үүссэн. Засгийн газрын тусгай зориулалт бүхий 13 сан бий. Бид юу юунд сан байх вэ гэдэгт судалгаа шинжилгээ хийж үзсэн үү, үзээгүй юу. Үзэл баримтлал нь яах юм бэ гэдэг талаас нь харах ёстой. Тухайлбал, экспортыг дэмжсэн сан байж болно. Тэгвэл аялал жуулчлалаар дамжуулж экспорт хийж болно. Буцаад төрийн өмчит компаниуд руу ороход төрийн өмчит компаниудаас татгалзах хувьчлах шаардлага үүссэн. Бид дутуу хийсэн. 1996 оны хувьчлалыг хийхдээ л гүйцэд хийх ёстой байсан. Тэрийг хийгээгүйгээс болж төрийн өмчит компаниуд нь улсын төсвөөс ч том төсөвтэй болчихож байгаа юм. Сүүлдээ гадаадаас зээл авахуулаад тэрийг нь төрийн өмчит компаниуд хувааж авдаг болчихсон. Ингэж яваад байхаар ханш суларна. Ингээд нөгөө цикль рүүгээ буцаад орчихож байгаа юм. Шийдлийг нь бүгд мэддэг. Харин төрийн өмчөөсөө татгалзаж чадахгүй байна. Салбарын сайдууд нь өөрийн салбарын төрийн өмчит компаниудыг татан буулгах, эсвэл хувьчлах асуудлыг ярихгүй байна.

-Чадахгүй байгаа шалтгааныг юу гэж харж байна. Зориг дутаад уу?

-Сайд бүр том төсөвтэй байх сонирхолтой байгаа шүү дээ. Тийм болохоор татгалздаггүй. Сайд болохоороо аваад үлддэг асуудал олон жил болж байна. Бүх хүний нүдэн дээр л ил байна шүү дээ. МИАТ-ийг хувьчилна гэсэн. Хувьчилсангүй. Хэдэн жил болов. Төрийн банкийг нээлттэй хувьцаат компани болгоно гээд шийдлийг нь гаргаад хуулийг нь баталчихаад байхад тавхан хувийг нь гаргаж байгаа байхгүй юу. Ингээд яваад байхаар бид өнөөх циклиэсээ гарч чадахгүй шүү дээ. Ийм байхаар улс төр, төр рүү орох сонирхол нэмэгдээд байна. Ийм сонирхол нэмэгдэх тусам үүнийг шалгадаг, хянадаг бүтэц асар том болдог. Харвал хотын төвөөр л дүүрэн хууль, хяналтын байшин сав босч байна. Хэдэн мянган хүн ажиллаж байна вэ. Байнга л тоо нь нэмэгдэж байна. Татвар төлөгчдийн мөнгөний том эргэлт байгаа болохоор шалгадаг бүтэц нь том байж л таарна. Тийм учраас хууль хяналтын байгууллага нь давхар том болдог. Ингээд төсөв нь данхайгаад байна. Ийм л асуудал руу бид орчихоод гарч, салж чадахгүй байна.

-Сан гэснээс Боловсролын зээлийн сантай холбоотой үүсээд буй асуудалд та ямар дүгнэлттэй байна. Ер нь тусгай сангуудыг яах ёстой гэж харж байна?

-Мэдээж хэрэг боловсролыг хэрэгжүүлэх нь чухал. Гэхдээ зээлийн сан гэчихээд зээлийн бус тэтгэлгийн сан болчихоод байна л даа. Боловсролын зээлийн сан гэж байгаа бол мөнгө нь эргэн төлөгддөг байх ёстой. Ийм учраас сан нэмэгдээд байгаа юм. Жишээлбэл, их сургуулийн багш нар тус сангаас зээл авч гадаадад мэргэжлээ дээшлүүлбэл энэ бол зөв хөрөнгө оруулалт гэж харж болохоор байгаа юм. Учир нь тухайн багш ирээд олон хүнд мэдлэгээ дамжуулна.

