Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

НОМ ЯРЬЖ ӨГЬЕ: “Эрчүүдийн сэтгэл зүйг ойлгох нь”

Хүн төрөлхтөн үүссэн цагаас эхлэн эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн хоорондын ялгааг сонирхож ирсэн. Гадна төрх, бүтцийн хувьд илэрхий өөр хоорондоо адилгүй ч хүн гэдэг утгаараа ижилхэн байж болох. Гэтэл сэтгэл зүйн хувьд асар ялгаатай байдаг нь өнөөг хүртэл олны анхаарлыг татсаар байдаг. Тэгвэл “Нью Йорк таймс” бестселлерийн зохиолч Майкл Гориан“Эрчүүдийн сэтгэл зүйг ойлгох нь” номондоо эрэгтэй хүний уураг тархи эмэгтэй хүнийхээс юугаараа өөр байдаг, энэ нь сэтгэл хөдлөл, дадал зуршлаар нь хэрхэн илэрдэг талаар судалгаанд үндэслэн тайлбарлахыг оролджээ. Ингэхдээ эмэгтэйчүүдийн хэзээ ч эрчүүдийг ойлгодоггүй зүйлсийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр тайлбарласан байна. Тухайлбал, хэн нэгэн эмэгтэй хөнгөн авто осол гаргасан гэвэл түүний найз залуу, эсвэл нөхөр хамгийн түрүүнд яагаад осол гаргасан тухай сонсохыг бус машиныг хэрхэн засах тал дээр анхаарал хандуулдаг байна. Үүнд эрчүүдийг мэдрэмжгүй хэмээн буруутгах аргагүй аж. Учир нь эрчүүдийн тархины онцлог нь тэр.Бид хүйсийн хувьд эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс хоорондоо ялгаатай гэж боддог ч яг үнэндээ хамгийн ялгаатай зүйл нь тархи аж. Пенсилвианы их сургуулийн сэтгэл судлаач Рубен Гур хүний тархийг өнгөт МRI буюу соронзон резонанст томографигаар харахад эмэгтэй хүний тархи эрчүүдийн тархинаас цусны эргэлтээрээ 15 хувиар их байсан аж. Энэ нь ярьж бодож, санах, бусадтай харилцахдаа эмэгтэйчүүдийн тархи эрчүүдийнхээс асар ялгаатай гарчээ. Түүний анхдагч судалгаа өдгөө дэлхий нийтийн шинжлэх ухаанчдаар батлагдсаар байгаа аж. Уг номын зохиолч Майкл Гориан зүгээр ч нэг эрчүүдийн тухай ном биччихээгүй. Тэрээр эр, эмийн ойлгоход төвөгтэй ялгааны тухай судалгаа хийж мэргэшсэн нэгэн аж. 1996 онд байгуулсан Гориан судалгааны төв нь хүйс, олон чанарын судалгааг хийдэг байна. Мөн тэрээр “Хүйсийн биологи” гэдэг хичээлийг анх удаа их сургуульд зааж байсан бөгөөд Харвард, Стэнфорд зэрэг олон их сургуулийн бодлого төлөвлөлтөд оролцож байжээ. CNN зэрэг дэлхийн томоохон хэвлэл мэдээллүүд түүнд анхаарлаа хандуулсаар байна.

Номын тухайд цааш үргэлжлүүлэн ганц нэг жишээ татвал та цэцэрлэгт хүрээлэнгийн хажуугаар машинтай өнгөрч яваад хэсэг эрчүүд сагс тоглож байгааг харж байна гээд төсөөлье. Тэд хэл ярианаас илүү орон зайгаар холбогдож байгааг харах болно. Тэд бөмбөг хэмээх зүйлийг орон зайд хөдөлгөж, сагс хэмээх зүйлээр дамжуулан дотно байдлыг мэдэрдэг. Харин кофе шопод сууж байгаа эмэгтэйчүүдийг харвал орон зайд биш, хэл яриагаар илүү дотно байдлыг хоорондоо үүсгэж байгааг анзаарна. Эрчүүдийн тархинд серотонин, окситоцин хоёр хамгийн бага ялгардаг учраас үг хэлнээс илүү үйлдэл түрүүлэх хандлагатай байдаг гэнэ. Харилцан яриа зэрэг хэлний нарийн дохионд хариу үйлдэл үзүүлэхээсээ илүү тодорхой дохионд илүү хурдан үйлдлээр хариу үйлдэл үзүүлдэг байна. Энэ бол зөвхөн эрчүүд яагаад эмэгтэйчүүдийг бодвол дуу цөөтэй, ярихаасаа илүү үйл хөдлөлөөрөө сэтгэл хөдлөлөө илэрхийлдгийн жишээ. Үүнээс гадна эрчүүдийн тархины бүтэц онцлогтой холбоотойгоор олон сонирхолтой судалгаа, жишээг энэхүү номонд бичжээ. Ер нь эрчүүд юу боддог, гэр бүлтэй болох нь тэдний хувьд юуг илэрхийлдэг, үр хүүхэд, гэр бүлийн талаар юу гэж боддог болохыг зохиолч өөрийн болон олон жишээнээс үндэслэн тайлбарлахыг оролдсон нь сонирхолтой санагдав. Ялангуяа эмэгтэйчүүд эрчүүдийг яагаад ийм мэдрэмжгүй юм, хөргөгч онгойлгоод яг нүднийхээ дор байгаа зүйлийг харахгүй асуудаг юм, дэлхийн аваргын тэмцээний ялагч, тоглогч фенийхээ нэрийг санадаг хэрнээ өчигдөрхөн ярилцсан зүйлээ санадаггүй юм гэж бодож байгаа бол “Эрчүүдийн сэтгэл зүйг ойлгох нь” номыг уншаад үзэхэд илүүдэхгүй л болов уу. Ядаж л эмэгтэйчүүд бид эрчүүдийг “Яагаад миний ойлгож байгааг ойлгоход юу нь хэцүү байдаг байна” гэж гомдлохын оронд эрчүүдийн онцлогийг хүлээн зөвшөөрч хэрхэн хоёр биенээ ойлголцож амьдралаа авч явах, амжилтад хүрэх талаар бодож эхлэх байх. Энэ л зохиогчийн гол зорилго юм.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *