Дэлхийн Энтерпренёрийн чуулга уулзалтыг жил бүр зохион байгуулдаг уламжлалтай. Энэ жил уг арга хэмжээ Америкийн Калифорни мужийн Пало Альто хот дахь Стэнфордын их сургуулийн кампуст зургадугаар сарын 22-ны өдөр эхэлсэн юм. Монгол Улс дахь АНУ-ын ЭСЯ-наас мэдээлснээр Төрийн Департаментаас нийт 170 орны 700 энтерпренёр, 300 хөрөнгө оруулагчийг сонгон авч урьж оролцуулсан байна. Өмнө нь уг арга хэмжээг Турк, Арабын Эмират, Малайз, Марокко, Кени зэрэг улсад зохион байгуулсан. Харин анхных нь Вашингтон хотноо Цагаан ордонд болсон.
Энэ жилийн чуулга уулзалтад манай улсаас Бат-Ирээдүйн Хонгорзул, Бүдээгийн Амартайван нарыг сонгон урьж оролцуулсан байна.
Барак Обаматай уулзсан монгол бүсгүй, Бат-Ирээдүйн Хонгорзулыг “Өдрийн зочин”-доо онцолж байна. Тэрээр Лондон хотын Сант Мари Эбботс бага сургууль, 10 жилийн Лаборатори I дунд сургууль, Лондон хотын Stanton School of English сургуулийг тус тус дүүргэжээ. МУИС-ийн Олон улсын харилцааны сургуулийг төгссөнийхөө дараа Японы Акитагийн олон улсын их сургуульд суралцсан байна. Мөн Монголын Үндэсний олон нийтийн радио, Азийн сан, Токио хотноо “Interac Co. Ltd” компанид тус тус ажиллаж байжээ. 2012-2014 онуудад Бостон хотын Тафтс их сургуульд суралцаж олон улсын харилцаа, эрх зүйн магистр зэрэгтэй төгссөн. АНУ-ын Засгийн газрын нэлээд нэр хүндтэйд тооцогддог Фүлбрайтын тэтгэлэгт хамрагдсан энэ бүсгүй спорт, урлаг, шинжлэх ухаан гурвыг ихэд сонирхдог гэнэ. Түүний хобби нь дэлхийн улс орнуудаар аялж, түүх, соёлтой нь танилцаж, орон орны хоолыг амталж үзэх. Эмэгтэйчүүд, хүүхдийн эрх ашгийг хамгаалахыг тууштай дэмжигч бүсгүй маань шударга бус байдалтай тэмцдэг нэгэн.
Б.Хонгорзул нь 15 настайгаасаа тэтгэлэгт хамрагдаж, гадаадын нэр хүнд бүхий сургуульд элсэн орж сайн боловсрол эзэмшихийг зорилгоо болгожээ. Түүндээ хүрэхийн төлөө шаргуу хөдөлмөрлөсний үр дүнг ч хүртсэн.
Б.Хонгорзулын ээж, аав хоёр нь хоёулаа монгол хэлний багш. 1991 онд аав нь Лондонгийн их сургуульд багшлахаар болж гэр бүлээрээ Их Британийг зорьсон. Ингэж эцэг эхийнхээ ачаар багаасаа англи хэл сурсан байна. Нутагтаа эргэж ирээд орос хэл сурч, МУИС-д герман хэлний ангид оржээ.
Их сургуулиа төгссөнийхөө дараа гадаадын томоохон байгууллагад ажиллаж, тэндээ үлдэх боломж байсан гэнэ. Ингээд шийдвэр гаргах мөч ирэхэд найз нөхөд, танилуудтайгаа нэлээд ярилцаж зөвлөлджээ. Монголд ирээд хэрэггүй, хямралд автаад хэцүү байна хэмээн хэлж байсан хүмүүс ч цөөнгүй гэнэ. Гэсэн хэдий ч хүний нутагт гууль болж байснаас эх орондоо алт болсон нь дээр хэмээн Монголдоо эргэж иржээ. Нэгэнт л нутагтаа амьдрахаас хойно эртхэн ирж байр сууриа олох нь дээр хэмээн бодсон гэдэг. Аав нь ч эртхэн нутагтаа төвхнөсөн нь дээр хэмээн зөвлөсөн байна. Ингээд Улаанбаатартаа эргэн ирсний дараахь нэг сард сэтгэл зүйн хувьд үнэхээр хүнд байсан гэнэ. Эргээд бодоход нутагтаа ирсэндээ баярладаг хэмээн Б.Хонгорзул нэгэн ярилцлагадаа дурджээ.
Дэлхийн энтерпренёрийн чуулга уулзалтад оролцогсдыг АНУ-ын Ерөнхийлөгч Барак Обама, Худалдааны сайд Пенни Притцкер, Жижиг бизнесийн газрын зохион байгуулагч Мария Контрерас-Свийт, АНУ-ын ОУХА-ийн зохион байгуулагч Гэйл Смит, Дэлхийн эмэгтэйчүүдийн асуудал хариуцсан Тусгай үүргийн Элчин сайд Кэтрин Рассел болон Олон нийтийн дипломат ажиллагаа, Олон нийттэй харилцах асуудал хариуцсан Төрийн нарийн бичгийн даргын орлогч Ричард Стенгэл зэрэг өндөр дээд албан тушаалтнууд хүлээн авч уулзсан байна.
Ийнхүү Монголын хоёр залуу энтерпренёр Дэлхийн энтерпренёрийн чуулга уулзалтад эх орноо төлөөлөн оролцож байгаа нь үнэхээр бахархууштай юм.
Сонин маань цувралаар дэлхийн үүсэл хөгжлийг тодорхойлж соёлт нийгмийн дэг жаяг, шашин шүтлэг, үнэт зүйлсийн суурийг тавьж байсан агуу гүрнүүдийн тухай өгүүлж байгаа билээ. Өнөөдөр зарим тохиолдолд Зүүн Ромын эзэнт гүрэн гэж хэлэгдээд байдаг угтаа бол Византийн эзэнт гүрний тухай өгүүлэх гэсэн юм.
Византийн түүхийг өөрчилсөн үйл явдал Константин I хаантай их холбоотой. Зүүн Ромын эзэнт гүрний дотор өрнөж байсан иргэний дайныг зогсоож ялагчаар тодорсон эзэн хаан Константин I, 330 онд Эзэнт гүрнийхээ нийслэлийг Грекийн далайчдын МЭӨ 659 онд Боспорын хоолойн эрэгт босгосон Бизанс хот руу нүүлгэжээ. Ийнхүү Бизанс хот Византийн эзэнт гүрний нийслэл болсноор нэрээ Константинаполис хэмээн өөрчиллөө. Цаг хугацаа улирах тусам Баруун Ром хоосрон сүйрч түүнийгээ даган Константинополь хөгжин дээшилж хүн ам нь олширч, хот хүрээгээ тэлэх болов. Хотод гоё сайхан ордон барилгууд баригдаж, арилжаа наймаа цэцэглэн, усан боомтод нь олон орны хөлөг онгоцууд шахалдах болжээ. Византийн эзэнт гүрэн, Дорно дахины орнуудтай ердийн хөсгөөр болон далайн худалдааг өргөнөөр явуулж Иран, Араб, Абиссин, Энэтхэг, Хятадаас үнэт чулуу, тансаг үнэртэн, зааны яс, амтат боов болон торгыг авчирч худалдаалж, эзэнт гүрний гар урчууд нь шилэн сав, нэхмэл, алт мөнгөн эдлэлийг урладаг байв. VI зууны үеэс эхлэн Византийн эзэнт гүрэн хүр хорхойн торго нэхэх болов.Юстиниан хааны үед Византи хөгжлийнхөө оргилд хүрчээ. Энэ хааны үед дөрвөн боть болгон нэгтгэсэн Ромын багц хуулийг сахих болж олон зуун жилийн туршид бүх нийтээрээ даган мөрдсөн юм. Хожмоо бага зэрэг өөрчлөгдсөн ч гэлээ эдгээр хуулиуд нь Франц, Герман, Итали зэрэг улсуудын үндсэн хуулийн суурь болон үлдсэн гэх юм. Түүнчлэн Юстиниан хааны үед өнөөгийн Истамбул хотноо сүндэрлэсээр байгаа Гэгээн Софийн сүм (532 он) болон бусад нэлээд олон байгууламжийг барьж бүтээсэн байна. Юстиниан хаан өөрийн ухаант эхнэр Феодарагийн хамт 527-565 оны хооронд төр барихдаа энх тайван, амар амгалан амьдрал, цэцэглэлтийг Византид авчирсан нь тухайн улсын хувьд хамгийн сайхан үе нь байжээ.
Жүдо бөхийн “Чингис хаан” гранпри тэмцээн өнөөдөр Буянт-Ухаа спортын ордонд эхэллээ. Тус тэмцээнийг Олон улсын жүдо бөхийн холбоо, Монголын жүдо бөхийн холбоо, Монгол Улсын Эрүүл мэнд, спортын яам, Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар хамтран зохион байгуулж байгаа юм. Энэ удаагийн тэмцээнд Азарбайжан, Хорват, Куба, Чех, БНХАУ, БНСУ, Япон, ОХУ, Словани, Люксембург, Казахстан, Киргизстан, Монгол зэрэг 13 орны эрэгтэй 69, эмэгтэй 65, нийт 134 жүдоч өрсөлдөж байна.
Их дээд сургуулийн 2016-2017 оны элсэлтийн ерөнхий шалгалт болж өнөөдөр нь дүнг нь танилцуулж буй. Энэ жил 37 мянган хүүхэд шалгалт өгсөн ба шалгалтынхаа хариуг EEC.MN цахим хуудсаар дамжуулан авч байгаа юм. Харин маргаашнаас эхлэн батламж тараах ажил эхэлж, оюутнууд их дээд сургуулиуддаа бүртгүүлэх аж.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдоржид өнөөдөр Монгол Улсын Сонгуулийн Ерөнхий Хорооны гишүүд 2016 оны сонгуулийн дүнг танилцууллаа.
