Month: February 2018

Хөрөнгийн биржийн өнөөдрийн арилжаагаар I, II, III ангиллын 30 хувьцаат компанийн 67,823 ширхэг хувьцааг арилжсанаас 9 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш өслөө.

Тодруулбал 15 компанийн хувьцааны ханш буурсан бол 6 хувьцаат компанийн ханш тогтвортой байв. Үүнээс “Дорнод Худалдаа” DES+14.98 хувь болон “УБ-Бүк” BUK+6.25 хувиар буюу компаниудын хувьцааны ханш хамгийн өндөр өсөлттэй байсан бол “Ай-Түүлс” ITLS-11.35 хувь болон “Хархорин” HHN-8.82 хувиар буюу компаниудын хувьцаа хамгийн их уналттай байв.

Харин ЗГҮЦ-ны хоёрдогч зах зээлийн багцын арилжаагаар 329 ширхэг үнэт цаасыг 33.5 сая төгрөгөөр арилжаалсан байна.

Мөн өдөр “TOP 20” индекс 20129.97 нэгж болж 0.52 хувиар буурсан бол зах зээлийн үнэлгээ 2,4 их наяд төгрөгийг давлаа.

Цагаан гэж нэрлэгддэг туйлийн цагаан цоохор шонхор

“Гурван бодлын үзүүр давхцаж байж сая зөв шийдвэр гардаг” гэсэн Их хааны удмын захиас сүлдэнд нь хадгалагдаж байдаг. Сүлдэнд дээдийн дээд гэсний илэрхийлэл хамгийн гэсэн үг гурвантай давхацан байдгийн учир энэ гэнэ. Энэ нь бас тус бүрийг нь гурван бодлоор зангидсан гурван багц буюу есөн бодлын үзүүрийг давхацуулж гэмээнэ улс, дэлхийн хэмжээний зөв шийдвэр гарна гэсэн үг аж. Жинхэнэ монгол ухаан гэж энэ. Иймд хөгжье, дэвшье л гэж байгаа бол монгол хүн бүр ядаж гурван бодлын үзүүр нэгтгэж байж шийдвэр гаргадаг болох цаг нэгэнт болжээ. Сүлдний бэлгэдлийн хувьд цагаан гэгдэх туйлийн шонхор манай нутагт ид хүйтнээр орж ирж хэд хоночихоод буцаад явчихдаг. Манайхан туйлийн шонхорыг цагаан шонхор гээд нэрлэчихсэн учир зарим хүн Хаан сүлдний цагаан шонхортой андуурах гээд байдаг гэнэ. Харин бидний өвөг дээдэс эх нутагтаа үрждэг, гол нь хамгийн хүчирхэг шонхорыг сүлдэндээ залжээ. Энэ нь идлэг шонхор. Өнөөгөөс 100 сая жилийн өмнө сүүлийн мөстлөг хайлж өвслөг ургамал бий болсон гэнэ.Үетэн ургамлыг дагаж салаа тууртан бий болсон байна. Үетэн ургамлыг тариалж, салаа тууртанг гаршуулснаар хүн нийгмийн хөгжил дэвшил бий болсныг эрдэмтэд нэгэнт баталжээ.

Их хааны сүлдэнд мөнхөрсөн цагаан идлэг шонхор

Иймээс эртний мөстлөгөөс улбаатай цав цагаан тарвага, үнэг, чоно, гөрөөс, угалз өнөө цагт ч хаяа тааралддаг гэнэ.Бас шонхор өөрсдөө үүрээ барьдаггүй элээ, хэрээ, сар, бүргэд, тас шувууны барьсан үүрэнд залардаг дээдэс зантайжигүүртэн юм байна. Иймд хааны удмынхан дэлхийн хамгийн хурдан амьтны хамгийн хүчирхэг бас хамгийн ховор нь болох цав цагаан идлэг шонхорыг өөрсдийн сүлд болгожээ. Баянхонгор аймгийн Баянлиг сумын нутгаас баригдсан Хаан сүлдний цав цагаан идлэгийг, цагаан гэж нэрлэгддэг туйлийн цоохор шонхортой харьцуулаад харсан хэн ч гэсэн үүнийгтөвөггүй ойлгоно. Сонирхуулахад манай нутагт нийт 10 зүйл шонхор байдаг бөгөөдшонхор буюу “Falcon” гэдэг үг нь гар хадуур гэсэн үгнээс үүдэлтэй гэнэ. Нээрээ ч нисэн хальж буй шонхор гар хадууртай адил харагддаг. Тэгвэл эгэл шонхорын латин нэр нь гаддаадын, харийн, эгэл бус шонхор, цагаан гэгддэг туйлийн шонхорынх орос нутгийн, хол нутгийн шонхор харин идлэг шонхорынх эм шонхор гэсэн утгатай үг байдаг гэнэ. Иймээс амьтан судлаачид зарим шонхорын нэрийг олон улсын жишигт нийцүүлэн өөрчлөх шаардлагатай гэж үздэг юм байна. Нээрээ ч Чингис хааныхаа сүлдэнд мөнхөрсөн шонхорыг хойч үе нь идэж уудгаар нь дуудаад байгаа нь дор хаяж л зохимжгүй явдал юм. Учир нь өнөө цагт монгол цагдаа хааныхаа сүлдийгуламжлан авч яваабилээ.

