Month: April 2022

Өнөөдөр /2022.04.15/ Үндэсний статистикийн хорооноос 2022 оны гуравдугаар сарын эцсийн байдлаар нийгэм эдийн засгийн байдлыг танилцуулав.

Манай улсад 2022 оны эхний улирлын байдлаар гадаадын 92 улсын 5.5 мянган иргэн хөдөлмөрийн гэрээгээр цалин хөлс, орлого олох зорилготойгоор хөдөлмөр эрхэлж, мөн цалин, хөлс, орлого олох зорилгогүйгээр сайн дурын ажил хийж байна.

Хөдөлмөрийн гэрээгээр ажил эрхэлж буй нийт гадаад иргэдийн

• 56.8 хувь нь БНХАУ-ын
• 5.1 хувь нь ОХУ-ын
• 4.9 хувь нь БНЭУ-ын
• 4.6 хувь нь БНСУ-ын
• 3.8 хувь нь АНУ-ын
• 3.5 хувь нь Вьетнам Улсын
• 3.2 хувь нь Австрали Улсын
• 3 хувь нь Филиппин Улсын
• 15.1 хувь нь бусад улсын харьяат байна.

Ажил эрхэлж байгаа гадаад иргэдийн хоёр (36.7%) мянга нь Төвийн бүсэд, хоёр (36.6%) мянга нь Улаанбаатарт, 900 иргэн (15.6%) Зүүн бүсэд, 300 иргэн (5.8%) нь Баруун бүсэд, 300 иргэн (5.3%) нь Хангайн бүсэд ажиллаж байна.

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан болж, өнөөдөр төсвийн тодотголыг хэлэлцсэн. Улмаар хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийн талаар Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ мэдээлэл хийлээ.

Тэрбээр “Үнийн өсөлтийг бууруулах зорилготой хуулийг баталснаар гурил, махны үнийг тогтоон барих боломж үүснэ гэж үзэж байна. Тиймээс Засгийн газрын хуралдаанаар импортоор оруулж ирдэг цагаан будаа, элсэн чихэр, ургамлын тосны импортын гаалийн татварын таван хувийг он дуустал тэглэх саналыг УИХ-д оруулахаар тогтсон. Дотоодын компаниудыг дэмжих замаар, импортоор орж ирдэг өргөн хэрэглээний барааны татварыг тэгэлснээр үнийг барих боломжтой. Цаашид биднээс үл хамааран олон улсад бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсөхөд Засгийн газар урьдчилан сэргийлэх туйлын хүндрэлтэй.

Дотоодын ургамлын тос үйлдвэрлэгчдийн борлуулалтын болон үйлдвэрийн үндсэн түүхий эдийн НӨАТ-аас чөлөөлөх шийдвэрийг Засгийн газар гаргаж, УИХ-аар хэлэлцүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

Украин улс бол ургамлын тосны гол улсуудын нэг. Тиймээс цаашид ургамлын тос хомсдох нөхцөл байдал үүсэж байгаа. Тиймээс ийнхүү дотоодын ургамлын тос үйлдвэрлэгчдээ төр дэмжих арга хэмжээ авч байна” гэв.

Цэцэрлэг, сургуулийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх талаар Засгийн газар гаргасан шийдвэрийг Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ танилцууллаа.

Энэ хүрээнд цэцэрлэг, сургуулийн хүртээмж бага байгаа дүүрэг, хороодыг тодорхойлж, хувийн хэвшилтэй хамтран ажиллах шийдэлд хүрч, төрөөс олгодог хувьсах зардлыг хоёр дахин нэмэх шийдвэр гаргажээ.

“Мөн төсвийн бодлогод тулгуурлан цаашдаа нийслэлийн цэцэрлэг, сургуулийн хүртээмжтэй холбоотойгоор төрөөс бодлогоор хөрөнгө оруулалтад онцгой анхаарна. 270 орчим объектын асуудал гарч байгаа. Тиймээс үүнийг хүлээхгүйгээр хувьсах зардлаа хоёр дахин нэмээд явах шийдвэр гаргаж байгаа. Аж ахуйн нэгж, байгууллагууд ажилчдынхаа хүүхдүүдэд зориулан цэцэрлэг байгуулж, ажиллуулбал татварт ногдох орлогоос хасаж тооцох хамтарсан шийдвэрийг Улаанбаатар хот дээр гаргахаар шийдэл ярилаа” хэмээн тэрбээр танилцууллаа.

