Month: September 2018

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам зун, намрын отор нүүдэл хийх, малчдын хөдөлгөөнийг хянах постуудыг нэмэгдүүлэх, царцааны нүүдэлтэй тэмцэх, малчдад нийгэм, эрүүл мэндийн үйлчилгээ үзүүлэх, аймаг, сумын өвс тэжээлийн аюулгүйн нөөц бүрдүүлэх зэргээр өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг хангаж байна. Засгийн газрын дээр дурдсан тогтоолын дагуу энэ жил аймаг, сум, дүүргийн өвс, тэжээлийн аюулгүйн нөөц болох 25.9 мянган тонн өвс, 14.7 мянган тонн тэжээл бэлтгэх юм.

Бэлчээрийн ургамлын ургалтын байдал наймдугаар сарын 31-ний байдлаар нийт нутгийн 90 орчим хувьд хэвийн, 10 гаруй хувьд буюу Ховдын ихэнх, Увс, Говь-Алтай, Баянхонгор, Өвөрхангайн зарим сумдад дунд, Увс аймгийн зарим нэг сумдын нутгаар муу үнэлгээтэй байгаа нь өнгөрсөн жилтэй харьцуулахад 50 хувиар сайн байна. Иймээс хадлан бэлтгэх боломж бүрэн бүрдсэн гэж үзэж байна.

Энэ жил бэлчээрийн ургамлын ургац харьцангуй сайн байна. Өөрөөр хэлбэл, нэг га-гаас дунджаар 6-16 центр хадлан бэлтгэх урьдчилсан тооцоо гарсан байгаа бөгөөд улсын хэмжээнд 1 сая тонноос дээш хадлан бэлтгэх боломжтой гэж үзэж байна. Тухайлбал, наймдугаар сарын 25-ны байдлаар ихэнх нутагт 6 хүртэл ц/га, Увс аймгийн Өлгий, Завхан аймгийн Сонгино, Хөвсгөл аймгийн Цагааннуур, Архангай аймгийн Цахир, Чулуут, Хотонт, Өвөрхангай аймгийн Бат-Өлзий, Булган аймгийн Хутаг-Өндөр, Баян-Агт, Орхон аймгийн Улаантолгой, Сэлэнгэ аймгийн Ерөө, Төв аймгийн Заамар, Батсүмбэр, Эрдэнэ, Борнуур, Дундгов аймгийн Мандалговь, Хэнтий аймгийн Баян-Овоо, Өлзийт сумдын нутагт 6.1-8 ц/га, Завхан аймгийн Нөмрөг, Хөвсгөл аймгийн Эрдэнэбулган, Архангай аймгийн Цэцэрлэг, Булган аймгийн Хишиг-Өндөр, Дархан-Уул аймгийн Дархан, Сэлэнгэ аймгийн Баянгол, Түшиг, Орхонтуул, Зүүнбүрэн, Сүхбаатар, Хэнтий аймгийн Норовлин, Дорнод аймгийн Гурванзагал, Халхгол сумдын нутагт 8.1-10 ц/га, Булганы Бугат, Сэлэнгэ аймгийн Мандал, Төв аймгийн Алтанбулаг, Угтаалцайдам, Хэнтий аймгийн Гурванбаян, Дадал, Дорнод аймгийн Чулуунхороот, Цагаан-Овоо, Дашбалбар, Баян-Уул сумдын нутагт 10.1-16 ц/га байгаа гэсэн судалгааны дүн гарсан юм.

Улсын хэмжээнд энэ жил хадланд том оврын 3661 дугуйт, бага оврын 6870 дугуйт трактор, 4364 тракторын хадуур, 849 морин хадуур,1253 тармуур, 500 хаман боогч, 2200 чиргүүл, 26 нуруулдагч, 1500 ширхэг гар хадуур зэргийг ашиглахад бэлтгэсэн. Аймаг, орон нутагт хадлан бэлтгэлийн ажил ид явагдаж байна. Одоогийн байдлаар Архангай аймаг 17 мянган тонн, Орхон аймаг 60 тонн, Дорноговь аймаг 400 тонн хадлан бэлтгээд байна гэсэн мэдээ ирүүллээ.

