Categories
мэдээ цаг-үе

”Малайз дахь аллага” нэртэй Ш.Алтантуяагийн үхлийн тухай нэвтрүүлэг дэлхийд дуулиан тарьж байна

-СЭТГҮҮЛЧ МЭРИ ЭНН ЖОЛИГ ХУДАЛ МЭДЭЭЛЭЛ ЦАЦАЖ, ОЛОН НИЙТИЙГ ТӨӨРӨГДҮҮЛСЭН ХЭМЭЭН МАЛАЙЗААС ХӨӨХ ШИЙДВЭР ГАРГАЖЭЭ-

“Аль жазера” телевиз саяхан манай улсын иргэн, Шаарийбуугийн Алтантуяагийн амь насаа алдсан хэргийг дахин сөхөж, ”Малайз дахь аллага” нэртэй нэвтрүүлэг бэлтгэн дэлхий даяар цацсан юм. Үүнийгээ цахим хуудастаа тавьсан нь дэлхий нийтэд шуугиан тариад байна. Малайз улсад бусдын гарт хэрцгийгээр хөнөөгдсөн Ш.Алтантуяагийн хэргийг “Аль Жазера” агентлагийн эрэн сурвалжлах сэтгүүлч мөрдөж, 26 минутын нэвтрүүлэг хийжээ. Сэтгүүлч Мэри Энн Жоли Ази-Номхон далайн бүс нутаг дахь хурц асуудлыг хөнддөг “101 East” нэвтрүүлгээрээ аллагын тухай дэлгэрэнгүй материалыг ийн үзүүлсэн аж.

Энэ нэвтрүүлгээр “Ш.Алтан­туяа нь 2006 оны аравдугаар сард амиа алдсан юм. Малайзын нөлөө бүхий улстөрчидтэй холбогдож байсан орчуулагч бүсгүйн толгой руу нь буудаж, биед нь “С4” нэртэй тэсрэх бодис зүүж дэлбэлснийг шинжээчид тогтоосон тухай өгүүлжээ. Энэ нь бүсгүйн аминд хүрэх гэсэн харгис аллага байсан гэдгийг онцолсон байна. Мөн есөн жилийн өмнө болсон хүн амины хэрэг Малайзын хамгийн дуулиантай бөгөөд учир битүүлэг хэрэг гэжээ. Тус хэрэгт улс төрийн сөрөг хүчин болон тэдний хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд Малайзын Ерөнхий сайд Нажиб Разакыг олон жил буруутгаж байгаа хэмээн болсон үйл явдлыг хүргэж, Алтантуяагийн аав Шаарийбуугийн охиныхоо амийг Малайзын талаас олон жил нэхэж, уйгагүй хөөцөлдсөн гэдгийг дурдаад түүний сэтгэл өвтгөм яриаг оруулжээ. Залуухан монгол бүсгүйг хөнөөсөн хоёр залуу Нажибтай мөн холбоотой байсан хэмээн 26 минутын хугацаатай, эрэн сурвалжлах баримтат нэвтрүүлэгтээ мэдээлжээ.

Мөн бүсгүйн эцэг болох С.Шаарийбуу энэ талаар хүний эрхийн бүхий л байгууллагуудад хандсан боловч тусыг эс олсон байна. Түүний энэхүү гомдлыг сонсч, охиных нь үхлийн үнэн мөнийг олоход тус болохоор шийдсэн хэмээжээ. Энэхүү нэвтрүүлгийг энэ сарын 10-нд цацсан байна.

МАЛАЙЗЫН ЕРӨНХИЙ САЙДЫН АЛБАНААС МЭДЭГДЭЛ ГАРГАВ

“Аль Жазера” агентлаг Ш.Алтантуяагийн үхлийн тухай баримтат кино цацсаны дараа Малайзын Ерөнхий сайдын албанаас мэдэгдэл гаргасан байна. Тэрхүү мэдэгдэлд тус улсын Ерөнхий сайд Нажиб Разак талийгаачийг огт мэдэхгүй бөгөөд хэзээ ч уулзаж, холбогдож байгаагүй хэмээжээ. Түүнчлэн шумбагч онгоц худалдан авах тохиролцоог Малайз ба Францын Засгийн газар хийсэн бөгөөд талийгаачийг худалдан авалтад оролцоогүй хэмээсэн байна. Хүн амины хэрэг үйлдсэн хоёр хүн Ерөнхий сайдын хувийн хамгаалагчид байгаагүй. Энэ бол улс төрийн зорилготой гүтгэлэг бөгөөд үүнийг үндэслэлгүй хуйвалдааныг даамжруулахад ашиглаж байна. Тэд өндөр дээд хэмжээний зочид болон Засгийн газрын албаны хүмүүсийн аюулгүй байдлыг хангадаг Малайзын цагдаагийн газрын ажилтнууд байсан. Баривчлагдах хүртэл нь тэдний хийсэн үйлдлийн талаар Ерөнхий сайд юу ч мэдээгүй. Цагдаагийн мөрдөн байцаалт, шүүхийн шийдвэр, тэр дундаа, Малайзын Дээд шүүх, Давж заалдах шатны шүүх, Холбооны шүүх зэрэг шүүхийн шийдвэрүүд гарсан. Гэм буруутай этгээдүүдэд ял шийтгүүлсэн. Хууль эрх зүйн эдгээр шатанд Ерөнхий сайдын нэр нэг ч холбогдоогүй. Үндэслэлгүйгээр Ерөнхий сайдыг уг хэрэгт холбогдуулсан нэвтрүүлэг Малайзын шүүхийг гутаан доромжилж байна. Малайзын Засгийн газар шумбагч хөлөг онгоц худалдан авахад Ерөнхий сайд ямар ч зөрчил гаргаагүй. Дахин хэлэхэд эдгээр гүжирдлэг нь улс төрийн зорилготой” гэжээ.

Харин нэвтрүүлэг хийсэн сэтгүүлч Мэри Энн Жолиг худал мэдээлэл цацаж, олон нийтийг төөрөгдүүлсэн хэмээн үзэж Малайзаас хөөх шийдвэр гаргаснаа мэдэгджээ.

ТУХАЙН ҮЕД ЮУ БОЛОВ

Шаарийбуугийн Алтанту­яагийн амиа алдсан өдөр түүнийг хүргэж өгсөн так­сины жолооч энэ хэргийн талаар хамгийн анх цаг­даад мэдээлсэн гэдэг. Бүс­гүйг түүний нүдэн дээр барьцаалан, машинд суул­ган авч одоход жолооч барьцаалагчдын машины марк, дугаарыг тэмдэглэн авч, цагдаад мэдээлжээ.

Машиныг хэдэн өдрийн дараа олсон бөгөөд Малайзын Засгийн газарт бүртгэлтэй машин болохыг тогтоосон байдаг. 2006 оны арваннэгдүгээр сарын 19-нд Малайзын цагдаагийн газрын тэмдэглэлд залуухан ази бүсгүйн үхлийн талаар маш тодорхой бичсэн байжээ. Гэвч уг рапорт нууц хэвээр байсан гэдэг.

Бүх зүйл 2002 онд Франц-Испанийн “Армарис” гэх компани Малайзын Засгийн газарт гурван шумбагч хөлөг нийлүүлэх нэг тэрбум еврогийн хэлэлцээ байгуулснаас эхэлжээ. 28 настай Ш.Алтантуяа бүсгүй “Армарис” болон Малайзын Засгийн газрын хоорондох учир битүүлэг, асар үнэтэй наймааны золиос болсон билээ. “Liberation” сонины сүүлийн дугаарт Ш.Алтантуяагийн аллагын хэрэгт Малайзын Засгийн газар, Ерөнхий сайд Нажиб Разак холбоотой гэж бичсэн байдаг. Харь газар амиа алдсан Ш.Алтантуяа 2004 онд Хонконгт Абдул Разак Багиндатай танилцсанаар түүний хувь тавилан орвонгоороо эргэсэн юм.

Багинда гэгч нь тухайн үед аюулаас хамгаалахын ажилтан, Малайзын Стратегийн судалгааны төвийн захирал байв. Багиндад оросоос англи хэл рүү орчуулга хийж өгдөг байсан Ш.Алтантуяа удалгүй түүнтэй амрагийн холбоотой болсон байна. Багинда тухайн үед Ерөнхий сайдын орлогч байсан Нажиб Разактай ойр дотно холбоотойгоороо Куала Лумпурын элитийн хүрээнд багтдаг байжээ.