ВИДЕО:

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан болж, өнөөдөр төсвийн тодотголыг хэлэлцсэн. Улмаар хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийн талаар Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ мэдээлэл хийлээ. Энэ хүрээнд төсвөөс цалинждаг бүх байгууллага нэгдсэн байдлаар зохицуулалтад орох улстөрийн шийдэл гаргасныг мэдээллээ. Тэрбээр “Төрийн байгууллагынхны гар утасны төлбөр төлөгддөгийг хуулиар зохицуулна. Зочин төлөөлөгч хүлээн авахгүй. Бэлэг авахтай холбоотой асуудлыг хуулиар зохицуулна. Төрийн байгууллагын албан хаагч нар гадаад, дотоод руу томилолтоор зорчихдоо бизнес ангиллаар зорчдог зэргийг хуулиар зохицуулна.

Төрийн тусгай албан хаагчаас бусад төрийн албаныхан дүрэмт хувцас өмсөхгүй байхыг энэ хуулиар зохицуулна. Нийгмийн даатгал, гаалийнхан дүрэмт хувцас өмсөхгүй. Дүрэмт хувцасны мөнгийг төсвөөс гаргадаг, заримыг нь өөрсдийнхөө мөнгөөр авдаг. Иймээс үүнийг хуулийн дагуу цэгцэлнэ” гэлээ.

Нийгмийн даатгалын ерөнхий газрын мэдээллээр нийгмийн даатгалын сангийн орлого 2022 оны эхний улиралд 785.1 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 15.7 (2.0%) тэрбум төгрөгөөр өссөн байна. Нийгмийн даатгалын сангийн орлого өмнөх оны мөн үеэс өсөхөд эрүүл мэндийн даатгалын сангийн орлого 31.1 (39.1%) тэрбум төгрөгөөр өссөн нь голлон нөлөөлжээ. ЗУРАГ 1. НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН САНГИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГА, тэрбум төгрөгөөр, сараар Нийгмийн даатгалын сангийн орлого ЗУРАГ 11. Монгол Улсын Засгийн газрын 2022 оны 63 дугаар тогтоолоор Нийгмийн даатгалын сангаас олгож байгаа болон цэргийн алба хаасны тэтгэвэр авагчийн авч байгаа тэтгэврийн хэмжээг 15 хувиар тус тус нэмэгдүүлэн Нийгмийн даатгалын сангаас олгох бүрэн тэтгэврийн болон цэргийн алба хаасны тэтгэврийн доод хэмжээг 500000 (таван зуун мянган) төгрөгөөр, нийгмийн даатгалын сангаас олгох хувь тэнцүүлэн тогтоосон тэтгэврийн доод хэмжээг 400000 (дөрвөн зуун мянган) төгрөгөөр тус тус шинэчлэн тогтоосон. Өндөр настны тэтгэвэр Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн тэтгэвэр Бусад тэтгэвэрХЧТА-ны тэтгэмж Жирэмсэн болон амаржсаны тэтгэмж Ажилгүйдлийн тэтгэмж Бусад тэтгэмж 2021 I-III Тэтгэврийн даатгалын сангаас 2022 оны эхний улирлын байдлаар 466.8 мянган хүнд 706.7 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 13.0 (2.9%) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 138.4 (24.4%) тэрбум төгрөгөөр өсжээ. Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 52.6 мянган хүнд 7.7 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 33.8 (2.8 дахин) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэмжийн хэмжээ 2.5 (48.9%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд Коронавирусийн халдварын улмаас өвчилсөн даатгуулагчийн тоо нэмэгдсэнтэй холбоотой. Нийгмийн халамжийн сангаас 2022 оны эхний улиралд давхардсан тоогоор 972.1 мянган хүнд 21Бүлэг 3. Нийгмийн даатгал, халамж 22 Тэтгэврийн даатгалын сангаас 2022 оны эхний улирлын байдлаар 466.8 мянган хүнд 706.7 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 13.0 (2.9%) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 138.4 (24.4%) тэрбум төгрөгөөр өсжээ. Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 52.6 мянган хүнд 7.7 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 33.8 (2.8 дахин) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэмжийн хэмжээ 2.5 (48.9%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд Коронавирусийн халдварын улмаас өвчилсөн даатгуулагчийн тоо нэмэгдсэнтэй холбоотой. Нийгмийн халамжийн сангаас 2022 оны эхний улиралд давхардсан тоогоор 972.1 мянган хүнд 151.8 тэрбум төгрөгийн тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлт олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс нийгмийн халамжийн үйлчилгээнд хамрагдагчид 1.2 (56.1%) саяар, олгосон тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлтийн хэмжээ 360.9 (70.4%) тэрбум төгрөгөөр тус тус буурчээ. Нийгмийн халамжид хамрагдсан хүний тоо болон нийгмийн халамжийн сангаас олгосон тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээ Монгол Улсын Нийгмийн халамжийн тухай хуулиас хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийг хассантай холбоотойгоор буурлаа. Монгол Улсын Засгийн газраас иргэдийн амьжиргааг дэмжих чиглэлээр нийгмийн халамжийн сангаас олгож буй халамжийн тэтгэвэр болон байнгын асаргаа шаардлагатай 16 хүртэлх насны хүүхдийн амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжийн хэмжээг 2020 оны 4 дүгээр сараас 2023 оны 1 дүгээр сарыг хүртэл 288.0 мянган төгрөгөөр олгож байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт 2022 оны эхний улиралд 55.7 мянган хүн хамрагдсан нь өмнөх оны мөн үеэс 1.7 (3.2%) мянган хүнээр, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 45.9 тэрбум төгрөг болж 25.4 (0.0%) сая төгрөгөөр нэмэгдсэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт хамрагдсан иргэдийн 65.2 хувь нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, 26.4 хувь нь тэжээгч нь нас барсан 18 хүртэлх насны хүүхэд, 8.2 хувь нь ахмад настан, 0.2 хувь нь 16 насанд хүрсэн одой иргэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 103.4 мянган хүн хамрагдсаны 52.8 хувь нь асаргааны тэтгэмжид, 47.2 хувь нь онцгой тохиолдлын болон амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжид хамрагдсан иргэд байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 25.5 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 1.1 (4.4%) тэрбум төгрөгөөр нэмэгджээ. Үйлчилгээ (халамжийн, хөгжлийн) 251 863 240 218 233 842 150 210 64.2 Эхийн алдар одонгийн мөнгөн урамшуулал 205 923 211 469 228 216 234 701 102.8 Хүүхдийн мөнгөн тэтгэмж¹* 911 035 1 113 047 1 195 816 –

