ИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар УИХ-ын сонгуулийн хуулийг хэлэлцэх эсэхийг дэмжиж байна. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт тавьж, хариулт авч байгаа юм.
ШИНЭ намын дарга, УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан:
-ШИНЭ нам сонгуулийн хуулийг судлах ажлын хэсэг гаргаж байна. Монгол улс нэг тойрог буюу 26-гийн асуудлыг судалж байна. Тойргоо томруулж, 26 гишүүнээ сонгох нь зөв болов уу гэж ШИНЭ нам гаргаж байна. Сонгуульд оруулахгүй байхын тулд сэтгэцийн өвчтэй, эрүүгийн хариуцлага татагдсан, эрүүгийн хэрэг үйлдсэн хүнийг сонгуульд оруулахгүй гэж заажээ. Сэтгэцийн өвчтэй хүн гэдгийг шар хадны эмнэлэг оношлох байх. Монгол Улсын түүхэнд Н.Энхбаяр гэдэг хүнийг сэтгэцийн өвчтэй гээд сонгууульд оролцуулж байгаагүй. Зөрчил гаргасан хүнийг нэр дэвшүүлэхгүй гэж байна. 200 гаруй зөрчлийн заалт байдаг. Энэ асуудлыг анхаарах хэрэгтэй.
УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалан:
-Монгол Улс нэг тойрог гэдэг хувилбар нь хөгжлийн бодлого явуулахад зөв гэж үзсэн. Бид жижиг 76 тойргоор сонгууль явуулахад жалга, довны үзэл гарч байна. Улс орны хэмжээнд хийдэг томоохон асуудлыг шийдэх хэрэгтэй. Бүсчлэх гэдэг хоёр дахь хувилбар, одоогийн байгаа жижиг дөрөв дэх хувилбар бий. Сонгуулийг зардал багатай явуулах зарчим барьж байна.
УИХ-ын гишүүн М.Билэгт:
-Ард иргэд жагсаалтаар орж ирдэг тогтолцоог эсэргүүцэж байгаа. Эмэгтэйчүүдийн нэр дэвших квотоо нэмэх хэрэгтэй. Монголын хүн амын 50 хувь нь эмэгтэйчүүд байгаа. Тиймээс сонгуулийн хуульдаа нэр дэвшигчдийн 30-аас доошгүй хувь нь эмэгтэйчүүд байна гэсэн заалтыг оруулж өгөх хэрэгтэй байна.
Сонгогчдын шилжилт хөдөлгөөн тойрог жижигрэх тусам улам их гарч ирдэг
УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар УИХ-ын сонгуулийн хуулийг хэлэлцэх эсэхийг шийдэж, гишүүд асуулт тавьж, хариулт авч байгаа юм. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт тавьж, хариулт авч байна.
УИХ-ын гишүүн Л.Элдэв-Очир:
-Сонгогчдыг бөөнөөр нь хоморголон шилжин суурьшилт хийлгэдгийг хуулиараа хатуу хориглох хэрэгтэй. Хориглоогүй болохоор зөвшөөрч байгаа хэрэг. Энэ хуулинд сонгогчдын шилжилт хөдөлгөөнийг хориглох заалт тусгаж болох уу?
УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалан:
-Сонгогчдын шилжилт хөдөлгөөн тойрог жижигрэх тусам улам их гарч ирдэг. Хэрвээ буцаад 76 жижиг тойрог руу шилжвэл сонгогчдын шилжилт хөдөлгөөн ихэснэ. Сонгууль хуульд санал хураалт явуулахаас 60 хоногийн өмнө аливаа шилжилт хөдөлгөөнийг бүрэн хаахаар тусгасан байгаа.
СЕХ-ны дарга Ч.Содномцэрэн:
-Сонгуулийн хуулийг зөрчсөн тохиолдолд Зөрчлийн хуулиар шийтгэх заалт оруулна. Төрийн албан хаагч хууль зөрчвөл дахин төрийн албанд орохыг нь хориглосон хуулийн заалт байдаг.
УИХ-ын сонгуулийн хуулийг хэлэлцэж эхэллээ
УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар УИХ-ын сонгуулийн хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэхийг шийдэж байна. Хуулийн төслөөр УИХ-ын сонгуулийг 50:26 гэсэн холимог тогтолцоогоор явуулахаар тусгажээ. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт тавьж, хариулт авч байгаа юм.
УИХ дахь АН-ын зөвлөлийн дарга Д.Эрдэнэбат:
-АН Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах төсөлд сонгуулийн холимог тогтолцоог тусгах санал гаргаад унасан. Өнөөдөр УИХ-ын сонгуулийн төслийг холимог тогтолцоогоор явуулахаар оруулж ирж байна. Энэ хуулийн 67 дугаар зүйл дээр “Улс нэг тойрог байна. Нийт мандатын тоо 26 байх ёстой. 26 мандаттай тойрог дээр 1 нэр дэвшигчийг дугуйлна гэжээ. 26 мандат байгаа бол 26 хүртэл нэрийг өөрийнхөө сонгох хүнийг дугуйлах ёстой. 26 хүртэлх хүний нэрийг дугуйлахад 500-600 хүниий нэрсээс яаж хайх вэ? Сонгууль нэг өдөртөө багтаж явагдах уу? Техникийн ямар боломж байна вэ?
УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалан:
-Бусад улс орнуудын мажоратори тогтолтцоог судалсан. 50 хувь нь пропорцианаль тогтолцоогоор тойрогт нэр дэвшинэ. 50:26 гэсэн холимог тогтолцоог бид судалгаа хийсний үндсэн дээр гаргаж ирсэн. 26 нэр дэвшигчээс нэгийг нь сонгоно. Жижиг тойргоос ч нэгийг л дугуйлдаг. Энэ аргачлалаараа явж байгаа гэсэн хариулт өгөв.
Өмнөх сонгуулиудад нэг саналын хуудсаар саналаа өгдөг байсан бол ирэх сонгуульд 4 саналын хуудас шаардагдах бөгөөд техникийн хувьд боломж байхгүй гэдгийг СЕХ-ны дарга Ч.Содномцэрэн тайлбарлалаа.
Ийнхүү чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна.