Рио Тинто: Гүний уурхайн бүтээн байгуулалтад нийтдээ 6.75 тэрбум ам.доллар зарцуулна

Дубайд үзэглэсэн Далд уурхайн санхүүжилтийн төлөвлөгөөнд Оюу толгойн гүний уурхайн бүтээн байгуулалтын зардлыг 5.3 тэрбум ам.доллар гэж тусгаж, 2021 оны эхний улиралд багтааж гүний уурхайн олборлолтыг эхлүүлнэ гэж төлөвлөсөн ч геологийн нөхцөл байдлаас болж энэ тооцоонд өөрчлөлт гарсан юм. Гүний уурхайн бүтээн байгуулалтын зардал геологийн нөхцөл байдлаас болж нэмэгдэхээс аргагүйд хүрсэн гэх мэдээллийг төслийн зүгээс өгч байв. Хөрөнгө оруулагч тал зардлыг 1.2-1.9 тэрбум ам.доллараар нэмэгдэж, ашиглалтад орох хугацааг 16-30 сараар хойшлох нөхцөл байдал үүссэн гэх мэдээллийг өгч байсан билээ. Бүр тодруулж хэлбэл, Оюу толгойн гүний уурхайн бүтээн байгуулалтад шаардлагатай нийт санхүүжилтийн хэмжээ 6.5-7.2 тэрбум ам.доллар болж, ашиглалтад орох хугацаа 2022 оны аравдугаар сараас 2023 оны долдугаар сар хүртэл хойшлохоор болоод байлаа. Сайн мэдээ дуулгахад тодорхойгүй байсан зардлын хэмжээ, гүний уурхайн тогтвортой үйлдвэрлэл явагдах хугацаа тодорхой болоод байна. Рио Тинто компани энэ долоо хоногийн лхагва гаригт Оюу толгойн гүний уурхайн бүтээн байгуулалтыг дуусгах нийт зардлын хэмжээг 6.75 тэрбум ам.доллар хэмээн тооцож, 2022 ны аравдугаар сард гүний уурхайн олборлолт эхэлнэ гэсэн мэдээ дуулгав. Өмнө нь тус компани хөрөнгө оруулалтын зардлыг 1.2-1.9 тэрбумаар нэмэгдэж магадгүй гэсэн таамаг хэлж байсан бол нарийвчилсан тооцоо хийсний эцэст зардал 1.45 тэрбум ам.доллараар нэмэгдэхээр болсон гэсэн үг. Оюу толгойн үнэ цэнийн 80 хувийг агуулж буй гүний уурхайн тогтвортой үйлдвэрлэл эхлэх хугацааг ийн товлохдоо цар тахлын нөлөөллийг ч бодолцжээ.

ОЮУ ТОЛГОЙ 2030 ОНД ДЭЛХИЙН ДӨРӨВ ДЭХ ТОМ ЗЭСИЙН УУРХАЙ БОЛНО

“Рио Тинто” компани “2021 онд Оюу толгойн гүний уурхайн төсөл блокчлон олборлох ажил эхлүүлэхийн тулд Рио Тинто болон Монгол Улсын Засгийн газар, Туркойс Хилл Ресурсез компани хамтран дараахь гурван асуудлыг шийдвэрлэхээр үргэлжлүүлэн ажиллах шаардлагатай байна. Үүнд, Засгийн газраас авахаар хүлээгдэж буй зөвшөөрлүүд, санхүүжилт, эрчим хүчний шийдэл багтаж байгаа. Ингэснээр Оюу толгойн үнэ цэнийн дийлэнх хэсгийг агуулж буй хэсгийг ашиглалтад оруулж, Оюу толгойн хувьцаа эзэмшигч талууд болон Монголын ард түмэнд томоохон үр өгөөжийг хүргэх боломж бүрдэнэ” хэмээн онцлоод байна. Төслийн гүний уурхайн бүтээн байгуулалт төлөвлөсөн ёсоор саадгүй үргэлжилбэл 2030 он гэхэд дэлхийн дөрөв дэх том зэсийн уурхай болно хэмээн тооцоолсноо ч дуулгав. Риогийн Зэс, очир эрдэнийн группийн гүйцэтгэх захирал Арнауд Суарат “Бид Оюу толгойн хамгийн үнэ цэнэтэй хэсэг болох гүний уурхайн үйлдвэрлэлийг эхлүүлэх арга замыг эцэслэн боловсрууллаа. Цаашид төслийг урагшлуулах чиглэлээр буюу шаардлагатай бүх зөвшөөрлийг авч дуусгах, эрчим хүч, санхүүжилтийн шийдлыг гаргах талаар Монгол Улсын Засгийн газар, Туркойс Хилл компанитай үргэлжлүүлэн ажиллах болно” хэмээв. Засгийн газрын өмнө Оюу толгойн Техник, эдийн засгийн үндэслэлийг батлах, Оюу толгой ХХК-ийн ТУЗ-ийн тухайд гүний уурхайн төслийн нарийвчилсан тооцоолол, уурхайн зураг төсөл, төсвийн өөрчлөлтийг батлах ажил байгаа юм.