– Ахмад настанд үзүүлэх тусламж, хөнгөлөлт 39 138 37 382 64 161 72 806 113.5 Алдар цолтон ахмад настанд үзүүлсэн нэмэгдэл, хөнгөлөлт 2 294 2 388 60 196 3.3¹ Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд үзүүлсэн тусламж, хөнгөлөлт 7 111 8 063 6 209 5 903 95.1 Эх, олон хүүхэдтэй өрх толгойлсон эх, эцгийн тэтгэмж 198 053 197 719 205 540 196 554 95.6 Насны хишиг 127 227 134 945 143 113 152 274 106.4 Цаатан иргэний тэтгэмж 348 366 393 379 96.4 *Монгол Улсын Нийгмийн халамжийн тухай хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөөр 2022 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн нийгмийн халамжийн сангаас хүүхдийн мөнгөн тэтгэмж олголтыг зогсоосон. ¹Тухайн сараар Хүнс тэжээлийн дэмжлэг үзүүлэх үйлчилгээнд 2022 оны эхний улиралд 150.2 мянган хүн хамрагдсан нь өмнөх оны мөн үеэс 83.5 (35.7%) мянган хүнээр буурсан нь Хөдөлмөр, Нийгмийн Хамгааллын Яам хүнс тэжээлийн дэмжлэг үзүүлэх үйлчилгээнд хамрагдах өрхийг Тэтгэврийн даатгалын сангаас 2022 оны эхний улирлын байдлаар 466.8 мянган хүнд 706.7 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 13.0 (2.9%) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 138.4 (24.4%) тэрбум төгрөгөөр өсжээ. Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 52.6 мянган хүнд 7.7 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 33.8 (2.8 дахин) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэмжийн хэмжээ 2.5 (48.9%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд Коронавирусийн халдварын улмаас өвчилсөн даатгуулагчийн тоо нэмэгдсэнтэй холбоотой. Нийгмийн халамжийн сангаас 2022 оны эхний улиралд давхардсан тоогоор 972.1 мянган хүнд 151.8 тэрбум төгрөгийн тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлт олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс нийгмийн халамжийн үйлчилгээнд хамрагдагчид 1.2 (56.1%) саяар, олгосон тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлтийн хэмжээ 360.9 (70.4%) тэрбум төгрөгөөр тус тус буурчээ. Нийгмийн халамжид хамрагдсан хүний тоо болон нийгмийн халамжийн сангаас олгосон тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээ Монгол Улсын Нийгмийн халамжийн тухай хуулиас хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийг хассантай холбоотойгоор буурлаа. Монгол Улсын Засгийн газраас иргэдийн амьжиргааг дэмжих чиглэлээр нийгмийн халамжийн сангаас олгож буй халамжийн тэтгэвэр болон байнгын асаргаа шаардлагатай 16 хүртэлх насны хүүхдийн амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжийн хэмжээг 2020 оны 4 дүгээр сараас 2023 оны 1 дүгээр сарыг хүртэл 288.0 мянган төгрөгөөр олгож байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт 2022 оны эхний улиралд 55.7 мянган хүн хамрагдсан нь өмнөх оны мөн үеэс 1.7 (3.2%) мянган хүнээр, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 45.9 тэрбум төгрөг болж 25.4 (0.0%) сая төгрөгөөр нэмэгдсэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт хамрагдсан иргэдийн 65.2 хувь нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, 26.4 хувь нь тэжээгч нь нас барсан 18 хүртэлх насны хүүхэд, 8.2 хувь нь ахмад настан, 0.2 хувь нь 16 насанд хүрсэн одой иргэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 103.4 мянган хүн хамрагдсаны 52.8 хувь нь асаргааны тэтгэмжид, 47.2 хувь нь онцгой тохиолдлын болон амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжид хамрагдсан иргэд байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 25.5 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 1.1 (4.4%) тэрбум төгрөгөөр нэмэгджээ. тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 13.0 (2.9%) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 138.4 (24.4%) тэрбум төгрөгөөр өсжээ. Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 52.6 мянган хүнд 7.7 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 33.8 (2.8 дахин) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэмжийн хэмжээ 2.5 (48.9%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд Коронавирусийн халдварын улмаас өвчилсөн даатгуулагчийн тоо нэмэгдсэнтэй холбоотой. Нийгмийн халамжийн сангаас 2022 оны эхний улиралд давхардсан тоогоор 972.1 мянган хүнд 151.8 тэрбум төгрөгийн тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлт олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс нийгмийн халамжийн үйлчилгээнд хамрагдагчид 1.2 (56.1%) саяар, олгосон тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлтийн хэмжээ 360.9 (70.4%) тэрбум төгрөгөөр тус тус буурчээ. Нийгмийн халамжид хамрагдсан хүний тоо болон нийгмийн халамжийн сангаас олгосон тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээ Монгол Улсын Нийгмийн халамжийн тухай хуулиас хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийг хассантай холбоотойгоор буурлаа. Монгол Улсын Засгийн газраас иргэдийн амьжиргааг дэмжих чиглэлээр нийгмийн халамжийн сангаас олгож буй халамжийн тэтгэвэр болон байнгын асаргаа шаардлагатай 16 хүртэлх насны хүүхдийн амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжийн хэмжээг 2020 оны 4 дүгээр сараас 2023 оны 1 дүгээр сарыг хүртэл 288.0 мянган төгрөгөөр олгож байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт 2022 оны эхний улиралд 55.7 мянган хүн хамрагдсан нь өмнөх оны мөн үеэс 1.7 (3.2%) мянган хүнээр, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 45.9 тэрбум төгрөг болж 25.4 (0.0%) сая төгрөгөөр нэмэгдсэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт хамрагдсан иргэдийн 65.2 хувь нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, 26.4 хувь нь тэжээгч нь нас барсан 18 хүртэлх насны хүүхэд, 8.2 хувь нь ахмад настан, 0.2 хувь нь 16 насанд хүрсэн одой иргэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 103.4 мянган хүн хамрагдсаны 52.8 хувь нь асаргааны тэтгэмжид, 47.2 хувь нь онцгой тохиолдлын болон амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжид хамрагдсан иргэд байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 25.5 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 1.1 (4.4%) тэрбум төгрөгөөр нэмэгджээ. тэтгэврийн хэмжээ 138.4 (24.4%) тэрбум төгрөгөөр өсжээ. Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 52.6 мянган хүнд 7.7 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 33.8 (2.8 дахин) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэмжийн хэмжээ 2.5 (48.9%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд Коронавирусийн халдварын улмаас өвчилсөн даатгуулагчийн тоо нэмэгдсэнтэй холбоотой. Нийгмийн халамжийн сангаас 2022 оны эхний улиралд давхардсан тоогоор 972.1 мянган хүнд 151.8 тэрбум төгрөгийн тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлт олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс нийгмийн халамжийн үйлчилгээнд хамрагдагчид 1.2 (56.1%) саяар, олгосон тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлтийн хэмжээ 360.9 (70.4%) тэрбум төгрөгөөр тус тус буурчээ. Нийгмийн халамжид хамрагдсан хүний тоо болон нийгмийн халамжийн сангаас олгосон тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээ Монгол Улсын Нийгмийн халамжийн тухай хуулиас хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийг хассантай холбоотойгоор буурлаа. Монгол Улсын Засгийн газраас иргэдийн амьжиргааг дэмжих чиглэлээр нийгмийн халамжийн сангаас олгож буй халамжийн тэтгэвэр болон байнгын асаргаа шаардлагатай 16 хүртэлх насны хүүхдийн амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжийн хэмжээг 2020 оны 4 дүгээр сараас 2023 оны 1 дүгээр сарыг хүртэл 288.0 мянган төгрөгөөр олгож байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт 2022 оны эхний улиралд 55.7 мянган хүн хамрагдсан нь өмнөх оны мөн үеэс 1.7 (3.2%) мянган хүнээр, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 45.9 тэрбум төгрөг болж 25.4 (0.0%) сая төгрөгөөр нэмэгдсэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт хамрагдсан иргэдийн 65.2 хувь нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, 26.4 хувь нь тэжээгч нь нас барсан 18 хүртэлх насны хүүхэд, 8.2 хувь нь ахмад настан, 0.2 хувь нь 16 насанд хүрсэн одой иргэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 103.4 мянган хүн хамрагдсаны 52.8 хувь нь асаргааны тэтгэмжид, 47.2 хувь нь онцгой тохиолдлын болон амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжид хамрагдсан иргэд байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 25.5 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 1.1 (4.4%) тэрбум төгрөгөөр нэмэгджээ. тэтгэврийн хэмжээ 138.4 (24.4%) тэрбум төгрөгөөр өсжээ. Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 52.6 мянган хүнд 7.7 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 33.8 (2.8 дахин) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэмжийн хэмжээ 2.5 (48.9%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд Коронавирусийн халдварын улмаас өвчилсөн даатгуулагчийн тоо нэмэгдсэнтэй холбоотой. Нийгмийн халамжийн сангаас 2022 оны эхний улиралд давхардсан тоогоор 972.1 мянган хүнд 151.8 тэрбум төгрөгийн тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлт олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс нийгмийн халамжийн үйлчилгээнд хамрагдагчид 1.2 (56.1%) саяар, олгосон тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлтийн хэмжээ 360.9 (70.4%) тэрбум төгрөгөөр тус тус буурчээ. Нийгмийн халамжид хамрагдсан хүний тоо болон нийгмийн халамжийн сангаас олгосон тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээ Монгол Улсын Нийгмийн халамжийн тухай хуулиас хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийг хассантай холбоотойгоор буурлаа. Монгол Улсын Засгийн газраас иргэдийн амьжиргааг дэмжих чиглэлээр нийгмийн халамжийн сангаас олгож буй халамжийн тэтгэвэр болон байнгын асаргаа шаардлагатай 16 хүртэлх насны хүүхдийн амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжийн хэмжээг 2020 оны 4 дүгээр сараас 2023 оны 1 дүгээр сарыг хүртэл 288.0 мянган төгрөгөөр олгож байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт 2022 оны эхний улиралд 55.7 мянган хүн хамрагдсан нь өмнөх оны мөн үеэс 1.7 (3.2%) мянган хүнээр, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 45.9 тэрбум төгрөг болж 25.4 (0.0%) сая төгрөгөөр нэмэгдсэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт хамрагдсан иргэдийн 65.2 хувь нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, 26.4 хувь нь тэжээгч нь нас барсан 18 хүртэлх насны хүүхэд, 8.2 хувь нь ахмад настан, 0.2 хувь нь 16 насанд хүрсэн одой иргэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 103.4 мянган хүн хамрагдсаны 52.8 хувь нь асаргааны тэтгэмжид, 47.2 хувь нь онцгой тохиолдлын болон амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжид хамрагдсан иргэд байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 25.5 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 1.1 (4.4%) тэрбум төгрөгөөр нэмэгджээ. Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 52.6 мянган хүнд 7.7 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 33.8 (2.8 дахин) мянган хүнээр нэмэгдэж, олгосон тэтгэмжийн хэмжээ 2.5 (48.9%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд Коронавирусийн халдварын улмаас өвчилсөн даатгуулагчийн тоо нэмэгдсэнтэй холбоотой. Нийгмийн халамжийн сангаас 2022 оны эхний улиралд давхардсан тоогоор 972.1 мянган хүнд 151.8 тэрбум төгрөгийн тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлт олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс нийгмийн халамжийн үйлчилгээнд хамрагдагчид 1.2 (56.1%) саяар, олгосон тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламж, үйлчилгээ, хөнгөлөлтийн хэмжээ 360.9 (70.4%) тэрбум төгрөгөөр тус тус буурчээ. Нийгмийн халамжид хамрагдсан хүний тоо болон нийгмийн халамжийн сангаас олгосон тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээ Монгол Улсын Нийгмийн халамжийн тухай хуулиас хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийг хассантай холбоотойгоор буурлаа. Монгол Улсын Засгийн газраас иргэдийн амьжиргааг дэмжих