2005 онд Ш.Алтантуяа Багиндатай хамт түүний улаан Ferrari-гаар Европоор зугаалсан гэдэг. Гэвч тэр зугаалгын цаад зорилго нь шумбагч хөлөг худалдаж авах хэлэлцээ байжээ. Хэлэлцээг бүр 2002 онд байгуулсан байсан ч чухал заалтуудыг тохироогүй байж. Алтантуяа Парисын нэгэн клубт Нажиб Разак болон Багиндатай авахуулсан зургаа үзүүлж байсныг нэгэн найз нь гэрчилсэн боловч Нажиб Разак коран судар дээр гараа тавьж, бүсгүйг амьдралдаа огт харж байгаагүй хэмээн мэдүүлэг өгсөн юм.

2006 оны аравдугаар сард “Армарис” техник үйлчилгээний комисст Багинда болон түүний нөхөд төлбөрөө тушаасныг сонсоод Алтантуяа Куала Лумпурт очиж өөрийн хувиа авахыг хүсчээ. Харин Багиндагийн удирдаж байсан техник үйлчилгээний “Perimekar” түүнд олгох 500.000 ам.долларыг өгөхөөс татгалз­жээ. Багинда, Алтантуяа нар үүний өмнөхөн хоёр тийш болсон гэдэг. Учир нь Багиндагийн хартай эхнэр түүнд ямар ч мөнгө өгөхгүй байхыг тушаасан байна. Алтантуяа өөр хоёр монгол бүсгүйн хамт Куала Лумпурт очиж, Багиндаг мөнгийг нь өгөхийг шаардсан байдаг. Харин хэдхэн хоногийн дараа бүсгүй амиа алдсан бөгөөд Малайзын цагаачлалын бүртгэлээс түүний нэр арчигдсан байдаг.

Ш.АЛТАНТУЯА ГЭЖ ХЭН БАЙВ

Ш.Алтантуяа англи, орос хэлээр чөлөөтэй ярихын зэрэгцээ хятад, япон хэлний мэдлэгтэй, өндөр боловсролтой нэгэн. ОХУ-ын Белыйводы, Чимкент, Ленинград хотод 1-6 дугаар ангиа дүүргэж 1990 онд гэр бүлээрээ Монголд ирээд Орос 14, улмаар 84 дүгээр дунд сургуульд суралцсан байна. МУИС-ийн дэргэдэх лицей аравдугаар ангийг төгссөн аж. Дараа нь Хүмүүнлэгийн ухааны их сургуульд суралцаж байгаад Отгонтэнгэр дээд сургууль руу шилжин англи хэлний орчуулагч мэргэжил эзэмшсэн. Мөн БНХАУ-ын Бээжин хотын Гадаад хэлний их сургуулийн хятад хэлний ангид орчуулагч, эдийн засагч мэргэжлээр давхар мэргэшсэн гэнэ. Тэнд суралцаж байх хугацаандаа Оросын илгээмжийн нэгэн том компанид орчуулагчаар ажиллаж байжээ. Сургуулиа төгсч ирээд хувиараа гоо сайхны салон байгуулан бизнес эрхлэх болсон аж. Орос, англи хэлийг сайн эзэмшсэн Ш.Алтантуяа хувийн бизнесийн шугамаар олон улс оронд орчуулагчийн ажлаар зорчиж байгаад ийн амиа алдсан юм.

Д.МАРГАД

Categories
мэдээ цаг-үе

Г.Туулхүү: Өршөөлийн хуульд 100 гаруй мянган хүн хамрагдаж байгаа

Шүүхийн шийдвэр
гүйцэтгэх ерөнхий газрын дэд дарга, хурандаа Г.Туулхүүтэй ярилцлаа.

-Өршөөл үзүүлэх
тухай хуулийн Ерөнхийлөгчийн хориг тавьснаас бусад заалтууд хэрэгжиж байгаа юу.
Ерөнхийлөгч хориг тавьчихсан, УИХ-аар хэлэлцэж байгаа учраас ял эдэлж байгаа хүмүүс
суллагдах боломжгүй юу?

-Ерөнхийлөгч Өршөөл
үзүүлэх тухай хуулийн дөрөвдүгээр зүйлийн 4.1, долдугаар зүйлд хориг тавьсан шүү
дээ. Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн дөрөвдүгээр зүйлд “Ял шийтгэлээс өршөөн хэлтрүүлэх
тухай” заасан байгаа. Энэ зүйлийн 4.1-д Ерөнхийлөгч хориг тавьчихсан учраас ял эдэлж
байгаа хүмүүст хууль үйлчлэхгүй, хүлээгдэж байгаа. УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар өчигдөр
(уржигдар) Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээж авлаа. Өнөөдрөөс УИХ-ын байнгын хороо
хуралдаад хуулийн төслийг хэлэлцээд явах байх.

-Хорихоос өөр төр­лийн
ял шийтгүүлсэн хүмүүсийг өршөөх тал дээр Ерөнхийлөгч хориг тавиагүй учраас хэрэгжиж
байгаа биз дээ?

-Хуулийн дөрөвдүгээр
зүйлийн 4.2-т “Хорихоос өөр төрлийн хөнгөн ял шийтгүүлсэн этгээдийг гүйцэтгээгүй
ялаас өршөөн хэлтрүүлнэ” гэж заасан. Энэ заалт хэрэгжиж байгаа. Албадан ажил хийлгэх
ял зогссон. Шүүх рүү материалыг шилжүүлж байна. Ерөнхийдөө процессын ажиллагаа зогсоод
бичилбэрийн ажил үргэлжилж байгаа. Улсын хэмжээнд 1200 орчим хүн хорихоос өөр төрлийн
ялтай байсныг өршөөх ажиллагаа хэрэгжээд явж байгаа.

Мөн Өршөөл үзүүлэх
тухай хуулийн дөрөвдүгээр зүйлийн 4.3-т захиргааны шийтгэл хүлээсэн хүмүүсийг өршөөх
тухай заасан нь хэрэгжиж байна. Баривчлах шийтгэлтэй байсан хүмүүс суллагдсан. Долдугаар
сарын 1-нээс өмнө тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан 82 мянган иргэнд жолооны
үнэмлэх олгох ажиллагаа үргэлжилж байна. Бүгдийнх нь эрх сэргээгдчихсэн байгаа.
Нийтдээ энэ хууль 100 гаруй мянган хүнд үйлчилнэ.

-Тэнсэн харгалзах
ялтай, нялх хүүхэдтэй гэх шалтгаанаар ял хойшилсон хүмүүс өршөөгдөх үү?

-Өршөөлд хамрагдаж
байгаа. Тэнсэн харгалзах ял, хойшлуулсан ялыг хэрэгсэхгүй болгоно.

-Ял эдэлж байгаа
хичнээн хүн өршөөгдөж, суллагдах вэ. Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээж авсан бол, аваагүй
бол гэдэг хоёр ялгаатай тоо яригдах байх?

-Нийтдээ 6600 орчим
хоригдол ял эдэлж байна. Тэднээс Өршөөл үзүүлэх тухай хуулиар 1700 орчим хоригдол
суллагдана гэж үзэж байгаа. Мөн 600 орчим ялтны эдэлж байгаа ялаас хоёр жил хасагдана.
Бидний судалгаагаар Ерөнхийлөгчийн хориг 161 хүнд үйлчлэх юм. Хорих ангиас 161 хүн
Өршөөл үзүүлэх тухай хуульд хамрагдах байгаад Ерөнхийлөгчийн хоригоор хаагдах нь
гэж ойлгож болно. Тэдний олонхи нь онц, хүнд хор хохирол учруулсан залилангийн хэрэг
буюу Эрүүгийн хуулийн 148.4-т зааснаар ял шийтгүүлсэн иргэд байгаа. Мөн Эрүүгийн
хуулийн 181.3, 147.2, 96.1, 96.2 буюу хүний биед хүнд гэмтэл учруулах, танхай, дээрмийн
хэргээр ял эдэлж байгаа хүмүүсийн эдлэх ялаас хоёр жил хасах тухай Ерөнхийлөгчийн
хоригт бий. УИХ үүнийг хүлээж аваад баталбал 1700 орчим ялтны эдлэх ялаас хоёр жил
хасагдана.

-Ерөнхийлөгч авлига,
албан тушаалын хэргийг өршөөх тухай заалтууд дээр хориг тавьсан. Тухайлбал, авлигын
хэргээр хичнээн хүн өршөөгдөх гэж байсан бэ?

-Эд хөрөнгө завших,
үрэгдүүлэх, эрх мэдлээ урвуулах, хэтрүүлэх зэрэг Эрүүгийн хуулийн зүйл ангиудад
зааснаар ял эдэлж байгаа 40-өөд хүн байдаг. Хээл хахууль авах, хууль бусаар хөрөнгөжсөн
хэргээр ял эдэлж байгаа арав гаруй хүн бий. Энэ мэтээр 161 хүн хоригт хамаарч байгаа.
Энэ бол шүүхийн шийдвэрээр ял эдэлж байгаа хүмүүсийн тоо. Үүнээс гадна энэ төрлийн
гэмт хэрэг үйлдсэн үндэслэлээр цагдаагийн байгууллага, АТГ-т шалгагдаж буй хүмүүсийн
тоо нэжгээд байгаа байх. Шүүхийн шийдвэр дээр байхгүй тоог би ярих эрхгүй.

-УИХ-ын гишүүдийг
улстөржиж, намынхаа гишүүдийг хэргээс мултлахын тулд авлига, албан тушаалын хэргүүдийг
өршөөхөөр хуульчилсан гэдэг хардлага бий. Ерөнхийлөгчийн хориг тавьсан албан тушаал,
авлигын хэрэгт холбогдсон хүмүүс дунд улс төрийн алба хашиж байсан, өндөр албан
тушаал эрхэлж байсан хүмүүс хэр олон бол?

-Шоронд ял эдэлж байгаа
хувь хүний талаар ярьж болдоггүй. Ял эдэлж байгаа ч эдлэх эрх гэж тэр хүнд бий.
Ял эдэлж байгаагаа нийтэд мэдэгдэхийг хүсэхгүй байдаг. Өршөөлийн хуулийг батлах
эрх нь УИХ-д л бий. Яаж батлах нь УИХ-ын онцгой эрх. Уучлах эрх Ерөнхийлөгчид бий.
Тиймээс бид хуульд үнэлэлт, дүгнэлт өгөх эрхгүй. Бид хэрэгжүүлэх л үүрэгтэй.

-Шүүхийн шийдвэртэй
байгаа 161 хүний учруулсан хохирол хэдэн төгрөг байгаа вэ?

-Иргэдэд учруулсан
хохирлын хэмжээг тооцоогүй. Залилан, тэр дундаа онц хүнд гэмт хэргийн хохирол их
байдаг. Эдийн засгийн хэргүүд хохирлоосоо шалтгаалж хөнгөн, хүндэвтэр, хүнд, онц
хүнд гэсэн зүйл ангиар ялгардаг. Эрүүгийн хуулийн 148.4 онц хүнд гэмт хэрэгт тооцогддог
учраас хохирлын хэмжээ их гэж ойлгож болно.

-Хохирлыг нөхөн
төлсний дараа өршөөх үү, эсвэл бусдад учруулсан хохирлыг нь ч өршөөлд хамруулах
уу?

-Өршөөл үзүүлэх тухай
хуульд хохирлыг нөхөн төлсний дараа гэсэн ойлголт байхгүй. “Хохирлоо нөхөн төлөхийг
илэрхийлсэн бол…” гэсэн байгаа. Өөрөөр хэлбэл, шалгагдаж байгаа хүмүүс хохирлоо
нөхөн төлөхөө бичгээр илэрхийлнэ. Өршөөгдсөнийхөө дараа хохирлоо төлөхгүй бол хохирогч
Иргэний шүүхэд хандана. Шүүх дээр өршөөгдсөн иргэний бичиж өгсөн бичиг нь нотлох
баримт болох юм. Харин шүүхийн шийдвэр гарчихсан бол хохирлыг нөхөн төлүүлэхийг
илэрхийлнэ гэдэг ойлголт байхгүй. Таслан шийдвэрлэх тогтоол дээр гэм бурууг тогтоогоод
төлбөрийг нь тавиад өгчихсөн байгаа. Тиймээс эдлэх ялыг өршөөж хохирлыг нөхөн төлүүлэх
ажил шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлээр үргэлжлээд явах юм.

-Өршөөгдсөн хэдэн
мянган хүн гараад ирэхээр гэмт хэрэг ихэснэ, нийгэм айдаст автана гэх хандлага бас
байгаа. Өмнө нь өршөөгдсөн хүмүүсийн хэдэн хувь нь дахин гэмт хэрэгт холбогдсон
бэ. Суллагдсан хүмүүсийг нийгэмшүүлэх тал дээр ямар арга хэмжээ авч байгаа бол?

-Зургаа дахь Өршөөлийн
хууль батлагдаж байна. Ер нь өршөөгдөөд гарсан хүмүүсийн 7-8 хувь нь дахин гэмт
хэрэг үйлдсэн судалгаа байдаг. Мянган хүн суллагдаад гарлаа гэхэд есөн зуу нь сайхан
амьдралд хүрч, 100 шахам нь дахин гэмт хэрэг үйлдсэн гэсэн үг. 90 гаруй хувь нь
сайхан амьдралд хүрч байна гэдэг Өршөөлийн хуулийн давуу тал. “Ийм их хүн гэнэт
гараад ирэх нь” гэж ярих юм. Тэр хүмүүс өмнө нь бидний дунд амьдарч л байсан. Одоо
ч бидэнтэй хамт амьдарч л байгаа. Тэднийг бүгдийг нь муу, муухай хүмүүс гэж нийгэм
хүлээн авч болохгүй. Тэр хүнийг аав ээж, хань ижил, хүүхэд, ах дүү, найз нөхөд нь
хүлээж байгаа. Нэг удаа алдлаа, гараад сайхан амьдрах юмсан гэсэн сэтгэлтэй хүмүүс
олон бий. Өршөөгдсөн хүмүүс айхавтар аюултай гэмт хэрэг үйлдсэн хүмүүс биш. Өршөөлийн
хууль гараагүй ч бай тэд цувраад гарч ирээд бидний дунд амьдарна. Харин ах дүү,
төрөл садан нь хүнээ хүлээж авах бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй. Миний хүү гараад ирэхээр
тэнд амьдруулна, дүүдээ ийм ажил олж өгнө гээд тус бүртээ бэлтгэл хийж байгаа. Түүн
шиг орон нутаг, нийслэл бэлтгэлээ хангаж байх ёстой. Харамсалтай нь Өршөөлийн тухай
хууль хэрэгжүүлэх ажлын хэсэгт Нийслэлийн Засаг даргын орлогч орохгүй гэсэн мэдэгдэл
хийсэн. Тэр хүний хэн байх нь сонин биш. Нийслэлд 800-900 ялтан суллагдаж ирж байгаа.
Тэднийг аль аль дүүрэгт хүлээж авч, нийгмийн асуудлыг нь хэрхэн шийдэх, ажлын байраар
яаж хангах вэ гэдэг асуудал дээр Нийслэлийн Засаг даргын нийгмийн асуудал хариуцсан
орлогч оролцох ёстой. Ажлын комисс УИХ-аас баталсан хуулийг хэрэгжүүлэхэд л бэлтгэдэг.
Гэтэл тэр хүн би ялаас хүн чөлөөлөхгүй гээд татгалзчихсан. Тиймээс нийслэлд суллагдаж
ирэх хүмүүсийг хүлээж авахад Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газарт хэрхэн бэлтгэж
байгааг мэдэхгүй байна.

-Суллагдсан хүмүүсийг
гэр, гэрт нь хүргэж өгөх үү. Тахарын алба танай байгууллага хоёр хамтарч ажиллах
болов уу?

