Month: September 2014

Categories
мэдээ нийгэм

Багш нарын баярыг өргөн тэмдэглэнэ

Монголын
багш нарын баярын  өдрийг аравдугаар сарын 5-ны өдөр тэмдэглэн
өнгөрүүлэхээр болсон талаар Нийслэлийн Боловсролын газраас мэдээллээ.

Монголын
багш нарын өдрийг энэ жил 48 дахь удаагаа тэмдэглэж байгаа  ч анх удаа
аравдугаар сард Дэлхийн багш нарын өдөртэй давхцуулан тэмдэглэж буй юм. Багш
нарын өдрийг угтан олон ажил зохион байгуулж эхэлжээ. Нийслэлийн ерөнхий
боловсролын сургуулийн багш нарын дунд 2011 оноос жил бүр уламжлал болгон
зохион байгуулж байгаа “Спорт наадам-2014 ” спортын тэмцээн
уралдааныг зургаан төрлөөр зохиохоор болсон байна. Тэмцээн есдүгээр сарын
27-28-ны өдрүүдэд Монгол бөхийн өргөөнд болох юм.  Ахмадын өдөр буюу
аравдугаар сарын 1-ний өдөр “Ахмад багш нарын нэг өдөр”, аравдугаар сарын 6-ны
өдөр “Сурагчийн нэг өдөр” сэдэвт өдөрлөгийг мөн зохион байгуулна гэсэн. 
Түүнчлэн нийслэлийн Засаг даргын санаачилгаар “Нийслэлийн ерөнхий боловсролын
сургууль, цэцэрлэгийн сургалтын чанар хүртээмжийн үр дүнг индексээр дүгнэх
журам”-ын дагуу шалгарсан багш нарт урамшуулал олгох ажээ.

Categories
мэдээ нийгэм

ДОХ-ын 27 тохиолдол бүртгэгджээ

Он
гарсаар манай улсад ДОХ-ын халдварын 27 тохиолдол шинээр бүртгэгджээ. ДОХ-ын
халдвар тээгчдийн тоо өсөх хандлагатай байгаад мэргэжилтнүүд түгшиж байна.
Манай улсад нийтдээ ДОХ-ын халдвар тээгчийн 177 тохиолдол бүртгэгдээд байгаа юм.
Нийт өвчлөгсдийн 144 нь эрэгтэй, 33 нь эмэгтэй ажээ.

Халдварт
өвчин судлалын үндэсний төвийн олон нийттэй харилцах мэргэжилтэн Ч.Уртнасан хэлэхдээ
“2013 онд 23 тохиолдол бүртгэгдэж байсан. Гэтэл 2014 оны есдүгээр сарын
байдлаар 27 тохиолдол бүртгэгдлээ. Мөн 2014 он гарсаар ДОХ-ын халдвар тээгч
хоёр хүн нас бараад байна” гэв

Categories
мэдээ нийгэм

Хэвлэлийн зөвлөл байгуулах талаар зөвлөлдөж байна



Монголын
Хэвлэлийн Хүрээлэн, Монголын сэтгүүлчдийн эвлэл, Глоб Интернэшнл Төв, DW
Академи, Фридрих Эбертийн сан хамтран зохион байгуулж буй “Хэвлэлийн
зөвлөл байгуулах ажлын хэсгийн зөвлөлгөөн” өнөөдөр гурав дахь өдрөө
үргэлжилж байна. Зөвлөгөөнөөр хэвлэлийн зөвлөлийн дүрэм, хэвлэлийн зөвлөлд
гомдол хүлээн авах, хэлэлцэх журам боловсруулах талаар хэлэлцэж байгаагийн дээр
ёс зүйн алдаа мадгийг жишээ кейс дээр хэлэлцэж байгаа аж.  Монголд хараат
бус Хэвлэлийн зөвлөлийг амжилттай байгуулах гарцыг энэхүү зөвлөгөөнөөс нээх юм байнà.

Categories
мэдээ улс-төр

Хоёр талын уулзалтууд хийв

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдорж өчигдөр буюу есдүгээр сарын 23-ны өдөр хоёр талын хэд хэдэн уулзалт хийсэн юм.

Эхлээд Япон улсын Ерөнхий сайд Шинзо Абэтэй уулзлаа. Уулзалтын үеэр
хоёр орон эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээрт даруй гарын үсэг зурж,
Монгол Улсыг аж үйлдвэржүүлэхэд Японы тал дэмжлэг туслалцаа үзүүлэхэд
бэлэн байгаагаа нотлов. Мөн энэ үеэр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зүгээс
Япон Улсын Ерөнхий сайдад 60 насны ойн баярын мэнд хүргэж хэлэхдээ
“Монголчууд жаран наснаас дахин шинэ эрч хүч мэндэлдэг гэдэг” хэмээн
онцолсон бол Ерөнхий сайд Шинзо Абэ Төрсөн өдрийн мэндчилгээ дэвшүүлж
гар бичмэл захиа илгээсэнд талархаж байгаагаа илэрхийлэв. Дараа нь хоёр
тал харилцан сонирхсон болон бүс нутгийн харилцааны асуудлаар
дэлгэрэнгүй санал солилцов.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч мөн Беларусь улсын Ерөнхий сайд  Михаил
Мясниковичтай уулзав. Ерөнхийлөгчийн зүгээс Беларусийн байнгын
ажиллагаатай ЭСЯ Улаанбаатар хотноо нээгдэж, харилцаа хамтын ажиллагаа
идэвхжиж байгааг тэмдэглэсэн юм. Беларусь улсын талаас Монгол Улсад
транзит тээврийн чиглэлээр хамтран ажиллах, уул уурхайн техник,
технологи нийлүүлэхэд экспортын зээлийн хөтөлбөр эхлүүлэх, хөдөө аж
ахуй, түүний дотор шувууны аж ахуй, бордоо үйлдвэрлэх чиглэлээр хамтран
ажиллахад бэлэн байгаагаа илэрхийлэв. Уулзалтын төгсгөлд Монгол Улс тус
улстай оюутан солилцоог нэмэгдүүлэх талаар санал тавьсан юм.

Мөн НҮБ-ын 69 дүгээр Ерөнхий ассамблейн хуралдааны үеэр Монгол Улсын
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Монакагийн Хунтайж Алберт, Ираны Ерөнхийлөгч
Хасан Рохани нартай уулзаж хоёр талын харилцаа болон харилцан сонирхсон
бусад асуудлаар ярилцав.

Categories
мэдээ улс-төр

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх НҮБ-ын дээд хэмжээний уулзалтад үг хэллээ

НҮБ-ын 69 дүгээр чуулган АНУ-ын Нью-Йорк хотноо салбар
хуралдаануудаараа эхлээд байна. Энэ удаагийн Ерөнхий ассамблей нь түүхэн
70 жилийн ойн өмнөх жил болж буйгаараа ихээхэн онцлог бөгөөд дэлхийн
120 гаруй орны төр, засгийн тэргүүн болон өндөр хэмжээний зочид оролцож
байна. 

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдорж Уур амьсгалын
өөрчлөлтийн асуудлаарх НҮБ-ын дээд хэмжэний улзалтад оролцож, чуулганы
эхэнд үг хэлсэн юм.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч хэлсэн үгэндээ “Аливаа улс орон цор ганцаар
дэлхийн дулааралтай тэмцэж чадахгүй. Та бүхэн манай оронд, Монголд очоод
асуухад жирийн малчин нь хүртэл байгаль цаг уурынхаа мянга мянган
жилийн улбааг танин мэдсэн туршлага дээр бодит амьдралд уур амьсгалын
өөрчлөлт хэрхэн гамшгийн хэмжээнд хүрснийг хэлээд өгөх болно. Уур
амьсгалын өөрчлөлтийн асуудал зөвхөн эрдэм шинжилгээ, судалгааны маргаан
байхаа нэгэнт больжээ. Энэ бол бидний өмнө тулгараад байгаа бодит
заналхийлэл болсон. Хэрвээ ийм гамшиг нүүрэлсэн эсэхэд эргэлзэж буй бол
Монголд ирээд үз. Уур амьсгалын өөрчлөлт, дэлхийн дулаарлын хэмжээ
дунджаас хоёр хувиар өсөхөд л өдөр тутам мянга мянган гамшиг нүүрлэхэд
хүрдгийг шинжээчид аль хэдийнэ тогтоосон. Эх дэлхий маань улам бүр аюулд
өртсөөр байгааг бид харж байна. Бид энд шийдвэртэй үйлдэл хийж эхлэх
цаг болсон. Энэхүү гамшиг, уур амьсгалын өөрчлөлт хүн төрөлхтөний гараар
бүтээгдсэн. Бид ирээдүй хойч үедээ, үр ач нартаа энэ гамшгийн хувь
тохиолыг тэр чигт нь үлдээх үү? Үгүй. Тиймээс хамтдаа тэмцэх цаг болсон”
хэмээн онцолсон юм.

Энэхүү дээд хэмжээний уулзалтад оролцсон төр засгийн зуу гаруй
удирдагчаас гадна дэлхий дахинд танигдсан сайн үйлийн эзэд, Холливуудын
одод, НҮБ-ын “Сайн санааны элч” төлөөлөгчид мөн оролцож үгээ хэлсэн юм.
Тухайлбал АНУ-ын дэд Ерөнхийлөгч асан, Нобелийн Энх тайвны шагналт
Алберт Гор хэлэхдээ “Уурь амьсгалыг өөрчлөлтийн эсрэг хийх хамгийн сайн
тэмцэл бол улс төрийн шийдэл” гэж онцолсон бол Холливудын од Леонардо
ДиКабрио “Бид шийдвэртэйгээр үйлдэл хийх цаг болсон” хэмээн хэлж байлаа.

Мөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Клинтоны дэлхийн санаачилгын
ээлжит уулзалт болон Колумбын их сургуульд болсон “Тогтвортой хөгжлийн
асуудлыг шийдвэрлэх даян дэлхийн сүлжээ” байгууллагын хуралд тус тус
оролцож санал солилцлоо.

Categories
мэдээ улс-төр

Дотоод мэдээлэл задруулсан гэгдсэн Д.Цогт-Очирыг агентлагийн даргаар томилжээ

Дотоод
мэдээлэл задруулсан хэргээр  Монгол Улсын Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх
газрын Тэргүүн дэд даргын албыг түр орлон гүйцэтгэгч Д.Цогт-Очирыг ажлаас нь
халсан гэх мэдээлэл зарим хэвлэл дээр гарсан. Тэгвэл албаны хүний өгсөн
мэдээллээр Д.Цогт-Очирыг дотоод мэдээлэл задруулсан хэргээр ажлаас нь халсан
гэдэг нь худлаа аж.  Харин ч түүнийг Ус цаг уур, орчны хүрээлэнгийн 
даргаар томилогдсон байна. 

