Үндэсний статистикийн газрын мэдээллээс авч үзвэл өнгөрсөн хагас жилийн хугацаанд манай улс 583,5 мянган тонн зэсийн баяжмал гаргасанаас 217 мянган тонныг өнгөрөгч сард экспортлосон нь Хятад улсын гаалийн мэдүүлгээс харагдаж байна. “Оюутолгой” үйлдвэрийн ажил улирлын чанартай өссөнөөр энэ үзүүлэлт 15 орчим хувь нэмэгджээ. Мөн БНХАУ-н бүтээгдэхүүн хүлээн авах тээврийн үйлчилгээ сайжирсан нь нөлөө үзүүлж байна гэж үзсэн байна.
Нөгөөтэйгүүр өнгөрсөн онтой харьцуулахад 300 мянган тонн өссөн тоо бөгөөд экспортын бүтээгдэхүүний 47 хувийг дангаар бүрдүүлж нүүрсний нийлүүлэлтийг даваад байна. Латин Америкын орнуудын зэсийн нийлүүлэлт өсөлттэй байгааг мөн дурдах нь зүйтэй. Чили улс гэхэд 535,5 мянган тонн зэсийн баяжмал нийлүүлсэн байна.
Харин алт олборлогчид өнгөрсөн оны энэ үетэй харьцуулахад 65,4 хувиар илүү буюу дөрвөн тонн гаруй алтыг төв банкинд тушаасан байна. Үүнээс 2,5 тонныг Их Британид гаргасан тухай Үндэсний статистикийн хороо мэдэгдлээ. Энэхүү өсөлт нь алтанд ногдуулж байсан рояльти 2,5 татварыг тэглэсэнтэй холбоотой гэж эдийн засагчид үзлээ. Мөн алт тушаалтын өсөлт нь Монгол банкны валютын нөөцийг 187 орчим сая доллараар нэмэгдүүлсэн гэх тооцоо байна.
Өнөөдрийн зах зээл дээр зэсийн ханш 7025 ам долларын ханштай байна /Bloomberg статистик/
Дэлхийн зах зээл дээр зэсийн хэрэглэгч орнуудын эрэлт өсч байгаа. Харин эрэлт нь үнэд сөргөөр нөлөөлж магадгүй, ирэх таван жилийн хугацаанд буурах төлөвтэй байна гэж “Goldman Sachs”-ынхан тооцжээ. “The Wall Street Journal”-д тэмдэглэснээр зэсийн үнэ доошилж, энэ оны эцэст тонн нь 6200 ам.доллартай тэнцэнэ гэсэн байна. Хөрөнгө оруулалтын банк ч мөн адил зэсийн үнэ буурна гэж үзжээ. Харин “Morgan Stanley”-гийн зүгээс биржүүд дэх нөөц дундарч байгаа учраас оны 2 дугаар хагаст 7055 ам долларт хүрнэ гэсэн эерэг төсөөллийг хийсэн байна.
Дэлхийн зах зээлд нэг унц алт 1307 ам.долларын ханштай байна /Bloomberg статистик/
2011 оны ес дүгээр сард алт бүх цаг үеийн дээд ханш буюу 1923,7 ам.долларт хүрч байсантай харьцуулахад өнгөрсөн онд ханш 28 хувиар унасан. Энэ оны хувьд оны эхнээс 9,5 хувийн өсөлт үзүүлсэн байна. “Goldman Sachs”, “Societe Generate” зэрэг банкны шинжээчид алтны үнэ унана гэж үзэж байгаа ба үүнийгээ дэлхийн эдийн засаг сэргэж байгаатай холбон тайлбарлажээ. “Societe Generale”-ын шинжээч Майкл Хэй оны төгсгөлд алтны ханш одоогийнхоос таван хувиар хямд үнэлэгдэнэ хэмээн таамагласан бол “Goldliian Sachs’’-ын Жеффри Кюри энэ оны эцэст нэг унци алт 1050 ам.доллартай тэнцэнэ хэмээн тооцоолсон байна.
Алтны нөөц гадаад валютын баталгаа болдог учраас валютын хомсдолтой энэ үед Төв банк алтны нөөцөө нэмэгдүүлэх хэрэгтэй гэж эдийн засагчид үзэж буй. Монгол улсад үйл ажиллагаа явуулж буй алтны нэгжүүд энэ онд 31 тонн алт олборлох төлөвлөгөөтэй байгаа бөгөөд үүний гуравны нэг хэсгийг Монгол банк татан төвлөрүүлэхээр ажиллаж байгаа аж.
М.Бүжил