13 сандаа аудит хийж, алинаас нь татгалзах вэ гэдэг шийдлээ гаргах ёстой. Хөгжлийн банк гээд яриад л байдаг. Хөгжлийн банкинд төрийн өмчит компаниуд нь зээлээ төлөөгүй явж байгаа юм. Барьцаагаа өгчихсөн хувийн хэвшил ямар нэгэн байдлаар төлнө шүү дээ. Төлөөгүй нь олон шалтгаантай байж болно. Цар тахлын үед алдаг оног ажилласан. Бүгдээрээ л үүнийг мэдэж байгаа. Ковидын үеийг мартчихсан юм болов уу гэж бодоод байдаг юм.

-Буцаад валютын ханшны асуудал руугаа оръё. Ам.долларын өсөлт, үнийн хөөрөгдлийг бууруулах чиглэлд УИХ энэ хаврын чуулганаар нэн тэргүүнд ямар санаачилга гаргаж ажиллах ёстой гэж харж байна?

-Улс орны эдийн засгийн амин чухал цэг нь юу вэ. Улс орны эдийн засаг томроод байх нь чухал уу. ДНБ нь тоон үзүүлэлтээр өсөөд байгаа нь чухал уу. Эсвэл иргэдийн орлого өндөр байх нь чухал уу. Хэрвээ иргэдийн орлого өндөр байх нь чухал гэвэл төрийн төсөв том байх, олон төрийн өмчийн компанигүй байх гээд үзэл баримтлалаасаа шалтгаалаад шийдэл нь өөр. Хэрвээ төрийн өмчит компаниуд нь цөөн, янз бүрийн сангууд нь ч багасаад ирэхээр төр өөрөө цомхон болно. Ингэвэл иргэдийн орлого нэмэгдэх боломжтой гэсэн үг. Учир нь төгрөгийн ханш сулрах шаардлагагүй болж байна гэсэн үг шүү дээ. Төгрөгийн ханшийг сулруулах, инфляци өндөр байлгах сонирхол аль ч орны Засгийн газарт байдаг. Тэгэхээр маш товчхондоо төр нь цомхон байвал төгрөгийн ханш тогтвортой байна гэж ойлгож болно.

-Цомхон төртэй байхыг олон жил ярилаа шүү дээ. Ер нь ойрын хугацаанд төгрөгийн ханш өсөхгүй юм байна?

-Ер нь төгрөгийн ханш чангарсан тохиолдлыг та санаж байна уу. 32 жилийн хугацаанд чангарсан тохиолдол байхгүй биз дээ. Төр нь цомхон оронд буцаад чангардаг шүү дээ.

Солонгосын вон 1400 орчим төгрөг байснаа буцаад 1100 болчихсон байдаг. Японы иений ханш байнга л чангарч байдаг. Энэ чиглэлд ажил хийх ёстой. Улстөрчид нь ч тэр, салбар яамд нь ч тэр үүнийг ярихаас өөр аргагүй болсон. Авлигатай тэмцэнэ гэж байгаа бол үүнийг давхар хийх ёстой. Тэгж байж авлигал багасна. Түүнээс зөвхөн Эрүүгийн хуулийг чангатгаснаар авлига буурна гэж би бодохгүй байна. Эрүүгийн хууль чангатгаснаар авлига илрүүлэлт нь багасах юм болов уу. Тиймээс Засгийн газар татгалзах зүйлүүдээсээ татгалзаж, хувьчлах хэрэгтэй байна. Ингээд хувийн хэвшил том болж хөгжсөнөөр эдийн засаг тогтвортой болно. Манай улсын гурил, махны үнэ тогтвортой байдаг. Бусад ихэнх бүтээгдэхүүнээ импортолдог. Ханш сулрахаар инфляци өсдөг учраас үнийн хөөрөгдөл ч гэсэн дээр ярьсантай ижил. Манай улсад голцуу импортын инфляци зонхилдог.