Categories
мэдээ нийгэм

Ц.Алдармаагийн хэргийг тун удахгүй шүүхээр хэлэлцэнэ



Хошин
урлагийн “Шинэ үе” продакшны жүжигчин бүсгүйчүүд бие биенээ шалзалсан хэрэг өнгөрсөн
хавар гарсан билээ. Сайхан хүүхнүүдийн тоонд зүй ёсоор ордог жүжигчин Д.Оюунтуул,
Ц.Алдармаа нар нь Орхон аймгийн Баян-Өндөр сумын “Сонорхайрхан” зочид буудалд
бие биерүүгээ халуун ус цацаж гэмтэл учруулсан талаар мэдээлэл олны анхаарлыг татсан.

Энэ
хэрэгтэй аймгийн прокуророос биечлэн танилцаж  хохирогч, холбогдогч нараас
Улаанбаатар хотод шалгуулна гэснийг үндэслэн Цагдаагийн газраас дээрх асуудлыг
шалгаагүй,  гомдол мэдээлэлд аваагүй  байсан зөрчлийг илрүүлж
 эрүүгийн хэрэг үүсгүүлэн  холбогдох ажиллагааг шуурхай шалгах үүрэг
өгч хяналт тавьж ажиллажээ. Ингээд өнгөрсөн зургаадугаар сарын 12-нд Улсын
Ерөнхий прокурорын газарт мөрдөн байцаалт явуулах болон хяналтын харьяалал
тогтоолгохоор  хүргүүлсны дагуу хяналтын харъяалалыг дүүргийн I прокурорын
газарт тогтоож шүүхэд шилжүүлжээ. Прокуророос хэргийг хянаад Ц.Алдармааг
Эрүүгийн хулийн 99.1-д зааснаар бусдын биед гэмтэл учруулсан мөн хөдөлмөрийн
чадварыг түр хугацаагаар алдагдуулсан энэ гэмт хэргийг үйлдэхдээ Эрүүгийн
хуулийн 96.2.6 онц хэргий аргаар үйлдсэн гэж үзсэн байна.

Ц.Алдармаад
холбогдох хэргийг 30 хоногийн дотор Дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны I шүүхэд
хянан хэлэлцэх юм.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Допинг хэрэглэсэн гэгдэж буй бөхчүүд ингэж ярилаа


Өнөө жилийн наадмаар улсын
цолны болзол хангасан, шинэ
цолонд хүрсэн бөхчүүдээс гурав
нь допинг хэрэглэсэн гэдэг
мэдээлэл гарсан. БНСУ-ын
Шинжлэх ухаан технологийн хүрээлэнгийн
Допингийн төв лобараторид хүргүүлсэн
сорьцын хариу ирсэн, хоёр
бөхөөс допинг илэрсэн гэдэг
албан ёсны мэдээллийг Үндэсний
бөхийн холбооны дэд тэргүүн Д.Данзан өгсөн билээ.
Гэхдээ допинг илэрсэн бөхчүүдийн
нэрийг зарлах боломжгүйг тэрбээр
учирласан. Учир нь допингийн
шинжилгээний хариуг Монголын үндэсний
олимпийн хорооноос Үндэсний бөхийн холбоонд албан
ёсоор ирүүлээгүй байгаа аж. Шинжилгээний
хариу ирсний дараа допинг
хэрэглэснээ тухайн бөх хүлээн
зөвшөөрөхгүй бол өөрийнхөө зардлаар
БНСУ-д Б сорьцын
шинжилгээ өгөх боломжтой. Энэ
бүхний эцсийн хариу гарсны
дараа тухайн бөхийн нэрийг
зарлаж, хариуцлага тооцох асуудал ярьдаг
дүрэм, журамтай аж. Үндэсний их
байр наадмаас хойш хоёр сар
гаруй хугацаа өнгөрчихөөд байхад
допингийн хариуг мэдээлээгүй байгаа
нь иргэдийн дунд таавар хийхээс
аргагүйд хүрч байгаа юм.
Жилийн жилд ийм таамаг
хэдэн сарын турш үргэлжилдэг.
Үүнээс үнэхээр допинг хэрэглэсэн
нь хариуцлагаас мултрах шахаж, хэрэглээгүй
ч тааварт нэр
нь дурдагдсан бөхчүүдийн нэр сэвтэж үлддэг
уламжлал бий. Допинг хэрэглэсэн
бөх нь Б сорьц
өгсөн гэж бас багагүй
хугацааг өнгөрөөдөг. Ингэж үлгэр домор
мэт яриа өрнөж байгаад
өнөөх допинг хэрэглэсэн бөх
нь наадамд дахиад барилдаж
харагддаг. Энэ талаар хэвлэлийн
бага хурлын үеэр Үндэсний
бөхийн холбооны дэд тэргүүн Д.Данзан сэтгүүлчид тодруулахад
“Спортын шударга байдлыг хангах
ёстой. Хүч нэмэгдүүлэх бэлдмэл
хэрэглэчихсэн хүнийг зүгээр хүнтэй
барилдуулах нь шудрага бус.
Допинг хэрэглэсэн бөхчүүдэд арга хэмжээ авах
нь зөв. Дэлхийн олон
улс допингийн эсрэг арга хэмжээ
авдаг. Хэрэглэсэн тамирчныхаа тэмцээн уралдаанд орох
эрхийг нь хугацаа зааж
хасч, авсан цол медалийг
нь хураадаг юм. Тэмцээн уралдаанд
орох эрхээ хасуулсан үедээ
тухайн тамирчин ёс суртахууны зөрчил
гаргаагүй, бэлтгэл сургуулилтаа сайн
хийсэн, хүмүүжиж засарч байгаагаа харуулсан
бол эрхийг нь сэргээдэг
практик олон улсад байдаг.
Тухайн бөхчүүд буруугаа ойлгоод,
бэлтгэл сургуулилтаа хийгээд ахиж барилдахыг
хүссэн хүсэлтээ гаргавал эрх бүхий байгууллагаар
авч хэлэлцээд барилдуулах үгүйгээ шийддэг” гэсэн
юм.

