Автотээврийн хэрэгслийн албан татвар, агаарын бохирдлын төлбөр, автозам ашигласны төлбөр хураах ажлыг автомашины улсын дугаарын сүүлийн оронгоос хамаарч төлөх журам үйлчилж байгаа билээ.
2015 онд автотээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татвараар 15.1 тэрбум төгрөг татан төвлөрүүлэхээс 15.7 тэрбум төгрөг төвлөрүүлэн өссөн дүнгээр оруулж, төлөвлөгөөний биелэлт 103.7 хувьтай байна гэж нийслэлийн Татварын газраас мэдээллээ.
Харин албан татвар, төлбөрөө хуулийн хугацаанд төлөөгүй тээврийн хэрэгсэл эзэмшигчдэд хариуцлага тооцох хяналтын үзлэг, шалгалтыг 2015 оны зургадугаар сарын 1-нээс эхлэн долдугаар сарын 1-ний хооронд зохион байгуулж байна.
Эрхэм жолооч та хугацаандаа татвараа төлж амжаагүй бол дүүргийнхээ татварын газар ажлын өдрүүдэд 08:30-17:30, Дүнжингарав худалдааны төвд зургаан дүүргээс ажиллаж байгаа нэг цэгийн үйлчилгээнд ажлын болон амралтын өдрүүдэд 09:00-20:00 цагийн хооронд татвараа торгуульгүй төлөх боломжтой.
Хэрвээ та татвараа төлөлгүй замын хөдөлгөөнд оролцвол Замын цагдаагийн алба нь өөрийн эрх хэмжээ, хуулийн хүрээнд авто тээврийн эзэмшигчдэд хариуцлага тооцож, торгуулийн арга хэмжээ авч, бичиг баримтыг нь хураан Дүнжингарав худалдааны төвд байрлах татвар хураалтын цэг рүү шилжүүлж байна.
Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд бүрэн эрхт Элчин сайд хатагтай Кэтрин Элизабет Жэйн Арнолдынд өнжлөө. Тэрбээр хэдхэн хоногийн өмнө Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барьсан юм.
Жил бүрийн зургадугаар сарын 14-нд Их Британичууд дэлхий даяар Хатан хаан-II Элизабетийнхаа төрсөн өдрийг тэмдэглэдэг уламжлалтай. Монгол дахь Элчин сайдын яам ч энэ баярыг тэмдэглэн өнгөрүүлдэг ажээ. Энэ удаад шинээр томилогдон ирсэн Элчин сайд Кэтрин хатан хааныхаа төрсөн өдрийг өвөрмөц хэлбэрээр зохион байгуулахыг хүсчээ. Тэрбээр уг баярыг хэрхэн тэмдэглэдэг, ямар утга учиртайг монголчуудад таниулахын тулд хэвлэлийн байгууллагаас “Өдрийн сонин”-ыг урьсан юм. Урьд жилүүдэд нам гүмхэн тэмдэглэдэг байсан уламжлалыг ийнхүү эвдэж, олон нийтэд нээлттэй байдлаар тэмдэглэж байгаа нь Элчин сайдын санал хэмээн Английн ЭСЯ-ны ажилтнууд өгүүлж байв. Их Британийн хатан хаан Элизабетын төрсөн өдрийн арга хэмжээг Кэтрин өөрийнхөө гэрт тэмдэглэв. Хүлээн авалтад Барилга хот байгуулалтын сайд Д.Цогтбаатар, УИХ-ын гишүүн Р.Амаржаргал нар болон Монголд суугаа орнуудын Элчин сайдууд хүрэлцэн ирсэн байлаа. Мөн салбар салбарын төлөөллүүдийг ч урьжээ. Хатагтай Кэтрин хэлсэн үгэндээ “Эрхэм хүндэт Сайд, УИХ гишүүн, ноёд хатагтай нараа. Та бүхнийг Хатан хааны төрсөн өдрийн арга хэмжээнд хүрэлцэн ирсэнд маш их баярлаж байна. Өнгөрсөн долоо хоногт хатан хаан өөрийн төрсөн өдрөөр уламжлалт цэргийг жагсааж албан ёсоор тэмдэглэн өнгөрүүлэв. Хатан хааны гэр бүлийн хувьд энэ явдал нь маш онцгой үйл явдал байсан ба хатан хаан төрсөн өдрийн парадад 63 дахь удаагаа оролцож түүхэн амжилт тогтоож, Букингем ордны тагтан дээр хааны гурав дахь үеийн хүн болох хунтайж Жоржтой хамт гарч ард олондоо харагдсан юм. Мягмар гаригт миний амьдардаг энэхүү газраас холгүй би Монголын талаас зохион байгуулсан албан ёсны арга хэмжээнд оролцсондоо маш олзуурхаж байна. Монгол Улсын төрийн хүндэтгэлийн харуулуудын өмнө зогсож Монгол Улс болон Их Британийн төрийн дууллыг Чингэс хааны талбайд эгшиглүүлсэн тэрхүү мөчийг би хэзээ ч мартахгүй. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Европын парламентад хэлсэн үгэндээ “Эрхзүйд суурилсан олон улсын хэм хэмжээг сахих нь бидний хамтын үүрэг” гэдгийг онцолж, Их Британи, Монгол Улс дэлхий дахинд аюулгүй байдал, хөгжил цэцэглэлийг хангах, ардчилал болон хүний эрхийг хангах нь чухал болохыг тэмдэглэж мөн нэн тэргүүнд хуулийг дээдлэх шаардлагатайг дурдлаа. Энэ жил бид Магна Картаг баталсны 800 жилийн ойг тэмдэглэж байна. Уг эртний баримт бичиг нь XIII зууны Английн хаан болон түүнийг эсэргүүцэж байсан баронуудын хооронд анхлан зөвшилдөж байгуулсан нь сайн засаглалын гол суурь болсон хуулийн өмнө хүн болгон тэгш эрхтэй гэсэн зарчмыг бий болгосон. Англи болон бусад оронд уг баримт бичиг нь хуулийг дээдлэх, түүнийг хэрэгжүүлэх байгууллагыг хууль ёсны дагуу байгуулах, хариуцлагатай засаглалыг бий болгож түүний үндсэн дээр аливаа нийгэм тогтвортой тууштай, баталгаатай цэцэглэн хөгжинө. Өнөөдөр мөн Ватерлод болсон тулааны 200 жилийн ой тохиож байна. Энэхүү тулаанд хэн ялсныг би мэргэжил нэгт нөхөр Францын Элчин сайд байгаа үед дурдмааргүй байна. Гол хэлэх зүйл бол Европыг хамарсан 23 жилийн мөргөлдөөнийг дуусгавар болсон өдрийн ойг тэмдэглэж байгаа юм.
Шекспирийн 400 жилийн ойг тэмдэглэх хүрээнд Шекспирийн ихэнх жүжгийг анх удаа тоглож байсан дэлхийд алдартай “Глоб” театрынхан Монголд Гамлетийг тоглохоор энэ жил ирэх болсныг дуулгахад таатай байна.
Миний бие, хагас зууны туршид үргэлжилсэн энэхүү харилцааг цааш нь үргэлжлүүлэх Элчин сайдаар томилогдсондоо баяртай байгаа бөгөөд Монголд байх хугацаандаа хоёр тал болон олон талт харилцаанд илүү хөгжил цэцэглэлт, аюулгүй байдал бий болгох бидний хамтын зорилгыг биелүүлэхэд хоёр орны хамтын ажиллагааг илүү өргөжүүлнэ гэж найдаж байна” гэв.
