Month: June 2018

Сүүлийн хэдэн жил Цагаан толгойн 35 үсгээс Щ, Ъ, Й, Ь гэх мэт үсгүүдийг хасна, хасахгүй гэж ярьж хэлэлцсээр байгаа. Учир нь үг, өгүүлбэр зүйд өргөн хэрэглэгдэхгүй байна гэсэн утгаар нь хасах нь зүйтэй гэж нэг хэсэг нь үзэж нөгөө хэсэг хэл шинжлэлийн эрдэмтэд хасах шаардлагагүй гэж үзжээ.

Тухайлбал, “Монгол хэлний тухай” хуулийн 21-р зүйлийн 2-т “Зөвлөл есөн гишүүнтэй байна. Гишүүдийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч монгол хэл, утга зохиолын эрдэмтэн, хэвлэл мэдээлэл, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны салбарын мэргэжлийн төлөөллөөс сонгож, зургаан жилийн хугацаагаар томилно” хэмээн заасан ёсоор өнгөрсөн тавдугаар сарын 23-нд зарлиг буулгаж, Хэлний бодлогын үндэсний зөвлөлийн дарга, гишүүдийг томилсон билээ.
Шинээр байгуулагдсан Хэлний бодлогын үндэсний зөвлөл тавдугаар сарын 29-нд болсон анхны хуралдаанаараа “Монгол хэлний зөв бичих дүрмийн журамласан толь”-ийг танилцуулж, хэвлүүлэхээр шийдвэрлэжээ.

Энэ толь монгол хэлний 37486 үгийг багтааж, үг тус бүрийн давтамжийн зэргийг гаргаж, үгсийн аймгийн ангиллыг тогтоон, үг хувилах байдлыг кодоор илэрхийлсэн бөгөөд түгээмэл хэрэглэгддэг 1000 гадаад үгийн зөв бичлэг, дэлхийн улс орнууд, нийслэлийн зөв бичлэгийг [Гадаад Харилцааны Яамны зөвшөөрсөн] жагсаасан томоохон толь болсон байна. Өнөөгийн кирилл цагаан толгойн нэг ч үсгийг хасаагүй бөгөөд зөв бичих дүрмийг өөрчлөөгүй болно.

Ер нь дэлхийн улс орнууд ийм тольтой байж, академичаасаа эхлээд үйлчлэгч хүртэл бичих зүйлээ журамладаг номтой билээ. Энэ толийг монгол хэл бичгийн хорь гаруй эрдэмтэн хоёр жилийн турш бүтээж, зөв бичих дүрэм дээрээ тохиролцсон болно. Иймд 1941 онд кирилл үсэг зохиогдсоноос хойш болон 1983 онд “Монгол үсгийн дүрмийн толь” зохиогдсоноос хойш үргэлж гардаг зөрөөг энэ толиор бүрмөсөн журамлах бололцоотой боллоо.

Нийгмийн даатгалын салбар хэлтсүүд ажлын ачааллын улмаас зөвлөгөө авахаар ирсэн зарим даатгуулагчид хүртээмжгүй үйлчлэх тохиолдол гардаг. Харин иргэд нарийн зохицуулалттай хуулийн асуудлаар тодорхой мэдлэггүйгээс болж юу бүрдүүлж, хаана хандахаа мэдэхгүй явсаар зарим төрлийн үйлчилгээг авч чадахгүй хохирох нь бий. Тиймээс нийгмийн даатгалын үйлчилгээний хүртээмжийг сайжруулах зорилгоор долоо хоног бүрийн даваа гарагт Нийгмийн даатгалын ерөнхий газар иргэд даатгуулагчиддаа нээлттэй ажиллаж, зөвлөгөө мэдээлэл өгдөг болжээ.

Дарь-Эхийн авто замаас Ганц худаг, Цагаан даваа чиглэлд шинээр барьж буй 3 км авто замын ажил 90 хувьтай явагдаж байна. Одоогоор суурь хучилтын ажил бүрэн дуусч, өнгө хучилт хийхэд бэлэн болжээ. Их тойруугийн замын хөдөлгөөний ачааллыг бууруулах онцгой ач холбогдолтой энэ замыг зургаадугаар сарын 15-нд хүлээн авах аж.

Замын ажлыг Нийслэлийн Авто замын хөгжлийн газрын захиалгаар УБЗЗАГ-ын замчид барьж байна.

Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын Бугант багийн Шарлангын гол гэдэг газар сумын төвөөс зүүн урд зүгт агаараар 90 км-т зайнаас тандан судлах үндэсний төвийн www.icc.mn сайтад тавдугаар сарын 17-ны өдрийн 12:05 цагт ой хээрийн түймэр илэрсэн байна. Уг түймрийг унтраахаар ОБЕГ-ын 1 алба хаагч, Аврах тусгай ангийн 39 алба хаагч, Нийслэлийн Онцгой байдлын газрын 69 алба хаагч, тус аймгийн Онцгой байдлын газрын 31 алба хаагч, Дархан-Уул аймгийн Онцгой байдлын газрын 37 алба хаагч, Орхон аймгийн Онцгой байдлын газрын 22 алба хаагч, Дундговь аймгийн Онцгой байдлын газрын 12 алба хаагч, Өмнөговь аймгийн Онцгой байдлын газрын 12 алба хаагч, Өвөрхангай аймгийн Онцгой байдлын газрын 12 алба хаагч, Дорноговь аймгийн 11 алба хаагч, Хан Хэнтийн тусгай хамгаалалттай газрын хамгаалалтын захиргааны 8 ажилтан, нийт 253 хүн, 17 автомашин, 12 морьтой ажиллажээ. Уг ой хээрийн түймрийг тавдугаар сарын 29-ний өдрийн 07:30 цагт түймрийг цурманд оруулсан. Мөн өдрийн 17:50 цагт түймэр зүүн урд, урд хэсгээрээ дахин ассан. Зургаадугаар сарын 2-ны өдрийн 07:00-17:30 цагийн хооронд шиврээ бороо орсон түймрийн тархалт зогссон, захаараа бага зэргийн уугилттай, унанги ихтэй, цэвэрлэгээ хийж, бүрэн унтраахаар ажиллаж байна.

Түүнчлэн Булган аймгийн Хутаг-Өндөр сумын Хантай багийн Баянгол Бэлсэг гэдэг газар буюу сумын төвөөс зүүн зүгт 115 км-т ойн түймэр гарсан тухай дуудлагыг өчигдөр 14:30 цагт хүлээн авчээ. Түймрийг унтраахаар тус аймгийн Онцгой байдлын газрын Гал түймэр унтраах, аврах 50 дугааар ангийн 12 алба хаагч, орон нутгийн 16 иргэн, нийт 28 хүн, 3 техник хэрэгсэлтэйгээр ажиллаж, 22:44 цагт цурманд оруулж, бүрэн унтраахаар ажиллаж байгаа аж. Түймэрт нийт 20 га орчим талбай шатжээ.

Увс аймгийн Сагил сумын Үүрэг нуур багийн Харгайтын хэрц гэдэг газар сумын төвөөс баруун хойд зүгт 130 км-т Улсын хилийн 92 дугаар тэмдэгтийн чиглэлд хээрийн түймэр гарсан тухай дуудлагыг зургаадугаар сарын 2-ны өдрийн 14:20 цагт хүлээн авч тус аймгийн Онцгой байдлын газрын Гал түймэр унтраах, аврах 41 дүгээр ангийн 12 алба хаагч, Хилийн 0245 дугаар ангийн 15 алба хаагч, орон нутгийн 38 иргэн, нийт 65 хүн, 6 автомашинтай ажиллаж, энэ сарын 3-ны өдрийн 02:45 цагт цурманд оруулж, 12:00 цагт бүрэн унтрааж тус сумын Засаг даргын Тамгын газрын даргад хүлээлгэн өгсөн байна.

Олон улсын хүүхдийн эрхийг хамгаалах өдөр болон амралтын өдрүүд үргэлжиллээ. Баяр болон амралтын өдрөөр цагдаагийнхан, онцгой байдлынхан, эмнэлгийн байгууллагууд бэлэн байдалд ажиллав.
Нийслэлийн Баянзүрх дүүрэг дэх Замын цагдаагийн хэлтсээс Налайх болон Хонхор чиглэлийн автозамд ачаалал их үүссэнээс зөөврийн хяналтын пост байрлуулан ажилласан юм. Ингэснээр тээврийн хэрэгслийн хурдыг хэмжих, бага насны хүүхдийг тээвэрлэж буй тохиолдолд хамгаалалтын бүс болон аюулгүйн суудал ашиглаж байгаа эсэхэд шалгалт явуулж, илэрсэн зөрчлийг газар дээр нь шийдвэрлэжээ. Харин нийслэлд хоёр хүүхэд зам тээврийн осолд өртсөн харамсалтай хэрэг гарчээ. 9,10 настай эрэгтэй, эмэгтэй хүүхэд зам тээврийн ослын улмаас хүнд бэртэл авч эмнэлэгт хүргэгдэн эмчлүүлж байна.

Жил бүр уламжлал болгон явуулдаг “Олон улсын хүүдийн эрхийг хамгаалах өдөр”-ийн баярын үеэр хүүхэд багачуудад зориулсан биеийн тамир, спортын арга хэмжээг зохион байгууллаа.

Баярын нэгдсэн арга хэмжээнд 14 цэцэрлэгийн 480 хүүхэд багачууд Уран хөдөлгөөнт гимнастикийн үзүүлэх тоглолтоор оролцлоо.

Дээрх баярын нэгдсэн арга хэмжээний үеэр Дугуй, Сагсан бөмбөг, Бадминтон, Софт теннис, Хөлбөмбөг, Шатар, Ширээний шагайн наадгай, Ширээний теннис, Киндамогийн тэмцээнүүдийг тухайн спортын холбоодтой хамтран зохион байгуулж, 9 дүүргийн 568 хүүхэд хамрагдлаа гэж Нийслэлийн Нийтийн биеийн тамир, спортын хорооноос мэдээллээ.