Допинг
илэрсэн гэх мэдээлэлтэй зэрэг­цээд бөхчүүд, бөх со­нир­хогчдын дунд магад­лалтай байж магадгүй бөхчүүдийг нэрлээд байгаа. Хамгийн их нэр нь яригдаж байгаа бөхчүүд бол Улсын арслан Н.Бат­суурь, Улсын хар­цага Б.Пүрэвсайхан, Ул­сын начин Л.Лха-Очир нар юм. Өчирдөр хэвлэл, мэдээллийн хэ­рэгслээр тэднийг допинг хэрэглэсэн байх магадлалтай гэж эх сурвалж хэлсэн талаар мэдээлсэн билээ. Бид тааварт ороод байгаа бөхчүүдтэй холбогдлоо.

 

Д.Данзан: БИ ХЭНИЙ Ч НЭР ХЭЛЭЭГҮЙ

Дээрх
мэдээллийн талаар Үндэсний бөхийн холбооны дэд тэргүүн Д.Данзангаас тодрууллаа.

–Та
хоёр бөхөөс до­пинг илэрсэн гэж мэдээлсэн. Улсын арслан Н.Батсуурь, Улсын харцага Б.Пүрэвсайхан, Улсын начин Л.Лха-Очир нараас допинг илэрсэн гэх юм. Энэ үнэн үү?

-Би хэний ч нэрийг
хэлээгүй. Хэн нэгний нэрийг
хэлээгүй байхад гүтгээд байгаа
юм шиг мэдээлэл цацаад
байх юм.

–Тэгвэл
дээр дурдагдсан бөхчүүд биш гэсэн үг үү?

-Би хэний ч нэр
хэлэхгүй. Цаг нь болоогүй
байна.

–Жил
бүр иргэдийн дунд хэдэн сар таамаг яриа өрнүү­лэх юм. Илэрсэн бол шууд зарлачихаж болдоггүй юм уу?

-Хууль, дүрэм журамдаа хугацаа
заачихсан байдаг юм. Хугацаа
нь болохоор мэдээлэл хийнэ.

–Хэдэн
хоногийн дараа зарлана гэж заасан байдаг хэрэг вэ?

-Хоногсоод
байх юм байхгүй. Б
сорьцын хариу хүлээнэ. Энэ
талаар хэвлэлийн хурал хийхдээ тодорхой
ярьсныг сонссон биз дээ.
Журмынхаа дагуу л ажиллаж
байна гэв.

Н.Батсуурь:
ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХАРИУ ИРЭХЭЭР
ҮНЭН, ХУДАЛ НЬ ТОДОРХОЙ БОЛНО

Улсын арслан Н.Батсуурийг
допинг хэрэглэсэн байх магадлалтай бөхчүүдийн
нэгд оруулж буй. Тэрбээр
1987 онд Увс аймгийн Ховд
суманд төрсөн. Жүдо бөхийн
ОУХМ, үндэсний бөхийн улсын арслан
цолтон. 2006 онд Ховд аймгийн
баяр наадамд тав давж
аймгийн начин, 2011 онд Дархан-Уул
аймгийн 50 жилийн ойн барилдаанд
түрүүлж аймгийн арслан цол
хүртсэн. Тэрбээр 2013 оны улсын наадамд
зургаа давж шөвгөрөн, улсын
харцага цол хүртэж байсан
бол энэ жилийн баяр
наадмаар түрүүлж арслан цол
хүртсэн билээ.

Үндэсний бөхөөс гадна 2011 оны
жүдо бөхийн насанд хүрэгчдийн
улсын аварга шалгаруулах тэмцээнд
түрүүлж “Спортын мастер”, 2011 оны
дэлхийн цомын аваргаас хүрэл
медаль хүртэж ОУХМ цол
хүртсэн, 2013 онд мөн жүдо
бөхийн улсын аварга болсон,
2012 оны дэлхийн цомоос хүрэл,
2012 оны Азийн аварга шалгаруулах
тэмцээнээс хүрэл медаль хүртсэн
жүдоч юм.

Энэ жил допинг хэрэглэсэн
гэх мэдээллийн талаар түүнээс тодруулахад
“Үндэсний бөхийн холбооноос над
руу огт яриагүй байна.
Шинжилгээний хариу ч ирээгүй
байгаа. Угаасаа шинжилгээний хариу
ирэхээр үнэн, худал нь
тодорхой болно. Тэр цагт
нэр төрөө сэргээлгэнэ. Энэ
жил би эм ч
уугаагүй. Угаасаа допингийн талаар
хангалттай мэдээлэлтэй. Өнгөрсөн жил ч шинжилгээ
өгсөн шүү дээ” гэв.
Мөн түүний ойрын хүн
дараахь хариултыг өглөө.

