“Тунгалаг Тамир” гэхээр хүмүүс ихэвчлэн киног нь яриад байдаг. Ухаандаа, Долгорыг хаа эртээ үхүүлчихдэг. Гэвч яг зохиол дээрээ Долгор үхдэггүй, эцсийн мөч хүртэл хайрынхаа төлөө тэмцэж, хамгийн сүүлд Эрдэнийнхээ өмнөөс амиа өгдөг. Ингээд Ч.Лодойдамба гуайн хоёр дэвтэр роман дахь Долгорын дүрийг эргэн сөхье. “Хатуу амьдрал ч дарж чадаагүй үзэсгэлэн гоо, Долгорын өнгө жавхлан Итгэлтийн тачаангуй сэтгэлийг маажиж түүнийг харах бүхэндээ өөрийн эрхгүй инээмсэглэн явдаг ба ажлаар Заяын хүрээ ороод ирэхдээ Долгор, Дулмаа эхнэр Должин нартаа гарын бэлэг авчирч өгсний хамгийн чансаатай нь Долгорынх байв. Эхнэр нь “Чи ч Долгорт хөл алдаж байх шив дээ. Би ч яахав, дарлагдаж сурсан хүн. Харин Дулмаа чинь хардаж сүйд болох байх” гэхэд “Чамд падгүй” гэж Итгэлт хүйтэн бөгөөд тоомжиргүй хэлнэ. Хариуд нь эхнэр нь “Чам шиг зарц нартайгаа эхнэрийг нь хуваадаг шившигтэй амьтан байхгүй даг шүү. Эрдэнэ бол Галсан чинь биш” гэхүйд “Гичий минь дуугай байх, төрхөмд чинь залж орхино шүү”. Эндээс Итгэлтийн Долгорыг хүсч тачаадсан ад зэдлэн ил болно.
Долгорыг үс гэзэг нь сэгсийн хийсэж, хөл нь салдар балдир, галзуу буюу согтуу аль нэгний тэмдэг мэт яваад Тамирын голын мөсөн доогуур цүлхийн ороод алга болохыг урд Тамирын хөвөөнд бургас түүж явсан Дэжид авгай харсан байдаг. Уур савссан харз руу ороод гар нь хоёр дахин гялалзан мөсөн доогуур далд ороход “Хорвоо, чи хүний зовлонд цадах болоогүй юу” гэх гаслангийн дуу хангинасан юмсан. Энэ агшнаа Дэжид дуу алдан хашгирч эмэгтэйн орсон харзаас арваад алхам байгаа хөлийн цоорхойд гүйн очтол ухаангүй болсон Долгор хайргадан урсаж ирэхэд нь хормойноос нь барьж авчээ. Ийнхүү урд Тамираар нутагладаг Жамсран бэйсийнхний хошууны Баяр гэдэг сайхан сэтгэлт өвгөнийд Долгор толгой хоргодоод зогсохгүй Баяр, Дэжид хоёрт төрсөн үр шиг нь хайрлагдах болсон юм. Долгор Эрдэнийн тухай бодохдоо өөрийгөө зөвтгөж, Бат хүүгээ элэг эмтрэн санахдаа өөрийгөө буруутгана. “Би сахил авч чавганц болох юмсан” гэж нэгэнтээ хэлэхэд, “Хүү минь болохгүй, эм хүн бузар арилаагүй байхад сахил хүртэж болдоггүй юм гэнэ лээ” гэж Дэжид ээж нь хэлнэ. Удаа ч үгүй түүнийг Содном гэгч хүн ханилъя гэж гуйдаг. “Би чинь Эрдэнийн ёсолж авсан эхнэр” гэж Долгор хатуу бодоод зөвшөөрдөггүй. Энэ зуурт Итгэлт тэднийд ирнэ. Долгорын нүд хорслоор дүүрч гөлөрснөө амьтан руу гэтэж байгаа шилүүс шиг биеэ хураан хөлөө алгуурхан зөөж явсаар Итгэлтэд тулж ирээд “Миний зовлонд чи бас цадаагүй юу” гэж хэлнэ. Дараа нь Эрдэнэ Долгорын амьд байгааг Итгэлтээс сонсоод ирнэ. Долгор шир зүсэж байсан хутгаа шидээд хяхарсан дуугаар “Эрдэнэ минь, хэлээгүй юу” гэж хашгираад гүйснээ зогтусан зогсоход Эрдэнэ мориноосоо үсрэн буугаад өмнөөс нь том том алхална. Долгорын нүднээс нулимс асгаран гэдрэгээ өөрийн мэдэлгүй унаж, өмнөөс ирж яваа хүн яахын аргагүй Эрдэнэ мөн боловч бишүүрхэх эвгүйцэх сэтгэл бадарна. “Долгор минь, чамайгаа хүний газар өнчин ишиг шиг орхиж хатуу сэтгэл гаргасан миний буруу. Намайг бодохгүй юм гэхэд чи хүүгээ бод. Өнгөрснийг мартаж, ирээдүйгээ бодож амьдаръя” гэж Эрдэнэ хэлдэг. Харин Долгорын сэтгэлд “Бузар янхан” гэж үсэртэл нь алгадаад эргэж ч харалгүй давхин алга болж байгаа нь бодогдон зовлонд унагаад хяслантай байснаар удаа ч үгүй Долгор Содномтой суудаг.
Номын хоёрдугаар дэвтрийн төгсгөл хэсэгт Содномынд Түгжил тэргүүтэй хэдэн хүн ирж тарган мах чануулж, морин шилтэй арз ууна. Архинд ам нь халсан тэд “Ардын засгийн цаг нь гүйцсэн гэж Ванчин богд лүндэн буулгасан. Бид өнөө шөнө хамба багшийн зарлигаар улааныхны сумын дарга Дорж, хамтралын нягтлан бодох Эрдэнэ бас бус хэдэн хүний бодийг хөтөлнө” гэдгээ хэлнэ. Энэ яриаг сонссон Долгор Эрдэнэд хэл хүргэхээр уяан дээрх морьдоос хамгийн дөмгийг нь унаад давхина. Замын голд Түгжилд араасаа хэд хэд буудуулсан Долгор цусаа савируулан сумын төвд, Эрдэнийн гэрийн гадаа ирээд сум зад татан гарсан хөхөө гарын алгаар арайхийн дарж “Эрдэнэ минь чамайг өнөө шөнө ирж алах нь” гэж хэлээд амьсгал хураадаг.“Би чамайг ирнэ гэдэгт итгэн үргэлжид хүлээж байсан” хэмээн Эрдэнэ хэлээд өргөн магнай дээр нь үнсэхэд Долгорын хацрын туяан дээгүүр Эрдэнийн нулимс сувдран асгарч байлаа.