-Эдийн засгийг сайжруулах эрмэлзэлтэй холбоотойгоор дараагийн Оюу толгой гэдэг ч юм уу том бүтээн байгуулалтын эрэлд гарч байх шиг байна…?

-Манай улсын хоолойн дээр тулчихсан байгаа гол асуудал бол эрчим хүч. Эрчим хүчний асуудлаа шийдэхгүйгээр дараагийн Оюу толгой гэж ярих боломжгүй. Том төслүүд эрчим хүчний хангамжаас шалтгаална шүү дээ. Тиймээс эрчим хүч дээр шийдлээ гаргаад эрчим хүчний эх үүсвэрээ нэмэгдүүлэх чиглэлд Засгийн газар яаралтай ажиллах шаардлагатай. Нүүрсээр ажилладаг цахилгаан станцын санхүүжилт дэлхийн зах зээлээс олдох боломжгүй болж байна. Сэргээгдэх эрчим хүч тогтвортой ажилладаггүй. Салхитай үед ажиллана салхигүй үед зогсоно. Тэгэхээр дараагийн шийдлээ гаргаж ирэх хэрэгтэй байна.

-Тэр нь?

-Цөмийн энерги гэж харж байна. Цөмийн энерги хаягдал маш багатай. Утаа гаргахгүй. Манай улсыг хангалттай хангаж чадна. Мөн богино хугацаанд биелүүлж болох зүйл л дээ.

-Та Аялал жуулчлалын хуулийн ажлын хэсгийг ахалж байгаа. Хуулийн ач холбогдол, гол зохицуулалтыг ярихгүй юу?

-Гол зорилго нь тоон үзүүлэлтээ тавьж төлөвлөгөө боловсруулж жуулчдын тоог нэмэгдүүлэх. Тийм ч учраас аялал жуулчлалын хуулиар аялал жуулчлалыг дэмжих сан байгуулагдана. Үүний ач холбогдлыг экспортын зориулалттай гэж ойлгож болно. Аялал жуулчлал хөгжихгүй байгаа шалтгаануудаас дурдвал нэгдүгээрт, нислэгийн тоо цөөн байна. Хоёрдугаарт, нислэг үнэтэй байна. Бусад орны туршлагыг судлахад жуулчдын тоотой уялдуулж аялал жуулчлалын компаниуд болон иргэний агаарын тээврийн компаниудтайгаа хэлцэл хийж тодорхой хэмжээний урамшуулал татаас өгөх байдлаар жуулчдын тоог нэмэгдүүлдэг юм байна. 3-4 цагийн нислэгт 100-150 ам.доллараар нисч байгаа шүү дээ. Манайхаас ч ийм бодлогоор жуулчид авдаг хотууд байна. Тухайлбал, Анталя эсвэл Хятадын Манжуур зэрэг хотууд ийм бодлогоор билетийн үнээ хямдруулж их хэмжээний жуулчин авдаг. Бид 14, 15 орны хуулийг судалж байна. Аялал жуулчлалыг дэмжих сангаар дамжуулж иргэний агаарын тээврээр дамжуулж жуулчдын тоог нэмэгдүүлэх. Хоёрдугаарт, улирлын хамаарлыг багасгах зорилгоор эвентүүдийг зохион байгуулах. Гуравдугаарт, сурталчлах. Монгол Улсад аялах сурталчилгаа хийх зориулалтаар мөнгө нь гарна. Аялал жуулчлалын энэ олон компанийг нэгтгэсэн төрийн бус байгууллага нь байгуулагдах байх. Мөн гадаадаас ирж байгаа жуулчдад НӨАТ-ын буцаалтыг олгодог болох хууль эрх зүйн зохицуулалт орж байна. Ирэх билет хямдарна. Энд хийх худалдан авалтад НӨАТ-ын буцаан олголтыг олгохоор тодорхой хэмжээний хөшүүрэг болох болов уу гэж бодож байна. Гуравдугаарт, зочид буудлуудын НӨАТ-ын буцаан олголтыг олгох эсэх асуудал яригдаж байна. Хэрвээ буцаан олголт олгохоор болчихвол ирэх нислэг хямдарна. Зочид буудлын НӨАТ-ын буцаалтыг хийхээр болчихвол зочид буудал нь тодорхой хэмжээнд хямдарна гэх зэргээр санхүүгийн хөшүүргүүд эрэлхийлэхээр судалгаанууд хийгдэж байна. Энэ долоо хоногт хуралдаж шийдлүүдээ гаргана.

