Бага баян амралтын газар 2020.03.10
Зөвхөн манайх биш, дэлхий нийтээрээ “Covid-19” буюу коронавирусийн халдвартай чадах чинээгээрээ тэмцэж байна. Ус, агаар, газрын хилээ хааж байна. Юуны тулд юм. Иргэний төлөө. Манай улс ч гэсэн иргэдийнхээ төлөө олон ажил хийж байгааг та бид ч сүүлийн гурван сар харж байна. Хүнд хэцүү цагт нөхрийн чанар танигдана гэгчээр зарим улс иргэнээ эмчлэхээс татгалзаж байхад манайх халдварын голомттой бүсээс иргэдээ авчирсаар байна. Гол найдвар нь тусгаарлалт. Тусгаарлалтын ажлыг аль эртнээс эхлүүлсэн байдаг. Үүнтэй холбоотойгоор олон асуудал ч яригдах болсон. Тэгвэл бодит байдал дээр тусгаарлагдсан иргэд ямаршуухан байгааг тодруулахыг хичээлээ. Үнэндээ тусгаарлагдаж буй иргэд гэртээ байгаа иргэдээс илүүтэйгээр сэтгэл санааны хүнд нөхцөлийг туулан давж байгаа юм. Ингээд тусгаарлах байранд байсан болон байгаа иргэдтэй холбогдсоноо хүргэж байна.
“ТӨЛБӨРИЙН ТАЛААР БИДЭНД НЭГ Ч МЭДЭГДЭЭГҮЙ БАЙСАН”
Тусгаарлагдсан иргэн С-тэй ярилцлаа.
-Та хаана тусгаарлагдсан бэ?
-“Бага баян” энхийн төлөөх цогцолборт тусгаарлагдсан байсан. Гурав хоногийн өмнө тусгаарлалтаас гарсан.
-Тусгаарлах байрны орчин нөхцөл хэр байв. Өрөөндөө хэдүүлээ байсан бэ?
-Байр ерөнхийдөө дажгүй. Гэхдээ хана мөөгөнцөртэй, ариун цэврийн өрөө битүү аалзны тортой. Бас өрөө маш хүйтэн, дээрээс нь халуун усгүй байсан. Өрөөндөө бол надаас гадна нэг хүн байсан. Бусад өрөөнүүд, гурав болон дөрвөн хүн байх шиг байсан.
-Сэтгэл санаа хүнд байв уу. Нэг, хоёр хонох нэг хэрэг. 14 хонох өөр шүү дээ?
-Эхний хоёр өдөр бол маш хэцүү байсан. Гэхдээ яваандаа дасаад арай дээр болсон. Гаръя гэсэн ч гарч болохгүйгээс хойш байгаа орчиндоо дасаад байхаас өөр аргагүй байсан. Тэнд маш олон хүмүүс байсан. Гадаадад сурдаг, ажилладаг, аялж яваад ирсэн гээд. Бүгд л үр хүүхэд, гэр бүлээ санагалзан ирсэн хүмүүс. Зөвхөн би ч гэлтгүй тэдгээр хүмүүс 14 хоног тэсэхэд нэлээн бэрх байсан болов уу. Харин “Бага баян” амралтын газрын ажилтнуудын хандлага маш таатай, эелдэг байсан нь уур амьсгалыг арай зөөлрүүлж байсан байх.
-Хоол унд дажгүй юу?
-Хоол амттай, бас эрүүл санагдсан. Тиймээс ажилчдад нь баярлалаа гэж хэлмээр байна.
-Таны байсан газраас гарсан нэг ч хүн тусгаарлах үеийн төлбөрөө төлөөгүй гэсэн мэдээлэл бий. Та төлбөрөө төлсөн үү?
-Төлбөрийн хувьд асуудал үүссэн. Биднийг орсон өдрөөс гарах өдөр хүртэл нэг ч эмч, ажилтан төлбөрийн талаар дурдаагүй. Ямар нэг мэдээлэл өгөөгүй. Ямар сайндаа санаа зовоод эмчийг халуун үзэх үеэр “Төлбөр мөнгөний асуудал яригдаж байсан, яах юм бол” гэж асуухад “Төлбөр төлөхгүй ээ” гэж хэлсэн. Тэгээд л 14 хоног өнгөрсөн. Гэтэл гараад ирсэн чинь зарим сайт дээр “Бага баян” дахь тусгаарлагдсан 60 иргэний нэг нь ч төлбөрөө төлөөгүй, нэхэмжлэх явуулах болно гэх утгатай мэдээлэл гарсан байсан. Биднийг байх хугацаанд төлбөр гэж хэн ч хэлээгүй байж гарсан хойно бид өгөхгүй явсан юм шиг ойлголт нийгэмд өгсөн байсан.
-Тэгээд төлсөн үү?
-Гэнэт мэдээд хүмүүст хүнд туссан байх. Нэг өдрийн 50 мянган төгрөг. 14 хоног нь 700 мянган төгрөг. Би төлөөгүй. Ямар нэг нэхэмжлэл ирээгүй л байна. Би Тайландаас ирсэн, тэр үед Тайландын халдвар 42 байсан. Намайг тэнд байх үед нэг ч шинэ халдвар бүртгэгдээгүй. Миний өмнөх Бангкок – Улаанбаатарын нислэгээр ирсэн 250 хүнээс хорионд орсон хүн нэг ч байгаагүй. Тэгээд Москвагаас Улаанбаатар руу суухад тэнд байсан МИАТ-ийн төлөөлөгч хорионд зөвхөн Солонгос, Япон, Итали, Иранаас ирсэн хүмүүсийг оруулж байгаа гэж хэлсэн.