чиглэлээр нийгмийн халамжийн сангаас олгож буй халамжийн тэтгэвэр болон байнгын асаргаа шаардлагатай 16 хүртэлх насны хүүхдийн амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжийн хэмжээг 2020 оны 4 дүгээр сараас 2023 оны 1 дүгээр сарыг хүртэл 288.0 мянган төгрөгөөр олгож байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт 2022 оны эхний улиралд 55.7 мянган хүн хамрагдсан нь өмнөх оны мөн үеэс 1.7 (3.2%) мянган хүнээр, олгосон тэтгэврийн хэмжээ 45.9 тэрбум төгрөг болж 25.4 (0.0%) сая төгрөгөөр нэмэгдсэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэвэрт хамрагдсан иргэдийн 65.2 хувь нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, 26.4 хувь нь тэжээгч нь нас барсан 18 хүртэлх насны хүүхэд, 8.2 хувь нь ахмад настан, 0.2 хувь нь 16 насанд хүрсэн одой иргэн байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 103.4 мянган хүн хамрагдсаны 52.8 хувь нь асаргааны тэтгэмжид, 47.2 хувь нь онцгой тохиолдлын болон амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмжид хамрагдсан иргэд байна. Нийгмийн халамжийн тэтгэмжид 2022 оны эхний улиралд 25.5 тэрбум төгрөг олгосон нь өмнөх оны мөн үеэс 1.1 (4.4%) тэрбум төгрөгөөр нэмэгджээ. ХҮСНЭГТ 3. Бүлэг 3. Нийгмийн даатгал, халамж 23 Цаатан иргэний тэтгэмж 348 366 393 379 96.4 *Монгол Улсын Нийгмийн халамжийн тухай хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөөр 2022 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн нийгмийн халамжийн сангаас хүүхдийн мөнгөн тэтгэмж олголтыг зогсоосон. ¹Тухайн сараар Хүнс тэжээлийн дэмжлэг үзүүлэх үйлчилгээнд 2022 оны эхний улиралд 150.2 мянган хүн хамрагдсан нь өмнөх оны мөн үеэс 83.5 (35.7%) мянган хүнээр буурсан нь Хөдөлмөр, Нийгмийн Хамгааллын Яам хүнс тэжээлийн дэмжлэг үзүүлэх үйлчилгээнд хамрагдах өрхийг тодорхойлох журмаа өөрчилсөнтэй холбоотой. ООййллггооллтт,, ттооддооррххооййллооллтт ННииййггммииййнн ддааааттггаалл:: Иргэн, төр, аж ахуйн нэгж, байгууллагаас зохих журмын дагуу шимтгэл төлж, нийгмийн даатгалын санг бүрдүүлэн, даатгуулагч иргэн өндөр наслах, хөгжлийн бэрхшээлтэй буюу хөдөлмөрийн чадваргүй болох, өвчлөх, ажилгүй болох үед өөрт нь, тэрчлэн нас барахад түүний асрамжид байсан хүмүүст хууль тогтоомжид заасан тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр олгох зориулалттай нийгэм, эдийн засгийн арга хэмжээ юм. ННииййггммииййнн ддааааттггааллыынн ссаанн:: Ажил олгогч, даатгуулагчийн хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогоос тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр, үйлчилгээнд зарцуулах, нийгмийн даатгалын үйл ажиллагааны зардлыг нөхөх зорилгоор төлсөн шимтгэлийн орлого, бусад эх үүсвэрээс бүрдүүлсэн мөнгөн хөрөнгийг хэлнэ. ДДааааттггууууллааггчч: Хууль болон гэрээний үндсэн дээр нийгмийн даатгалын санд шимтгэл төлж даатгуулсан, нийгмийн даатгалын сангаас тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр авах эрх бүхий этгээдийг хэлнэ. ТТээттггээввээрр:: Даатгуулагчийг өндөр наслахад насан туршид нь, хөдөлмөрийн чадвараа алдсан бол хөдөлмөрийн чадвар нь сэргээгдэх хүртэл, эсхүл өндөр насны тэтгэвэр авах насанд хүртэл, нас барахад нь түүний асрамжид байсан гэр бүлийн хөдөлмөрийн чадваргүй гишүүнд нийгмийн даатгалын сангаас сар бүр олгох мөнгөн олговор юм. ТТээттггээммжж:: Хөдөлмөрийн чадвараа түр хугацаагаар алдах, жирэмсний, амаржсаны чөлөө эдлэх, ажилгүй болох тохиолдолд даатгуулагч өөрт нь, даатгуулагч нас барах тохиолдолд гэр бүлд нь хууль заасан болзол, нөхцөлийн дагуу нийгмийн даатгалын сангаас тодорхой хугацаанд буюу нэг удаа олгох мөнгөн олговор байна. Эрүүл мэндийн доройтолтой, гэр бүлийн халамж, асрамж дутагдалтай, бие даан, эсхүл бусдын тусламжгүйгээр хэвийн амьдрах боломжгүй, өвөрмөц хэрэгцээ бүхий иргэн, нийгмийн халамжийн дэмжлэг, туслалцаа зайлшгүй шаардлагатай өрхийн гишүүн-иргэнд наад захын хэрэгцээг нь хангах зорилгоор улсаас тэтгэвэр, тэтгэмж олгох, тусгайлсан үйлчилгээ үзүүлэх үйл ажиллагааг ннииййггммииййнн ххааллааммжж гэнэ. ЭЭхх үүүүссввээрр:: ө

Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн 50 хувийг сар бүр буцаан олгохоор боллоо. Тодруулбал, төрийн байгууллага, газрын тос, уул уурхайн чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлдэг ААН-үүдээс бусад ААН-үүдийн ажилтны төлдөг НДШ-ийн 50 хувийг сар бүр буцаан олгох нь зүйтэй гэж Засгийн газар үзсэн байна.

Энэ талаар Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ “Нийгмийн даатгалын шимтгэлийг бууруулахад УИХ-тай хамтран ажиллана. Нийгмийн даатгалын сан хүнд байдалд орсон. Хувийн тэтгэврийн сан, хуримтлалын нэгдсэн сан, НДС-г бодитоор мөнгөжүүлэх зэрэг НДШ-тэй холбоотой багц асуудлыг Засгийн газар, УИХ үе шаттайгаар авч үзнэ. Үүнд, дунд хугацаандаа реформ хийнэ. НДС-г мөнгөжүүлэхэд 21 их наяд төгрөгийн санхүүжилт хэрэгтэй. Тиймээс энэ асуудлыг Засгийн газар өнөө маргаашгүй шийдэж чадахгүй. Гэхдээ нийгмийн даатгалтай холбоотой асуудлыг Хуримтлалын нэгдсэн сан руу оруулах, бодитоор мөнгөжүүлэх, мөнгөө орон сууц, боловсрол, эрүүл мэнддээ зарцуулж чаддаг байх тогтолцооны шинэчлэлийг хийнэ. Энэ хүрээнд бид судалгаа хийсэн. Ингээд он дуустал төсөвт буюу байгууллага, газрын тос болон уул уурхайн чиглэлийн ААН-үүдээс бусад ААН-үүдийн ажилтан нь төлдөг НДШ-ийн 50 хувийг сар тутам буцаан олгохоор шийдлээ. Энэ бол хүнд үеийг давах арга хэмжээ гэж үзэж болно” гэлээ.

