Month: October 2019

АН-ын дарга, УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэ У.Хүрэлсүхэд санал хүргүүллээ. Уг саналд “УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Дэд бүтцийн сайд асан С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн Ц.Амгаланбаатар, Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ нарт холбогдох эрүүгийн 830142 дугаартай хэргийг “маш нууц” зэрэглэлээр Монгол Улсын шүүх шийдвэрлэж, ТЕГ-ын архивт шилжүүлсэн байна.

Таны тэргүүлсэн Засгийн газрын ХЗДХ-ийн сайд Ц.Нямдорж Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ нарыг эрүүдэн шүүсэн, хилсээр шийтгэгдсэн гээд тэдний ар гэрээс Засгийн газрын нэрийн өмнөөс уучлал гуйсан. Мөн эрүүдэн шүүсэн талаарх дүрс бичлэгийг Засгийн газрын шийдвэрээр нууцын зэрэглэлээс гаргаж, УИХ-ын гишүүд, сэтгүүлчид, олон нийтийн телевизээр орон даяар нээлттэй үзүүлсэн.

Уг үйлдэлд олон нийтийн шүүхийн шийдвэрт итгэх эргэлзээ ноцтой нөлөөлж байгаа тул Ц.Амгаланбаатар, Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ нарт холбогдох эрүүгийн 830142 дугаартай хэргийн шүүхийн шийдвэрийг “маш нууц” зэрэглэлээс гаргаж, олон нийт танилцах боломжоор хангахын зэрэгцээ уг хэргийн бодит байдал ард түмэнд нээлттэй болж, олон нийтийн эргэлзээ тайлагдах болно. Иймд уг хавтас хэргийг “маш нууц” зэрэглэлээс гаргах асуудлыг судалж хариу ирүүлнэ үү” гэжээ.

Улсын Их Хурлын Төсвийн байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаан гишүүдийн 52,6 хувийн ирцтэй эхэлж, Монгол Улсын 2018 оны нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэл, Засгийн газрын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, “Монгол Улсын 2018 оны төсвийн гүйцэтгэлийг батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийлээ. Хуралдааныг Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Амарзаяа даргалав.

Монгол Улсын 2018 оны нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэл, Засгийн газрын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлангийн талаар Засгийн газрын гишүүн, Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар, Төсвийн байнгын хорооны харьяа төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитын дүгнэлтийн талаар Монгол Улсын Ерөнхий аудитор Д.Занданбат нар тус тус танилцуулав.

Тус Байнгын хороонд харьяалагддаг Сангийн сайдад 2018 онд нийт 1,789.6 тэрбум төгрөгийн төсөв батлагдсанаас 1,606.0 тэрбум төгрөг зарцуулж 89.7 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. Сангийн сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2018 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитаар нийт 159,791.0 сая төгрөгийн алдаа, зөрчил илрүүлснээс 158,127.7 сая төгрөгийн 52 нягтлан бодох бүртгэлийн алдааг аудитын явцад залруулж, 32.0 сая төгрөгийн зөрчилд 10 төлбөрийн акт тогтоож, 381.2 сая төгрөгийн 13 зөрчлийг арилгах албан шаардлага өгч, 1,250.1 сая төгрөгийн зөрчлийг засах, давтан гаргахгүй байх 94 зөвлөмжийг хүргүүллээ гэдгийг Монгол Улсын Ерөнхий аудитор танилцуулгадаа онцлов.

Мөн тэрбээр, тус төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн 2018 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд зөрчилгүй гэсэн санал, дүгнэлт гардуулж, аудитаар илэрсэн зөрчлүүдэд зөвлөмж өгснөө мэдэгдлээ. Тухайлбал, Төсвийн ерөнхийлөн захирагч харьяа байгууллагуудын төсвийн хуваарийг баталгаажуулаагүй, Татварын ерөнхий газар болон харьяа хэлтэс, нэгжүүдэд батлагдсан орон тооноос илүү 48 албан хаагч ажиллаж байгаа, дууссан төсөл, арга хэмжээний хаалтын тайлан гаргаагүй, 85.9 сая төгрөгийн үндсэн хөрөнгийг холбогдох журмын дагуу төсөл хэрэгжүүлэгч байгууллагад шилжүүлээгүй, зарим хөрөнгийн элэгдлийг тооцоогүй, санхүүгийн тайлан гаргаагүй, эхний үлдэгдлээр төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд нэгтгэсэн, Сангийн сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд нэгтгэгддэг Монгол Улсын Хөгжлийн банк ХХК, Хадгаламж даатгалын корпорац ХХК 2018 оны жилийн эцсийн санхүүгийн тайлангаа хуулийн хугацаанд Үндэсний аудитын газарт ирүүлээгүй гэдгийг Монгол Улсын Ерөнхий аудитор танилцуулгадаа дурдлаа.

