Хишиг трейд компанийн захирал С.Хишигжаргалтай ярилцлаа. Тэрбээр БНСУ-д хувиараа бизнес эрхэлдэг юм.
-Үндсэн хуулийн Цэцийн дарга асан Д.Одбаяр онгоцны үйлчлэгчийн өгзөгт хүрсэн асуудал БНСУ-д хөдөлмөрлөж, бизнес эрхэлж байгаа монголчуудад сөргөөр нөлөөлж байна гэх мэдээлэл гарах боллоо. Таны хувьд БНСУ-д бизнес эрхэлдэг. Цэцийн дарга асны дуулиан таны бизнест яаж нөлөөлж байна?
-Үндсэн хуулийн Цэцийн даргын албан тушаалтай хүн онгоцны үйлчлэгчийн биед халдсан асуудалд БНСУ-д ажил хөдөлмөр эрхэлж байгаа иргэдийг ичгүүртэй байдалд оруулж, нэр нүүрийг нь шавартай хутгачихаад байна л даа.
Миний хувьд БНСУ-д бизнес эрхэлдэг. Бизнесийн олон ч түнш бий. Харилцагчид маань компанийн Монгол гэсэн нэр хараад Д.Одбаяртай холбоотой мэдээллийг илгээж байгаа юм. Хүмүүсийн харилцааны хэм хэмжээний наад захын ёс суртахууныг мэдэхгүй хүн танай улсын Цэцийн даргаар ажилладаг юм уу, танай төрийн албан хаагчдын ёс зүй ийм юм уу гэх асуудал алхам тутамд л монгол иргэдийг дагаж байна.
-Д.Одбаяр өндөр албан тушаалтай учраас асуудал ингэж өндөр авав уу. Ер нь БНСУ-д санамсаргүйгээр ч юм уу эмэгтэй хүний өгзөгт хүрсэн тохиолдолд ямар шийтгэл хүлээдэг вэ?
-БНСУ-д бол зөвшөөрөлгүйгээр хүний биед хүрэх нь байж болохгүй асуудал. Тэр дундаа эмэгтэй хүний өгзөгт хүрсэн асуудлыг БНСУ-ын хуулиар гэмт хэрэг гэж үзнэ.
Хэн нэгний өгзөгний зургийг зөвшөөрөлгүй дарахад л 5-10 сая воноор торгуулж, тав хүртэлх жилийн хорих ялаар шийтгүүлэх хуулийн заалттай. Ийм хатуу хуультай байдаг учраас л БНСУ-д нийгэм цочир хүлээж авч байгаа юм. Ёс зүйн лекцэн дээр хүртэл Д.Одбаярын жишээг дурдаж байгаа юм.
-Д.Одбаярын гаргасан үйлдэл жирийн ажилчдад яаж туссан бол. Та юу анзаарав?
-Үйлдвэр, зочид буудлын дарга нар нь монгол ажилчдад бэлгийн дарамт үзүүлээд байж болно гэсэн ойлголттой болчихсон юм шиг санагдсан. Монгол эмэгтэйчүүд ийм асуудалтай тулгарч ажлаасаа гарсан хэд хэдэн тохиолдлыг нийгмийн сүлжээнээс уншсан.
-Бэлгийн дарамтад өртсөн юм бол хуулийн байгууллагад хандаж болдоггүй юм уу. Хатуу шийтгэлтэй байдаг талаар та яриандаа дурдлаа шүү дээ?
-Тэнд ажиллаж байгаа монгол эмэгтэйчүүд дээрх хуулийн заалтыг тэр бүр мэддэггүй юм шиг санагдсан. Зарим нэг нь хараар ажил хөдөлмөр эрхэлдэг учраас айж эмээдэг байх. Ингээд л ажлын байраа өөрчлөхөд хүрдэг юм билээ.
-Бэлгийн дарамтад өртөөд ажлаасаа гарчихсан бодит жишээ байна уу?
-Үйлдвэрийнх нь эзэн бэлгийн дарамт үзүүлээд байгаа талаар надад нэг эмэгтэй мэдэгдэж л байсан. Миний хувьд хуулийн байгууллагад хандахыг зөвлөсөн л дөө. БНСУ-д чинь хохирогчийг хамгаалдаг хуультай талаар мэдээлэлгүй байдаг юм билээ. Хараар ажиллаж байгаа учраас бариад хорьчихно гэж айгаад ажлаасаа гарчихсан байна лээ.
Бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн бол визний асуудлаас шалтгаалж хорихгүй шүү дээ. Надтай холбогдож байсан эмэгтэйд хаана, ямар ажил олох уу гэдэг асуудал үүсэж байгаа юм. Энэ мэтээр БНСУ-д хөдөлмөрлөж байгаа хүмүүсийн эрх ашиг их хохирч байгаа. Монголын Үндсэн хуулийн Цэцийн дарга нь ийм ёс зүйтэй юм чинь энд ажиллаж байгаа хүмүүс бүр доод түвшний гэж ханддаг болсон байна лээ.