Өнөөдрийн байдлаар хөрөнгө оруулагч тал ил уурхай, баяжуулах үйлдвэр, дагалдах бүтцийг оролцуулж тооцвол нийтдээ 11 гаруй тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалтыг Оюу толгойд хийгээд буй. Үүний дөрвөн тэрбум ам.доллар нь гүний уурхайн төсөлд зарцуулагдсан юм. Монголын компани, ханган нийлүүлэгчдээс гурван тэрбум гаруй ам.долларын бараа, үйлчилгээ худалдан авсан гэсэн тооцоо гарчээ. Оюу толгой компани 2010 оноос хойш 2.8 гаруй тэрбум ам.долларыг татвар, хураамж бусад төлбөр хэлбэрээр Монгол Улсын Засгийн газарт төлсөн статистик байна. Дашрамд сонирхуулахад, Оюу толгойн хөрөнгө оруулалттай Хөгжлийг дэмжих сангаас жил бүр таван сая ам.долларын хөрөнгө оруулалтыг өмнийн говийн эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд чиглэсэн төслүүдэд зориулж байгаа юм байна.

Өдөрт 95 мянган тонн хүдэр гаргахад шаардагдах гүнийуурхайн панел 1, 2-ын байгуулалт дээр нэмэлт судалгааны шат үргэлжилж байгаа аж. “Оюу толгой” төслийн хэмжээнд 2028-2036 онд жилдээ 480 мянган тонн зэс үйлдвэрлэх төсөөллийг “Рио Тинто” гаргажээ. Гүнийуурхайн олборлолтод шаардлагатай огтлох түвшний малталтын ажлыг 2021 онд эхлүүлэхээр төлөвлөсөн байна.

Шинжээчдийн хувьд Рио Тинтогийн мэдээлсэн нэмэлт санхүүжилтийн хэмжээ болон төслийг хэрэгжүүлж дуусгах хугацааны хувьд 2019 онд урьдчилан тооцож байснаас илүү сайн үр дүнд хүрсэн болохыг онцолжээ. Төслийн гүний уурхайн бүтээн байгуулалтын зардал хэтэрсэн гэх асуудлын тухайд бид хэд хэдэн эдийн засагчид хандаж бай суурийг нь сонирхсон юм. Ер нь ямар ч том төслийн зардал нэмэгддэг нь байх л үзэгдэл, наад захын жишээ гэхэд л Хөшигтийн хөндийн нисэх онгоцны буудлын бүтээн байгуулалтын зардал тодорхой хэмжээнд өссөн, аливаа төслийн зардал нэмэх, хасах хорин хувь дотор хэлбэлзэх нь хэвийн зүйл, Оюу толгойн гүний уурхайн бүтээн байгуулалтын зардал 25-30 хувьд хэлбэлзэх нь байх л жишиг гэх мэт үндэслэл тайлбарыг эдийн засагчид хэлж байна.

Ч.ОТГОЧУЛУУ: РИОТОЙ ОЙЛГОЛЦООД ТӨСЛӨӨ АМЖИЛТТАЙ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭХ Л ХАМГИЙН ЗӨВ ГАРЦ

Эдийн засагч Ч.Отгочулуугаас зарим зүйлийг тодрууллаа.

-рио тинто гүний уурхайн олборлолтыг 2022 онд эхлүүлнэ гээд мэдэгдчихлээ. тэр үед зэсийн ханш өнөөгийнхөөс өснө гэх мэт эерэг мэдээлэл дуулдаж байна. манай эдийн засагт маш том эерэг нөлөө мэдрэгдэх байх тийм үү?

-Оюу толгойн далд уурхайн олборлолт 2022 онд эхэлнэ гэдэг бол их сайн мэдээ. Учир нь Оюу толгойн ордын хамгийн их баялагтай хэсэг нь газрын гүнд бий. Таны сая хэлсэнчлэн гүнийуурхайашиглалтад орох үед зэсийн үнэ өндөр байх хүлээлттэй байна. Ингээд харахаар Оюу толгойгоос Монголд экспортын орлого болж орох мөнгөн дүн дөрөв дахин өсөх боломж нээгдэж байна гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, жилд 4-5 тэрбум ам.долларыг зөвхөн борлуулалтаас олно. Гүнийуурхайн бүтээн байгуулалт амжилттайгаар явснаас үүсэх өөр нэг давуу тал бол гадаадын хөрөнгө оруулалтад эерэгээр нөлөөлнө. Гадаадын хөрөнгө оруулагчдад Монголыг боломжтой улс гэж харагдуулахад маш том нөлөө үзүүлнэ. Ковидын дараа зэсийн хэрэглээ нэлээд өсөх шинжтэй байна. Зэсийн хэрэглээний өсөлтийн нөгөө талд зэсийн нийлүүлэлт унаж яваа гэх асуудал бий. Тодруулж хэлбэл, зэсийн зах зээл дээр томоохон хомсдол үүсч магадгүй. Мэдээж энэ бүхэн Оюу толгойд маш том боломжийг олгож таарна.

-Гүний уурхайн бүтээн байгуулалтын зардал хэтрэлтийн хувьд байр сууриа хэлээч?

-Зардал хэтрэлтийн тухайд яалт ч үгүйшалтгаан бий. Говийн эмзэг хөрс, геотехнологийн асуудалтай холбоотой гэж харж байна. Гэхдээ манай улсын өр нэмэгдэх ёсгүй. Яагаад гэвэл анхны хөрөнгө оруулалтыг хувьцаагаар санхүүжүүлсэн. Тэнд манай өр ойролцоогоор 1.5 тэрбум ам.доллар байгаа гэж ойлгосон. Хамгийн гол асуудал гэвэл цаашдаа зардлыг бага байлгах хэрэгтэй. Блокчлон олборлох аргын тухайд өөрийн өртөг маш багатай аргад тооцогддог. Тийм учраас зардлаа бага байлгаж, ашигаа өндөр байлгавал манай талын өр нэг улирлын орлоготойнь тэнцэхүйц байгаа. Тийм учраас зардлаа бага байлгаад ирээдүйд ногдол ашгаараа төлнө гэсэн өрөө урьдчилж төлөх арга хэмжээг авах нь зөв байх. Эсвэл 34 хувиасаа татгалзаад рояалтигаа өндөр болгох гарц бий. Тэгвэл ямар ч эрсдэлгүйгээр, зардлаас айлтгүйгээр их хэмжээний мөнгө эдийн засагт орох боломж бүрдэнэ.

-Та эдийн засагчийнхаа хувьд Засгийн газрыг юунд анхаарах ёстой гэж бодож байна вэ?