2018 оны ургацын урьдчилсан балансаар 86.3 мянган тонн ногоон тэжээл, гурилын үйлдвэрүүдээс 100-аад мянган тонн тэжээл үйлдвэрлэхээр тооцоо гарсан нь хүчит тэжээлийн хангамж хангалттай байхаар байна.

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас орон нутагт өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг бүх шатанд үр дүнтэй, шуурхай зохион байгуулахын тулд малчид, баг, сум, аймгийн дунд өвс, тэжээл бэлтгэхийн тулд “Хадлан тэжээл-2018” болзолт уралдааныг зарлаад байна. Уралдааны болзол нь өвөлжилтийн бэлтгэл хангахад байгалийн хадлан, гар тэжээл бэлтгэхээс гадна отор нүүдэл, мал эмнэлгийн арга хэмжээг сайн зохион зохион байгуулсан, мал сүргээ эдийн засгийн эргэлтэд оруулах арга хэмжээ авсан зэрэг үзүүлэлтүүдээр өвөлжилтийн бэлтгэлийг хамгийн сайн хангасан аймгийг 15 сая, сумыг 10 сая, малчдын бүлэг /хоршоо/, фермерийг тус бүр 3 сая төгрөгөөр урамшуулж, өргөмжлөл олгон, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр сурталчлах юм.

Энэ ажлын хүрээнд иргэдэд гамшгаас урьдчилан сэргийлэх мэдлэг олгох сургалтын тэнхим, гал түймэртэй тэмцэхэд шаардагдах багаж хэрэгсэл, усан хөөрөг, хөдөлмөр хамгааллын хувцас хэрэглэлийг Улаан Загалмайн хорооны хөрөнгө оруулалтаар шийдвэрлэв.

Түүнчлэн Гал түймэртэй тэмцэх сайн дурын бүлгийн гишүүдэд гал түймрийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх, гарсан гал түймрийг унтраах арга ажиллагааны талаар танхимын сургалт зохион байгуулж, гал унтраах хөөргөн дээр ажиллах болон гал унтраах дадлага сургуулийг хийлгэж, анхан шатны мэдлэг олголоо. Мөн эмнэлгийн анхан шатны тусламж үзүүлэх талаар танхимын болон дадлага сургуулийг зохион байгууллаа гэж Сэлэнгэ аймгийн Онцгой байдлын газраас мэдээллээ.

Монголын тал Гашуунсухайт-Ганцмод боомтоор уул уурхайн бүтээгдэхүүн тээвэрлэж буй тээврийн хэрэгслийг хоногт 1500-аас дээш байх, тус боомтыг ажлын 7 өдөр ажиллуулах, улмаар 24 цагийн ажиллагаанд шилжүүлэх асуудлыг хятадын талд тавьж ярилцав. Түүнчлэн уг боомтыг олон улсын зэрэглэлтэй болгох, уул уурхайн бизнес эрхэлж буй томоохон аж ахуй нэгжид зориулсан тусгай гарц байгуулах асуудлыг хөндөж ярив.

Хятадын тал өөрийн Ганцмод боомтын өргөтгөлийн ажлыг эхлүүлсэн бөгөөд зорчигч, тээврийн хэрэгслийн хяналт, шалгалтыг шуурхай болгох зорилгоор дэвшилтэт технологи бүхий (ухаалаг) үйлчилгээг нэвтрүүлж, боомтын хүчин чадлыг сайжруулах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлж байгааг мэдэгдэв. Мөн хятадын тал хятад жолооч, хятад дугаартай тээврийн хэрэгслээр хил орчмын нутагт олон улсын тээвэрлэлт гүйцэтгэх боломжийг хангах, монголын талын Гашуунсухайт боомтын нэвтрүүлэх хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх, жолооч нарын сахилга хариуцлагыг дээшлүүлэх зохион байгуулалтын арга хэмжээ авахыг тус тус хүсэлт болгосон байна.

2016 онд Унгар Улсын Ерөнхий сайд Виктор Орбан Монгол Улсад айлчлах үеэр хоёр тал “Санхүүгийн хамтын ажиллагааны тухай ерөнхий хэлэлцээр” байгуулж, энэ хүрээнд Унгарын Улсын Засгийн газрын 25 сая ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлээр “Биокомбинат” ТӨААҮГ-ыг өртгөтгөхөөр тохиролцсон. Төсөл хэрэгжүүлэх хугацаа өнгөрсөн хавар дууссан ч дахин сунгасан бөгөөд өнгөрөгч сарын 20-нд тендер зарлагдсан, 12 дугаар сарын дундуур гэхэд төсөл хэрэгжүүлэх компанийг сонгон шалгаруулах болно. төсөл хэрэгжүүлэгч компанитай хоёр жилийн дотор түлхүүр гардуулж өгөх нөхөлтэй гэрээ байгуулна. Төслийн хүрээнд үйлдвэрийг өргөтгөж, BSL3 лабаротори байгуулж, хүний нөөцөө сурган мэргэшүүлэх ажлууд хийгдэнэ гэдгийг үйлдвэрийн удирдлага танилцууллаа.

Энэ үеэр Ж.Батзандан гишүүн үг хэлэхдээ “Нэлээд хүлээгдсэн төсөл гацаанаас гарч хөдөлж эхэлж байгаад баяртай байна. Миний бие Монгол-Унгарын парламентын бүлгийн даргын хувьд энэ асуудалд ихээхэн ач холбогдол өгч, анхаарал тавьж ирсэн. Унгар-Монголын парламентын бүлгийн дарга Хорват Ласло монголд ихээхэн элэгтэй нэгэн. Тийм ч учраас хоёр орны хамтран хэрэгжүүлэх гэж буй энэ томоохон төслийг урагшлуулахад дэмжлэг үзүүлж ажиллана гэдэгт найдаж байна” гэлээ.

“Биокомбинат” ТӨААҮГ-ын дэд захирал С.Тэсхуяг “1973 онд Унгар улсын техник, эдийн засгийн тусламжтайгаар одоогийн үйлдвэр байгуулагдаж, хоёр орны мэргэжилтнүүд хамтран ажиллаж байсан. Боловсон хүчнээ сургах, туршлага солилцох ажил тогтмол хийгддэг байлаа. Харин 1990 оноос хойш энэ харилцаа тасарсан. Манай байгууллагын үнэт зүйл бол мэргэжлийн боловсон хүчин. Иймд цаашид мэргэжлийн боловсон хүчин бэлтгэх ажилд дэмжлэг үзүүлнэ үү” хэмээн хоёр орны парламентын найрамдлын бүлгийн дарга нараас хүслээ.

Ноён Хорват Ласло хэлэхдээ “Монголчууд уламжлалт соёлоо хадгалж үлдэх нь маш чухал. Энэ том соёлын нэгээхэн хэсэг бол мал аж ахуй. Мал аж ахуйн салбарын хөгжил, малын гаралтай бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлд малын эрүүл мэнд онцгой ач холбогдолтой. Иймд малын эрүүл мэндийг хамгаалах, мал сүргийг халдварт, гоц халдварт өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, эдгээр өвчнийг оношлох, эмчлэх, зориулалт бүхий олон төрлийн биобэлдмэл үйлдвэрлэдэг Биокомбинатын шинэчлэх нь өндөр ач холбогдолтой ажил. Уг төслийг хэрэгжүүлэхэл миний зүгээс бүрэн дэмжиж ажиллах болно. Унгар улс Хүнсний аюулгүй байдал, Малын эрүүл мэнд гэсэн хоёр асуудлыг хамтад нь авч үздэг. Тийм ч учраас манай Засгийн газар малын эрүүл мэндэд онцгой анхаарч ажилладаг” гэсэн юм.