ОНГОЦНЫ НИСГЭГЧ, СЭТГҮҮЛЧ, АКАДЕМЧИАС ДИПЛОМАТЧИЙГ СОНГОСОН ЗАМНАЛ
Кэтриний сониуч зан түүнийг сэтгүүлч болгоход нөлөөлсөн тухай тэрбээр бидэнд хуучилсан юм. “City of London”-д ажилласныхаа дараа тэрбээр эцэг, эхийнхээ амьдарч байсан газрын сонин, телевизэд сэтгүүлчээр ажиллаж байжээ. Английн урд зүгт байдаг Isle of Wight гэдэг газрын “Country Press” хэвлэлийн газарт сэтгүүлч болжээ. Тэнд ажлын туршлагатай болсныхоо дараа Иракт ажиллах томилолт өвөртөлжээ. Тус улсад Английн анхны сэтгүүл гаргах ажилд туслахаар ийн зорьсон гэнэ. Иракт байсан хугацаа нь түүний амьдралын гайхалтай мөчүүд байсныг дурсав. Тэнд хувиараа “Bloomberg”, “BBC”, “Guardian” зэрэг дэлхийн томоохон агентлагуудад ажиллажээ. “Багдадад зориулсан аяллын хөтөч” ном хэвлүүлснээс гадна сонинд аяллын талаар хэд хэдэн нийтлэл бичиж байжээ. Тэрбээр Ойрхи Дорнодод ажилласныхаа дараа Англид буцаж очоод Ноттингамын их сургуульд дахиад мастерт суралцжээ. Ингээд Гадаад хэргийн яаманд ажиллахаар болсон байна. Улс орнуудыг илүү их таньж мэдэхийг хүссэн учраас ийнхүү Гадаад хэргийн яаманд ажилд орсон гэж Кэтрин тайлбарлаж байлаа. Түүнд хоёр сонголт тулгарчээ. Докторын зэрэг хамгаалах боломж байсан хэдий ч улс орнуудын талаар дэлгэрэнгүй мэдэж байж суралцах ёстой гэж үзжээ. Тэгээд сэтгүүлч, академич байх хоёрын дундаас дипломатчийг сонгосон байна. Энэ тухайгаа “Дипломатч байх нь сэтгүүлчийн талаас хүмүүсийг ойлгоно. Академич бол онолын төвшин дэх зүйлүүдийг ухамсарлана. Энэ хоёрыг нэгтгэхэд дэлхийн улс орнуудыг илүү сайн сайхан байлгахад анхаарлаа хандуулан ажиллаж болно гэж харсан. Хувь хүн болон улс оронд болохоор аюулгүй байдал, эдийн засгийн хувьд ашигтай зүйлийг бий болгоход туслах юм байна гэж ойлгосон” гэж ярив. Кэтрин Гадаад хэргийн яаманд ажиллаад хэд хэдэн газар томилогджээ. Тэрбээр Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид итгэмжлэх жуухаа барихдаа энгэртээ хоёр одон зүүсэн байв. Энэ нь түүнийг аюултай бүсэд ажиллаж байсныг нотлох иргэний хүндэт медаль юм байна. Тэрбээр сонирхолтой орнуудад ажиллах тун дуртай гэж инээмсэглэн ярилаа. Ингэхдээ “Афганистан бол маш гайхалтай орон. Олон жилийн дайны дараа хөгжиж байгаа. Бидний хамаалалт сайн байсан. Тиймээс би аюулгүй орчинд байв. Харин Афганистанд аялах боломж байгаагүй. Нэг удаа Файзабад гэдэг газар руу явж аялсан. Тэр үед Монголын энхийг сахиулагчид нисэх онгоцны буудал орчмыг хамгаалж байлаа. Тэнд бид долоо хоног байрлаж байхад Монголын энхийг сахиулагчид тун чадварлаг хамгаалж байсан шүү. Монгол орон бол маш гайхалтай. Хаашаа ч очоод аялах боломжтой байна. Би ууланд авирах дуртай. Иранд байхдаа хамгийн өндөр буюу 600 метрийн өндөр галт ууланд авирч байсан. Тиймээс Монголын Алтай таван богд руу авирна гэж бодож байгаа” гэв. 