Хуралдаанд Үндэсний аудитын газрын дарга Д.Занданбат, Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын орлогч С.Бүрэнбат, С.Оюунбилэг болон Сангийн яам, Татварын ерөнхий газрын холбогдох албан тушаалтнууд оролцсон.

Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Баттөмөр, Д.Оюунхорол, Н.Амарзаяа нар асуулт асууж, Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар хариулт өглөө. “Монгол Улсын 2018 оны төсвийн гүйцэтгэлийг батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлд төсвийн гүйцэтгэлийн тэнцвэржүүлсэн орлогын хэмжээг 6,828,374.0 /зургаан их наяд найман зуун хорин найман тэрбум гурван зуун далан дөрвөн/ сая төгрөгөөр, төсвийн гүйцэтгэлийн зарлагын /тэнцвэржүүлсэн орлогод нийцүүлсэн/ хэмжээг 7,181,902.8 /долоон их наяд нэг зуун наян нэгэн тэрбум есөн зуун хоёр сая найман зуун/ мянган төгрөгөөр батлахаар тусгагджээ.

Тогтоолын төслийг батлахыг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 57.1 хувь нь дэмжсэн тул Төсвийн байнгын хороо энэ талаарх санал, дүгнэлтээ Төсвийн зарлагын хяналтын дэд хороонд хүргүүлэхээр тогтлоо гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан болж байна. Хуралдаанаар 30 гаруй асуудал хэлэлцэхээр төлөвлөжээ. Засгийн газрын хуралдаанаар шийдвэрлэсэн асуудлын талаар Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсийн дарга Ц.Ганзориг мэдээлэл хийв.

Хүүхдийн мөнгөний олголтын асуудлыг хэлэлцсэн байна. Хүүхдийн мөнгөний санхүүжилтийг арилжааны банкаар дамжуулж олгодог. Үүнд өөрчлөлт оруулж, Төрийн сангаар дамжуулж сар бүрийн 20-нд хүүхдийн мөнгийг холбогдох данс руу нь шилжүүлж олгохоор болсон байна.

Дорноговь аймагт баригдаж байгаа Газрын тосны үйлдвэр барих хэрэгцээнд нэмэлтээр 250 га газрыг авахаар болжээ. Нийтдээ Газрын тосны үйлдвэрийн хэрэгцээнд 400 га газрыг авч байгаа аж. Энэ сарын 8-нд Энэтхэргийн Газрын тосны үйлдвэрийн сайд айлчлах юм байна.

Төсвийн байнгын хороо хуралдлаа. Хуралдаанаар 2018 оны улсын төсвийн гүйцэтгэлийг хэлэлцсэн юм. Төсвийн гүйцэтгэлийн танилцуулгыг Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар, Монгол Улсын ерөнхий аудитор Д.Занданбат нар хийв.

Тус Байнгын хороонд харьяалагддаг Сангийн сайдад 2018 онд нийт 1,789.6 тэрбум төгрөгийн төсөв батлагдсанаас 1,606.0 тэрбум төгрөг зарцуулж 89.7 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. Сангийн сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2018 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитаар нийт 159,791.0 сая төгрөгийн алдаа, зөрчил илрүүлснээс 158,127.7 сая төгрөгийн 52 нягтлан бодох бүртгэлийн алдааг аудитын явцад залруулж, 32.0 сая төгрөгийн зөрчилд 10 төлбөрийн акт тогтоож, 381.2 сая төгрөгийн 13 зөрчлийг арилгах албан шаардлага өгч, 1,250.1 сая төгрөгийн зөрчлийг засах, давтан гаргахгүй байх 94 зөвлөмжийг хүргүүллээ гэдгийг Монгол Улсын Ерөнхий аудитор Д.Занданбат танилцуулгадаа онцлов. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт тавьж, хариулт авав.

УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөр:

-2018 оны төсвийн үр дүн сайн гарч байгаа. Төсвийн тодотгол хийгээгүйтэй холбоотой гүйцэтгэл сайн гарсан байх. Мөн янз бүрийн бонд гаргаагүй. Өмнө нь янз бүрийн бонд гаргадаг байсан. Төлөвлөлтийг яаж хийж байна вэ? Монгол Улсын өөрийнх нь эдийн засгийн потенциаль маш их.

Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар:

-Сангийн яамнаас гаргасан эдийн засгийн тооцоолол бодитой байдаг. Бид ОУВС-тай тоогоо тохиролцдог. ОУВС болгоомжилсон байдалтай байдаг байсан. Эдийн засгийн өсөлтөө тодорхойлсны дараагаар бид орлогоо ярьдаг. Зөрүү хаана гарсан байна гэдэг дээр дүн шинжилгээ хийдэг. Төлөвлөлт дээр алдаатай зүйл байсан. Одоо хөрөнгө оруулалтын төслүүдийг эдийн засгийн байдал бусад зүйлийг харгалзах төлөвлөлт рүү орж байгаа. 100 хувь сайн болсон гэж хэлж чадахгүй. Бид хэт өөдрөг байхаас мөн хэт болгоомжлохгүй.

ТЕГ-ын Газрын дарга н.Цогтжаргал:

-НӨАТ-ын хуулийн хэрэгжилтийг 2016 оноос хэрэгжүүлж байгаа. 2018 оны төсвийн гүйцэтгэлээр 898.4 тэрбум төгрөгийг НӨАТ-аас оруулсан. Энэ нь өнгөрсөн жилээс 734 тэрбум төгрөгөөс нэмэгдсэн. 2019 онд хуулиараа нэг их наяд төгрөгийн НӨАТ-ыг төвлөрүүлэхээр ажиллаж байгаа.

УИХ-ын гишүүн Ш.Раднаасэд:

-Төлөвлөлтийн гажгийг цаашид яаж засах вэ? Говь-Алтай аймгийн хоёр дотуур байрны 900 сая төгрөгийн төсөвтэй байсан. Гэтэл Сэлэнгэ аймгийн Сант сум 2.2 тэрбум, Хэнтийн Баян-Азарга 2.1 тэрбум төгрөгийн харилцах адилгүй төсөвтэй байна. Хөрөнгө оруулалт яагаад буцаж, татагдаад байгаа вэ? БХБЯ-ныхан улсын төсөвт суутгаснаас хэт өндөр гаргах юм. Барилгын зураг төсвийг их өндөр үнээр тусгах юм.

УИХ-ын гишүүн С.Амарзаяа:

-Төсвийн бодлогод суурилсан Монгол Улсын хөгжлийн бодлого ямар түвшинд явж байгааг хүн бүр мэдэж байгаа. Аймаг, сумдын Засаг дарга нарын эрх мэдлийн хүрээнд батлагдаж байгаа. Орон нутгаа бие даалгаж байж түгжрэл, хөгжлийн бодлого шийдэгдэнэ.

Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар:

-Эдийн засгийн өсөлт явагдаж байгаа нь төсвийн орлого бүх сум, аймаг дээр байхаас гадна, бүх төрлийн татварын биелэлтээр харагдаж байна. Өрийн удирдлагын тухай хуулиар өр дээр богино хугацаатай өндөр хүүтэй зээл эсвэл урт хугацаатай бага хүүтэй зээл байна уу гэдгийг сайн анзаарч харах ёстой гэдэг зарчим баримталж байгаа. Өнөөгийн үнэ цэнээр Монгол Улсын нийт өр ДНБ-ний 85 хувьтай тэнцэж байгаа. Цалин, тэтгэврийн хэмжээтэй адил дүнг бид зээлийн хүүнд төлдөг байсан. Одоо бид хүүгийн дарамтыг гурав дахин буруулж чадсан. Өр бол эдийн засагт үзүүлэх нөлөө, төсөвт учруулах дарамт эрс багасаад байгаа.

Орон нутагт эрх мэдэл өгөх ажлын үр дүн гарсан. Хайгуулын лицензийн 50 хувийг орон нутагт өгсөн. Ашиглалтын лицензийн 50 хувийг орон нутгийг хөгжүүлэх санд шилжүүлж байна.

Ийнхүү Төсвийн байнгын хорооны хуралдаанаар 2018 оны төсвийн гүйцэтгэлийн хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийв.