Month: May 2017

Азийн Зүүн бүсийн орнуудын дунд зохион байгууллагддаг волейболын тэмцээн энэ сарын 20-25-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотод болно. Тэмцээний эхний өдөр “B” хэсгийн Хонгконг болон БНАСАУ-ын шигшээ багуудын тоглолтоор эхлэх бол манай улсын шигшээ баг эхний тоглолтоо 19:00 цагаас БНСУ-ын шигшээ багийн эсрэг хийх ажээ. Энэ талаар болоод волейболын спортын талаар Монголын волейболын үндэсний шигшээ багийн ахлах дасгалжуулагч Баярбаатарын Мөнхнарантай ярилцлаа.

-Удахгүй болох тэмцээний онцлог болоод өмнө нь манай улсаас ямар амжилт гаргаж байсан талаар яриагаа эхлэх үү?

-Зүүн азийн волейболын холбооноос уламжлал болгон зохион байгуулдаг Азийн зүүн бүсийн эрэгтэйчүүдийн волейболын аварга шалгаруулах тэмцээн нь 1998 оноос эхлэн зохион байгуулагдсан бөгөөд манай улсад дөрөв дэх удаагаа болох гэж байгаагаараа онцлогтой юм. Мөн өмнөх жилүүдтэй харьцуулахад энэ удаагийн тэмцээнд оролцож буй найман улсын багийн бүрэлдэхүүнд чансаа өндөр, ур чадвартай, дэлхийн шилдэг тамирчид орсон байна. Тэмцээний эхний өдөр 13:00 цагаас “B” хэсгийн Хонгконг болон хойд Солонгосын шигшээ багуудын тоглолтоор эхлэх бол манай улсын шигшээ баг эхний тоглолтоо 19:00 цагаас Өмнөд Солонгосын шигшээ багийн эсрэг хийхээр тов гарсан. Уг тэмцээнээс Монголын эмэгтэй шигшээ баг 2000 онд мөнгө, 2008 онд хүрэл медаль хүртэж байсан түүхтэй. Харин эрэгтэй шигшээ баг 2015 оны тэмцээнд тавдугаар байранд шалгарч байсан бөгөөд энэ жил нутагтаа медалийн тавцанд хүрэх зорилготойгоор бэлтгэл сургуулилтаа базааж байна. Азийн зүүн бүсийн волейболын холбооноос 2012 оноос эхлэн энэхүү тэмцээний эмэгтэй, эрэгтэй төрлүүдийг тусад нь явуулж байхаар шийдвэрлэсэн байдаг.

-Манай улсын багийн бүрэлдэхүүнд багтсан тамирчдыг товчхон танилцуулахгүй юу?

-Тэмцээнд Макао, Монгол, БНАСАУ, БНСУ, Тайвань, Хонгонг, БНХАУ, Япон улсын волейболын үндэсний холбоод оролцоно. Манай шигшээ багийн хувьд хоёрдугаар сараас эхлэн тэмцээний бэлтгэлээ базааж хорь хоногийн өмнөөс Хасу Мегаватт компанийн эко цогцолборт байрлан, нэгдсэн бэлтгэлд хамрагдсан. Багийн бүрэлдэхүүнд 15 тамирчин, ахлах, туслах дасгалжуулагч багтаж байгаа. Довтлогчоор олон улсын хэмжээний мастер Э.Сайнбилэг, М.Мягмарсүрэн, хамгаалагч, холбогчоор Э.Сайханбаатар, Э.Алтангэрэл, Б.Даваажаргал нар гарч тоглоно. Манай шигшээ баг сугалаагаар А хэсэгт Макао, Өмнөд Солонгос, Хятадын багуудын эсрэг тоглохоор болсон.

-Та волейболын багш, дасгалжуулагчийн ажлыг хичнээн жил хийж байна вэ?

-Миний хувьд 2000 оноос волейболын спортоор хичээллэж эхэлсэн. Харин Монголын волейболын шигшээ багийн дасгалжуулагчаар 2008 оноос өдийг хүртэл ажиллаж байна.

-Энэхүү спортын онцлог нь юу вэ?

-Мэдээж хэрэг спорт болгон өөрийн гэсэн онцлогтой. Волейболын спорт нь тамирчин түргэн хугацаанд сэтгэх, мэдрэмжтэй байх, нэгэнт бөмбөг давуулчихсан, даваад ороод ирсэн бол зогсоох арга байхгүй, тийм болохоор богино хугацаанд шийдвэр гаргаж , нэгдмэл байж тоглодгоороо онцлогтой юм. Мөн агшны спорт ч гэж ярьдаг. Учир нь бөмбөгөнд нэг секунд ч хүрэхгүй хугацаанд агшин зуур хүрч, эсрэг талын талбай руу цохидог болохоор тэр. Мөн тамирчны хувийн ур чадвар, авхаалжтай байдал болоод нуруулаг байхыг шаарддаг спорт л доо.

-Багийн тоглогчид тоглолтын үеэр ямар үүрэг хүлээдэг юм бол?

-Волейбол нь багийн спорт бөгөөд талбайд зургаан хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр гардаг. Хуучин өндрийн довтлогч, нам хагасын гэсэн нэршлээр баг бүрддэг байсан бол одоо үед арын зайнаас хүчтэй давуулан тоглох довтлогч гэсэн байрлал шинээр бий болсон. Мөн хоёр талын хамгаалагч, холбогч, үндсэн довтлогч гэсэн байрлалтай. Багийн зургаан гишүүн бүгд л өөрийн талбайд орж ирсэн бөмбөгийг хамгаалж, мөн довтлогчдоо шилжүүлэн, өрсөлдөгч багийнхаа талбайд бөмбөгийг унагаахыг зорьдог. Багийн бүх гишүүд хоорондоо зай талбайгаа мэдэрч тоглох нь чухал.

-Манай улсын волейболын баг бусад орны багтай харьцуулахад өрсөлдөх чадвар ямар байдаг бол?

-Манай волейболын шигшээ баг тамирчид олон улсад болдог чансаа өндөр тэмцээнүүдэд харьцангуй цөөн оролцдог. Тийм болохоор олон улсад өөрийн гэсэн байрь суурь, амжилт гаргаж амжаагүй л байна. Зүүн Азийн орнууд тэр дундаа Солонгос, Хятад, Япон улсын баг дэлхийд чансаагаараа эхний аравт ордог юм. Тэр ч утгаараа бид Зүүн Азийн хэдхэн орнуудтай өрсөлдөх гэж байгаа мэт харагдах боловч, чансаа өндөр, дэлхийн хэмжээний багтай өрсөлдөнө гэдгийг хүмүүс ойлгох хэрэгтэй.

-Багийн спортоор манай тамирчид олон улсад төдийлөн өндөр амжилт үзүүлдэггүй. Үүний учир нь юу вэ. Эсвэл багийн тоглолт гэдгийг манай тамирчид ойлгохгүй, мэдрэхгүй байна уу?

-Аливаа спортын онцлог гэж бий. Волейболын спортод өндөр нуруулаг тоглогчид их давуу талтай. Олон улсын шилдэг тамирчид бүгд л хоёр метрээс дээш өндөр нуруулаг, тэр ч утгаараа бөмбөг давуулах, довтлох, хамгаалах техник, ур чадвараар бусдаас илүү л дээ. Өөр нэг зүйл нь манай тамирчид мэргэжлийн гэхээс илүү сонирхогчийн түвшинд бэлтгэл сургуулилалтаа хийдэг. Ажил, хувийн амьдралынхаа зав зайгаар бэлтгэл хийж байгаа нь амжилтад нь нөлөөлж байна. Харин гадаадын тамирчид мэргэжлийн түвшинд бэлтгэл сургуулилалтаа хийж, зөвхөн тухайн спортдоо бүхий л цаг заваа зориулдаг. Өөрөөр хэлбэл гадаадын тамирчин спортоор амьдралаа аваад явах бүрэн боломжтой, тэдний хийх ёстой ажил нь зөвхөн бэлтгэл сургуулилалт. Өөр юунд ч санаа зовохгүй хичээллэж буй спортдоо бүрэн анхаарлаа хандуулдаг учраас өндөр амжилт гаргах нь тодорхой юм. Харин манай тамирчдын хувьд спортод бүхий л зав зайгаа зориулах боломж бололцоо хомс.Тэмцээн болохоос хоёр, гурван сарын өмнө л бэлтгэл сургуулилалт хийж эхэлдэг. Ийм маягаар яваад байх юм бол манай тамирчид хэзээ ч мэргэжлийн түвшинд хүрэхгүй, олон улсын тэмцээнд амжилттай оролцож чадахгүй шүү дээ. Бэлтгэл сургуулилалтаас гадна Монгол хүний зан араншин, биеийн онцлог, ур чадвар, арга барилаас хамаарч багийн спортоор амжилт гаргах, үгүй нь яригдах байх. Нэгдмэл чанар, нийтэч байдал манай тамирчдад бий. Гэвч нэгнийхээ сул талыг нөхөх чадвар дутагдалтай. Эдгээр сул талыг засахын тулд, олон улсад багийн спортоор амжилт гаргахын төлөө байнгын бэлтгэл сургуулилалт хийх хэрэгтэй юм.