“АНГЛИ МОНГОЛЫН ХАРИЛЦААГ ХЭД ХЭДЭН ШАТАНД ХӨГЖҮҮЛНЭ”
Элчин сайд Кэтрин Монголд ирсэн анхны сэтгэгдлээ маш гайхалтай байсан гэдэг үгээр илэрхийлнэ лээ. Тэрбээр эрс тэс уур амьсгалтай манай орны цаг агаарт дасан зохицохдоо огтхон ч санаа зовохгүй байгаа аж. Учир нь түүний амьдарч байсан орнуудын ихэнх нь жилийн дөрвөн улиралтай байсан аж. Кэтрин Монголд ирээд удаагүй байгаа ч амралтын өдрүүдийг үр дүнтэй өнгөрүүлэхийг хичээж байгаа гэсэн. Цонжинболдог руу очиж, музей үзсэн аялал ихэд таалагдсан тухайгаа сонирхуулав. Мөн хотын төвтэй танилцаж, Зайсан руу алхжээ. Тэрбээр амралтын өдөр, чөлөөт цаг гарвал Монгол оронтой бүхэлд нь танилцаж, аймаг, сум болгонд хүрч ажиллах хүсэлтэй байгаагаа дахин дахин хэлж байсан юм. Түүний хувьд хоёр бөхтэй тэмээ унаж үзэх нь мөрөөдлийнх нь нэг бололтой. Энэ тухай их л сонирхож байгаа янзтай ярьж байв. 
Их Британийн Уэльсийн нийслэл Кардиффид хоёр жил тутам зохион байгуулдаг “Cardiff singer of the World” тэмцээнд 54 орны 350-иад опра дуучид оролцсоноос шилдэг тавд Монголын баритон хоолойт Э.Амартүвшин тунаж үлдсэн тухай мэдээлсэн билээ. 32 дахь жилдээ болж буй уг тэмцээний шилдгийн шилдгийг урд Монголын цагаар урд шөнө 03.30 цагт шалгаруулсан байна. Эндээс МУГЖ, дуучин Э.Амартүвшин “Үзэгчдийн нэрэмжит” шагналыг хүртлээ. Э.Амартүвшин нь БНХАУ-ын Бээжин хотноо болж байсан Пласидо Домингогийн нэрэмжит дуурийн залуу дуучдын олон улсын уралдаанд тэргүүн байрт шалгарч байсан юм.
Баянзүрх дүүргийн 8 болон 16 дугаар хорооны гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн төслийн хэрэгжилт болон барилгын ажлын явц байдалтай УИХ-ын дарга З.Энхболд болон УИХ-ын гишүүд, Улаанбаатар хотын захирагч Э.Бат-Үүл,дүүргийн Засаг дарга Д.Пүрэвдаваа болон албаны бусад хүмүүс өнгөрсөн бямба гарагт танилцлаа.
Хүүхэд байхдаа хүйтэн дайн гэдэг үгийг радиогоор хамгийн их сонсдог байж билээ. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Рональд Рейган гээд их муу хүн юм, удахгүй биднийг пуужингаар бөмбөгдөх юм байна гэсэн мэдээллийг үргэлж сонсдог байлаа. Ямартаа л хичээлдээ явсан хойгуур пуужин харваж, эмээгээсээ хол үхчих вий гэж айсандаа “Туулын усанд хамтдаа очоод үйчихье” гэж эмээдээ хэлж байхав. Тэр үеийн хүүхдүүд мэдээллээр бөмбөгдөлцөж, эчнээгээр нэг нэгнээ айлгадаг хүйтэн дайны зах зухыг сайн мэдэх хүмүүс. Ерээд оноос хойш ийм байдал бидний мэдэх хүрээнд лав алга болсон байлаа. Харин сүүлийн үед хүйтэн дайн хэдийнэ эхэлсэн талаар олон улсын судлаачид онцлох болов. Үнэндээ ч Украин Оросын асуудал дэлхийд хүйтэн дайныг албан ёсоор сэргээсэн гэлцдэг.
Хэдхэн хоногийн өмнө буюу энэ сарын 16-ны өдөр ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путины “Арми-2015” экспо үзэсгэлэн дээр хэлсэн үг хүйтэн дайн хэрхэн газар авч хурцадсаныг албан ёсоор баталлаа. Бараг л хүйтэн байтугай халуун дайн болж, зэвсэгт мөргөлдөөн эхлэх гээд байгаа юм уу гэхээр л үйл явдал өрнөв. Тэрбээр НАТО-д ухаарал өгөх үүднээс ОХУ зэвсэгт хүчнээ хамгийн сүүлийн үеийн, шинэ технологийн, тив хоорондын 40 гаруй пуужингаар нэмж байгаагаа мэдэгдсэн билээ. В.Путин “Манай пуужинг агаараас хамгаалах ямар ч зэвсэг техник дийлэхгүй” хэмээн бардам ам гарсан нь анхаарал татаж байгаа юм. Мөн “Хэн нэгэн Оросын газар нутгийг маань цохилтынхоо бай болговол тэдэн рүү бид өөрийн зэвсэглэлээрээ хариу онилно” гэж хатуу мэдэгдсэн байна. Хамгийн сүүлийн үеийн зэвсэгт техникээрээ гайхуулсан “Арми-2015” экспо үзэсгэлэнд тавигдсан “олон бүтээл”-ээр арми ангиа хангана гэж мэдэгдлээ. Энэ дунд Ялалтын баярын парадад үзүүлж байсан алдарт “Армада” танк ч байгаа юм. 