-Өнөөдөр хүмүүс ярихыг сонсоод
гайхаад, ташаа мэ­дээлэл
гэдгийг хаана хандаж, хэнд
хэлэх вэ гээд сууж
байна. Угаасаа шинжилгээгээр допинг
хэрэглэсэн гэж гарвал Үндэсний
бөхийн холбооноос өөр рүү нь
ярьж мэдэгддэг гэсэн. Би хамт
байгаа хүн. Одоо хүртэл
хэн ч яриагүй. Олимпийн
хорооноос ч яриа­гүй.
Хариу нь гарчихаад байхад
ярихгүй байгаа нь допинг
илрээгүй гэсэн үг биз
дээ.

–Наадмаар
арслангийн хамраас цус гараад, хөлс нь гоожоод байсан нь хүмүүст хардлага төрүүлээд байна. Допинг хэрэглэхээр хүч гаргасан үед хөлс гоожих шинж илэрдэг гэх юм.

-Хэдэн жилийн өмнө барилдаж
байгаад хамраа цохиулаад мурийлгачихсан
юм. Айгаад гаргуулж чадаагүй
хэрэг. Түүнээс хойш хамраас
нь цус гараад байдаг
болчихсон. Барилдаж байхдаа хөвөн чихэж
болохгүй. Тэгээд л цусаа
гоожуулаад барилдаад байсан юм шүү
дээ.

–Гэмтэж,
бэртэж байсан уу?

-Өнгөрсөн жил нуруундаа жаахан
гэмтэл авчихсан нь өвдөөд байдаг.
Угаасаа бөхчүүдийн олонхи нь нуруун­даа бэртэлтэй байдаг
биз дээ.

–Нурууныхаа
бэртэлд эм тариа хэрэглэж байсан болов уу?

-Энэ жил эм, тариа
хэрэглээгүй ээ. Бариа заслаар
л явдаг юм.
Ер нь манай хүн
допингийн талаар маш сайн
мэдлэгтэй. Өөрөө үндэсний бөхөөс
гадна жүдогоор барилддаг шүү дээ. Өнгөрсөн
өвөл Орост жүдогийн тэмцээнд
оролцсон багт орж явахдаа
шинжилгээ өгсөн. Наадмын дараа
ДАШТ-д бас багаараа
орсон шүү дээ. Одоо
ч бэлтгэлтэй байгаа
гэв. Зохион байгуулалттай ийм
мэдээлэл гаргаад байх шиг
байна. Байраар шагнуулсны дараа
бас баахан худлаа мэдээлэл
цацсан. 

Ц.Мягмарсүрэн: ПҮРЭВСАЙХАН
ЭМ ХЭРЭГЛЭСЭН ЭСЭХИЙГ
МЭДЭХГҮЙ

Энэ жилийн баяр наадмаар
ганцхан харцага цолтон төрсөн
нь Ховд аймгийн Чандмань
сумын харьяат, Онцгой байдлын ерөнхий
газрын “Аврагч” спорт хороо, “Нью
прогресс” групп Ховд дэвжээний
бөх Монгол улсын начин
Б.Пүрэвсайхан юм.
Түүний нэр допинг хэрэглэсэн
гэх бөхчүүдийн дунд яваа юм.
Б.Пүрэвсайхан 1989 онд
төрсөн бөгөөд 2009 онд Ховд аймгийн
Эрдэнэбүрэн суманд түрүүлж, сумын
заан цол аван бөхийн
гараагаа эхэлсэн. Мөн ондоо аймгийнхаа
наадамд долоо даван үзүүрлэж,
аймгийн заан цол хүртсэн
бол дараа жил нь
аймгийн арслан болсон. Хоёр
жилийн өмнөх үндэсний их
баяр наадмын тавын даваанд
улсын заан Д.Баасандоржийг
давж 23 насандаа улсын начин цол
хүртсэн. Харин энэ жил
харцага цол хүртээд байгаа
юм. Тэрбээр Ховд аймгийн
Чандмань суманд найранд оролцохоор
явсан учраас утас нь
холбогдохгүй байв. Допинг хэрэглэсэн
гэх мэдээллийн талаар түүний багш
улсын заан Ц.Мягмарсүрэнгээс
тодруулахад “Манай Сайханаа тийм
зүйл хэрэглээгүй ээ. Багшийнх нь
хувьд баттай хэлж байна.
Бэртэж гэмтээгүй. Эм тариа хэрэглэсэн
эсэхийг нь мэдэхгүй юм”
гэлээ. 

Л.Лха-Очир: ХУДЛАА МЭДЭЭЛЭЛ БАЙНА

Өнөө жилийн үндэсний их
баяр наадмаар тав давж, улсын
начин цолны болзол хангасан
Л.Лха-Очирыг
допинг хэрэглэсэн гэх мэдээлэл бий.
Завхан аймгийн Алдархаан сумын
уугуул тэрбээр “Алдар” спорт хороо,
Зэвсэгт хүчний 325 дугаар анги, “Саруул
зам” компанийн нэрийн өмнөөс барилддаг.
1986 онд төрсөн Л.Лха-Очир наймдугаар ангидаа
сумынхаа наадамд түрүүлж, сумын
заан цол хүртэж байсан
гэдэг. 2008 онд аймгийн наадамд
үзүүрлэн аймгийн заан, дараа
нь жил нь түрүүлж
аймгийн арслан цол хүртсэн
билээ. 2010 оноос улсын наадамд
зодоглож энэ жил улсын
цолны болзол хангаад байгаа.
Түүнтэй холбогдлоо.