-Волейбол сонирхогч, үзэгчид зарим довлогчийн гаргаж буй тоглолтод нь сэтгэл дундуур байдаг. Довтлогч гэхээрээ биеэ тоосон зантай, хувийн тоглолт үзүүлдэг байж болохгүй биз дээ. Ийм байвал багийн спорт манай улсад хөгжих үү?

-Тийм шүү. Орчин үед волейболын спорт довтолгоон дээр суурилаж, хожил авдаг болчихоод байгаа. Ялахын тулд маш хүчтэй довтолгоо, давуулалт хийх шаардлагатай болсон гэсэн үг. Тэр ч утгаараа өрсөлдөгч багаа ялахын тулд довтлогч маш сайн тоглох хэрэгтэй. Ерөнхийдөө гол тоглогч бол довтлогч. Гэхдээ багийн спорт учир бүгд л хичээх хэрэгтэй болдог. Довтлон тоглогч бөмбөгийг асар холоос биеийнхээ бүх хүчээр үсрэлттэй цохилт хийж, давуулна гэдэг өндөр ур чадвар шаарддаг техник. Үүнийг алдаагүй хийхийн тулд олон жил сургуулилж байж эзэмшдэг юм. Нэг хэсэг манай улсын волейболын тамирчид, баг хамт олонтойгоо зөрчилдөх, нэгдмэл бус байх, нэгнийгээ хүндэлдэггүй гэх мэт ёс зүйн алдаа их гаргадаг байсан л даа. Гэхдээ одоо бол ийм задгай байдал алга болсон. Хүн бүр тамирчин гэж ямар хүн байдгийг мэдчихсэн байна. Багийн спорт нэгдмэл нэг тоглолт гаргавал амжилт ойрхон гэдгийг мэддэг болжээ. Мөн багийн спорт гэдэг нэгнийгээ мэдрэх, сул талыг нь нөхөж байж ялалтанд хүрдэг онцлогтой.

Монголын эртний нийслэл Хархорум хотын буурин дээр тоглож, Орхон түшээ мөрний номин цэнхэр хөндийд сурагч ахуй насныхаа гэгээн өдрүүдийг үдсэн хамт олныг “Нэг ангийнхан” буландаа онцолж байна. Энэ ангийнхныг 16 нас шүргэн наймдугаар ангиа дүүргэн, есдүгээр ангид ороход нь ерэн оны цагаан морин жилийн хувьсгал Монгол орон даяар өрнөж, нийгэм солигдож, 18 нас хүрч сургуулиа төгсөхөд нь Монгол Улсын шинэ Үндсэн хууль батлагдаж байсан түүхтэй. Нийгмийн шилжилтийн донсолгоо, цаг үеийн шуургыг хамгаас илүүтэй мэдэрснээрээ тэд онцгой түүхийн эзэд болцгоосон юм. Тэртээ ерэн хоёр оны хавар Өвөрхангай аймгийн Хархорин сумын нэгдүгээр арван жил буюу эдүгээгийн “Орхон” цогцолбор сургуулийг төгсч, өөр өөрийнхөө зам мөрөөр их, дээд сургуулийн босго алхсан тэд 25 жилийн дараа Улаанбаатар хотноо эх орныхоо өнцөг булан бүрээс баяр бахдал дүүрэн цугласан. Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн Осорын Батмөнхийн нэрэмжит Хархорин сумын улсын тэргүүний нэгдүгээр арван жилийн сургуулийн түүхт 60 жилийн ой, нийгмийн ухааны төрөлжсөн анги болох Янгуг багшийн шавь нарын төгсөлтийн 25 жилийн ой давхацсан халуухан уулзалт өрнөх нь тэр.

