Month: April 2022

Эх хэлний боловсролын чанар, хэрэглээ, иргэдийн харилцааны соёл, эх хэлний дархлааны түвшнийг тогтоох, сайжруулах зорилго бүхий Монгол хэл, бичгийн шалгалтыг өнөөдөр улсын хэмжээнд нийт 49 шалгалтын байранд амжилттай зохион байгууллаа.

Шалгалтад нийт 37,375 шалгуулагч бүртгүүлсэн ба шалгалтын ирц 95 хувьтай байв.

Шалгалтын дүн оноог 2022 оны дөрөвдүгээр сарын 13-ны өдөр eyesh.eec.mn цахим хуудсанд байршуулна гэж Боловсролын үнэлгээний төвөөс мэдээллээ.

Өчигдөр буюу дөрөвдүгээр сарын 1-нд Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд иргэн Ч.Мөнхбаярт холбогдох хэргийг хэлэлцсэн. Улмаар хэргийг прокурорт буцаасан байна.

Өмнө нь мэдээлж байсанчлан, Ч.Мөнхбаярыг ТЕГ-аас хоёрдугаар сарын 17-ны өдөр баривчилсан. Ингэхдээ гадаадын тагнуулын байгууллагаас санхүүжиж, даалгаврыг нь биелүүлдэг байсан байж болзошгүй гэх үндэслэлээр баривчилсан тухайгаа ТЕГ-аас мэдээлсэн билээ.

Ч.Мөнхбаярт холбогдох хэргийн баримт материалуудад нэмэлт орчуулга хийлгэхээр шийдвэрлэж, шүүхээс хэргийг ийн прокурорт буцаажээ.

Ховд гол дээр 90 мегаватын хүчин чадалтай Эрдэнэбүрэнгийн УЦС барих гэж буй. Увс, Ховд, Баян-Өлгий гэсэн гурван аймгийн нутаг дэвсгэрийг хамрах уг төсөл улс орны ашиг сонирхол, эрчим хүчний хараат бус байх бодлогод ашигтай ч тэнд амьдардаг иргэдийн ахуй амьдрал хийгээд байгаль орчинд сөргөөр нөлөөлнө хэмээн нутгийн хүмүүс нь эсэргүүцэж буй билээ.

Гэвч нөлөөлөлд автаж байгаа иргэдийн асуудал хүндрэл үүсгэж буй юм. Усан цахилгаан станц баригдахтай холбоотой шинээр бий болох усан сангийн газарт ажиллаж, амьдарч байгаа мал бүхий 270 өрх бий. Үүний ард 1251 иргэн байгаа юм. Тэд жилийн дөрвөн улирал бэлчээр сэлгэн амьдардаг газар нутгаа усан сан болгочихоод хаанаа амьдрах вэ гэдэг асуудал ярьдаг. Учир нь орон нутагт бэлчээрийн хүрэлцээ маш хангалтгүй болсноос малчид бэлчээрээ хуваах нь бүү хэл булаалцалдаж, харамлаж, нэгнийгээ хөнөөх тохиолдлууд ч гарах болсон билээ.

Өнөөдөр байгаа эрх зүйн зохицуулалтаар нөлөөлөлд автсан иргэдэд зөвхөн үндсэн хөрөнгийн үнэлгээг хийж, нийт 9.5 тэрбумын нөхөн олговор олгохоор ярьж байсан. Тэгвэл энэ олговрын хэмжээг нэмэгдүүлэх талаар ирэх долоо хоногийн Засгийн газраар ярилцаж шийднэ гэдгээ Эрчим хүчний сайд Н.Тавинбэх мэдэгдсэн.

Эх сурвалжаас авсан мэдээллээр дээрх иргэдэд олгох нөхөн олговрыг даруй 10 тэрбумаар нэмэгдүүлэх саналыг Ерөнхий сайд зөвшөөрч, Засгийн газрын хуралдаанаар батлахаар болсон байна. Ингэснээр тухайн усан сан бий болох газар нутагт амьдардаг мал бүхий 250 өрх, 1251 иргэнд нөхөн олговор болгож 19.5 тэрбумыг зарцуулахаар болж байна. Энэ мөнгөөр малчдад нөхөн олговор олгохоос гадна нүүлгэн шилжүүлэлт, зохион байгуулалтын бүх зардлыг гаргах юм.

Энэхүү төслийг хөдөлгөхөөр Засгийн газар ч тэр, Эрчим хүчний сайд ч Ховд аймгаас сонгогдсон УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт нар ихэд хүчин чармайлт гаргаж буй. Гэвч иргэдийн эсэргүүцэл их, төлсийн ажил урагшлахгүй байсан тул ийн дахин арван тэрбумыг зарж, амыг нь хаах”” арга хэрэглэж буй бололтой.

НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн шийдвэрээр 2007 онд НҮБ-ын бүх гишүүн орнуудыг аутизмын хүрээний эмгэгтэй хүмүүсийг ойлгуулж таниулах арга хэмжээ авахыг уриалсан.

Үүнтэй холбогдуулан жил бүрийн дөрөвдүгээр сарын 2-ныг Аутизмыг таниулах дэлхийн өдөр болгон 2008 оноос тэмдэглэж ирсэн билээ.

Манай улс ч мөн адил энэ өдөр Аутизмыг Таниулах аян өрнүүлж, төрийн бус байгууллагуудтай хамтран сэтгэл судлал, боловсролын чиглэлээр суралцдаг оюутан, цэцэрлэг болон ЕБС-ийн багш нарт чиглэсэн аутизмын мэдлэгийг сайжруулж, чадварыг нь хөгжүүлэх чиглэлээр багагүй сургалт, сурталчилгаа, нөлөөллийн ажлыг хийхэд анхаарч, дэмжин ажилладаг.

Дэлхий дахинд энэ өдрөөр аутизмтай хүмүүс болон тэдний гэр бүл, асран хамгаалагчдыг илүү ойлгож, дэмжих, хүлээн зөвшөөрөх зорилгоор ээлтэй, олон нийтэд чиглэсэн үйл ажиллагаа зохион байгуулах, боловсрол, хөдөлмөр эрхлэлт, эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг жигд хүртэх боломжийг сайжруулахыг уриалдаг.

Аутизм нь нийгмийн харилцаа болон бусадтай харилцах чадвар сул, аливаа өөрчлөлтөд тавгүйдэж хямардаг, давтагдмал, өвөрмөц зан үйлээр илэрдэг нийлмэл эмгэг юм. Аутизмын хүрээний эмгэг нь үндэс угсаа болон нийгэм эдийн засгийн бүхий л бүлэгт илэрдэг.

Аутизмын эмгэг нь хэл ярианы хөгжлийн хоцрогдол, баригдмал сэтгэлгээний хоцрогдол, нийгэмшихүйн хөгжлийн хоцрогдол зэрэг бэрхшээлээр илэрдэг тул эцэг эхчүүд энэхүү эмгэгийг эрт үед нь илрүүлж, мэргэжлийн хүмүүст хандсанаар хүүхдийг бие даан амьдрах чадвартай болгох бүрэн боломжтой юм.