-Хорих ангиас суллаад
л орхичихож болохгүй. Орон нутгийн хорихоос суллагдсан хүмүүсийг тэндэхийн цагдаад
хүлээлгэж өгнө. Дарханд ял эдэлж байгаа хоригдол Дундговь аймаг руу явах шаардлагатай
бол Улаанбаатарт авчраад эндээс Дундговь явах бүх хүнийг нэгтгээд хүргэж өгнө.

-Ял эдэлж байгаа
ихэнх хүүхэд суллагдах байх гэсэн таамаг
бий. Үнэн үү. Эмэгтэйчүүд хэр олон бол?

-Хүүхдүүдийн дийлэнх
нь хамрагдана. Өмнөх Өршөөлийн хуулиудыг харж байхад эмэгтэйчүүдийн хорихоос
100 гаруй хүн суллагдаж байсан. Эмэгтэйчүүдийн хориход ял эдэлж байгаа хүмүүсийн
ихэнх нь залилан, хүн амины хэрэгтэй байдаг. Тиймээс хаагдаад үлдчихдэг тал бий.
Гэхдээ Өршөөлийн хууль ямар байдлаар эцэслэн батлагдахаас шалтгаална.

-Ямар хэрэг үйлдсэн
хүмүүс өршөөгдөхгүй вэ?

-Цаазаар авах ял шийтгүүлсэн
хүний ял нь уучлагдан хорих ялаар солигдсон бол өршөөгдөхгүй. Онц аюултай гэмт хэрэгтнээр
шүүх тооцсон бол өршөөхгүй. Онц аюултай гэмт хэрэгтнээр шүүх тооцсон 200 гаруй хүн
ял эдэлж байгаа. Тэдэнд Өршөөлийн хууль үйлчлэхгүй. Мөн эх орноосоо урвасан, тагнуул
хийсэн, төр нийгмийн зүтгэлтний амь биед халдах гэмт хэрэг үйлдсэн, зэвсэгт үймээн
дэгдээсэн, хорлон сүйтгэсэн, хүнийг санаатай алах гэмт хэрэг үйлдсэн, хүн хулгайлах,
худалдах гэмт хэрэг үйлдсэн гэх мэт Эрүүгийн хуулийн 29 зүйл ангиар ял шийтгүүлсэн
хүмүүс өршөөгдөхгүй. Өршөөлд хамаарахгүй гэмт хэрэг үйлдсэн 4000 гаруй хүн ял эдэлж
байгаа.

-УИХ-ын чуулганы
хуралдаан дээр Р.Гончигдорж гишүүн өршөөгдсөн хүмүүс шоронд нэг ч хонох ёсгүй гэж
байсан. Ер нь энэ хууль нийгэмд маш их хүлээлттэй байсан. Батлагдсан даруйд олон
хүн суллагдана гэж догдолсон. Үүнээс болж ялтнуудын сэтгэл санаа тогтворгүй болох
асуудал гарч байна уу?

-Хууль хүчин төгөлдөр
болох хугацаа гэж бий. Ерөнхийлөгч бүрэн эрхийнхээ хүрээнд хориг тавьсан л бол хууль
үйлчлэх үйл явц зогсдог. Хоригийг УИХ-аар шийдсэний дараа ял эдэлж байгаа хүмүүсийн
асуудлыг шийднэ. Тиймээс хууль бусаар ял эдэлж байгаа нэг ч хүн байхгүй. Өршөөлийн
хууль батлагдаад л бүх хүн маргааш чөлөөлөгдчихнө гэж ойлгож болохгүй. Хууль батлагдсаны
дараа шоронд хоригдож байгаа хүн тус бүрийн асуудлыг хурлаар оруулдаг. Нэг өдөр
бүх хүний асуудлаар хурал хийчихэж амжихгүй. Суллах ажиллагаа сарын турш үргэлжилнэ.
Хууль хэрэгжиж дуусах хугацаанд амжуулна гэж ойлгож болно.

-Ерөнхийлөгчийн
хоригийг УИХ нэр төдий хүлээж авлаа. Ажлын хэсэг хоригийг гуйвуулсан төслийг байнгын
хороогоор хэлэлцүүлэхээр оруулж ирсэн гэх шүүмжлэл байна. Ерөнхийлөгч дахиад хориг
тавих боломжтой биз?

-УИХ Өршөөлийн хуулийг
баталсны дараа Ерөнхийлөгч тав хоногийн дотор хориг тавих эрхтэй. Өмнөх Өршөөлийн
хуулийн туршлагыг харахад Ерөнхийлөгч хориг тавиад УИХ хэлэлцээд баталсны дараа
Ерөнхийлөгч дахин хориг тавьж байсан.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Такэнори Шимизү: Танайх хууль тогтоомжоо тодорхой болговол хамтран ажиллах нөхцөл бүрдэнэ

Япон улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд
Такэнори Шимизүтэй ярилцлаа.

-Японы Засгийн газар Монгол Улстай дипломат харилцаа тогтоосноос хойш өнөөг
хүртэл 238 тэрбум иений тусламж үзүүлээд байна. Өнөөдрийн хувьд Хөшигтийн
хөндийн нисэх онгоцны буудлын барилгын ажлыг гүйцэтгэж байна. Хоёр орны эдийн
засгийн нөхцөл байдлын тал дээр ямар бодолтой яваа вэ?

-Монголын эдийн засгийг хөгжүүлэх хэрэгтэй. Ингэхийн тулд Япон улсын
зүгээс хийж хэрэгжүүлэх томоохон ажлууд байна. Түүний нэг нь Хөшигтийн хөндийн
нисэх онгоцны буудал юм. Монгол Улсын хамгийн том нисэх онгоцны буудал
“Чингис хаан” буудал гэхэд тогтмол нислэг хийхэд 75 хувийн гүйцэтгэлтэй
байгаа. Үлдсэн 25 хувийнх нь нислэг хоцрох юм уу, ямар нэгэн шалтгаанаар
саатдаг. Хөшигтийн хөндийд шинэ нисэх онгоцны буудал барьснаар нислэгийн нөхцөл
байдал нэлээд сайжрах тооцоо бий.

Монгол Улсын эдийн засгийн томоохон түлхүүр нь уул уурхайн салбар. Гэтэл
Монголын өнөөдрийн нөхцөлд янз бүрийн шалтгаанаар уул уурхайн салбараа
хөдөлгөхгүй байна л даа. Ийм тохиолдолд Монголын эдийн засгийн салбарыг
сайжруулах нэг том салбар бол нисэхийн салбар гэж харж байгаа. Тиймээс аялал
жуулчлалыг хөгжүүлэхийн тулд шинэ нисэх онгоцны буудал томоохон дэмжлэг болно.

-Монголын эдийн засгийг авч явсан уул уурхайн салбар өнөөдөр зогсолтын
байдалтай байна. Олон улсын зах зээлд манай экспортын бараа
бүтээгдэхүүний үнэ уначихлаа. Бид эдийн засагтаа ямар арга хэмжээ авбал зүйтэй
бол?

-Таны хэлж байгаа үнэн. Монголын эдийн засагт тодорхой хэмжээнд нэмэр
болох зүйл бол мал аж ахуйн салбар юм шүү. Одоо харин мал аж ахуйн салбарын
бүтээгдэхүүнийг хэрхэн олон улсын зах зээлд экспортлох вэ гэдэгт тусгайлан
анхаарал хандуулах ёстой. Энэ талын бодлого хэрэгтэй байна. Мал аж ахуйн
салбарын шинэ технологиуд гэж бий. Тиймээс бүхий л нөөц боломжоо бүрэн ашиглаад
явбал манай хоёр орны эдийн засгийн харилцаа улам хөгжих учиртай. Монголын
эдийн засагт асар их гэрэл авч ирнэ дээ.

-Монгол Япон хоёр орны хооронд эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр
байгуулагдсан. Эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр хэрэгжиж эхэлснээр хоёр орны
эдийн засагт ямар өөрчлөлтүүд гарах вэ?