Хорин таван жилийн өмнө 10Б-гийн 41 сурагчаа энгэрээсээ үдсэн багш нь нүүр дүүрэн инээмсэглэл гэрэлтүүлээд, цагаан саарал ноолууран дээлээр гангарч, энгэртээ төрийн дээд Алтан гадас одон тэргүүтнийг гялалзуулаад хөнгөн хөнгөн алхалсаар хүрээд ирэв. Ерэн онд наймдугаар анги төгссөн гурван сургуулийн сурагчдаас шилж сонгон нийгмийн ухааны гүнзгийрүүлсэн сургалттай ангийг нээсэн нь эл өдрийн “Нэг ангийнхан” булангийн хүндэт зочид билээ. Нийгэм судлалын хичээл долоо хоногт хоёр цагаар ордог байсныг гурван цаг болгож, жилдээ 34 цагийн хичээл илүү ордог болсон, мөн хичээлээс гадна мэргэжлийн дугуйлан хичээллэдэг зэрэг нь гүнзгийрүүлсэн сургалттай ангийн гол үзүүлэлт нь байв. Ерэн оноос өмнөх хичээлийн хуваарьт марксизм, ленинизм гээд л бүхний оргил болсон хичээл ордог байсан бол эдний ангийнхан дэлхийн нийгэм судлалыг, онол үзэл санааг нь жинхэнэ утгаар нь сурч эхэлсэн. Нийгмийн шилжилтийн давалгааг хамгийн түрүүнд мэдэрсэн гэж тодорхойлсон нь ийм учиртай ажгуу.

Эртний нийслэл Хархорум бол тэр чигээрээ Монголын түүхийг хадгалсан өлгий юм. Эрдэнэзуугийн 108 суварга гэрэлтэх энэхүү ариун дагшин газар шороонд төрж өсөж, сурч боловсорч, тэндээс л амьдрал мөрний их урсгалд хөл нийлсэн хүмүүн ямархан тэнгэрлиг хувь тавилантай байдгийг тэд өөр өөрсдийнхөө замналаар харуулж явна. Монголын хууль цагдаагийн зүтгэлтнүүд, нэр хүндтэй багш сурган хүмүүжүүлэгчид, эрүүл мэнд, бизнесийн салбарын төлөөлөгчид, инженер, спорт, урлагийн мастерууд гээд салбар бүрийн манлайлал болон ажиллаж буйг нь харахад бахдал төрсөн.

Тухайлбал, нийгмийн ухааны нэртэй багш Гүнсэнхорлоогийн Янгугийн хайрт шавь нарынх нь нэг Лхагвасүрэнгийн Ууганбаяр өдгөө Нийслэлийн замын цагдаагийн албаны гэмт хэрэгтэй тэмцэх газрын ахлах мөрдөн байцаагчийн албыг нэр төртэй хашиж байна. Цагдаагийн хошууч цолтой тэрээр сурагч ахуй үедээ волейболын спортод хорхойсч, шилдэг тоглогчийн нэг байж, спортын мастерын болзол хангасан нэгэн. Цагдаагийнхаа ёслолын дүрэмт хувцсыг өмсөөд ангийнхныхаа түүхэн уулзалтад хүрэлцэн ирсэн байв. Уг ангиас мөн л монгол төрийн цагдаагийн хурандаа тодроод буй. Тэрхүү эрхэм Монголын цагдаагийн байгууллагад 22 дахь жилдээ ажиллаж буй Хаянхярваагийн Түмэнбаяр. Хархорин суман дахь Сум дундын цагдаагийн хэлтсийн дарга, дэд хурандаа цолтой. Хоёр сайхан шавь нь ёслолын хувцсаа өмсөж, мөрдсөө зүүгээд хоёр талд нь сууж байх цаг дор Янгуг багш нь “Би чинь хоёр төрийнхөө дунд сууж байна даа” хэмээн омог бардам, ончтойхон үг хэлж байсан.

Шавь нараас нь багшийнхаа үндсэн мэргэжлийг өвлөж авсан нь Монголын үндэсний их сургуулийн түүх философийн багш, Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан Сугарын Баттөр юм. Монголын боловсролын байгууллагад 21 дэх жилдээ багшилж байгаа эл эрхэм “Манай ангиас багшийн мэргэжил эзэмшсэн сурагчид бий. Бага ангийн багш байна, мөн нийгмийн ажилтан байна. Харин Янгуг багшийнхаа үндсэн мэргэжлийг өвлөж авсан нь би юм” хэмээн бахдал дүүрэн хэлж байсан. Тэрээр “Чойжамцын Ганзориг, хурандааТүмэнбаяр бид хэд дотно сайхан үерхэж ирлээ. Наймансайхан, Үүрийнтуяа бид чинь нэг гудамжныхан учир мөн л дотно нөхөрлөнө. Мөнхжаргал, Түмэнжаргал гээд манай фракцийнхан байна даа” гэж найз нөхдөөрөө үргэлж бахархаж явдгаа дуулгасан юм. “Би бол их нийтэч хүн шүү, багын л тийм хүүхэд байсан” гэж Баттөр багш үнэнээ өчсөн. Хархорин сумын ерэн хоёр оны нийт төгсөлтийнхнөөс хорь гаруй сурагчид онц дүнтэй, алтан медальтай төгссөний дотор 10Б-гийн Жигмэддулам, Түмэнбаяр, Үүрийнтуяа, Отгонцэрэн, Булгантамир, Баттөр нарын нэр зурайдаг юм билээ.