Г.АМАРСАНАА

Эрүүл мэндийн яам, Нийслэлийн Эрүүл мэндийн үндэсний төвөөс “Монгол улсын хүн амын хоол тэжээлийн байдал”-ын талаарх судалгааны дүнг өчигдөр танилцуулсан юм. Энэ үеэр Нийслэлийн Эрүүл мэндийн үндэсний төвийн Хоол судлалын албаны эрдэм шинжилгээний ажилтан, Хууль зүйн ухааны доктор Ж.Баясгалангаас зарим зүйлийг тодрууллаа.

-Энэхүү судалгааны гол зорилго нь юу юм бэ?

-Тодруулбал, Эрүүл мэндийн яам, Нийслэлийн Эрүүл мэндийн үндэсний төв, Нэгдсэн Үндэсний Байгууллагын Хүүхдийн Сангийн дэмжлэгтэйгээр “Монгол улсын хүн амын хоол тэжээлийн байдал” үндэсний тавдугаар судалгааг хийсэн юм. Энэ судалгаа нь таван жилд нэг удаа явагддаг.

-Судалгааг ямар хугацаанд хийсэн юм бол?

-Судалгааг 2016- 2017 оны хооронд хийсэн. Эдийн засгийн бүсээр 21 аймаг, найман дүүргээс түүврийн аргаар сонгон 94 сум, 30 хороог хамруулан ажилласан. Нийт 2249 өрхийн 9555 хүн энэ судалгаанд оролцсон юм.

–Өмнө жилүүдийн судалгаатай харьцуулахад энэ жил хүн амын хоол тэжээлийн хэрэглээнд ямар өөрчлөлт гарсан байна вэ?

-2014 оны судалгаатай харьцуулахад 0-5 нас хүртэлх хүүхдийн таргалалт 6.6 хувь байсан нь 11.7 хувь болсон. 6-11 настай хүүхдийн таргалалт 4.3 хувь байсан бол 22.2 хувь, 15-49 насны эрэгтэй 49.3 хувь байсан бол 64 хувь болж өссөн үзүүлэлттэй байна. 15-49 насны эмэгтэй 32.9 байсан нь 63 хувь болсон үзүүлэлттэй байгааг ажиглахад ерөнхийдөө хүмүүсийн таргалалтын тоо хоёр дахин нэмэгдсэн байгаа юм. Мөн эрдэс амин дэмийн дутагдлын тархалт түгээмэл хэвээрээ байгаа нь 2010 оныхоос өссөн хандлагатай юм.

-Хүн амын дунд таргалалт нэмэгдэж, хоол тэжээлийн дутагдал өсч буй нь юутай холбоотой юм бэ?

-Ерөнхийдөө буруу дадал зуршил, буруу хооллолтоос үүдэлтэй. Сахар, давсны хэрэглээ их өндөр байна. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагаас давсны хэрэглээний хэвийн хэмжээ тав гэж зөвлөдөг. Харин манай улсын иргэдийн хэрэглээ 11-13 гэж гардаг. Энэ нь хоёроос гурав дахин их хэрэглээ юм. Мөн хүнс, жимс ногооны хэрэглээ муу байна. Үүний гол шалтгаан нь хүн амын амжиргааны түвшин бага буйтай холбоотой. Тухайлбал, Чингэлтэй дүүргийн XVII хорооны айлуудаар явахад дийлэнх нь амжиргааны түвшин нь доогуур байсан. Тэдгээр айлуудад “Жимс ногоо идээрэй” гэж зөвлөхөд хүндрэлтэй байсан. Өрхийн гишүүдийн нэг нь л ажил хийдэг, бусад нь ажилгүй байсан даа. Хөдөөнөөс малаа зараад ороод ирсэн иргэд ч байсан. Ийм айлууд мах, сүү, жимс ногооны болон амин дэм агуулсан хүнсний бүтээгдэхүүн байнга хэрэглэх боломж бага санагдсан.

– Зөв хооллохын тулд юун дээр анхаарах хэрэгтэй вэ?

-Насанд хүрсэн хүмүүсийн дадал хэвшлийг өөрчлөнө гэдэг хэцүү. Аль болох хүүхдийг багаас нь зөв хооллохыг зааж өгч, хэвшүүлэх хэрэгтэй. Тиймээс энэ тал дээр сургалт, сурталчилгааг сайн хийх нь чухал. “Давс хортой, сахарыг бага хэрэглэх ёстой” гэдгийг багаас нь ойлгуулж, ухамсарлуулах хэрэгтэй. Монголчууд нэгнийгээ даган дуурайх хандлага их байдаг. “Өдийг хүртэл ингэж хэрэглээд болоод ирсэн” гэж бодох биш, одооноос ч болтугай эрүүл мэндээ хайрлах нь бидний эхний алхам юм.

– Хүн амын дунд ямар амин дэм хамгийн дутагдалтай байна вэ?

-Д, А амин дэмийн дутагдал их гарсан. 6-59 сартай хүүхдийн 61 хувь нь Д амин дэм, 9.5 хувь нь А амин дэмийн дутагдалтай байв. Зөвхөн хүүхдэд Д амин дэм өгөх ёстой гэвэл өрөөсгөл ойлголт болно. Насанд хүрсэн хүн ч авах ёстой. Манай орны цаг уурын хувьд нар маань ойрхон байж амин дэмээ өгдөг. Харин улирал нь богино хугацаатай байдаг. Хүнс хүнсэн бүтээгдэхүүнээс авна гэвэл хангалттай байдаггүй. Сүүлийн үед сүү, сүүн бүтээгдэхүүний хэрэглээ буурчихсан байна. Эдгээр хүчин зүйлээс л шалтгаалж байгаа юм. Мөн жирэмсэн эмэгтэйчүүдийн 75.4 хувь нь, 15-49 насны эрэгтэйчүүдийн 40.4 хувь нь Д амин дэмийн дутагдалтай байгааг илрүүлсэн. Мөн баруун болон Хангайн бүсийн хүн ам, жирэмсэн эмэгтэйчүүд иодын дутагдалд өртөх эрсдэлтэй байна лээ.

Э.БОЛОР

АТГ-аас Прокурорын тухай хууль болон Авлигын эсрэг хуулийн холбогдох заалтуудыг үндэслэн хууль бусаар олсон 4 иргэний хөрөнгийг хураан улсын орлого болгохоор прокурорын байгууллагад хүсэлт хүргүүлжээ.

Холбогдогч этгээд нь Ховд аймгийн харьяат, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, 47 настай, эрэгтэй Г гэгч бөгөөд өмнө нь хулгайлах болон дээрэмдэх төрлийн гэмт хэрэгт холбогдон шалгагдаж хоёр удаа ял шийтгэл эдэлж байсан нь тогтоогджээ.

Монгол цэргийн өдөр, Зэвсэгт хүчний 97 жилийг ойг тохиолдуулан нийслэл, дүүргийн Цэргийн штабууд шатар, 100 буудалт даам, дартс, гар бөмбөг, олс таталт гэсэн спортын таван төрлөөр өрсөлдөж, аваргуудаа тодрууллаа. Энэ жилийн тэмцээнийг Сүхбаатар дүүргийн ЗДТГ-ын Цэргийн штаб зохион байгуулсан бөгөөд тэмцээнд гавъяаны амралтандаа суусан болон одоо ажиллаж байгаа офицер, ахлагч нар ур чадвар, авхаалж самбаагаа сорин өрсөлдсөн юм. Тэмцээнийг нийлбэр дүнгээр Сонгинохайрхан дүүргийн ЗДТГ-ын Цэргийн штабын баг тэргүүлэв. Харин 2019 оны спорт өдөрлөгийг Налайх дүүргийн ЗДТГ-ын Цэргийн штаб зохион байгуулахаар боллоо.