Нэг ёсондоо В.Путин энэхүү мэдэгдлээрээ барууны холбоотны эсрэг цусгүй дайныг зарлачихлаа. Үүнд нь хөөрч баярласан оросууд сүүлийн өдрүүдэд овоо хэдэн лонх хоосолж байх шиг байна. Үнэндээ оросууд өөрсдийнх нь эсрэг аваад байгаа барууны эдийн засгийн хориг арга хэмжээнд тун дургүй байгаа. Энэ хориг арга хэмжээ энгийн иргэдийн амьдралыг сөхрүүлчихээд байгаа билээ. Гэхдээ орос хүмүүсийн мөн чанар нь эх орон гээд цээжээ дэлдчих юм бол яаж ч өлсч, яаж ч зовж байсан чигээрээ улсууд гэдгээрээ бусдаас ялгаатай. Одоо өөрсдийгөө буланд шахуулж байна гэж бодож байгаа оросууд Ерөнхийлөгчийнхөө хэлсэн үгэнд хөөрч догдолж, Орос гэж ямар агуу орон гэдгийг батлахыг хүсч байна. Оросууд Крымыг авсны дараа алс Дорнодод хүртэл захын орос айл баяраа тэмдэглэж байсан гэдэг. Тэд үзэл суртлаар хүмүүжиж сураагүй улс биш дээ, эх орон, аугаа удирдагчаар бахархах хүмүүжил нь дорхноо сэдэрч байгаа юм. Крымын хэрэг явдлын дараа Путины нэр хүнд гадаадад унасны хэрээр Оростоо асар өсөх болов. Харин уржигдрын урьд өдөр хэлсэн үг нь түүнийг Орост бүр баатар болголоо. В.Путин “НАТО манай хилд ойртсоор байна. Харин бид тэгээгүй ээ. Орос орон Европын орнуудад занал учруулаагүй. Харин тэдний аюулгүй байдлын баталгаа нь төвийг сахих явдал болно хэмээн санууллаа.
Ерөнхийдөө сүүлийн үед аль, аль талд хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр тэр загварын онгоцыг Сирийн дайн, Украины мөргөлдөөнд ашиглаж байсан ийм хүчин чадалтай гээд л бичигдэх болсон. Хэвлэл бол яах аргагүй хүйтэн дайны том зэвсэг байдаг. Угаасаа он гарсаар Орост цензурт оролгүйгээр ямар нэгэн мэдээлэл цацагдахаа байсан билээ. Бүхий л хэвлэл мэдээлэл Крымлийн мэдэлд байгаа гэж болно. Үнэхээр үнэн бол В.Путиний хийсэн мэдэгдэл ноцтой гэхэд дэндүү ноцтой. Хэрэв үйл явдал энэ чигээр өрнөөд явчихвал дайн гарах нь тодорхой байгаа юм. Гэхдээ бодит байдлыг үнэнээр нь дүгнэвэл дайн юу юугүй гарчихааргүй. Харин В.Путиний мэдэгдлийг эдийн засгийн хүндрэлийг эх оронч үзлийг дэврүүлэн давж гарах гэсэн оролдлого гэвэл илүү үнэний талтай. Өөрөөр хэлбэл тэр дээрх мэдэгдлээ гадаад ертөнцөд бус харин өөрийн орны иргэддээ хүргэхээр хэлсэн үг. Ер нь эдийн засгийн хүндрэлийг патроизмаар давах онол гэж бий. Ийм аргыг дэлхийд Хойд Солонгос, Куба хэрэглэдэг. Харин одоо Орос араас нь орж байна. Оросуудад дэлхийн дайнуудыг нь сануулж, аугаа Ялалтаар нь бахархуулж, В.Путинээр үе, үе ийм ширүүн үг хэлүүлээд байвал ямар ч хэцүүг давж чадах л хүмүүс. Түүнээс амьдрал дээр тийм олон тооны зэвсэг техник байхгүй болов уу. Мэдээж, үзүүлэнгийн хэмжээнд байгаа ч арми, ангийг хангана гэдэг боломжгүй гэж үзэгсэд олон байна. Тэгээд ч зэвсэг техникийн тал дээрх баримт бичгүүдэд зааснаар 2020 он хүртэл нэмэгдэх ямар ч боломжгүй юм билээ. Дээрээс нь Оросын өнөөдрийн эдийн засгийн байдал халуун байтугай хүйтэн дайн хийхэд ч хэцүүхэн байна. 