Оюу толгойн гүний уурхайн тунел ашиглалтад орсон. Газрын гадаргаас доош 1300 метрийн гүнд, 203 километр урт тунел буюу газар доорх гэрэлт хотыг байгуулсан. 200 гаруй километр гэдэг бол Улаанбаатараас Дархан хот хүртэлх зай. Ийм зайд монгол залуус 1300 метрийн газрын гүнд дэлхийд дөрөвт орох хэмжээний гүний уурхайн бүтээн байгуулалтыг цогцлоосон. Энэхүү урт хонгилыг таван босоо ам бий болгодог. Зөвхөн туузан дамжуулагчийн урт нь гэхэд 13.2 км буюу Сүхбаатарын талбайгаас Толгойт өртөө хүрэх зайтай тэнцэх бол хамгийн гүн босоо ам нь бидний сайн мэдэх “Блю скай” цамхгийг 12 давхарласантай дүйцнэ гэхээр газрын гүнд ямар хэмжээний хот боссон нь анзаарагдана.

“Тунелийн бэхэлгээ сайн, бүрэн инженерчлэгдсэн, 300 гаруй хяналтын төхөөрөмж суурилуулсан, хичнээн зуун зөрлөг бүхий уулзвартай, арктай. Машинууд өндөр хяналт зохицуулалттай зөрнө, тунелийн бүх гадаргыг цементэлсэн учир шороо тоос босох асуудалгүй” гэх мэдээллийг инженер техникийн ажилчид нь өгч байна.

Ингэж бид Монгол Улсын эдийн засгийн тусгаар тогтнолын баталгаа болсон гүний уурхайг ашиглалтад оруулж чадсан. Энэ бол бахархал. Гэхдээ зөвхөн бахархаад суугаад байх биш харин уг бүтээн байгуулалтыг цогцлоон газрын гүн дэх гэрэлт цамхагийг босгож чадсан монгол залуусынхаа чадал чансаа, ур чадварыг улс орныхоо хөгжил дэвшилд оруулбал яасан юм бэ?

Монголчууд бидэнд хамгийн их тулгарч байгаа хоёр том асуудал бий. Мэдээж Улаанбаатарын утаа, замын түгжрэл. Энэ хоёроос салсан цагт бид хөгжил дэвшлийн тухай бардам ярьж болно. Улаанбаатар хотыг удирдаж байгаа нөхөд Оюу толгойн ажилчдын бий болгосон бүтээн байгуулалтыг харж баймаар юм. Ажилчид нь бэлэн, техник эдийн засгийн үндэслэл нь маш тодорхой,хийсэн аргачлал, инженерчлэлийн бүтээн байгуулалт нь нүдэн дээр байхад яагаад энэ бүхнийг ашиглаж Улаанбаатар хотоо метротой болгох тухай ам ангайхгүй байна вэ.

Тэгэхээр хотын удирдлагууд Оюу толгойн залуучуудыг урьж Улаанбаатар хотыг метротой болгох ажлаа эхлүүлэх цаг нь болжээ. Хотын дарга Д.Сумъяабазар та үүнийг нэн даруй бүтээлч ажил болго.

Бид гадныханд биш өөрсдөдөө итгэж хөгжих цаг ирсэн байна. Үүнийг Оюу толгойн гүний уурхай харууллаа. Тэндэхийн 20 мянган ажилчдын 97 хувь нь монголчууд гэсэн. Эдгээр монгол залуус дэлхийд дөрөвдүгээрт эрэмбэлэгдэх, давтан хэлбэл, 1300 метрийн газрын гүнд 200 километр урттай дэлхийн стандарт бүхий тунелийг байгуулж чадлаа. 200 километр тунел байгуулсан тэдэнд 20-хон километрийн урттай метро барих ёстой “үдийн будаа” санагдана биз дээ. Гүний уурхайн нээлтэд оролцсон хүмүүс “Улаанбаатараас Дархан хүрэх хэмжээний зайд тунел барьчихсан манай залууст хотод метро барих бол үнэхээр амархан санагдлаа шүү” гэж байсан. Сэтгүүлчид ч өөр хоорондоо ярилцаж байсан. Нүдээр үзсэн хүмүүст ийм л итгэл төрж байна, мөн хамгийн түрүүн метро бууж байна.

Манайхан юмны наад цаад учир сайн мэддэггүй. Дарга нар нь мэдсэн ч ард түмнээсээ тас нуучихдаг гашуун үнэн бидэнд бий. Энэ байдал метро дээр гарч ирдэг. “Улаанбаатарыг метротой болгочихвол замын түгжээ гэдэг аюул байхгүй болчих юм даа” гэж нэг нь хэлэхэд, “Тэгж ёстой болохгүй ээ. Энэ хот доогуур чинь 50, 60 жил байгуулсан асар том хот байдаг юм. Дулааны шугам сүлжээг тэр чигт нь нураах болно. Дулаан байхгүй бол Улаанбаатар байхгүй” гэх утгатай үг хэлээд амыг нь таглачихна. Яг үнэндээ бол метро барихад хотын дулааны шугамын асуудал ямар ч нөлөөгүй. Дэлхийд алдартай хоёр метро яригддаг. Нэг нь ардчилсан Солонгосын Пёнъян (хуучны Пхенъян) хотын метро, 100 метрийн гүнд баригдсан. Нөгөө нь Украины нийслэл Киев хотын Арсеналын метро 105 метрийн гүнд баригдсан. Дэлхийн хотуудын метроноос хамгийн гүнд оршдог нь энэ хоёр. Тэгвэл бид Оюу толгойн уурхайг 1300 метрийн гүнд байгууллаа. Украин, хойд Солонгос шиг 100 метрийн гүнд биш юм аа гэхэд 40 метрийн гүнд метро байгуулах боломж бидэнд хангалттай байна. Ус, дулааны шугам ердөө газрын хөрснөөс хоёр метрийн доор л байдаг. Метро барихад ямар ч нөлөөгүй гэж мэргэжилтнүүдийн хэлээд байгаа нь ийм учиртай.

Тэгэхээр Улаанбаатарыг удирдаж байгаа нөхөд өө, Монгол Улсыг удирдаж байгаа сайд дарга нар аа, бүгдээрээ нийслэл хотдоо метро барья. Метроноос бусдыг нь амтай болгон ярьж, наашаа хандсан улс бүхэнтэй гэрээ хэлэлцээ байгуулж, эцэст нь замын түгжрэл өнөө л бахь байдгаараа, жаахан хүйтрэх юм уу цас, борооны үзүүр шүргэх төдийд хот тэр аяараа тэг зогсолт хийгээд улам уруудсаар, дарга нарын ярьсан бүхэн үлгэр болсоор байна. Харин гадныхан бидний тэнэг мулгууг ашиглаж мөнгө хийж гаршиж байна. Замын түгжрэлийг бууруулна гэж манай дарга нар ямар ямар үлгэр ярилаа. Одоо ч тэр үлгэрээ ярьсаар, онигоогоо дэлгэсээр байгаа. Үлгэрүүдийг нь эргэн саная. Тэнгэрийн зам гэж ярьсан. 800 сая ам.долларын өртөгтэй төсөл. Сансрын аюулгүйн тойрог-Зүүн дөрвөн зам-Нарантуул-Дүнжингарав-Хан-Уул-Нарны гүүр, Баруун дөрвөн зам-Гэсэр сүм гэсэн маршруттай 2-3 жилийн хугацаанд хэрэгжүүлэх боломжтой, 60-100 жилийн бүрэн баталгаатай гэсэн.