Д.Одбаяр Үндсэн хуулийн цэцийн даргын албан тушаалаас огцорсон ч БНСУ-д ажил хөдөлмөр эрхэлж байгаа 48 мянган иргэдэд ажиллаж амьдрах эрх ашгийг ингэж хохироосондоо уучлалт гуйсангүй.
-Ер нь БНСУ-д ёс зүйн асуудал гаргасан албан тушаалтан хариуцлага хүлээсэн жишээ юу байна?
-Ёс зүйн алдаа гаргасан л бол хариуцлагаа хүлээж уучлалт гуйдаг жишиг БНСУ-д бий. “Кореа Эйр” компанийн захирлын охин нь онгоцны үйлчлэгчтэй зүй бусаар харьцсан байгаа юм. Үүний төлөө захирал нь охиноо дагуулж гарч ирээд уучлалт гуйж байсан удаатай.
Захирлынх нь охин манай Цэцийн дарга шиг бэлгийн дарамт үзүүлээгүй шүү дээ. Ийм байхад л уучлалт гуйж хариуцлага хүлээж байгаа юм. Одбаяр бол гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл гаргачихаад Үндсэн хуулийн Цэцийн гишүүнээр ажиллаж байна.
Монгол Улсын нэр нүүрийг шившиглэснийхээ төлөө Одбаярыг онгоцны буудал дээр буугаад л уучлалт гуйх болов уу гэж харж байлаа. БНСУ болон Монголын нийгмийн ялгааг л харуулсан хэрэг болж байна л даа. Уул нь адилхан л ардчилсан нийгэмтэй улс.
Солонгост охин нь ёс зүйн зөрчил гаргасных нь төлөө уучлалт гуйж байхад гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл гаргасан Цэцийн гишүүн чимээгүй ажлаа хийгээд явж байна. Үүнд нь БНСУ-д ажил хөдөлмөр эрхэлж байгаа иргэд бухимдалтай байгаа. Одбаяр гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл гаргасныхаа төлөө 7 сая воноор торгуулаад л өнгөрч байна.
-Цэцийн дарга асан Д.Одбаяр “Би хэлмэгдчихлээ, намайг гүтгэлээ” гэх утгатай ярилцлага хэвлэлд өгсөн байна лээ?
-БНСУ бол хууль, дүрмээ дээдэлдэг улс. Хэрэв БНСУ-ын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд Д.Одбаярын нэр төрд халдсан, гүтгэсэн бол хэдэн тэрбум ч вонын нэхэмжлэл гаргах боломжтой шүү дээ. Солонгосын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд хэзээ ч баталгаагүй мэдээ материал нийтэлж хүний нэр төрд халдахгүй.
Хүний зургийг зөвшөөрөлгүйгээр авч нийгмийн сүлжээнд тавихыг хуулиар хориглодог улс шүү дээ. Та анзаарсан бол телевиз, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр олон нийтийн дүрс нэвтрүүлэхдээ царайг нь бүдгэрүүлдэг. Жижиг асуудалд дээр л ийм ач холбогдол егдөг улс бүхэл бүтэн улсын Үндсэн хуулийн Цэцийн даргыг огт хийгээгүй хэргийнх нь төлөө хэлмэгдүүлж, бүх хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээрээ цацах үндэслэл байхгүй.
БНСУ-д ажиллаж амьдарч, нийгмийн харилцаанд оролцож байгаагийн хувьд үүнийг баттай хэлнэ. Д.Одбаяр хэлмэгдсэн бол Солонгосын шүүхэд хандаж нэр төрөө сэргээлгэх эрх нь нээлттэй байгаа. Д.Одбаяр хийсэн хэргийнхээ төлөө 7 сая вонын торгуулиа төлөөд ирсэн.
-Д.Одбаярын өгсөн мэдүүлгийн талаар ямар байр суурьтай байна вэ?
-Миний ойр дотно харилцаатай байдаг дүү маань Д.Одбаярыг байцаалтад ороход нь орчуулагчаар ажилласан. Тэрбээр болсон үйл явдлыг зохион байгуулалттай хэрэг гэж мэдүүлсэн байсан.
Байцаалтын үеэр орчуулагч эмэгтэй рүү дайрч хэл амаар доромжилсон байна лээ. Болсон үйл явдлын дүрс бичлэгийг үзээд торгуулиа төлсөн нь гэм буруугаа хүлээж байгаа үйлдэл. Улс эх орныхоо нэрийг гутаачихаад Үндсэн хуулийн алх тогшоод сууна гэдэг хэрхэвч болохгүй зүйл.
