Month: May 2021

Коронавируст халдвар болон сүрьеэ өвчний илрүүлэг, хүндрэлийг эрт оношлох, оношилгооны чадамжийг дээшлүүлэх, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг цаг алдалгүй хүргэхэд нэн шаардлагатай зөөврийн дижитал рентген аппаратыг Глобаль сангийн дэмжлэгтэйгээ эрүүл мэндийн 11 байгууллагад өнөөдөр хүлээлгэн өглөө.

Үйл ажиллагаанд Эрүүл мэндийн сайд С.Энхболд, Сүрьеэгийн төслийн зохицуулагч Н.Цогзолмаа болон АШУҮИС, Арьс өвчин судлалын үндэсний төв, Архангай, Булган, Говьсүмбэр, Говь-Алтай аймгуудийн нэгдсэн эмнэлгийн рентген техникч нар оролцлоо

Эрүүл мэндийн яамнаас Эрүүл мэндийн байгууллагууддаа зөөврийн рентген аппаратаар үе шаттайгаар ханган нийлүүлснээр бид сүрьеэ өвчин, коронавируст халдварын цар тахлын болон бусад өвчний үеийн хүндрэлийг эрт илрүүлж, халдварын тархалтыг бууруулах, эмчилгээний үр дүн, эдийн засгийн үр өгөөжийг дээшлүүлж, цаашид оношийн хожимдлыг бууруулах, үйлчлүүлэгчид үзүүлэх тусламж үйлчилгээг ойртуулж, чирэгдэл, зардалыг бууруулах боломжтой болж байна.

Эрүүл мэндийн яамнаас сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд 26 ширхэг зөөврийн дижитал рентген аппаратыг 21 аймаг, ХӨСҮТ, СХД, Налайх, Багануур дүүрэг, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газрын харьяа 429, 461-р хорих ангиудад хүлээлгэн өгсөн байна

Монгол Улсад үүсээд байгаа энэхүү цар тахлын хүнд үед орон нутагт эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний чанар хүртээмжийг сайжруулахад орчин үеийн арга технологийг нэвтрүүлэн ажиллахад тодорхой дэмжлэг болж буй эдгээр зөөврийн рентгенүүдийг аймгуудад хүлээлгэн өгч байгаад нэн таатай байна.

Цаашид бид орон нутагт үзүүлж буй эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр анхаарал хандуулан тодорхой шинэчлэл, өөрчлөлтүүдийг бодлогын түвшинд хийж ажиллах бөгөөд эмч, сувилагч эрүүл мэндийн ажилтан та бүхнийхээ нийгмийн асуудлыг ч онцгой анхаарч ажиллана гэдгээ хэлэхэд таатай байна хэмээн Эрүүл мэндийн сайд С.Энхболд онцлон тэмдэглэв.

Тавдугаар сарын хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийг өнөөдрөөс олгож эхэлнэ гэж Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд А.Ариунзаяа өөрийн цахим хуудас бичжээ.

Түүнчлэн тэрбээр “Цар тахлын улмаас тогтоосон хөл хорионы хариу арга хэмжээний хүрээнд 05 дугаар сарын хүүхдийн мөнгөний олголтыг өнөөдрөөс тавихаар Сангийн яамтай хамтран ажиллаж байна. Удахгүй мөн Хүүхдийн мөнгө олгох журамд нэмэлт өөрчлөлт оруулж8 шинээр хүүхдийн мөнгө олгох хүсэлтийг цахимаар бүртгэх боломжийг бүрдүүлнэ” гэж мэдээллээ.

Прокурорын байгууллага өмнөх долоо хоногт нийт 135 эрүүгийн хэрэгт яллах дүгнэлт үйлдэн шүүхэд шилжүүлж, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцогчдоос гаргасан 105 гомдол, 84 хүсэлтийг шийдвэрлэжээ.

Гэмт хэрэг, зөрчил гарахад нөлөөлсөн шалтгаан, нөхцөлийг арилгуулахаар байгууллага, албан тушаалтанд 29 мэдэгдэл, зөрчил шалган шийдвэрлэх, хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах, ял эдлүүлэх ажиллагааг хэрэгжүүлэх явцад гарсан зөрчил, түүнд нөлөөлсөн шалтгаан, нөхцөлийг арилгуулахаар хяналтын харьяа байгууллагуудад 6 шаардлага тус тус бичиж хүргүүлжээ.

Харин тодорхой ажиллагаа гүйцэтгүүлэхээр мөрдөгчид болон зөрчлийн хэрэг бүртгэх эрх бүхий албан тушаалтанд нийт 391 даалгавар бичгээр өгсөн байна.

Зохиолч Д.Бүжинлхамын “Цойлогсод” хэмээх номын тухай сонирхуулъя.Сайн гүйлгээтэй номыг шалгаруулдаг бестселлерт байнга шахуу тэргүүлж байгаа гэдгийг дурдъя. Энэ ном еврейчүүдийн амжилт, сэтгэл зүй, зуршил, хүмүүжлийн гайхамшигт нууцын тухай бичсэн ном юм. Дэлхийн хүн амын ердөө нэг хувьд ч хүрдэггүй еврейчүүд яагаад тэрбумтнуудын 25 хувь, Нобелийн шагналтнуудын 22 хувь, Оскарын шагналт найруулагчдын 30 хувь, шатрын аваргын 40 хувь, нэр хүнд бүхий их сургуулиудын профессоруудын 24 хувийг эзлээд байдаг талаар энэ номд өгүүлнэ. Нэг үгээр бол, еврейчүүд яагаад баян байдаг, тэд яагаад ухаантай байдаг, тэд яагаад дэлхийд ингэж цойлж амьдардаг талаар юм. Еврейчүүд “Ухаан байгаа газар мөнгө байдаг” гэж хэлэлцдэг аж. Тэдний тухай дурдсан баримтад хүүхэд байхдаа еврей хүүхэд сурлагаараа тийм ч эхэнд ороод байдаггүй гэнэ. Дөрөв, тавдугаар байрт ч гэх юм уу даа. Сурлагаараа азиуд, хятад, япон, солонгосчууд гялалзаж байдаг аж. Дээд сургууль, коллеж төгсөх үед бол арай гайгүй дээшилчихсэн, тэргүүн эгнээнд биш ч хоёр гуравт ч юм уу үгүй бол бас тэргүүн эгнээний төлөө үзээтэй болчихсон байдаг гэнэ. Тэгээд их, дээд сургуулиа төгсөөд ажил төрөл хийгээд арваад жилийн дараа харахад еврей залуучууд үе тэнгийнхнээсээ цойлоод гараад ирсэн байдаг байна. Нөгөө хятад, японууд нэг компанид ороод түгжигдчихсэн, яг байрандаа дэвхцээд, бүүр гундаж гандаад байж байхад еврей залуучууд ажлын амжилтад хүрчихсэн, тухайн газрынхаа тэргүүн хэсэгт удирдах, шийдвэр гаргах хэсэгт ажиллаж байдаг гэнэ. Яагаад ийм амжилтад хүрч байна вэ. Эхний бүлэгт ямхаар ахигч амжилтын еврей стратеги гэж байна. Тэнд хоёр найзын тухай жишээ авчээ. Нас чацуу, сурлага адилхан нэг нь англи цагаан арьстан хүү, нөгөө нь еврей жаал. Тэд дээд сургуульд орох хүртлээ нэг их ялгаа мэдэгдэхгүй. Дээд сургуулиас л анхны ялгаа мэдэгдэж эхэлнэ. Еврей залуу мэрийгээд нэр хүндтэй хуулийн сургуулиа төгсөнө. Англи залуу охидтой болзон гадуур гүйсээр арай ядан коллеж төгсөнө. Улмаар 36 нас хүрэхэд еврей залуу өөрийн хуулийн фермтэй, ажил хэргийн асар нэр хүндтэй, дөрвөн унтлагын өрөөтөй тансаг байрандаа, үзэсгэлэнт эхнэр, хүмүүжилтэй гурван хүүгийн хамт амьдарна. Англи эр олон ажил сэлгэсэн, ажил нь бүтэлгүйтсэн, сүүлдээ зориглон нэг түргэн хоолны бизнес эхлүүлэх ч туршлага менежмэнт дутагдсанаас болж дампуурсан. Эхнэр, хүүхэдтэйгээ тааламжгүй харилцаатай, хамгийн таагүй зүйл тохиолдсоноо дөнгөж мэдрээд уйлж суух аж. Тэр ходоодны хорт хавдартай тэр нь сүүлийн шатандаа орчихсон. Яагаад ийм болов. Еврей залуу өдөрт сонирхол татсан номноосоо таван хуудас уншдаг, гучин минут өөрийн мэргэжлийн талаар судалдаг, долоо хоногт гурван удаа фитнесс зааланд бэлтгэл хийж эрүүл хоололтын дүрмийг баримтална. Тэр таван нүүрнээс илүү уншдаггүй, бас хэзээ ч дутуу уншиж байсангүй тогтмол тэрийгээ уншина. Англи яав, дуртай тв-ийн шоугаа үзэж таалагдсан охидтой болзож байв. Бас нэг юм тогтмол хийдэг нь өдөрт 10 ширхэг тамхи татаж, нэг лонх шар айраг унтахдаа уудаг байлаа. Тэгвэл ингэж 15 сар амьдрахад ялгаа мэдэгдэхгүй. 15 жил амьдрахад асар том ялгаа харагдана. Еврей эр энэ хугацаанд 27375 хуудас уншиж, 2737 цагийг мэргэжлийн ур чадвараа дээшлүүлэхэд зарцуулаж, 4680 цагийг эрүүл мэнддээ зориулжээ. Англи эр таалагдсан болгондоо хяналтгүй ханддаг, сахилга сул, үдэш орой хөлбөмбөг үзэн залуу бүсгүйчүүлтэй зугаацна. Тэр хуримтлал үүсгэж чадаагүй. Шөнө нойр дутуу, нойр дутуу болохлоор ажил бүтээл муу, энэ нь карьерийг сүйрүүлсэн. Орлого муу учир гэр бүл ан цав суусан. Ийм байхад сэтгэл гутрал өдөр бүрийн тамхи, хөдөлгөөний дутагдал, дутуу нойр зэрэг нь хорт хавдар тусгасан. Шар айраг, тамхи нь эрүүл мэндийг сүйрүүлэхээс гадна 68 мянган долларын хохирол учруулсан. 15 жилийн 5400 өдөр, өдөрт 10 тамхи татахаар 54000 ширхэг тамхи ямар хор учруулах вэ. Бидний үл тоодог үр дүн нь авчрах эсэх нь тодорхойгүй олон үйлдлүүд хуримтлагдсаар нэг л өдөр бидний хувь заяаг тодорхойлдог гэдгийг харуулсан түүх юм. Яг ийм байдлыг харуулсан энэхүү ном нь гурван бүлэг, 180 хуудастай. Та үүнийг заавал авч уншаарай.

Хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн нар мандсан цагаас эхлэн аливааг бичиж тэмдэглэж үлдээх нь хосгүй үнэт өв болсон билээ. Тэр тусмаа цаасан дээр хэвлэж үлдээх технологи нэвтэрснээр бүр ч хялбар болсон. Ухаант хүний түүхэнд ер бусын нөлөөлөлтэй, үл мартагдах улбааг үлдээсэн олон арван ном туурвилууд бий. Билэг оюуны охь дээж болсон аугаа зохиолуудыг ямар ч супер хүн насан туршдаа уншаад ч барахгүй нь мэдээж. Тэгвэл “Дэлхийг өөрчилсөн 12 ном” гэх бүтээлийг уншигч танд танилцуулж байна. Уг номыг Английн зохиолч, нэвтрүүлэгч Мэлвин Брагг бичсэн бөгөөд Г.Агар-Эрдэнэ монгол хэлнээ орчуулж, “Мажестик паблишинг”-аас эрхлэн гаргажээ. Эл номонд дэлхий даяар бичигдсэн номууд бус, харин зөвхөн англичуудын зохиосон, дэлхийд томоохон нөлөө үзүүлсэн, өөрчлөлт авчирсан 12 номын тухай өгүүлнэ. Уг бүтээлд Исаак Ньютоны “Математик зарчим”, Мэри Стопсын “Гэрлэлтийн хайр”, Английн удирдагч ангийн “Магна Харт”, улсын сургуулийн төгсөгчдийн “Хөлбөмбөгийн холбооны дүрмийн ном”, Чарльз Дарвины “Зүйлийн үүсэл”, Уильяам Уилберфорсын “Боолын худалдааг халах нь”, Мэри Воллстонкрафтын “Эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах нь”, Майкл Фарадейн “Цахилгаан судлалын туршлага”, Ричард Оркрайтын “Утас ээрэгч машины патентын эрхийг тодорхойлсон нь”, Уильям Тиндэлийн “Хаан Жеймсийн библь”, Адам Смитийн “Үндэстнүүдийн баялгийн мөн чанар, учир шалтгааны судалгаа”, Уильям Шекспирийн “Анхны түүвэр” гэсэн 12 ном багтсан. Зохиогч “…Ердийн нэг ном дэлхийг өөрчлөх хурдасгуур болж өрсөлдөнө гэхэд үнэмшилгүй санагдана. Гэсэн ч унших дуртай бидний хувьд ном бол онцгой онцгой нөлөөтэй гэдэг нь шинэ зүйл биш. Номын тусламжтай бидний ухамсар цэгцэрч, мэдлэгийн сан арвижиж, мэдрэмж нэмэгдэн эрч хүч бэхэждэг” гэжээ. Энэ хэдэн өгүүлбэр нь л номынхоо санааг базаад хэлчихсэн мэт. Энэ номонд багтсан Магна харт гэхэд л АНУ, Энэтхэг тэргүүтэй олон орны Үндсэн хуулийн эцэг болсон төдийгүй Үндсэн хуульт ёсны чухал ач холбогдолтой аж. Мөн боолчлолын эсрэг хөдөлгөөн нь хүний түүхэнд маш чухал үйл явц болсон, мөн эмэгтэйчүүдийн тэгш эрхийн төлөөх дуу хоолойг илэрхийлсэн хоёр ч бүтээл энд багтсан. Мэдээж утга зохиолыг Уильямм Шекспиргүйгээр төсөөлөхийн аргагүй шүү дээ. Тиймээс ч энд “Анхны түүвэр” нь багтсан байх нь.