Цахилгаан соронзон галт тэрэг гэж бас нэг үлгэр ярьсан. 110 км замыг хамарсан 35 буудалтай Энхтайваны өргөн чөлөөний дагуу Амгалангаас Таван шар хүртэл явна. Авто замын ачаалал 68 хувиар буурна, 14 зогсоол бүрээс иргэд төрийн үйлчилгээг цахимаар авна, Налайх, Зуунмод, Майдар хот руу бас явна гээд санааныхаа зоргоор тууж өгсөн. Мөн тусгай замын автобус BRT гээд ярьсан. Дэлхийн 40 гаруй оронд ашигладаг, зөвхөн тусгайлан зассан өөрийн зориулалтын замаар зорчино, Нисэх-Долоон буудал чиглэлд 15 буудалтайгаар байгуулахаар төлөвлөж байна. Замын түгжрэл 30-40 дахин бууна гээд. Энэ бүхэн хий боосон үлгэр байсан. Эрх баригчдын өдөр бүрэн дээшээ хараад сэддэг эдгээр үйлдэл нь улс оронд маш хорлонтой. Гадныхан манай тэнэгүүдийг ашиглаад мөнгө хийдэг ганц арга нь гэснийг ганцхан жишээгээр хэлье.

Дүүжин тээвэр гэж нэг хэсэг баахан үлгэр ярив даа, одоогийн Шадар сайд С.Амарсайханыг хотын дарга үед байх. Баянхошуунаас Гэмтлийн эмнэлэг, ХААИС-аас Богдын хааны музейгээр дамжаад Хүүхдийн ордон орох хойд урд хоёр маршруттай хотын захиргаа, Францын ПОМА компанийн хамтарсан төсөл гээд. Мөнгөн дүн нь 180 орчим тэрбум төгрөг гээд НИТХ-ын тэргүүлэгчдийн хуралдаанаар “Дүүжин тээврийн ашиглалтын өмнөх захиргаа” орон нутгийн төсөвт үйлдвэрийн газар байгуулж хэзээ хэзээгүй л дүүжин тээвэртэй болчих юм ярьсан. Гэтэл ажил нь огт яваагүй байхад 414 сая төгрөг төсөвлөгдөж урсгал зардалд 340, ажилчдын цалин хөлсөнд 310 төгрөг зарцуулсан байдаг. Тэр ч бүү хэл төслийн гүйцэтгэгч компани ПОМА руу 16.2 төгрөг Эжис рэйл ХХК руу 6.1 тэрбум төгрөгийн урьдчилгаа шилжүүлсэн байдаг. Ингэж л бид гадныхны гар хөл болж, замын түгжрэлийг бууруулах нэрээр улс орноо хорлож, хоосруулж дууслаа. Сүүлд мөн 2025 он гэхэд Улаанбаатар хотын түгжрэлийг 50 хувь бууруулах LRT тулгуурт байгууламж бүхий хөнгөн галт тэрэгний шугам тавих төсөл яригдсан. Эхний шугамын төсөвт өртөг нь 926 сая ам.доллар гэж байгаа. Нэг км-ийн зардал 51.1 сая ам.доллар юм гэсэн.