-Эдийн засгийн түншлэлийн гэрээг баталсан. Гэсэн хэдий ч Монгол Улс
дотоодын хууль тогтоомжоо шинэчилж чадаагүй байна. Энэ гэрээ одоохондоо хүчин
төгөлдөр болж чадаагүй байгаа. Монгол Улсын Их хурал намрын чуулганаараа үүнийг
хэрэгжүүлэх хуулийн төслөө батлах байх гэж найдаж байна. Хууль тогтоомж нь
батлагдсаны дараа Японы зүгээс төрөл бүрийн тоног төхөөрөмж нийлүүлэх, хамтын
ажиллагаа явуулах маш сайхан нөхцөл бүрдэнэ. Энэ нь цаашдаа хоёр орны эдийн
засгийн тал дээр худалдаа, хөрөнгө оруулалтын талын асар их боломжуудыг нээж
өгнө. Эхлээд мал аж ахуйн салбартаа анхаараач ээ гэдгийг дахин хэлмээр байна.

Монголын бүтээгдэхүүн 11 хувийн гаалийн татвартай байгаа. Үүнийгээ
зохицуулж чадвал Монголын бүтээгдэхүүн Японы зах зээлд өрсөлдөх бүрэн боломжтой
болно. Монголын хувьд Японд өрсөлдөх зах зээл нь бий. Монголоос Японд ихээхэн
хэмжээний ноолууран цамц гаргах боломжтой.

-Манай ноолууран бүтээгдэхүүн ихэвчлэн Европын орнууд руу гардаг. Тэр
бүр хүйтэрдэггүй Япон улсад ноолууран бүтээгдэхүүн гаргаад амжилт олох уу?

-Учир нь Япон улс 130 сая хүн амтай. Тэр утгаараа энэ чинь том зах зээл
байхгүй юу. Монголын мал аж ахуйн салбарт томоохон дэмжлэг болно. Эдийн засгийн
түншлэлийн гэрээ хэрэгжиж эхэлснээр Монголын төрөл бүрийн бүтээгдэхүүн гарах
боломжтой. Тэр дундаа эко гэж нэрлэгддэг байгалийн цэвэр бүтээгдэхүүн жимс,
ундаагаа Японы зах зээлд гаргах хангалттай өргөн боломж байна. Одоо харин танай
тал хуулиудаа цэгцлэх хэрэгтэй.

-Та Япон улс Монголд буцалтгүй тусламж үзүүлнэ гэхээсээ илүүтэйгээр
хөнгөлөлттэй зээлүүдийг цаашид олгоно гэж мэдэгдсэн. Энэ талаараа тайлбар
өгөхгүй юу?

-Монгол Улсын нэг хүнд ноогдох ДНБ-ий хэмжээ 4000 ам.доллар хүрч байна.
ДНБ-ий нэг хүнд ноогдох хэмжээ 2000 ам.доллараас давбал буцалтгүй тусламжийг
өгөх боломжгүй болдог. Өөрөөр хэлбэл Монгол Улс шинэ тутамд хөгжиж байгаа гэдэг
утгаараа гадны орнуудын болон олон улсын байгууллагуудын хөнгөлөлттэй
зээлүүдийг ашиглаж улс орноо хөгжүүлэх ёстой. Тэр дундаа төрөл бүрийн аж
ахуйнуудыг хөгжүүлэх шаардлагатай. Тиймээс энэ бүгдээ хөнгөлөлттэй зээлээр
шийдэх нь Монгол Улсад ч хэрэгтэй. Байнга гараа дэлгэн тусламж хүсээд сууж
болохгүй.

Хамгийн сүүлд Япон улсын зүгээс Монгол Улсад үзүүлсэн хөнгөлөлттэй
зээлийн хүү 0.1 хувь байна. Түүнийгээ 40 жилийн хугацаанд төлж болно гэсэн.
Гэхдээ эхний 10 жилд үндсэн зээлээ төлөлгүйгээр хүү төлөөд явах юм. Энэ бол
дэлхийд хамгийн хямдхан, ашигтай хөнгөлөлттэй зээл байхгүй юу. Үүнийгээ Монгол
Улс бүрэн дүүрэн ашиглаад явбал өөрсдийнх нь эдийн засагт л хэрэгтэй байгаа юм.
Танай орны хувьд эдийн засгийн өгөөжтэй салбараа хөгжүүлэн, ашиглах ёстой гэж
бодож байна. Монголд ашигтай өөр зээл одоохондоо байхгүй.

-Монгол Улсын эдийн засаг өнөөдрийн нөхцөлд маш хүнд байгаа гэдгийг та
анзаарч л байгаа байх. Манай орны хувьд эдийн засгийн хүндрэлээс гарахад ямар
арга хэмжээ авах нь зүйтэй гэж харж байгаа вэ. Япон орны хувьд эдийн засаг нь
харьцангуй тогтвортой байдаг. Эдийн засгаа тогтворжуулах ямар боломж байгаа
бол?

-Би нэг л зүйлийг хэлмээр байна. Монгол Улс өөрт байгаа зүйлээ бүрэн
дүүрэн ашиглах хэрэгтэй. Үргэлж гаднаас зээл тусламж авдаг энэ байдлаасаа
татгалзах ёстой. Монголд хангалттай нөөц бий.

-Тухайлбал, ямар нөөц боломжууд гэж?

-Хэн хүнгүй мэдэж байгаа байгалийн асар их нөөц танай улсад байдаг. Мөн
мал аж ахуйн салбар бий. Нэгэнт Монголын тал нутагт бэлэн байгаа энэ бүхнээ
ашиглаад гадагшаа экспортлохгүйгээр Монгол Улсын хөгжил гэж байхгүй.

-Уул уурхайн салбараа хөдөлгөнө гэхээр ямар нэгэн байдлаар гацаанд
орчихоод байдаг…

-Монголын одоогийн нөхцөлд зарим хүмүүс хэтэрхий эх оронч болоод
байгалийн нөөцийг ашиглах асуудал таг зогсчихлоо. Улстөржилт нь их болчихлоо.
Ер нь бол сонгууль дөхөх тусам ийм эх орончид улам их болдог. Гэхдээ Монголд
байгаа нөөцийг монголчуудын төлөө бүрэн сайн ашиглах ёстой.

-Бүрэн сайн ашиглана гэдэг нь…

-Гадаадад экспортлох ёстой. Мөн гадаадын хөрөнгө оруулалтыг оруулах
шаардлагатай. Тэгж гэмээнэ Монгол Улс хөгжлийн анхан шатны хөгжилд зарцуулах
мөнгөө бүрдүүлнэ.

-Япон улсын хувьд ноолуур, жимс гэх зэрэг бүтээгдэхүүнээс гадна ямар
зүйлсийг илүүтэйгээр сонирхож байгаа бол. Мах махан бүтээгдэхүүн экспортолно
гэвэл стандарт шаардлага гээд олон зүйл хаалт болчихдог л доо?

-Япон улсын хувьд зэс, нүүрс авах боломжтой. Учир нь Япон улсад зэс,
нүүрсний орд, нөөц гэж байдаггүй.

Тиймээс эдгээр байгалийн бүтээгдэхүүнүүдийг сонирхож байгаа. Монгол
Улсын хувьд БНХАУ, ОХУ гэсэн хоёр орны дунд оршдог тул тээврийн асуудал хүнд
байдаг. Ложистикийнхоо асуудлыг шийдэхгүй бол энэ бүхэн хүнд хэвээр байсаар
байх болно. Гэхдээ ноднин БНХАУ-ын Си Жиньпин дарга Монгол Улсад ирээд
“Нүүрснийхээ 30 хувийг гуравдагч орнууд руу экспортолж болно” гэдгийг хэлсэн
гэж ойлгож байгаа. Энэ нөхцөлийг Монголын тал сайн ашиглах ёстой.

Японы зах зээлд мах махан бүтээгдэхүүн гаргахад шаардлага өндөр байдаг.
Тиймээс Монголын малын бүтээгдэхүүнийг авах боломжгүй байгаа гэдгийг ойлгоорой.
Монголд малын шүлхий өвчнөөс эхлээд зарим өвчнүүд бий. Эхлээд малын
өвчлөлийнхөө асуудлыг шийдэхгүй бол ямар ч боломжгүй. Эдийн засгийн түншлэлийн
гэрээ хэрэгжвэл Монголын хөдөө аж ахуйн, мал аж ахуйн гээд экспортын бүхий л
салбарыг дэмжих янз бүрийн төсөл, хөтөлбөр хэрэгжих боломжтой болно. Япон улсын
зүгээс хамгийн түрүүнд хоёр орны Эдийн засгийн түншлэлийн гэрээгээ хэрэгжүүлж
эхлэх ёстой гэж үзэж байгаа. Бидэнд технологи, туршлага, хөрөнгө байна. Эдийн
засгийн түншлэлийн гэрээ хэрэгжсэнээр хамтын ажиллагаа улам хурдан хөгжих
боломжтой.