Засгийн газар ээлжит бусаар хуралдаж, 2022 оны нэгдсэн төсөвт тодотгол хийх асуудлыг хэлэлцээд УИХ-д төсвийн тодотголыг ирэх долоо хоногт УИХ-д өргөн барихаар тогтжээ. Төсвийн тодотголоор ямар, ямар зардлаа танаж, Засгийн газар хэмнэлтийн ямар бодлого хэрэгжүүлэх гэж байгаа талаар Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ мэдээлэл хийлээ.

Залуусын жагсаалын үеэр тавьсан шаардлагуудыг Засгийн газар хэлэлцсэн байна. Залуусын тавьсан саналын 50 гаруй хувь үнийн өсөлт, 14 хувь төрийн үргүй зардал, 12 хувь нь авлига, албан тушаалын хэрэгтэй холбоотой байсан байна. Шаардлага бүрийг нарийвчан авч үзээд үе шаттай асуудлыг шийдэх нь зүйтэй гэж үзжээ. Хамгийн их санал өгсөн шаардлагуудад шийдэл хайж, ярилцсан байна. Эхний ээлжинд дараах шийдвэрийг авахаар болжээ. Үүнд:

-Гол нэр төрлийн бараа бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт, хомсдлоос сэргийлэх хуулийг УИХ-д өргөн барьж, өнөөдөр батлагдлаа. Энэ хууль хэрэгжсэнээр үр дүн гарна. Дэлхийн зах зээлд газрын тосны үнэ өсч байгаа ч дотоодод бензиний үнэ өсөхгүй байх боломжийг бий болгоно. Шатахуун импортлогчдод эргэлтийн хөрөнгө болон татаас олгоно. Ингэснээр ААН-үүд жижиглэнгийн шатахууны үнийг боломжит түвшинд барих боломжтой болно. Нийт 100 гаруй сая ам.доллар зарцуулах тооцоо гарсан. Мөн энэ хууль батлагдсанаар гурил, махны үнэ тогтвортой барина. Үйлдвэрлэгчид, тариаланчдад хөнгөлөлттэй зээлийг төрөөс олгоно.

-Импортоор оруулж ирдэг цагаан будаа, элчин чихэр, ургамлын тосны импортын онцгой албан татварын таван хувийг он дуустал цуцлах саналыг УИХ-д оруулахаар боллоо.

-Дотоодын ургамлын тос үйлдвэрлэгчдээ НӨАТ-аас чөлөөлөх саналыг УИХ-д оруулахаар боллоо.

-Дотоодын хүнсний үйлдвэрлэгчдийг дэмжиж нэг их наяд төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээл олгохоор боллоо. 10 их наядын хөтөлбөрийн хүрээнд олгоод явна. Хүүгийн татаасыг төрөөс олгоно. Төсвийн тодотголд хүүгийн татаасыг шингээнэ. Хүнсний ногоо тарих, тариалан эрхлэх, боловсруулах үйлдвэр эрхлэгчдэд олгоно. Хүнсний хомсдол үүсгэхээс сэргийлэх зорилготой юм.

Төсвийн хэмнэлтийг хуулиар зохицуулах нь зүйтэй гэж үзлээ. Төсвөөс санхүүждэг бүх байгууллага үүнд хамаарна гэдэг улс төрийн шийдвэр гаргалаа. Үүнд.

1. Төрийн өмчит компаниуд дээр дэд захирал болон бусад шаардлагагүй албан тушаалтныг хуулиар хязгаарлана.

2. Төрийн 39 компанийн 34 хувьд IPO аргана.

3. Төрийн өмчийн 10 орчим компанийг нэгтгэнэ, 10 орчмыг татан буулгана.

4. Засгийн газар 10-15 хувийн хэмнэлттэй зарчмаар ажиллах болно.

5. Гар утасны зардал төлөгддөг, үгүй байх асуудлыг хуулиар зохицуулна.

6. Зочин төлөөлөгч хүлээж авах зардлыг гаргахгүй байхыг хуулиар зохицуулна.

7. Бэлэг авахтай холбоотой асуудлыг хуулиар зохицуулна.

8. Гадаад дотоод томилолттой холбоотой төрийн байгууллагад зорчихдоо бизнес ангиллаар зорчих асуудлыг хуулиар зохицуулна. Өөрө хэлбэл аль ч шатны төрийн албан хаагч энгийн ангиллаар зорчих болно. Хүсвэл өөрөө нэмэлтээр зардлаа гарган явж болно. Энгийн ангиллаар зорчихдоо үндэсний авиа компанийг эхэнд тавина.

9. Төрийн тусгай албан хаагчаас бусад төрийн албан хаагч дүрэмт хувцас хэрэглэхгүй байхыг энэ хуулиар зохицуулна.

10. Төрийн байгууллагын сургалт семинар болон бичиг хэргийн зардлыг цахимжуулахтай холбоотой асуудлыг хуулиар зохицуулна. Мөн төрийн байгууллага аль ч түвшин хэмнэлт гаргаж болох талаар хуулийн хүрээнд нээлттэй олон нийтийн санал асуулга явуулах болно.

Цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэх чиглэлд хувийн хэвшилтэйгээ хамтран ажиллах замаар хувьсах зардлыг хоёр дахин нэмэхээр боллоо. Эхний ээлжинд цэцэрлэгийн хүртээмжийн дүүрэг, хороо бүрээр гаргаж, анхаарч ажиллахаар боллоо гэж Ерөнхий сайд мэдээллээ.