Өмнө өгүүлсэн номууд хүн төрөлхтний амьдралыг өөрчлөхөд, өнөөгийн ертөнцийг бий болгоход үнэхээр маргахын аргагүй томоохон нөлөө үзүүлсэн юм. Үнэхээр ч Фарадей цахилгаан гүйдлийн онолыг бүтээж, Дарвин бидний үүсэл гарлыг тодорхойлж, Мэри Стопс эмэгтэйчүүдийн бэлгийн амьдралаа өөрөө хянах эрхийн төлөө зоригтой дуугарчээ. Наанадаж л аугаа их Адам Смитийн онолын дагуу өнөөдрийн дэлхий ертөнцийн зах зээл, эдийн засаг хөдөлж байгаа шүү дээ.

Энэ бүтээл нь танин мэдэхүйн ач холбогдлоос гадна энэ талаар сонирхон судалдаг уншигчийн ширээний ном гарцаагүй болохоор юм. Унших явцад салахын аргагүй, гэхдээ нэг амьсгаагаар бүгдийг нь уншихаж бас боломгүй. Аажуу тайвнаар үг үсэг нэг бүрчлэн ойлгож уншууштай аж. Энд багтсан номуудын зарим нь монгол хэлээр орчуулагдан гарсан. Гэвч тухайн номын талаар анхны дориухан ойлголтыг өгөхөөс гадна цааш нь дэлгэрүүлж эх номоор нь унших сэдлийг эрхгүй төрүүлсэн. Ер нь энд багтсан нийгмийн шинж чанартай номууд нь уншигч хэнийг ч бай цэгцтэй сэтгэхэд ихээхэн тустай байдаг даа. Тийм ч учраас уншигч танд энэхүү номыг санал болгож байгаа юм. Танин мэдэхүй гайхахаас эхэлдэг шиг магадгүй та эдгээр номнуудын талаар уншаад асуудлыг арай өөр өнцгөөр хардаг болох билээ. Танд гарцаагүй унших номны тань нэг төдийгүй цар тахлын хатуу хөл хорионы үед уншихад хэзээ ч залхаахгүй ээ гэдгийг эргэлзэх зүйлгүйгээр хэлэх байна. Ном бол ертөнцийг харах цонх төдийгүй ухаант хүний нээн олсон хосгүй гайхамшигт нээлт билээ.