Рэппэр Н.Цэцэнбилэг буюу Цэцэтэй ярилцлаа. Тэрээр энэ сарын 27-нд “Mint club”-д бие даасан тоглолтоо хийсэн билээ.
-Тоглолт хэр болов. Тоглолтынхоо орлогыг хандивын үйлст зориулна гэж сонссон?
-Сайхан болсон. 500 гаруй хүн ирж үзлээ. Гэхдээ санасанд маань хүрсэнгүй. Би “Мобиком” корпорациас зохион байгуулсан “Зүрх бүхний төлөө” аянд нэгдэж хүүхдийн номын сан байгуулах төслөөр МУГЖ Одончимэг зэрэг дөрвөн хүнтэй өрсөлдсөн. Харамсалтай нь миний санаа эцсийн шатанд шалгараагүй. Энэ төслөө ингээд орхичихолтой биш нэгэнт эхлүүлсэн юм чинь ажил хэрэг болгоод ард нь гаръя гэж бодсон. “Ном ба Ирээдүй” тоглолтоос олсон орлогынхоо мөнгөөр хүүхдийн номын сангийн танхим бий болгохоор шийдсэн. Энэ саналыг “Vanquish”, “Opozit”, “Гурван охин” хамтлагийнхан болон BX болон “Хувьсал” продакшны хамт олон дэмжиж тоглолтод оролцсон.
-Яагаад заавал хүүхдэд зориулсан номын сан гэж?
-1-6 насны хүүхдийн номын сан манайд огт байдаггүй юм билээ. Хүн болох багаасаа хүлэг болох унаганаасаа гэдэг. Гэтэл номоор дамжуулж хорвоо ертөнцтэй танилцах цаг үе дээр очоод ном уншчих газар байхгүй. Манайхан нэг буруу ойлголттой явдаг. Эмэгтэй хүн хүүхэд гаргаад 2, 3 нас хүртэл нь гэрээс гарахгүй хүүхдээ харах ёстой гэж боддог. Үнэндээ гадны бусад орнуудад хүүхдээ ой хүрээ юу үгүй юу, гадуур дагуулж зугаалж, номын санд насанд нь тохирсон ном уншиж өгч, хамтдаа цагийг өнгөрөөдөг юм билээ. Харин манайд хүүхдээ тэврээд дэлгүүр хэсэхээс өөр хувилбар байхгүй санагдсан. Нацагдоржийн номын санд сул талбай байгаа юм билээ. Тэр хэсэг талбайг 1-6 насны хүүхдэд зориулсан хүүхдийн номын сангийн танхим болгоно.
-Ер нь хичнээн төгрөг шаардлагатай байгаа юм бэ?
-Танхимын зураг төслийг гаргачихсан. Зураг төслийг “Grand creative” группын залуус гаргаж өгч байгаа. Нэг их том танхим биш ч гэсэн эцэг, эх, хүүхдүүд хамтдаа номтой нөхөрлөж нэг өдрийг ч гэсэн өнгөрөөхөд хангалттай гэж тооцоолж байгаа. Зураг төсөлд тусгагдсанаар нийт 18 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хэрэгтэй гэсэн.
-Тэгэхээр танхимаас гадна номын сан бүрдүүлэхэд бас тодорхой хэмжээний мөнгө орох нь ээ?
-“Мобиком”-оос надад энэхүү санаачилгыг маань дэмжиж таван сая төгрөг хандивласан. Энэ мөнгөөрөө эхний ээлжинд хүүхдийн комик ном хэвлэн гаргадаг “Motion frame” компаниас хямдралтай үнээр ном авч байгаа. Тус компани хүүхдэд зориулаад ном гаргаад байдаг. Ном нь тэр болгон хүүхдэд хүрэхгүй олон мянгаараа хадгалагдаж байхаар нэг нэгнээ дэмжээд хямдралтай үнээр авахаар ярьсан байгаа.
-Тэгээд тоглолтоор хичнээн төгрөг цугларав?
-Шаардлагатай мөнгөнийхөө 50 хувийг л олсон. Тиймээс миний саналыг дэмжиж хувь хүн болон албан байгууллагатай хамтран ажиллахад бэлэн гэдгээ танай сониноор дамжуулж хэлмээр байна.
-Тоглолтын тасалбар хэд байсан юм бэ. Хүмүүс хандивын тоглолт гэдгийг чинь мэдэж байсан биз дээ?
-Тасалбар 20 мянган төгрөгийн үнэтэй байсан. Уг нь 900 ширхэг тасалбар хэвлүүлсэн. Хүмүүс хандивын тоглолт их зохион байгуулдаг болчихсон юм биш үү. Тэгээд ч тэр үү хүмүүс нэг их шуурахгүй л байна. Ер нь миний санаачилгын ач холбогдлыг төдийлөн ойлгохгүй байх шиг. Ийм номын сантай болсноор хүүхэд бүр мундаг боловсролтой болчих гээд байгаа юм биш. Эхлэлийг нь хэн нэгэн тавьж мессеж өгөх хэрэгтэй шүү дээ. Үүнийг л хүмүүс ойлгоод надтай нэгдээсэй гэж хүсч байна.
-Та чинь өмнө нь цомгийнхоо орлогыг бас хандивын үйлст зориулж байсан санагдаж байна?
-“2012” гээд цомгийнхоо орлогыг “Hi Fi”-аас аваад бас хүүхдийн төлөө хандив өргөсөн. 800 гаруй CD-ний мөнгө гэдэг чинь таван сая гаруй төгрөг болсон санагдаж байна.
-Уран бүтээлчид тэр болгон орлогоо хандивын үйлст зориулаад байдаггүй. Таны хувьд энэ бүхний цаана ямар нэгэн хэтийн зорилго байна уу?
-Залуу хүн гэдэг утгаараа нийгэмдээ өөрийн гэсэн бодит оролцоотой, үеийнхэндээ үлгэр дуурайлалтай амьдрах дуртай. Магадгүй миний хүмүүжилтэй холбоотой байж ч мэднэ. Харин сошиал ертөнцөд хүн бүр л өөр өөрийн өнцгөөс хүлээж авч байна. Ихэнхдээ миний эсрэг байр суурьтай сэтгэгдэл бичсэн харагдсан. “Энэ Цэцэ улс төрд орох нь, нэр төр хөөцөлдөөд” гэхчилэн бичсэн байсан. Наад зах нь миний тоглолтыг үзэж хандивт нэгдэх гэж байсан бага ангийн хүүхэд тэрийг нь уншаад нээрээ тийм юм байхдаа гээд бодчихно шүү дээ. Бага насны хүүхэд сэтгэл зүйн хувьд тогтворгүй хэний ч үгэнд итгэнэ. Тиймээс залуусыг сайн юм хийж яваа нэгнээ дэмждэггүй юм аа гэхэд доромжлохгүй амаа хамхиад яваасай гэж боддог.
-Хүмүүжил гэснээс гэр бүлийнхнийгээ танилцуулахгүй юу. Ямар мэргэжилтэй вэ?
-Манай аав цахилгааны инженер. Харин ээж багш. Би нэг эгчтэй. Бага нас ихэнхдээ өвөө, эмээ дээр өссөн. Өвөө монгол хэлний багш хүн. Намайг бага байхад янз бүрийн үлгэр уншиж өгнө. Гадаа тоглохоор нэг үлгэр уншаад утга санаа, үйл явдлыг нь ярьж өгөөд гарна шүү гэж байнга хэлнэ. Тэгээд ч тэр үү би ном унших дуртай. Хүүхэд байхдаа Нацагдоржийн номын санд байрныхаа найзуудыг дагуулж ирж ном уншина. Манайх 40 мянгатад байсан юм. Миний хувьд “Эхлэл” гээд хувийн дунд сургууль төгсөөд АНУ-д интерьер дизайнерын чиглэлээр сураад ирсэн.
-Хэзээнээс дуу хөгжим сонирхох болсон юм бэ. “Vanquish” хамтлагийн гишүүн байсан байх аа?
-Хүүхэд байхын л бүжиглэх дуртай байсан. “Одод болохын хүслэн” тэмцээнд реп бүжгээр оролцож тусгай байрын шагнал хүртэж байсан юм байна. Нэг хэсэг “Vanquish” хамтлагт байсан. Гэхдээ хамтлагт олон хүн байдаг. Тэр чинээгээрээ өөрийнхөө үзэл бодлыг уран бүтээлээрээ илэрхийлэх байдал хязгаарлагдмал байдаг. Тиймээс бие даасан уран бүтээлч байхаар шийдсэн.
-Сүүлийн үед реппер Цэцэгүй кино, жүжгийн дуугүй болсон харагдсан. Дуучид хүртэл тантай хамт уран бүтээл гаргах болж. Үүний нууцыг таны дууны шүлгийг бичих арга барил гэх юм?
-Би өөрөө сайн хэлж мэдэхгүй юм. Би тийм гэх нь утгагүй л дээ. Ер нь би дууныхаа шүлгэнд их ач холбогдол өгдөг. Бүх репперчид л адилхан. Миний хувьд нэг их нарийн гүн гүнзгий утга гэхээсээ бидний өдөр тутамдаа хэрэглэж буй энгийн үг хэллэг донжийг тааруулаад хэлэхэд хүнд хүрдэг юм санагддаг. Тэрнээс би айхтар мундаг яруу найрагч биш шүү дээ/инээв/.
-Таны саяхан гаргасан “Намхан” гээд дуу “Элбэгдорж намхан, Баттулга намхан, Алтанхуяг намхан, Баабар бас намхан, Путин бас намхан, Би ч гэсэн намхан. Ингээд харахад намхан нуруу ашигтай…” гэсэн үгтэй юм билээ. Үүгээрээ юу илэрхийлэх гэсэн юм бэ?
-Намайг хүн бүр л намхан гэдэг. Намхан хүний зовлон нэг. Хүн бүр л намхан нуруутай нь гэм юм шиг ханддаг. Хүнийг гаднаас нь хараад битгий дүгнээсэй гэсэн нь энэ дууны гол санаа. Төрийн том түшээд өндөр, нам нуруутай. Намхан нуруу гадаад үзэмж болохоос биш оюун ухааны илэрхийлэл биш шүү дээ.
Д.ДАВААСҮРЭН