-Монголын төр засаг өнөөдөр тийм ч тогтвортой биш байна. Японы
парламентын гишүүн болон Засгийн газрын гишүүн ямар нэгэн алдаа гаргасан бол
шууд ажлаа өгч байгаа харагддаг. Энэ тал дээр та ямар бодолтой явдаг вэ?

-Би л хувьдаа албан хаагчид иргэдийн төлөө хариуцлагатай ажиллах ёстой
гэдэг зарчим барьдаг. Төрийн албан хаагч бол өндөр хариуцлагатай албан хаагч
гэж боддог. Нэг зүйлд л их харамсч байна.

-Тэр нь юу юм бол?

-Монголд эрх баригч нам, сайдууд өөрчлөгдөх тутамд төрийн албан хаагч
солигддог ийм нэг жишиг байх юм. Эцсийн эцэст энэ холио солионы үр дүнд яаманд
ажлаа мэддэг мэргэжлийн хүн үлдсэнгүй. Мэдээж энэ нь Монголын эрх ашигт
нийцэхгүй. Мэргэжлийн албан хаагчид байхгүй болсноор гадаад орнуудтай хамтран
ажиллахад ихээхэн саад тотгор болж байна гэдгийг хэлмээр байна.

-Түрүүн та уул уурхайн салбар, томоохон төслүүдээ хөдөлгөх хэрэгтэй
гэсэн. Таван толгойн асуудал нам жим боллоо. Уг нь Таван толгойн ордыг ашиглах
консерциумд Японы “Сумитомо” компани багтсан байдаг. Энэ гацаанаас
гарах боломжийг та юу гэж харж байгаа вэ?

-Таван толгойн нүүрсний уурхайн асуудал хэтэрхий улстөржилт дунд явж
байна гэж үзэж байгаа. Тиймээс энэ байдлаас яг ямар байдлаар гарах вэ гэдгийг
би ч үнэндээ сайн мэдэхгүй байна. Улс орноо яаж хөгжүүлэх вэ, тэр дундаа Таван
толгойн нүүрсээ яаж ашиглах вэ гэдэг дээр монголчууд янз бүрийн санаа оноотой
байгаа нь харагддаг. Үүнийг зохицуулж чадах, гацаанаас нь гаргаж чадах хүн
хэрэгтэй байх. Би тэдний дунд биш гаднаас харж байгаа болохоор хэн, юу гэдэг нь
тодорхой харагдахгүй байна. Таван толгойн асуудал тийм ч амар биш байгаа
болохоор үнэндээ би санаа зовж л явна.

-Өнөөдрийн Монголын парламент, Засгийн газрын талаар ямар бодолтой яваа
бол. Төр тогтворгүй байна гээд байгаа?

-Олон хүн харамсал илэрхийлж байна. Миний хувьд гадаадын иргэн болохоор
Монголын дотоодын улс төрийн талаар яриад хэрэггүй байх.

-Япон улсын зүгээс манай орны 1000 залуу инженерийг бэлтгэхээр болсон.
Эхнээсээ зарим нь сурахаар явсан уу?

-Монгол Улсаа хөгжүүлэхийн тулд ямар салбарт тусгай анхаарал тавих ёстой
вэ гэвэл тэр нь технологийн салбар юм. Уурхайд төдийгүй шинэ тутамд хөгжиж буй
салбаруудыг хөгжүүлэхэд мэргэжлийн хүмүүстэй байх ёстой. Хөшигтийн хөндийд очиж
ажилтай танилцсан уу.

-Танилцсан…

-Тэнд олон монголчууд ажиллаж байгаа боловч мэргэжлийн хүмүүсийн орон
зайд нь солонгос хүмүүс ажиллаж байгаа биз. Учир нь тэр мэргэжлийн хүмүүс
Монголд дутмаг байгаа болоод тэр. Тиймээс Монгол Улсын хөгжлийн төлөө зайлшгүй
технологийн салбарын мэргэжилтэн бэлтгэх хэрэгтэй. Тэр утгаараа 1000 инженерийг
бэлтгэхээр болсон юм.

-Мэдээж Япон Монголын харилцаанд хамгийн их хувь нэмэр оруулж яваа
хүмүүс бол сумо бөхийн тамирчид гэдэгтэй маргахгүй байх. Японы уламжлалт
түүхийг тээж яваа спортын төрлөөр хичээллэж байгаа манай тамирчдын тал дээр та
ямар бодолтой байдаг вэ?

-Японд сумо барилдаж байгаа залуус үнэхээр чадвартай гэдэгтэй маргахгүй.
Сумогийн дөрвөн аварга нь монгол хүн болсон болохоор япончууд дургүйцэж байгаа
гэсэн бодол монгол хүнд байна. Үнэн хэрэгтээ тийм биш. Сумогийн ертөнцөд
гаднаас ирээд янз бүрийн бэрхшээлийг даваад ёкозуна цол хүртсэн монголчуудыг
харин ч бид хүндэтгэж байдаг юм шүү. Сумогийн ертөнцөд хүчтэй байх ёстой гэсэн
зарчим үйлчилдэг. Монголын залуус үүнийг харуулж чадаж байгаа. Хакухо, Какүрюү,
Харумафүжи гээд залуус хүчтэй сайхан барилдаж байгаа болохоор япончууд харин ч
дуртай байдаг.

Бид хэзээ ч гадаадын бөх ирээд түрүүлчихлээ гэж ялгаварлаж байсангүй.
Цаашид ч тийм байдал гарахгүй.

-Улаанбаатар хотын бүтцийг цаашид хэрхэн хөгжүүлбэл энэ утаа, хот руу
төвлөрсөн их нүүдлээс салах бол. Япон орны хувьд газар нутаг тийм ч их биш
болохоор шийдлээ зөв гаргасан байдаг юм билээ?

-Улаанбаатар хотын ачаалал хэтэрч байна. Байгалийн давагдашгүй хүчин
зүйл болох ган, зудаас эхлээд нийслэл рүүгээ нүүх хүмүүсийн тоо багасахгүй
байгаа. Нэг хот руу нүүсэн энэ их нүүдлийг зогсоохын тулд орон нутагтаа амьдрах
нөхцөл боломжийг нээж, тусгайлан анхаарал хандуулахгүй бол Улаанбаатар хот улам
л хэцүү болно. Хөдөөнөөс хот руу нүүж байгаа энэ нүүдлийг хүчээр зогсоох
аргагүй. Монгол Улсын Засгийн газар орон нутагтаа амьдрах тэр боломжийг нь
бүрдүүлэхийн тулд сайн бодлого хэрэгжүүлэх ёстой.

Categories
мэдээ нийгэм

ӨНӨӨДӨР: Тоон телевизийн хэрэглэгчийн хүлээн авах төхөөрөмжийн танилцуулга, худалдаа болно

09:00 цагт: Монгол, Орос, Хятад улсын гурван талт “Эдийн засгийн коридор” чуулган Монгол-Японы төвд үргэлжилнэ.


10:00 цагт: “Их хотын барилга 2015” үзэсгэлэн МҮЭСТО-нд зохион байгуулагдах гэж байна. Үзэсгэлэнд: Шинэ орон сууц, ББСБ, Барилгын туслах материалын худалдаа үйлчилгээ эрхлэгч байгууллагууд болон холбогдох албаны хүмүүс оролцож тууз хайчлах үйл ажиллагаа болно.


10:00 цагт: Улаанбаатар хотод тоон телевизийн шилжилт хэрэгжихтэй холбоотойгоор МТШХХГ нь иргэд олон нийтэд тоон телевизийн талаар мэдлэгийг түгээх “Тоон телевизийн хэрэглэгчийн хүлээн авах төхөөрөмжийн танилцуулга, худалдаа”-г өөрийн байранд зохион байгуулна. Утас: 89007417, 96098985


10:30 цагт: НҮБ-ийн төрөлжсөн 3 байгууллага хамтран хэрэгжүүлдэг НҮБ-ын UN-REDD (Ойн хомсдол, доройтлоос үүдэлтэй хүлэмжийн хийн ялгаралтыг бууруулах) Хөтөлбөрийн хүрээнд манай улсад хэрэгжих Монгол орны Үндэсний UN-REDD хөтөлбөрийн баримт бичигт гарын үсэг зурах ёслолын үйл ажиллагаа БОНХАЖЯ-нд болно. Энэхүү хөтөлбөрийн баримт бичигт Монгол Улсын БОНХАЖ-ын сайд Н.Батцэрэг, НҮБ-аас манай улсад суугаа суурин зохицуулагч, НҮБХХ-ийн суурин төлөөлөгч, хатагтай Биате Транкман нар гарын үсэг зурна. Утас: 260718, 99106727


11:00 цагт: “Мэргэжлийн сургалт амжилтын үндэс” ур чадварын анхдугаар уралдаан Тусгаар тогтнолын талбайд эхлэнэ. Хөдөлмөрийн яамны харьяа Хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээ, судалгаа мэдээллийн үндэснйи төв, Нийслэлийн хөдөлмөрийн газар хамтран зохион байгуулах уг уралдаан ажил олгогчдод чадварлаг ажилтныг санал болгох, тэднийг сурталчлах зорилготой юм. Утас: 91915340


11:00 цагт: Хубилай хааны мэндэлсний 800 жилийн ойн арга хэмжээний хүрээнд Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, зохиолч Д.Жамьянгийн “Чингис, Өгөдэй, Хубилай сэцэн хаан”-ы романы нээлт Хүүхдийн номын ордонд болно. Утас: 98119897


11:00 цагт: Их Британи улсын соёлыг таниулах, хоёр орны хоорондын харилцааг бэхжүүлэх зорилго бүхий “GREAT BRITISH FAIR” соёлын өдөрлөг Үндэсний Соёл Амралтын Хүрээлэнгийн “Хар сувд”-д болно.


11:00 цагт: Ой модны салбарын ажилчдын өдрийг угтан БОНХАЖЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ц.Цэнгэл, Ойн бодлого зохицуулалтын газрын дарга Ц.Банзрагч, Ой модны үйлдвэрлэл эрхлэгчдийн холбооны ерөнхийлөгч Ц.Даваасүрэн зэрэг албаны хүмүүс БОНХАЖЯ-ны “Хаан танхим”-д хэвлэлийн бага хурал хийнэ. Утас: 99906083, 260718


11:00 цагт: Чингэлтэй дүүргийн 17-р хорооны гахай савдагт уулын өвөрт тус дүүргийн иргэдийн баярын өдөрлөг болно. Энэхүү арга хэмжээний үеэр дүүргийн иргэд, өрхийн үйлдвэрлэгчдийн үзэсгэлэн худалдаа, урлаг спортын арга хэмжээ зохиогдоно.


11:30 цагт: Нарны зам дагуу байрлах “Саруул” төвийн урд “Мөнхийн үсэг” группын байранд “Азхур” номын их дэлгүүрийн нээлт болно. Утас 8900983


12:00 цагт: ХУД-ийн Соёлын ордонд БОНХАЖ-ын сайд Н.Батцэрэг ХУД-ийн 4, 11 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэр буюу Зайсан, Арцатын аманд амьдардаг 106 иргэдэд газар ашиглалтын гэрчилгээг гардуулна. Утас: 99906083, 260718


12:30 цагт: “Хүсэл зорилгоо нэгтгэе”, “Хохирогчдын холбоо”, “Иргэний шударга шүүх” ТББ-аас Өршөөлийн хуулийн талаар “Зууны мэдээ” сонины Үндэсний мэдээллийн төвд мэдээлэл хийнэ.


13:00 цагт: Хүнс, хөдөө аж ахуйн яамнаас жил бүр зохион байгуулдаг “Шилмэл мал 2015” үзэсгэлэн худалдаа Яармагийн дэнжид зохион байгуулагдана. Утас: 88849716, 99072224


14:00 цагт: Дэлхийн багш нарын баярын өдрийг угтсан “Гар бөмбөг”ийн тэмцээн нийт их, дээд сургуулиудын багш нарын дунд зохиогдоно. Арга хэмжээний нээлт ШУТИС-ийн спорт зааланд болно. Утас: 89007655, 99188414, 99957907


17:30 цагт: Жүжигчин, найруулагч О.Бат-Өлзийн “Маш нууц” уран сайхны киноны нээлт “Тэнгис” кинотеатрт болно.

Categories
мэдээ спорт

Эрэгтэй I баг мөнгөн медаль авлаа

БНХАУ-ын Мүгдүн хотноо болсон сагсан бөмбөгийн “3 эсрэг 3” оюутны Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс манай эрэгтэй I мөнгөн медаль хүртсэн бол эрэгтэй II, эмэгтэй I баг IV байрт орлоо.

Эрэгтэй I баг аваргын төлөө БНХАУ-ын багтай тоглож, хожигдсон. Мөн эрэгтэй II баг хүрэл медалийн төлөө Ираны багт үндсэн цагт 14:14 тэнцэн нэмэлт цаг 17:15 харьцаатай хожигдон Азийн аваргын IV байрт орлоо.

Эмэгтэй 1-р баг мөн хүрэл медалийн төлөө Тайландын багт 16:14 харьцаатай хожигдлоо.

Азийн аваргад оролцож буй оюутан тамирчдын дунд явагдсан слэйм данкын тэмцээнд О.Хүдэрбат оролцон алтан медаль, холын зайн шидэлтийн тэмцээнд Э.Чимиддолгор мөнгөн медаль тус тус хүртлээ.

Categories
арын-нүүр булангууд мэдээ онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Тамхинаас гарах нь

Тамхи таван
нас хороодог гэсэн үг байдаг. Гэхдээ л бид ямар сэтгэлийн цэнгэлээр түүнийг татдаг
билээ. Нэг орчихвол гарах тухай яриа ч сонсохоос дургүй хүрмээр байдаг. Бага залуу
насандаа эргэн тойрны хүн бүр тамхи татаад байхаар уруу татагдаад тамхинд ордгийг
бид бүгд мэднэ. Ялангуяа нөлөөнд нь автдаг найз нөхөд хүндэлж биширч явдаг баатрууд,
мөн аав ээжүүд тамхи татах нь тамхичин болох гол зам бүлгээ.

Гэхдээ би
тамхинаас яаж гарах тухай бичих гэсэн болохоос хэрхэн тамхичин болох тухай хэлэх
гээгүй. Залуу байхад тамхины хор хөнөөл нэг их мэдэгддэггүй юм. Нас жаахан ахиад
ирэхээр хар аяндаа тамхины хор хөнөөл мэдэгдээд ирдэг. Зүрх өвдөх, амьсгаадах, хэтрүүлж
хэлэхэд бараг үнсний сав шиг тамхины бохь нэвт ханхлах зэргээр өөрт болон эргэн
тойрны хүмүүст төвөг тээр болж эхэлдэг. Дээр нь нийгмээс байнга ад үзэх хандлага
нэмэгдэж тамхины үнэ өсөж эдийн засгаар ч хохирол учруулах нь наад захын хэрэг.
Яагаад гэвэл нас ахих тусмаа тамхинд нэвт орж бараг цаг минут тутамд тамхи руу гар
сунгаастай байх болдог юм. Ингээд тамхинаас гарах хэрэг яалт ч үгүй гарна. Тамхиа
цөөлөх, бага багаар дасгаж байж гарах, утаагүй тамхи татах гэхчилэн түмэн арга байдаг.
Үүнээс хамгийн гол, хамгийн амар арга бол эхлээд “Би тамхинаас гарах шаардлагатай
байна. Тамхинаас гарч чадна” гэсэн итгэл үнэмшил өөртөө бий болгох хэрэгтэй. Ийм
итгэл бий болгоход нэлээд цаг хугацаа ордог. Энэ хооронд тамхиа татаад авдаг сэтгэлийн
цэнгэлээ аль болох авч байхгүй авсан ч багасгах гэж оролдож байвал зүгээр. Гэхдээ
энэ бараг худлаа. Тэднээс гарна гэж цаг товлох нь бүүр ч улам тамхиндаа шуналтай
болгоод байх шиг санагддаг. Ямар ч байсан тамхинаас гарахаар нэг мөсөн шийдсэн бол
одоо тамхиа хаях л үлдлээ. Тэгвэл яах вэ гэж үү. Шууд л тамхиа хаях хэрэгтэй. Өөр
арга байдаггүй юм. Мөн ч их зориг шаардагдана даа. Гэхдээ буцах замгүй. Хэрэв буцвал
өөрөөсөө урваад байх шиг санагдаад сэтгэлийн зовлон болдог.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