–Таныг
допинг хэрэглэсэн гэх юм.

-Тийм үү, сонсоогүй юм
байна. Хэн тийм юм
яриад явдаг юм бол.

–Та
допингийн төрөлд ордог эм, тариа хэрэглэсэн юм биш биз?

-Тийм юм байхгүй ээ.
Худлаа мэдээлэл. Холбогдох байгууллагууд нь мэдээлэл хийж,
хэрэглэсэн гээд байгаа хүмүүсээ
зарласны дараа учир нь
олдох биз. Худлаа мэдээлэлд
анхаарал хандуулсан юм алга гэв.

Ц.ӨРНӨХ

 

Categories
мэдээ цаг-үе

Д.Дашпүрэв: ОХУ болон гуравдагч хөршийн хоорондын харилцааны хүндрэл нь манайд гарцаагүй нөлөөлнө

Олон улс судлалын дээд сургуулийн захирал, Философийн шинжлэх ухааны доктор(Sc.D) Д.Дашпүрэвтэй ярилцлаа.

–Манай улс гуравдагч хөршийн талаар баримталж ирсэн бодлого өнгөрсөн зуунаас улбаатай гэх юм билээ. Та гурав дахь хөршийн ач холбогдлын талаар ярихгүй юу?

-улс төрийн хийгээд гадаад бодлогын баримт бичгүүдэд гуравдагч хөрш гэдэг ойлголтыг хэрэглээд удлаа. Хүйтэн дайн дууссаны дараа манай улсад америкийн төрийн нарийн бичгийн дарга айлчлахдаа “танайх хоёр хөрштэй юм байна. Бид гурав дахь хөрш чинь болъё” гэсэн үг унагасан тал бий. түүний энэ үгтэй холбоотойгоор гуравдагч хөрш гэдэг ойлголт гарч ирсэн. Монгол улсын төрийн бодлогын хувьд XX зууны эхэн үеэс гуравдагч хөрштэй байх сан гэсэн эрмэлзэл, хүсэл мөрөөдөлтэй байсан. Жишээлбэл, Богд хаан болон Монголын уламжлалт төрийн зүтгэлтнүүд Японтой, америктай, Европын улс гүрнүүдтэй холбоо тогтоох гээд үзсэн. энэ бол Монгол орон гадаадын том гүрнүүдтэй хөршийн хэмжээний найрсаг харилцаатай байх гэсэн эрмэлзлийн илрэл байсан юм. Манай орны хувьд гуравдагч хөршийн тухай ойлголт тун чухал, ач холбогдолтой ойлголт гэдгийг хэн ч маргах аргагүй юм. Манайх 90-ээд оноос хойш гуравдагч хөршийн тухай бодлогыг хэрэгжүүлээд дэлхийн том гүрнүүд ялангуяа барууны орнуудтай сайн харилцаатай байна. энэ харилцаагаа цаашид ч хадгалж байх хүсэл эрмэлзэл манай төр Засгийн болоод гадаад бодлогод бий гэж судлаач хүний хувьд харж байна даа.

–Гуравдагч хөршийн тухай өнөөдрийн нөхцөл байдлыг тэр үетэй харьцуулбал ямар байна вэ?

-Хүйтэн дайны дараахан үе, 1990 болон 2000-аад оны эхэн үеийн нөхцөл байдлаас өөр болчихлоо. одоо түүхийн хувьд XXI зууны эхний 20-иод он руу явж байна гэж үзэхээр. тэр үеийн улс төрийн харилцаа нэлээд их ээдрээтэй, эгзэгтэй, түвэгтэй байх нь тодорхой болж байна.

–Энэ юутай холбоотой юм бол?

-Дэлхийн их гүрнүүд болох ану, Европын холбоо, оХу-ын бодлого зэрэгтэй уялдаж гарч ирж байгаа юм. Манай хоёр хөрш XXI зуунд 1970, 1980-аад оны үеийнх шиг харилцаатай биш байх нь тодорхой боллоо. орос, Хятад хоорондоо найрсаг харилцаатай байх нь нийгмийн байгууллагын шинж чанар чухал үүрэгтэй биш гэдгийг хоёр хөршийн төрийн тэргүүнүүд нь илэрхийлж байна л даа. тэгэхээр нийгмийн ямар тогтолцоотой, хөгжлийн ямар замыг сонгож байгаад харилцан хүндэтгэлтэй хандана гэсэн мэдэгдлийг байнга хийж байна.

гэхдээ манай хойд хөрш болох оХу нь Европын холбоо, нато, ану, барууны орнуудтай харилцаа нь хүндэрч байгаа. Судлаачийн хувьд энд ганц оросын талыг буруутгаж хандвал нэг талыг барьсан хэрэг болно. тиймээс манай орны хувьд их бодитойгоор реалист байр сууринаас хандах ёстой.

Европын холбоо Оростой харилцах харилцаа муудлаа. Худалдааны болон санхүү, технологийн талаар, иргэдийн зорчих эрхэнд нэр заагаад хориг тавьчихлаа. Иймэрхүү байдлаар оХу манай гуравдагч хөршүүдтэй харилцаа нь хүндэрч байна.