Энэ бүхэн ажил хэрэг болно гэдэгт ямар ч итгэл төрөхгүй байна. Хамгийн зөв гарц ерөөсөө метро барих. Шар хөвийн дөрөлжөөс Налайх хүртэл 20 км газарт баруунаас зүүн, зүүнээс баруун чиглэлийг, Ар гүнтээс Зуунмод хүртэл хойноос урд, урдаас хойдох чиглэлийг сонгон ТЭЗҮ-г хийгээд метро тавья. Баруунаас зүүн чиглэл мэдээж Энхтайваны өргөн чөлөөгөөр явж таарна. Хойноос урдах чиглэл нь Төрийн ордны хажуугаар яваад, ордны урд талын цэцэрлэгийн усан оргилуурын доод талд дөрвөн замын уулзвар шиг томоохон зогсоол байгуулж, олон улсын стандарт бүхий молл дэлгүүрээс аваад бүх зүйл бий болох ёстой. Үүнийг төр засаг бодлогоор шийднэ. УИХ-аас “Улаанбаатар хот метротой байна” гэсэн агуулга бүхий хууль гаргаад л бол оо. Тэгэхгүй бол Ерөнхийлөгч нь, Ерөнхий сайд, Шадар сайд, Хот хариуцсан сайд нь, Хотын дарга нь бүгд өөр өөр юм яриад, эцэстээ ямар ч шийдэлд хүрэхгүй Улаанбаатар нь бахь байдгаараа машиндаа хахсан, уур бухимдал, утаа тортогтоо дарагдсан ийм нэг сөнөсөн хот болох нь ээ.

Улаанбаатар хот метротой болох бүрэн бололцоо бий гэдгийг Оюу толгойн гүний уурхай харуулсныг сүүлд нь дахин хэлье. Хийх хүмүүс нь, хийсэн аргачлал нь, техник хэрэгсэл, тооцоо шийдэл бүгд байна. Одоо наад хий хоосон үлгэрүүдээ бүгдийг нь больж хотоо метротой болгохын төлөө зүтгэ. Оюу толгойн гүний уурхайн ажил 2017 оноос шаргуу эхлээд энэ оны эхэнд ашиглалтад орчихлоо. 20-хон км-ийн метроны ажил их сайндаа 2-3 жилийн нүүр үзнэ, тэгээд л бид метротой болчихно. Юухан байх вэ.

Өглөө бүр тантай хамт байдаг “Өдрийн сонин”-ы мягмар гаригийн дугаар 12 нүүрээр хэвлэгдэж, та бүхний гарт хүрч байна.

“Өдрийн сонин”-ы тэргүүн нүүрт Атомын цахилгаан
станцын талаар олон
улсын харилцааны судлаач профессор Д.Баярхүү “Атомын цахилгаан
станцтай болсноор гурван сая
иргэний эрчим хүчний хэрэгцээг
хангах нь асуудал биш” гэснийг VII нүүрээс үргэлжлүүлж уншаарай.

ХЭҮК-ын гишүүн Б.Энхболд “Бүх
төрлийн гэмт
хэрэгт цагдан
хорих, таслан
сэргийлэх арга
хэмжээ авах
боломжтойгоор
хуульчилсан нь
асуудал” гэв.

“Өдрийн сонин”-ы нийтлэлийн бодлогыг тодорхойлогч, ард түмний дуу хоолой болдог “Баримт, үзэл бодол” нүүрт “Сонгуулийн сурталчилгааг сониноор явуулбал баримттай үлдэнэ” хэмээн өгүүллээ.

СЭЗИС-ийн Эдийн
засаг санхүү хариуцсан
проректор, эдийн засагч,
доктор С.Бямбахорлоо “ТӨХК-уудын нийт хөрөнгө
53 их наяд атлаа 300
тэрбум төгрөгийн л
ашигтай ажиллаж байна” гэлээ.

Физикийн ухааны доктор
Норовын Тэгшбаяр “Монголын сайхан сэтгэлтэй хүмүүсийн хайранд өлгийдүүлж,
сэтгэлийн дэм, итгэлийн гал, ШУ-ны хүчээр боссон доо” хэмээв.

Дэлгэрэнгүй мэдээллүүдийг уншихыг хүсвэл дараах линкээр бүртгүүлж уншина уу. https://admin.dnn.mn/plugi ns/news/login

“ӨДРИЙН СОНИН” ӨГЛӨӨ БҮР ТАНТАЙ ХАМТ