“Балдорж” шагналын эзэн “Өдрийн сонин”-ы сэтгүүлч Э.Хүрэлбаатарын ярилцлагыг өнөөдрийн дугаараас уншаарай

“Өдрийн сонин”-ы баасан гаригийн дугаар 20 нүүрээр хэвлэгдэн гарлаа. Сонины арвангуравдугаар нүүрт уржигдархан “Балдорж” шагналын эзэн болсон “Өдрийн сонин”-ы эрэн сурвалжлах тоймчдын албаны сэтгүүлч Э.Хүрэлбаатарын “Өдрийн сонины томилолт өвөртлөн Монголын дөрвөн зүг найман зовхист хөл тавьжээ” ярилцлага багтсан бол тавдугаар нүүрт Дархан-Уул аймгийн Засаг дарга С.Насанбатын “Хяналтын хорооны шийдвэрээр МАН-аас чөлөөлсөн хүмүүсийг Засаг дарга, ИТХ-ын даргаар томилсон нь хууль бус” зэрэг сонирхолтой ярилцлагууд нийтлэгдлээ. Харин дөрөвдүгээр нүүрт нийслэл хотноо өчигдөр болж өнгөрсөн Европын аюулгүй байдалд хамтын ажиллагааны байгууллагын чуулганы талаарх сурвалжлага багтсан бөгөөд уг сурвалжлаганд Украины төлөөлөгчдийн сэтгүүлчдийн асуултад хэрхэн хариулсныг шигтгэж өгснөөрөө сонирхолтой болсон юм. Өнөөдрийн дугаарт “Sweetymotion” хамтлагийн дуучин Г.Сүндэрмаа болон Ю.Цэдэнбал агсны отгон дүү Ю.Жавзан нарын ярилцлагууд багтсан юм. Түүнчлэн долдугаар нүүрнээс Л.Гансүх нарын өчигдрийн шүүх хурал дээр Н.Алтанхуяг тэргүүтэй гэрчүүд ямар мэдүүлэг өгснийг уншаарай. Энэмэтчилэн цаг үеийн сонирхолтой нийтлэл, мэдээ мэдээллүүдийг өнөөдрийн “Өдрийн сонин”-оос унших боломжтой.

“Өдрийн сонин”-ы эрхэм уншигч та, манай өнөөдрийн дугаарыг “Монгол шуудан” компанийн нийслэл Улаанбаатар дахь 35 салбар, “Түгээмэл” шуудан, “Улаанбаатар”, “Скай” шуудангийн салбаруудаас очиж авч болох ба сонин борлуулах бүхий л цэгүүд, Хэвлэлийн биржээс худалдан авах боломжтой юм. Мөн “Мөнгөн завъяа” дахь сонин борлуулах цэг, Сансрын үйлчилгээний төв дэх сонин борлуулах цэг, Хан-Уул дүүргийн 19 дүгээр хорооллын үйлчилгээний төвд байрлах сонин борлуулах цэг, Саппорогийн “Миний дэлгүүр” дэх сонин борлуулах гол гол цэгүүдээс худалдах авч болохыг дуулгая. “Өдрийн сонин”-ы өөрийн байранд ирж худалдан авч бас болно. “Өдрийн сонин”-той холбоотой бүхий л мэдээллийг Мэдээлэх эрхийн утас 19001987-гоос лавлаж болох ба энэ гуравдугаар улирлын захиалгаа өгөхийг хүсвэл 9911-2954, 8811-1375 дугаарт холбогдоно уу. Хэрэв цахим хэлбэрээр нь захиалахыг хүсвэл 8807-1920 дугаарт холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээллийг лавлаарай.

“ӨДРИЙН СОНИН” ӨГЛӨӨ БҮХНИЙ УРГАХ НАРНААР ТАНТАЙ ХАМТ

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Өмгөөлөгч нарын прокуроруудаас татгалзах хүсэлтийг хүлээн авсангүй

Л.Гансүх нарын өмгөөлөгчдийн улсын яллагч прокуроруудаас татгалзах хүсэлт гаргасан. Тус хүсэлтийг шүүх бүрэлдэхүүн хэлэлцээд хэрэгсэхгүй болголоо. Энэ талаар шүүх хурлыг даргалагч шүүгч Х.Идэр “Өмгөөлөгч нарын шинжээчийн дүгнэлтийг улсын яллагч хууль бусаар гаргуулсан гэсэн гомдлыг хэлэлцээд энэхүү асуудлыг улсын яллагч, өмгөөлөгч нарын өөрсдийн байр сууринаас мэтгэлцэх зарчмаар шийдвэрлэх боломжтой гэж үзлээ. Бас хуралдааны үеэр улсын яллагч нар илт дайрч давшилсан асуудлаар асуулт тавьсан гэсэн. Тухайн бүрт өмгөөлөгч нар хүсэлтээ гаргаж шийдвэрлүүлэх боломжтой. Тиймээс хүсэлтийг хэрэгсэхгүй болголоо” хэмээн мэдэгдсэн юм.

Categories
мэдээ спорт

Манай сагсчид Азийн аваргын төлөө тоглоно

Сагсан бөмбөгийн “3 эсрэг 3” оюутны Азийн аварга шалгаруулах тэмцээн БНХАУ-ын Мүгдүн хотноо болж байна. Тус тэмцээнд оролцож буй манай дөрвөн багаас гурав нь хагас шигшээд үлдээд байсан. Өнөөдөр мөнгөн медалийн төлөөх тоглолт болж, эрэгтэй 1-р баг Ираны багийг 15:7 онооны харьцаагаар хожиж, аваргын төлөө тоглохоор шалгарлаа. Монголын 1-р баг БНХАУ-ын багтай алтан медалийн төлөө тоглоно.

Харин эрэгтэй II баг БНХАУ-ын багт 10:14 онооны харьцаагаар хожигдож, Ирантай хүрэл медалийн төлөө тоглоно. Мөн эмэгтэй баг хүрлийн төлөө Ираны багтай тоглохоор болжээ.

Азийн аваргад оролцож буй тамирчдын дунд ур чадвар, холын зайн шидэлт, слэйм данкын тэмцээнүүд явагдлаа. Холын зайн шидэлтийн тэмцээнд Э.Чимиддолгор мөнгөн медаль авсан бол, слэйм данкын тэмцээнд О.Хүдэрбат оролцон алтан медаль авчээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Шүүгдэгч нарын өмгөөлөгчид прокуроруудаас татгалзах хүсэлт гаргалаа

Л.Гансүх нарын өмгөөлөгчид улсын яллагч прокуроруудаас татгалзав. Өмгөөлөгчид “Өнөөдөр улсын яллагчаар ажиллаж байгаа н.Баярбилэг АТГ-ын хүмүүсийн хамт Л.Гансүх нарын хэрэг эцэслэн шийдэгдээгүй байхад тэднийг улсад их хэмжээний хохирол учруулсан хэмээн олон нийтэд мэдээлсэн. Үүнээс үүдэж маргааш нь Шинэчлэлийн Засгийн газар огцорч байсан. Гэтэл эдгээр хүмүүс энэ хэргийг яллах гээд сууж байгаа учир бид татгалзаж байгаа юм. Уг нь улсын яллагч нар яллах, цагаатгах аль аль талыг хариуцан төрийг төлөөлөн ажиллах ёстой. Гэтэл эдний үйл ажиллагаанаас төрийг төлөөлж байгаа гэдэг зүйл харагдахгүй байна” хэмээн өмгөөлөгч нар тайлбарлав.

Энэхүү асуудлаар шүүх хурал түр завсарлага авав.