Энэхүү ангийнхны бас нэгэн бахархал болсон сурагч нь ангийн дарга, онц сурлагатан, мөн хамгийн хөөрхөн сурагч гэгдэх Бүддоржийн Жигмэддулам. Орос хэлэнд гарамгай тэрээр есдүгээр ангид байхдаа орос хэлний олимпиадад аймагтаа хоёрдугаар байрт шалгарч, шуугиулж байсан удаатай. “Бидэнд олон багш нар орос хэлний хичээлийг гардан зааж байсан. Тэр дундаас миний бие Чимэддоржийн Батчимэг багшийгаа дурсахгүй байхын аргагүй юм. Орос хэлний дүрэм ярих чадварыг илүүтэй гүнзгий заасан” хэмээн Жигмэддулам хэлж байна.

Хуучин Гадаад хэлний дээд сургуулийн орос- франц хэлний ангийг амжилттай дүүргэсэн эрхэмсэг хатагтай эдүгээ украйн орос зоог, барилга, хүнсний чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “Серж интернэшнл” ХХК-д менежерийн албыг хариуцаж байна.

Бас нэг онцлох сурагчийн нэг нь Батчулууны Нямхүү юм. Хархорины Үндэсний их сургуулийг зураг хөдөлмөрийн багш мэргэжлээр төгссөн тэрээр Монгол Улсын ардын зураач, нэрт сийлбэрч Лэгшидийн Чуваамэдийн гарын шавь нарын нэг. “Монголын урлагт нэрээ мөнхөлнө шүү” гэж Чуваамэд багш нь гэртээ аваачин сийлбэр зааж ахуйдаа захисан гэдэг. Мань хүний зураач мэргэжлийг өвлөх болсон нь ангийнх нь нөхөдтэй холбоотой. Хөвгүүд хайр дурлалын билгэдэл хос хун шувууг Нямхүүгээрээ ширээн дээрээ зуруулна. Тосон будгаар бараг л бүгдийнх нь ширээн дээр цагаан хунгаас аваад олон зүйлийг захиалгынх нь дагуу зурдаг байжээ. Ямар сайндаа багш нь “Чи энэ ширээ бүхнийг арчиж цэвэрлэ. Чамаас өөр хэн ингэж завааруулахав” гэж зэмлэж байхав.

Хүүхэд ахуй насандаа гадны орнуудаар аялахыг мөрөөддөг, гадаад хэл нийгмийн ухааны хичээлд тун чиг сонирхолтой Осорын Отгонцэрэн өдгөө аймгийнхаа Мэргэжлийн хяналтын газарт алба хашиж байна. “Сургууль төгсөөд 25 жил боллоо. Нас маань дөч гараад ирлээ. Одоо л бидний ахуй амьдрал, бүх зүйл тэгширч байна. Жинхэнэ хат суусан, намба төгөлдөр аав ээжүүд боллоо” хэмээн ухааны сайхан үгийг ангийн нөхдөдөө хэлж байв. Амьдралынхаа 30 шахам жилийг багшийн ариун хөдөлмөрт зориулж ирсэн буурал багш Янгугийн шавь нараас Б.Даариймаа нийслэлийн 58 дугаар сургуульд бага ангийн багшаар, Л.Булгантамир Архангайн багшийн сургуулийг төгсөөд ус нутагтаа мөн бага ангийн багшаар, З.Бадамзул Утга зохиол, нийгмийн ажилтны дээд сургуулийг төгсөөд Орхон аймгийн “Эрдэнэт” цогцолбор сургуульд нийгмийн ажилтнаар, мөн Утга зохиолын сургуулийг дүүргэсэн Ж.Үүрийнтуяа Сүхбаатар дүүргийн Засаг даргын Тамгын газарт мэргэжилтнээр, Б.Мөнхзул Хан-Уул дүүргийн нэгдсэн эмнэлэгт ариутгагчаар ажиллаж байна. Унгар, Солонгос зэрэг орнуудад ажиллаж амьдарч ирсэн Д.Чинжаргал “Натураль эссеншлс” компанид, аливаад идэвхи санаачилгатай ханддаг Г.Түмэнжаргал “Гарьд манлай” эмнэлэгт, С.Ганзориг барилга угсралтын “Сувдан алх” компанид, Д.Ганболд “Хасу мегават” компанид, Ч.Ганзориг, Хархорины шугам сүлжээд, Ж.Даариймаа “Атга дүүрэн” компанид, П.Мягмардорж “АМОБ” компанид захирлын албатай гээд бүгд л нэртэй төртэй хамт олноо хошуучлан ажиллаж амьдарцгааж буй.