Яг одоо “Буянт-Ухаа” спортын ордонд болж жүдо бөхийн “Чингис хаан” гранпри тэмцээн өнөөдөр эрэгтэйчүүдийн 60, 66, эмэгтэйчүүдийн 48, 52, 57 кг-ын жингийн барилдаанаар үргэлжилж байна. 
“Евро 2016” тэмцээний шөвгийн найман багийн тоглолт манайхаар 2016 оны долдугаар сарын 1-ний үүрийн 04:00 цагт Польш, Португалын шигшээ багуудын тоглолтоор эхэллээ. Хөгжөөн дэмжигчдийнхээ итгэлийг алдсангүй, энэ тэмцээний их шөвөгт хүч үзэх эрхээ хамгийн түрүүнд Португалчууд авлаа. Хоёр багийн тоглолт үндсэн цагт 1:1 харьцаатай өндөрлөж, нэмэлт цагт хэн хэн нь гоол оруулж чадахгүй байсаар ялагч ийнхүү торгуулийн цохилтоор шийдэгдлээ.
Ингээд торгуулийн цохилтоор хувь заяа нь шийдэгдэхээр болоход Португалчууд эхний цохилтыг гүйцэтгэж, Польшууд дагаж цохихоор болов. Улмаар эхний цохилтыг хоёр багийн ахлагч нар гүйцэтгэж, амжилттай болголоо. Дагаж цохисон тамирчид ч алдалгүй хийсээр байсан бөгөөд Польшийн багийн дөрөв дэх цохилтыг Португал хаалгач Р.Патришио тааж үсэрч, хааснаар тэдэнд том боломж гарч ирсэн. Португалчууд тав дахь цохилтоо амжилттай болгоход цааш шалгарах байлаа. Тав дахь цохилтыг тоглолтын үндсэн цагийн 78 дахь минутад сэлгээгээр орж ирсэн Р.Куарежма цохиж, оруулснаар “Европын Бразилчууд” тэмцээнийг цааш үргэлжлүүлэх эрхтэй болсон юм.
Монгол Улсын хүн ам гурван сая хүрсэн энэ үед болж буй энэ удаагийн УИХ-ын сонгуульд 498 нэр дэвшигч өрсөлдлөө. Сонгуулийн үр дүнгийн талаар өчигдөр СЕХ мэдээлэл хийж МАН 65, АН ес, МАХН нэг, бие даагч нэг суудалтай болсныг албан ёсоор зарласан. Харин гишүүдийн бүрэн эрхийн хугацаа хэрэгжиж эхлээгүй байгаа бөгөөд өнөөдөр морин цагт түр үнэмлэхээ гардаж авлаа. 2016-2020 оны парламентыг төлөөлөх 76 гишүүнээс 40 нь анх удаа УИХ-д сонгогдож буй. Шинэ гишүүдийн дунд төрийн албанд анх удаа зүтгэх гэж буй хэд хэдэн хүн бий. Үлдсэн нь хоёр ба түүнээс олон удаа УИХ-ын гишүүнээр ажиллах гэж байна. Тэднийг Ц.Нямдорж, Д.Лүндээжанцан нар долоо дахь удаагаа сонгогдсон амжилтаар тэргүүлэх нь. Нэг үгээр хэлбэл дээрх хоёр гишүүн 1992 оноос хойш төр түшилцэж байгаа эрхмүүд юм. 
АСЕМ-ын дээд хэмжээний уулзалт энэ сарын 14, 15-ны өдрүүдэд манай улсад болно. Үүнтэй холбогдуулан энэ сарын 13-ны 01.00 цагаас 16-ны 23.30 цагийн хооронд “Чингис хаан” Олон улсын нисэх буудал руу автомашинтай нэвтрэхийг хориглосон байна. АСЕМ-ын дээд хэмжээний уулзалтад оролцохоор гадаадын өндөр хэмжээний олон зочид төлөөлөгчид ирэх учраас ийм зохион байгуулалтыг хийж байгаа аж.
УИХ-ын 2016 оны сонгуулийн дүнгээр МАН-65, АН-9, МАХН-1, бие даагч 1 суудал аваад байгаа. Хуульд заасны дагуу Сонгуулийн ерөнхий хорооноос нэр дэвшигчдийн нэрсийг эцсийн байдлаар гаргаж, түр үнэмлэхийг өнөөдөр олголоо. Мөн УИХ-ын гишүүдийн нэрсийг Ерөнхийлөгчид өргөн мэдүүлэх юм. Үүний дараа Ерөнхийлөгч анхдугаар чуулганыг зарлан хуралдуулах зарлиг гаргана. Одоогоор анхдугаар чуулган хуралдах тов гараагүй ч ирэх долоо хоногт хуралдах байх гэсэн таамаг байна. Өмнөх 2012 оны анхдугаар чуулганыг долдугаар сарын 6-нд зарлан хуралдуулах зарлигийг Ерөнхийлөгч гаргаж байжээ.