-Тэгээд?
-Тэнд дулаан орноос ирсэн нимгэн хувцастай хүмүүс зөндөө байсан. Би гэхэд л тусгаарлалтад орохгүй гэж бодоод дулаан хувцсаа ачаандаа хийгээд ачаагаа авахдаа сольж өмсөнө гэж бодож байтал ачааныхаа барааг автобусанд харсан. Автобусанд цаг орчим уур савсуулсаар даарч ирээд өрөөндөө ортол уух усгүй байсан. Гэрээсээ буцалгагч захиж гурав дахь өдрөө арай гэж устай залгасан. Тиймээс иргэдэд эхлээд анхааруулах нь зүйтэй байсан. Тусгаарлахгүй гэсэн болохоор Монголыг зорьсон. Энэ хугацаанд маш их ажлаа алдсан. Гаднаас ямар нэг цахилгаан төрөөхөмж, нөүтбүүк оруулаагүй.
-Гэхдээ ийм үед хууль журмаа дагах нь иргэн хүний үүрэг биз дээ?
-Үүрэг байлгүй яахав. Тиймээс тусгаарлагдаад гарлаа. Гэхдээ үүргээ биелүүлж байгаа иргэнийхээ эрхийг бас цаашдаа бодолцох нь зүйтэй байх.
-Одоо тусгаарлалтаас гараад ямар байна?
-Тусгаарлах байрнаас гараад гэртээ үргэлжлүүлэн өөрийгөө долоо хоног тусгаарлаж байна. Нэмж хэлэхэд цагаан хоолтой тусгай хэрэглээний хүнс зэрэг нэмэлт бүтээгдэхүүн хэрэглэдэг бол гаднаас ирэхдээ л авчрах хэрэгтэй шүү. Тусгаарлагдсан бол гаднаас юм оруулахгүй. Тусгаарлах нь нэг талаараа давуу талтай санагдсан шүү. Бясалгал хийж өөрийгөө олох аялал зэрэг зүйл турших сайхан 14 хоногийн боломж шүү. (Инээв).
“Эмч мэргэжлийн байгууллагын харилцаа чухал байна”
Бас нэгэн иргэн өчигдөр тусгаарлалтаас гарч байх үед нь холбогдсон юм. Мөн 14 хоног тусгаарлагдаад гарч байгаа аж. Түүний хувьд “Карантинд өнгөрүүлж буй 14 хоног” тэмдэглэлийг өнгөрсөн хугацаанд хөтөлж өдөр бүрийнхээ үйл явдал, сэтгэгдлийг хуваалцсан нь цахим орчинд нэлээд сэтгэгдэл хүлээгээд буй. Бүр байнгын уншигчидтай болжээ. Мөн түүнээс үлгэрлэн тусгаарлалтад нэмж орж буй иргэд ч тэмдэглэл хөтөлж өдрийг өнгөрөөх болж. Ингээд түүнээс тусгаарлалтын үеийн нөхцөл байдлыг тодруулахад “Харилцаа маш чухал. Эмч мэргэжлийн байгууллагын хүмүүсийн харилцаа чухал. Тусгаарлалтад буй хүмүүстэй хүн ёсоор хандах нь зүйтэй. Би энэ талаар тэмдэглэлдээ ч дурдсан. Түүнээсээ болж зарим хүмүүсийн уурыг хүргэж байх шиг байна. Тусгаарлалтын хугацаа дуусаад дахин өөрийгөө долоо хоног тусгаарлахаар буудалд ирж байна. Гэр бүлийнхээ төлөө ийм шийдвэр гаргаж байна” гэв.
ХӨСҮТ-д тусгаарлагдан ажиглалтад буй нэгэн иргэн өөрийн цахим хуудсандаа “Хөл хорио ерөнхийдөө тансаг талдаа байна. Эмч нар үзлэг хийлээ. Нөгөө айхавтар шинжилгээгээ авчихлаа. Хоол унд сайн байна. Муу юм бүхэн Монголоос минь холуур өнгөрөг” гэсэн утга бүхий сэтгэгдлээ илэрхийлсэн байв.
“ДУЛААН ХУВЦАС, АЛЧУУР ЗЭРЭГ
АХУЙН ЗҮЙЛЭЭ САЙН БЭЛДЭЭРЭЙ”
Тусгаарлах байранд буй нэгэн эмэгтэйгээс зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Та тусгаарлагдаад хэд хонож байна?
-Гурав хонож байна.
-Та хаана байрлаж байна вэ?
-Нэг эмнэлэгт л байна. Хаана гэдгийг нь хэлээд яахав.
-Ямаршуухан байна?
-Анх ирэхэд яах нь мэдэгдэхгүй хэцүүхэн л байсан. Хоёр дахь хоногийн өглөө шинжилгээ авсан. Шинжилгээний хариу сөрөг гарлаа.
Жаахан тайвширлаа. Өөр онцын хийх зүйлгүй утсаа ухаад л, хурдан түгшүүртэй байдал намжаасай гээд л залбираад хэвтэж байна.
-Гэр бүлийнхэнтэйгээ холбогдсон уу?
-Ярьсан. Байгаа байшин л өөр болохоос сэтгэл зүрх маань гэрийнхэнтэйгээ л байна.
-Дараа дараагийн тусгаарлах хүмүүст юу анхааруулмаар байна?
-Дулаан хувцас, алчуур зэрэг хэрэглээний зүйлээ сайн бэлдэж ороорой. Хувийн ариун цэврийн байдлаа сайн хангаарай гэж захимаар байна.