УИХ-ын гишүүн, Таван толгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээний ажлын хэсгийн ахлагч Л.Эрдэнэчимэг “Эрдэнэс Тавантолгой” компани болон орон нутгийн “Тавантолгой” хувьцаат компанийн үйл ажиллагаатай танилцлаа. “Эрдэнэс таван толгой” компани үйл ажиллагаагаа эхлүүлснээс хойш нийт 15.5 сая тонн нүүрс олборлож, 12.2 сая тонн нүүрс экспортлоод байгаа юм. Одоогийн байдлаар тус компанийн агуулахад 2.3 сая тонн нүүрс, олборлоход бэлэн хоёр сая тонн нүүрс байгаа бөгөөд нийт 142 сая ам.долларын өртөгтэй нүүрс байгаа аж. Энэ нь “Чалко”-гийн өрийг дарахад хүрэлцэх боловч “Эрдэнэс таван толгой” компаниас “Чалко”-гийн хүсэлтийн дагуу сард бэлэн мөнгө болон нүүрс өгч байгаа юм байна. Одоогоор “Эрдэнэс таван толгой” компанийн Баруун цанхийн үйл ажиллагаа зогссон бөгөөд Зүүн цанхийн олборлолт хэвийн явагдаж буй. Зүүн цанхи өдөрт 60-80 мянган метр куб буюу 20-40 мянган тонн нүүрс олборлож байгаа юм. “Эрдэнэс Тавантолгой” компани өнөөдрийн байдлаар өдөрт 200-250 машин нүүрс тээвэрлэж байгаа бол цаашид 800 машин болгох зорилготой байгаа аж. Түүнчлэн “Эрдэнэс Тавантолгой”-н удирдлагууд ирэх оны эхний хагаст “Чалко”-гийн өрийг төлж барагдуулна” хэмээв.
ШУА-ийн Олон улсын харилцааны хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан, доктор (Ph.D) Д.Базардоржтой ярилцлаа.
Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Э.Бат-Үүл “Ажлын хэсэг байгуулах тухай” А/512 дугаар захирамж гаргаж, ”Монгол наадам цогцолбор”-ын Хүй долоон худаг дахь бүтээн байгуулалтад тулгамдсан асуудлыг яаралтай шийдэх асуудлаар санал боловсруулах ажлын хэсгийг баталлаа. Ажлын хэсгийн даргаар нийслэлийн Засаг даргын Хот байгуулалт, хөрөнгө оруулалт хариуцсан орлогч С.Очирбат ажиллана.
Зуны халуун өдрүүдэд бүсгүйчүүдийн толгойг өвтгөдөг том асуудал бол
“Өдрийн сонин”-ы 2015.06.22-ны дугаар 20 нүүрээр хэвлэгдэн уншигчдын хүртээл боллоо. Манай сонины энэ дугаарын “Танайд өнжье” буланд Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Вант улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд бүрэн эрхт Элчин сайд хатагтай Жэйн Арьнолд уригдлаа. Түүний хувьд бусад элчин сайдуудаас илүү нээлттэй байр суурь илэрхийлж, өөрийн амьдралынхаа тухай хэрхэн өгүүлснийг унших боломжтой.