–Энэ нь гуравдагч хөршийн зүгээс манайхтай харилцах харилцаанд нөлөөлөх үү?

-гарцаагүй нөлөөлөх чиг хандлага гараад байна. Манайд гуравдагч хөршийн орнууд хөрөнгө оруулалт хийхдээ хэр найдвартай вэ гэдгийг харгалзана. Бид хойд хөршөөс олон зүйлээр хараат байдаг. гэтэл оХу тэдгээр орнуудтай сайн харилцаатай биш байдаг. тиймээс гуравдагч хөрш орнуудын манайд хийсэн хөрөнгө оруулалтаар үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг шууд орос руу экспортолж чадахгүй. учир нь манайх руу хөрөнгө оруулж байгаа тэдгээр орнуудын чиглэл, хөрөнгө оруулалтын хандлага зэргийг хойд хөрш харж л таарна. Цаашилбал, ямар зорилго чиглэлтэй хөрөнгө оруулж байна вэ гэдэгт хүртэл тэдгээр орнуудтай зөрчилтэй байгаа оХу анхаарлаа хандуулна. Урд хөрш ч гэсэн оХу-тай сайн харилцаатай байгаа болохоор тус улстай сайнгүй харилцаатай орнуудын хөрөнгө оруулалтад урьднаас өөрөөр хандаж таарна. Бидэнд гуравдагч хөрш хэрэгтэй гэж хичнээн ярихаас хамаарахгүйгээр дэлхийн улс төрийн нөхцөл байдал, бодлогын дэг журам, геополитикийн хүчний харилцаа өөрчлөгдөж байна. тэгэхээр бид улс төрийн бодлогын хувьд ч тун ухаалаг байр сууринаас хандах нь чухал.

–Ямар бодлого баримталбал болох вэ?

– гуравдагч хөрш манайд чухал гэж ярих нь мэдээж. гэхдээ бид бодлоготой, их соёлтой, дипломат ухаан зарж ярих болж байна. энгийн монгол үгээр хэлбэл, эхийг нь эцээж, тугалыг нь тураахгүй байх ёстой. Үнээнийхээ сүүг ууж байх хэрэгтэй. гэхдээ сүүг нь хэт аваад байвал тугал турна. Тугалаа бодоод хөхүүлээд байвал халуун зунаар өөрсдөө хар цай ууна. Бусдыг гомдоохгүй, хэт нэгнийг дагаж хөөрцөглөж болохгүй байдал гарч ирж байна. америк, Хятад, Европ, оросыг баримтлагчид “энэ орныг дагах ёстой” гээд хоорондоо хагаралдаад маргалдаад, хэрэлдээд ирвэл нохойн хоол болно.

–Манайд хоёр хөршийн төрийн тэргүүнүүд айлчилсан. Бас саяхан Душанбед манай гурван улсын Ерөнхийлөгч уулзлаа. Энэ үйл явдалд гадны улс орнууд, ялангуяа гурав дахь хөршүүд маань хэрхэн хандаж байгаа бол?

-Янз бүрээр л харж байгаа байх. Одоогоор дэлхийн хэвлэл мэдээллийнхэн нарийн бичихгүй байна. Гэхдээ тэд ойлгож байгаа. Нэгдүгээрт, үүнээс өөр гарц Монголд байхгүй. Нөгөө талаар хэт цаашаа тэднийг дагаад хошуураад явчих нь уу, наанатай цаанатай байх нь уу гэдгийг харж байгаа шүү дээ. Бид асуудалд бодитой хандах байхаа. Жишээлбэл, ШХАБ-ын гишүүн болох шаардлагагүй. Энэ тал дээр судлагчдын санал зөрөлддөг байлаа. Нэг хэсэг судлаач ШХАБ-ын гишүүн болж, эртхэн тэр эвсэлд орж, их зүйлийг эх орондоо авах хэрэгтэй гэж байсан. Ер нь аливаа юманд орж, гар хөлөө хүлүүлэх бол хүч чадал муутай улс оронд дандаа хортой байдаг. Түүнчлэн Евро Азийн холбоотой сайхан хамтарч ажиллах хэрэгтэй. Гэхдээ л байр суурь тодорхой болгоомжтой байх ёстой. Манайхны зарим нь Монгол НАТО-д элсэх ёстой гэдэг. Хэрэв тэгвэл бас гай чирнэ. НАТО-той муудалцахад өөрийнхөө гишүүн орнуудад зэвсэглээд л оруулдаг шүү дээ. Украйн НАТО-гийн гишүүн биш болохоор арай ч цэргүүдээ оруулчихгүй байгаа юм. Бусад зүүн Европын гишүүн орнуудад НАТО-гийн цэргийн хүчин байрлаж байгаа. Тиймээс аль нэг тал руу хошуурч болохгүй. Гэхдээ нөхцөл байдал тийм ч муудахгүй гэж бодож байгаа. Орос, Япон хэвийн харилцаатай байх эрмэлзэлтэй байгаа. Өмнөд Солонгостой ч ялгаагүй. Гэхдээ энэ хоёр орон барууны орнуудын тэр дундаа Америкийн бодлогыг баримтална. Гэхдээ хамтарч ажиллаж болно шүү дээ. Тиймээс Япон, Солонгостой хоёр хөрш маань хэвийн харилцаатай байхад зүүн Ази руу Монголын хаалга нээлттэй байна гэсэн үг.