-Рио Тинтог жижиг хувьцаа эзэмшигчид нь шүүхэд өгч зарга мэдүүлж байгаа юм билээ. Хэрвээ гүний уурхайн бүтээн байгуулалт, санхүүжилт ямар нэг хэмжээгээр эрсдэлд орвол эцсийн хариуцлагыг Рио Тинто дангаараа үүрэхээр байгаа. Өөрөөр хэлбэл, Дубайн төлөвлөгөөгөөр Монголын Засгийн газрыг хариуцлагаас бүрэн чөлөөлсөн. Энэ нь жижиг хувьцаа эзэмшигчдэд нэлээд таагүй мэдрэмж төрүүлж байх шиг. Хэрвээ Монголын Засгийн газар тодорхой хэмжээгээр төслийн эрсдэлээс хуваалцаж байсан бол тэдэнд илүү найдвар төрөх нь тодорхой. Дахиад хэлэхэд, Дубайн төлөвлөгөөгөөр Рио Тинто эцсийн бүх хариуцлагыг дангаараа үүрсэн нь жижиг хувьцаа эзэмшигчдэд таагүйбайх шиг байна. Тэгэхээр засаг нэг зүйл дээр анхаарах хэрэгтэй. Жижиг хувьцаа эзэмшигчид богино хугацаанд хувьцаан дээр тоглох сонирхолтой байдаг. Жижиг хувьцаа эзэмшигчтэйгээ нэгдээд шүүхдээд явна гэдэг маш буруу стратеги. Эндээс хожих хүмүүс нь зөвхөн хятадууд. Үүнийоронд нэгэнт урт хугацааны эрсдэлээ дааж байгаа учраас том хөрөнгө оруулагч болох Рио Тинтотойгоо хэл амаа ололцоод төслөө амжилттайүргэлжлүүлэх нь Засгийн газрын хувьд илүү зөв, илүү үр дүнтэй, алсаа харсан прагматик шийд байх болов уу.

ОЮУ ТОЛГОЙН АЛТНЫ ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ХЭМЖЭЭ ӨСНӨ

Гүний уурхайн нэмэлт санхүүжилтийг шийдвэрлэх эцсийн хувилбар арбитрын шүүхийн маргааны дараа нэг тийш болох хүлээлттэй байна. Туркойз Хилл Ресурсын удирдлагуудын хувьд энэ сард арбитрын шүүх тэднийнэхэмжлэлийг хэлэлцэн шийдвэрлэхэд дор хаяж таван сарын хугацаа шаардлагатай, үүний дараа Оюу толгойн гүнийуурхайд шаардлагатайүлдэгдэл санхүүжилтийн асуудлыг шийдвэрлэх асуудлаар тодорхой шийдэл гарна хэмээн мэдэгдээд байгаа.

Оюу толгой төслийн өнөөгийн үйл ажиллагаа ямар байгаа тухайд товч мэдээлэл дуулгахад уулын ажил, үйлдвэрлэл эрчимжсэнээр 2019 оны мөн үетэй харьцуулахад ил уурхайгаас олборлосон зэсийн хэмжээ өнгөрсөн улиралд 28 хувиар өсчээ. Төслийн зүгээс гуравдугаар улирлын тайлангаа танилцуулахдаа ингэж онцолж байв. Баяжмал дахь зэс үйлдвэрлэлийн тухай 2020 оны төлөвлөгөө буюу 140.000 – 170.000 тонн, алтны үйлдвэрлэлийн төлөвлөгөө буюу 155.000-180.000 унцт үйлдвэрлэх зорилтоо биелүүлэхээр ажиллаж байгаа аж. Оны төгсгөлд алтны үйлдвэрлэлийн хэмжээ өсөх төлөвтэй гэсэн мэдээллийг Оюу толгой төслийн зүгээс өгсөн юм. Төслийн гуравдугаар улирлын тайланд “2020 онд ил уурхайн агуулга сайтайхэсэг рүү олборлолт шилжсэнтэйхолбоотойгоор үйлдвэр улирал дараалан тогтвортойбайдлаа хадгалж байна. 2020 оны үлдсэн хугацаанд зэс, алтны агуулга сайтайхэсгийг үргэлжлүүлэн олборлох төлөвлөгөөтэй байгаа. Эдгээр хэсгийг анхлан 2021 оны эхний хагаст олборлохоор төлөвлөж байсан юм” хэмээн онцолжээ.

Нэмж хэлэхэд Рио Тинто компанийн шинэ гүйцэтгэх захиралаар өчигдөр группын санхүү эрхэлсэн захиралын албан тушаалд ажиллаж байсан Якоб Страушом томилогдлоо. Тэрээр Оюу толгой уурхайтай ирж танилцаж байсан юм. Шинэ захирал 2021 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс үүрэгт ажилдаа орно.

Recent Posts

Recent Comments

Archives

Categories

Leave a Reply Cancel reply