Солонгост ажиллаж амьдарч байгаад ирсэн Б.Уранчимэг хувиараа бизнес эрхэлж байгааг, Батбилэг, Х.Оюунчимэг, Ж.Наймансайхан нар нутгийнхаа тэнгэр дор голомтоо сахиад тус тусынхаа ажлыг эрхэлж байгаа нь эрхгүй бахархал төрүүлнэм. Ингэж л бага балчраасаа сэтгэл зүрхээрээ нэгдэж, нэгнээ элгэн халуун сэтгэлээр үргэлжид дурсч явдаг ангийнхны тухай өгүүлэхэд сайхан байна. “41-үүлээ Янгуг багшийнхаа өвөр дээрээс шувуу шиг холыг зорин нисч байлаа. Өнөөдөр хоёр сайхан анд нөхөр минь бурхны оронд явчихсан нь харамсалтай” гэж хоолой зангируулан дурсацгаана. Тэднийг үнэхээр эвтэй гэж бусад бүлгийнх нь атаархдаг юм билээ. Ямар сайндаа л аравдугаар ангид байхад нь завсарлагаанаар бусад ангийн банди нар ангид нь цугладаг гэж байгаа. 10Б-гийнхэн ангидаа нийлээд хөзөр тоглох, боксын бээлий өмсөөд өрсөлдөх гээд олон зүйлийг санаачилна. Хэзээний урлагт дуртай Мөнхбат нь сургуулиа төгсөөд олон ч газар ажиллаж, “касио” хөгжмийг ёстой нэг уйлуулна гэж нөхөд нь дурссан. Монгол хэлний Нямхишиг, орос хэлний жижиг Батчимэг, физикийн Намхай гээд олон сайхан багш нараа тэд дурсч байна.

Хорин жилийнхээ уулзалтыг төрөлх сум Хархориндоо, төгссөн сургуульдаа тэмдэглэсэн бол 25 жилийн уулзалтыг ийнхүү Улаанбаатар хотноо өргөн дэлгэр тэмдэглэж нэг нуурын шувууд шиг, нэг зэлний унагад шиг, нэг уяаны морьд шиг тал талаас сэтгэл зүрхнийхээ галыг асаан ирсэн нь энэ бүлгээ. Уулзалтыг амжилттай зохион байгуулсан Уранчимэг, Жигмэддулам, Үүрийнтуяа нартаа бусад нь талархлын үгээ хэлж, халуун дотноор тэврэлдэн байв. Энэхүү уулзалтын хамгийн хүндтэй зочин нь мэдээж Янгуг багш нь. Ямар чиг цагт хэзээд ихэмсэг, цэмцгэр байж, өндөр соёл нэвт ханхлуулдаг багш нь инээмсэглэл тунаруулсаар хүрч ирэн, зочдын ширээний хоймрыг эзэгнэсэнд шавь нар нь сэтгэл ихэд хангалуун, жигтэйхэн баяр хөөртэй байсан юм.

Монголын эртний нийслэл Хархорумын туурин дээр тоглож, Орхон түшээ мөрний хөвөө, Эрдэнэзуугийн 108 суварганы гэрэл гэгээнд сурагч ахуй насныхаа гэнэн хонгор мөрөөдлөөр жигүүрлэсэн нийгмийн ухааны шилдэг анги 10Б-гийнхний амжилт бүтээл хийгээд 25 жилийн тэртээх инээд хөөр цалгиасан дурсамж дурдатгалынх нь уулзалтаас товчлон хүргэхэд ийм буюу.