Уул уурхайгаараа хөгжсөн Австрали, Канад гэх мэт улсын эрдэс баялгийн компаниуд бултаараа хувьд харьяалагддаг.
Ганц уул уурхайгаа биш бүх л салбараа хувийнханд даатгадаг. Австралийн тухайд баялгаа ашиглаж эхлэх үедээ манайхан шиг “төр уул уурхайн бизнест оролцох ёстой” гэж зүтгэсэн юм билээ. Сүүлдээ хувьд өгсөн нь зөв гэж шийдээд өнөөгийнхөө хөгжлийг бүтээсэн гэдэг. Манайхан улстөрчдөө анддаггүй, өнөөдүүлээ дагаж хуйлардаг бол америкчууд тэрбумтнуудаа, баялаг бүтээгчдээ хүндэтгэдэг том ялгаа бас байна. Билл Гейтсийн үг Конгрессын гишүүний байр сууриас жинтэй сонсогддог. Ирээдүйн эрчим хүч гэх мэт ухаалаг төслийг тэрбумтнууд нь санаачилж хэрэгжүүлдэг учраас тэр.
Төр нь баячуудаа хүчирхэг болоход дэм өгсөн учраас ухаантай улсын том бизнесмэнүүд өнөө маргаашийн таван төгрөг биш улс орон, бизнесийнхээ ирээдүйг харж илүү хол алхаж чаддаг. Хувийн хэвшилтэйгээ өрсөлдөж бизнес хийнэ гэж зүтгээгүй засагтай улсын хөгжил өндрөө авсан жишээ дэлхийн түүхэнд өчнөөнөөрөө бий. Төрийн бизнес дэх ганц гол үүрэг бол татвараа бүрэн авч, төсөвт төвлөрсөн тэр их мөнгөөр хувийнхны хөрөнгө оруулах боломжгүй нийгмийн чанартай төслүүдийг хэрэгжүүлэх.
Мэдээж онцгой тохиолдолд томоохон дэд бүтцийн хөрөнгө оруулалтын санхүүжилт төрийн халааснаас гарахаас өөр аргагүй. Хувиараа бизнес эрхлэх боломж хүн бүрд нээлттэй, компаниуд нь том төсөл ярих хэмжээний цар далайцтай болох уг нь тийм хэцүү эд биш. Төр мөнгө их олдог салбарт хувийнхантай өрсөлдөж компани байгуулдгаа больчих хэрэгтэй байгаа юм.