–Транзит тээврийг хөгжүүлснээр гурав дахь хөрш рүү гарах гарц нээгдэнэ гэж байгаа. Энэ тал дээр судлаач хүний хувьд та юу хэлэх вэ?

-Одоогоор нэг их өөрчлөлт гараагүй байна. Бид Хятадтай транзит тээврийн гэрээ байгуулсан. Гэхдээ энэ нь батлагдаагүй. Үүнд тодорхой нөхцөлүүд байгаа. Өөрөөр хэлбэл, манайд байгаа байгалийн их баялгийг хоёр хөршийн нутгаар дамжуулж гаргахдаа эцсийн бүтээгдэхүүн болгосон нь дээр. Үүний тулд бидэнд гадны хөрөнгө оруулалт хэрэгтэй. Гэтэл тийм хөрөнгө оруулалт хийх зоригтой орон цөөхөн байгаа. Цаашдаа Япон Монголын харилцаа сайжрах байх гэж судлаач хүний хувьд хардаг юм. Гэхдээ ийм харилцаа үүсэхэд зарим болгоомжтой хардаг орнууд байна. Гуравдагч хөршийн орнуудын харилцаа сайжрах байх гэдэгт итгэлтэй байгаа.

–Манай улс гуравдагч хөршийн асуудалд ямар бодлого баримтлбал дээр вэ?

-Ер нь бид хоёр хөрштэйгээ мэдээжийн хэрэг хүндэтгэлтэйгээр, найрсаг харилцаатай байх ёстой. Гуравдагч орнуудтай хамтран ажиллах боломж байвал бүгдтэй нь ажилласан дээр. Олон оронтой харилцаагаа боломжийн хэрээр өргөжүүлж байж, тэр дундаас ялгарна шүү дээ.

М.МӨНХЦЭЦЭГ

Categories
мэдээ нийгэм

Зайсангийн зам ба орчин үеийн хүн төрөлхтний ёс зүйн код

Бөөрөнхий улаан дотор 40, 50 гэсэн тоо байдаг. стандарт мэддэг хүн бол үүнийг хараад шууд мэдэрнэ. энд машинтай хүний тухай бичээд буйг ойлгож байгаа биз дээ. замын хажууд үзэгдэх энэ тэмдгийг хараад 40, 50 км цагийн хурдтай давхих юм байна гэдэг бодол бидний толгойд автоматаар буух ёстой. Хаазаа хасч, хурдаа тааруулж, орчноо мэдрэх хэрэгтэй. Манайхаас бусад орныхны ой ухаанд бол нэгэнт суучихсан стандарт. Бөөрөнхий дотор 20, 40,
50 гээд л биччихсэн бол оросууд хэдэн милийн хурдтай, америкчууд хичнээн майлтай давхихаа хэнээр ч хэлүүлэлтгүй мэддэг. Хүн хорвоод мэндэлж, ухаан орохдоо аав, ээжийгээ бусдаар заалгалгүй таньдагтай адил. Өглөө бүхэн сайн байна уу гэж өөр хоорондоо мэндэлдэгтэй ижил ой тойнд нь суусан орчин үеийн ёс зүйн код.

тэд яарч байсан ч дүрмээ баримтална. замаар ганцаараа давхилаа ч стандартаа мөрдөнө. Машиндаа хүнтэй, хүнгүй хамаагүй зөвхөн бөөрөнхий улаан дотор юу гэж бичсэнийг л дагадаг. Яагаад гэвэл тэр тоо шинжлэх ухааны судалгаагаар тогтоосон хурдны хязгаар юм.

уг нь Богд уулын араас Яармаг руу тавьсан шинэ замд яг энэ хурдны хязгаар үйлчилдэг юм билээ. тэмдэгт бичсэн тоонд багтаж, хурдаа хязгаарлавал аваар осол хийхгүй, хүний алтан аминд хүрч, хувь заяагаараа тоглохгүй л гэсэн үг. гэтэл манайхан тэр тоог хардаггүй. Хараад юу ч ойлгодоггүй. ойлголоо гэхэд тоодоггүй. Уралдааны замд хөлгийнхөө тэнхээг мэдэн давхих шиг хурдалдаг. уяан дээрээс мориндоо мордсон монгол хүн ихэнхдээ чүү гээд ухасхийдэгтэй адил сайхан замд орсон машинтай монгол хүн хаазаа гишгэдэг.

Ер нь монголчуудад нэг муу зан бий. Хэзээ тийм юм байлаа гэдэг. Дүрэм, журам, стандарт ярихаар ингэж л хэлдэг. Үүнийгээ хээгүй, гүндүүгүй монгол хүний зан гэж сайхнаар тайлбарлах нь бий. гэвч толь шиг зам байлаа ч зоргоороо давхиж болохгүй. Хэзээ тийм юм байлаа гэдэг хээгүй, гүндүүгүй зан ч хэрэггүй. зам дээр найраа байхгүй, цаанаас тогтоосон хурдны хязгаарыг л баримтлах ёстой. орчин үеийн хүн төрөлхтний ёс зүйн энэ кодыг тархиндаа суулгаагүй аваас монголчууд хэзээд ч хэдэн зуугаараа нисч үхэхэд бэлэн болжээ гэдгийг зайсангийн шинэ замаар давхигсад сануулаад байна.

Я.МӨНГӨНЦЭЦЭГ